Tư tưởng Hồ Chí Minh về quốc phòng toàn dân là một nội dung cơ bản, bộ phận hợp thành quan trọng trong tư tưởng quân sự của Người. Trong đó, đường lối chính trị, quân sự, chiến tranh nhân dân toàn dân, toàn diện và đường lối xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, xây dựng quân đội nhân dân độc lập, tự chủ, đúng đắn, sáng tạo của Đảng ta,… tựu trung lại ở sức mạnh của một nền quốc phòng toàn dân đã được xây dựng và phát triển trong suốt quá trình Người lãnh đạo, chỉ đạo cách mạng Việt Nam là cơ sở quan trọng nhất. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, sự nghiệp xây dựng, củng cố quốc phòng có vai trò đặc biệt quan trọng; là đòi hỏi khách quan để bảo vệ nền độc lập, tự do của Tổ quốc, hạnh phúc và cuộc sống lao động hòa bình của nhân dân, bảo vệ chính quyền nhân dân, bảo vệ chế độ mới, chống thù trong, giặc ngoài. Sự nghiệp ấy cần phải luôn luôn được tăng cường và củng cố, không được khi nào sao nhãng, buông lỏng. Mọi sự lơ là, mất cảnh giác đều dẫn đến hậu quả nguy hại cho cách mạng, liên quan đến nền độc lập của dân tộc và sự tồn vong của Tổ quốc.
Chăm lo xây dựng nền quốc phòng toàn dân, dựa vào dân, phát huy sức mạnh toàn dân để xây dựng quốc phòng là luận điểm cách mạng, khoa học quan trọng, xuyên suốt trong tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về xây dựng nền quốc phòng toàn dân. Ngay từ tháng 9-1945, khi chính quyền cách mạng vừa được thiết lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ ra rằng: “Nước ta mới tranh lại quyền độc lập tự do, nhưng còn phải trải qua nhiều bước khó khăn, để củng cố quyền tự do độc lập đó. Vậy nên quốc dân ta, bất kỳ già trẻ, đều phải ra sức gánh vác một vai”1. Trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, Người thường xuyên nhắc nhở: “Để ngăn chặn âm mưu của kẻ địch, thì cán bộ, bộ đội và nhân dân ta cần phải luôn luôn nâng cao cảnh giác”2; “Phải củng cố lực lượng quốc phòng, giữ gìn trật tự trị an, luôn luôn cảnh giác, sẵn sàng đập tan mọi hoạt động khiêu khích và phá hoại của đế quốc Mỹ và bọn tay sai của chúng”3. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, phải dựa vào dân, phát huy sức mạnh toàn dân để xây dựng nền quốc phòng và chỉ có như vậy, chúng ta mới xây dựng được nền quốc phòng toàn dân vững mạnh cả về tiềm lực quốc phòng, lực lượng quốc phòng và thế trận quốc phòng. Không những thế, đó phải là nền quốc phòng độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường, ngày càng hiện đại, có sự gắn kết chặt chẽ giữa quốc phòng với an ninh, đối ngoại, kinh tế, văn hóa - xã hội; coi đó vừa là mục tiêu, vừa là phương châm xây dựng nền quốc phòng theo tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng ta. Nền quốc phòng độc lập, tự chủ, tức là không bị lệ thuộc vào nhân tố bên ngoài; độc lập nhưng không khép kín, lấy phát huy nội lực là chính; đồng thời, triệt để tận dụng mọi nguồn lực từ bên ngoài để không ngừng nâng cao tiềm lực và sức mạnh quốc phòng. Xây dựng nền quốc phòng là sự nghiệp cao cả của toàn Đảng, toàn dân; trong đó, lực lượng vũ trang đóng vai trò nòng cốt, đặt dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp của Đảng, sự quản lý, điều hành thống nhất của Nhà nước, v.v.. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: nền quốc phòng của nước ta là nền quốc phòng toàn dân. Đó là nền quốc phòng mang tính chất hòa bình, tự vệ và mang bản chất của chế độ xã hội chủ nghĩa; nhiệm vụ của nó không chỉ bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc mà còn bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa và cũng không chỉ chống giặc ngoài, mà còn chống cả thù trong. Vì vậy, Người nhấn mạnh: phải xây dựng nền quốc phòng toàn dân, toàn diện. Nghĩa là nhân dân phải là chủ thể của nền quốc phòng, mọi người dân đều có trách nhiệm và nghĩa vụ tham gia xây dựng nền quốc phòng vững mạnh toàn diện. Tính chất toàn dân và toàn diện quan hệ chặt chẽ với nhau và là cơ sở tạo nên sức mạnh tổng hợp của nền quốc phòng toàn dân, đáp ứng yêu cầu bảo đảm sự ổn định để phát triển đất nước; đồng thời, sẵn sàng đánh thắng kẻ thù xâm lược, bảo vệ vững chắc Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.
Thực hiện tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước, sự nỗ lực của các cấp, các ngành, toàn dân và trên cơ sở thấu suốt, vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh vào thực tiễn sự nghiệp xây dựng nền quốc phòng toàn dân đã đạt được những kết quả quan trọng, tăng cường đáng kể cả về tiềm lực, lực lượng và thế trận. Đó là nhân tố cơ bản để bảo vệ vững chắc Tổ quốc, mà cốt lõi là bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa. Những thành tựu quan trọng đó, không những góp phần tăng cường thế và lực của đất nước, mà còn tạo điều kiện để chúng ta tham gia có trách nhiệm và hiệu quả đối với cộng đồng quốc tế, qua đó khẳng định vị thế, uy tín của nước ta trong khu vực và trên thế giới.
Trong thời gian tới, trước sự vận động, biến đổi phức tạp, nhanh chóng, khó lường của tình hình thế giới, khu vực; sự tác động của tình hình trong nước cả những thời cơ, thuận lợi và khó khăn, nguy cơ, thách thức đan xen. Để thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, trước hết, cần thực hiện tốt hai yêu cầu cơ bản: (1).Giữ vừng hòa bình, ổn định chính trị - xã hội, đủ sức ngăn ngừa chiến tranh.Yêu cầu này đòi hỏi nền quốc phòng toàn dân phải thực hiện đồng thời hai nhiệm vụ và hai mục tiêu chính đó là: Bảo đảm môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước, tạo môi trường thuận lợi cho bạn bè quốc tế quan hệ hợp tác với nước ta và ngăn chặn, làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, nhất là âm mưu “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.(2). Xây dựng nền quốc phòng toàn dân đủ mạnh, đáp ứng mọi phương thức đấu tranh bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Nền quốc phòng toàn dân trong giai đoạn hiện nay phải vừa có thể ngăn cản được những hành động phá hoại của các thế lực thù địch, vừa tạo điều kiện thuận lợi cho các nước trong quá trình hợp tác kinh tế với Việt Nam; vừa có sức mạnh cần thiết làm nản lòng gây chiến của đối phương, ngăn chặn, đẩy lùi mọi nguy cơ chiến tranh, vừa phải đủ sức đáp ứng mọi yêu cầu của phương thức đấu tranh bảo vệ Tổ quốc trong điều kiện mới. Đó cũng chính là giải quyết mối quan hệ giữa hợp tác và đấu tranh, giữa đối tác và đối tượng trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, trong việc giải quyết mối quan hệ giữa quốc phòng, an ninh với kinh tế, giữa xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong điều kiện mới.
Để xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh theo tư tưởng Hồ Chí Minh và trên cơ sở hai yêu cầu cơ bản trên, thời gian tới, cần thực hiện tốt một số nội dung sau:
Một là, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, toàn diện, độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường, ngày càng hiện đại.
Xây dựng nền quốc phòng toàn dân, toàn diện là bản chất và đặc điểm cơ bản của nền quốc phòng theo tư tưởng Hồ Chí Minh. Trong bối cảnh mới, trước tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và toàn cầu hóa kinh tế, xu hướng quốc phòng thâm nhập vào các lĩnh vực của đời sống dân sinh, quân sự thâm nhập vào dân sự và ngược lại ngày càng phát triển. Sự ảnh hưởng, phụ thuộc và thâm nhập lẫn nhau giữa quân sự, quốc phòng với các lĩnh vực khác của đời sống xã hội ngày càng gia tăng. Điều đó làm cho sự nghiệp củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc ngày càng không thể chỉ dựa vào lực lượng vũ trang. Sự nghiệp ấy phải thấm sâu và trở thành ý thức thường trực, hành động cách mạng ở mọi tầng lớp nhân dân và trong tất cả các hoạt động, trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Vì vậy, nền quốc phòng toàn dân vững chắc phải là nền quốc phòng dựa trên sức mạnh của nhân dân, lòng dân được quy tụ thống nhất, nhân dân gắn bó với chế độ, chung sức, chung lòng, quyền lợi và nghĩa vụ hòa quyện vào nhau trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Đó là vấn đề cốt lõi, cấp bách trong quá trình xây dựng nền quốc phòng toàn dân của nước ta hiện nay. Yêu cầu cơ bản đảm bảo tính toàn dân, toàn diện của nền quốc phòng là phải xây dựng, không ngừng củng cố, tăng cường và phát huy vai trò của khối đại đoàn kết toàn dân tộc; tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước; thể chế hóa kịp thời các chủ trương, chính sách về xây dựng nền quốc phòng toàn dân; hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ Tổ quốc; tạo cơ chế để huy động tốt nhất sự đóng góp của các cấp, các ngành, của mọi tầng lớp nhân dân để bảo vệ Tổ quốc trong mọi tình huống.
Trong giai đoạn hiện nay, khi các mối quan hệ quốc tế trở nên phức tạp; sự thâm nhập, đan xen lợi ích trong quá trình hội nhập ngày càng gia tăng,… thì vấn đề độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường của sự nghiệp củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc là vô cùng quan trọng. Do vậy, chúng ta phải độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường trong quá trình xây dựng nền quốc phòng và phải xây dựng được nền quốc phòng độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường, đủ sức đáp ứng những mục tiêu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc đặt ra trong từng giai đoạn cách mạng cụ thể. Trước hết và cơ bản nhất là độc lập tự chủ về đường lối, quan điểm, phương châm xây dựng nền quốc phòng toàn dân; ra sức phát huy nội lực, nguồn sức mạnh tổng hợp quốc gia, không dựa dẫm, trông chờ từ bên ngoài để củng cố quốc phòng; kết hợp chặt chẽ giữa nội lực và tranh thủ các điều kiện từ bên ngoài. Cần quán triệt và thực hiện nghiêm quan điểm của Đảng về kết hợp kinh tế với quốc phòng, quốc phòng với kinh tế, đối ngoại; tranh thủ các nguồn lực từ bên ngoài để phát triển kinh tế, nhưng không làm ảnh hưởng đến lợi ích quốc phòng, an ninh; ngược lại, quá trình đó phải tạo thêm yếu tố, những điều kiện thuận lợi để nâng cao khả năng bảo vệ và sức mạnh quốc phòng của đất nước.
Khi chiến tranh công nghệ cao, chiến tranh điện tử, chiến tranh thông tin, chiến tranh kỹ thuật,… đang được xem như mũi nhọn đặc trưng của chiến tranh trong tương lai thì việc xây dựng nền quốc phòng toàn dân từng bước hiện đại là yêu cầu bắt buộc đối với nước ta. Tính ưu việt, sức mạnh của nền quốc phòng toàn dân không chỉ bởi tính chất toàn dân, toàn diện mà còn bởi nền quốc phòng ấy được hiện đại hóa như thế nào. Theo đó, nền quốc phòng toàn dân mà chúng ta xây dựng cần phải được hiện đại hóa một cách toàn diện cả về lực lượng và thế trận, cả về vũ khí và con người, tổ chức và cơ cấu, vật chất và tinh thần, khoa học và nghệ thuật quân sự cùng tất cả những bộ phận cấu thành nền quốc phòng toàn dân. Thực hiện lộ trình từng bước hiện đại vừa là bước đi, vừa là yêu cầu và là đặc điểm cơ bản của nền quốc phòng toàn dân của nước ta. Mọi sự nôn nóng, muốn hiện đại ngay với trình độ cao về vũ khí, trang bị; hoặc chỉ lo phát triển kinh tế mà xem nhẹ, không chú ý đến xây dựng và hiện đại hóa nền quốc phòng đều là không đúng với tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và không thể xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh. Chúng ta cần tiếp tục đi tắt đón đầu, đột phá vào những khâu cần thiết mà Đảng đã xác định. Đồng thời, chú trọng phát triển nền công nghiệp quốc phòng độc lập, tự chủ, có tiềm lực mạnh, phù hợp với sự phát triển của nền kinh tế đất nước, mang tính lưỡng dụng cao, vừa đáp ứng nhu cầu quốc phòng, quân sự, vừa tham gia trực tiếp vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội.
Hai là, tập trung xây dựng các tiềm lực của nền quốc phòng toàn dân.
Trước hết, cần coi trọng xây dựng tiềm lực chính trị - tinh thần vững chắc. Theo đó, tập trung xây dựng Đảng, Nhà nước thực sự trong sạch, vững mạnh; củng cố, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị; xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc, làm cơ sở, nền tảng để xây dựng các tiềm lực khác. Thực hiện có hiệu quả các chương trình phát triển kinh tế - xã hội, nhất là vùng sâu, vùng xa, biên giới, biển, đảo, vùng nông thôn; thu hẹp chênh lệch đời sống giữa các tầng lớp nhân dân, vùng, miền. Thường xuyên chăm lo xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc; kết hợp hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế với thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, mang thành quả của sự nghiệp đổi mới tới mọi tầng lớp nhân dân. Thực hiện nghiêm chính sách tự do tôn giáo và bình đẳng giữa các dân tộc; phát hiện, giải quyết kịp thời mâu thuẫn nội bộ, không để các thế lực thù địch lợi dụng, kích động trở thành vấn đề phức tạp. Phát huy dân chủ rộng rãi, định hướng dư luận xã hội, tạo sự đồng thuận cao trong các tầng lớp nhân dân đối với nhiệm vụ quốc phòng; giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, đạo lý tốt đẹp của dân tộc. Đồng thời, khắc phục những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; chủ động đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch, “phi chính trị hóa” Quân đội,… củng cố niềm tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước, chế độ.
Về xây dựng tiềm lực kinh tế cần chú trọng phát triển nền kinh tế đất nước cả về bề rộng và chiều sâu, nhất là phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn, lưỡng dụng, có hàm lượng công nghệ cao,… nhằm tăng khả năng tích lũy, dự trữ cơ sở vật chất để thúc đẩy tăng trưởng nhanh, bền vững và phục vụ cho nhiệm vụ quốc phòng khi có tình huống xảy ra. Đồng thời, đẩy mạnh việc quy hoạch, xây dựng các khu, cụm công nghiệp chế tạo, chế biến, các vùng chăn nuôi và trồng cây chuyên canh,… cũng như phát huy tiềm năng thế mạnh của từng ngành, lĩnh vực, địa phương, sẵn sàng, đủ sức chuyển nền kinh tế quốc dân sang bảo đảm cho nhiệm vụ chiến đấu và phục vụ chiến đấu khi có chiến tranh xảy ra. Về lâu dài, cần đẩy mạnh quy hoạch, xây dựng các vùng căn cứ hậu phương chiến lược gắn với các hướng phòng thủ chiến lược; nghiên cứu, vận hành cơ chế chuyển hóa tiềm lực của nền kinh tế thành thực lực phục vụ cho nhiệm vụ quốc phòng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc và tác chiến trong chiến tranh hiện đại, v.v.
Đối với tiềm lực khoa học - công nghệ của nền quốc phòng toàn dân, cần chú trọng nghiên cứu, phát triển toàn diện cả về khoa học quân sự, khoa học - công nghệ quân sự,… khoa học xã hội và nhân văn quân sự, tạo nền tảng cho nền khoa học - công nghệ trong lĩnh vực quốc phòng. Quá trình thực hiện, cần đẩy mạnh xây dựng các cơ sở nghiên cứu cùng đội ngũ các nhà khoa học hoạt động trong lĩnh vực quốc phòng hoặc liên quan đến hoạt động quốc phòng, nhất là lựa chọn, đào tạo, bồi dưỡng các chuyên gia đầu ngành trên từng lĩnh vực. Đồng thời, coi trọng việc ứng dụng các thành tựu khoa học - công nghệ tiên tiến, hiện đại, đặc biệt là thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 để từng bước phát triển các giải pháp công nghệ vào sửa chữa, cải tiến, chế tạo các loại vũ khí, trang bị để phục vụ cho quốc phòng cả trước mắt và lâu dài.
Xây dựng tiềm lực quân sự - nhân tố cốt lõi của tiềm lực quốc phòng, cần bảo đảm tính toàn diện, vững chắc, có chiều sâu ngay từ thời bình; nhanh chóng, kịp thời chuyển hóa thành thực lực quốc phòng trong mọi tình huống. Theo đó, phải tập trung làm tốt công tác giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng và toàn dân, nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Cùng với xây dựng lực lượng vũ trang, nhất là Quân đội nhân dân “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, cần coi trọng công tác xây dựng, huấn luyện lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp, làm nòng cốt thực hiện công tác quốc phòng, quân sự tại cơ sở. Xây dựng lực lượng dự bị động viên thực sự hùng hậu và ngày càng có chất lượng cao trên từng khu vực, địa bàn và cả nước, sẵn sàng mở rộng, phát triển khi có tình huống. Đồng thời, chú trọng xây dựng, mở rộng lực lượng quốc phòng, an ninh trong các cơ quan, ban, ngành, địa phương và các tổ chức doanh nghiệp,… đáp ứng yêu cầu quốc phòng trong mọi tình huống.
Ba là, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân vững chắc.
Trước hết, cần quán triệt sâu sắc quan điểm của Đảng, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân về xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân trong tình hình mới. Phát huy vai trò của cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành, các lực lượng để tạo sức mạnh tổng hợp xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân vững chắc ở từng địa bàn và trên cả nước, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ quốc phòng trong thời bình; đồng thời, sẵn sàng chuyển hóa thành thế trận chiến tranh nhân dân khi đất nước có chiến tranh. Tập trung xây dựng thế trận quân sự của khu vực phòng thủ, trọng tâm là xây dựng các công trình quốc phòng; kết hợp chặt chẽ kinh tế với quốc phòng, quốc phòng với kinh tế. Phát huy vai trò của Quân đội trong tham gia xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân trên các địa bàn, nhất là ở các địa bàn biên giới, hải đảo; đồng thời, chú trọng điều chỉnh thế bố trí lực lượng trên các hướng, địa bàn chiến lược, nhằm không ngừng nâng cao khả năng phòng thủ đất nước. Thực hiện tốt chức năng thẩm định về mặt quốc phòng các dự án phát triển kinh tế - xã hội, không để ảnh hưởng đến thế trận quốc phòng. Xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân vững chắc gắn chặt với thế trận an ninh nhân dân, đảm bảo xử lý kịp thời, hiệu quả các tình huống xảy ra. Lực lượng Quân đội và Công an cần tiếp tục thực hiện tốt Nghị định 77/2010/NĐ-CP, ngày 12-7-2010 của Chính phủ về phối hợp giữa Bộ Công an và Bộ Quốc phòng trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội và nhiệm vụ quốc phòng.
Cùng với đó, phải thường xuyên chăm lo củng cố “thế trận lòng dân”, làm nền tảng vững chắc để xây dựng nền quốc phòng toàn dân và nền an ninh nhân dân. Dân an thì nước thịnh, dân bất an thì nước suy, đó là quy luật. Do vậy, phải chăm lo, cải thiện nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân, nhất là các đối tượng chính sách và đồng bào dân tộc, tôn giáo ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo có nhiều khó khăn. Cùng với đó, cần chú trọng mở rộng dân chủ, thực hiện tốt Quy chế dân chủ sơ sở; mọi hoạt động của cấp ủy, chính quyền, đoàn thể,… phải vì nhân dân, lắng nghe nhân dân, quan tâm đến nguyện vọng chính đáng của nhân dân, kịp thời giải quyết tốt những vướng mắc, bức xúc trong nhân dân, không ngừng tăng cường khối đoàn kết giữa các dân tộc, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ. Đồng thời, tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân quán triệt và thực hiện tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; nhận rõ âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch; từ đó, nâng cao cảnh giác, không bị lợi dụng kích động, xúi giục, chủ động tham gia đấu tranh làm thất bại âm mưu và hành động chống phá của chúng ngay từ cơ sở.
Bốn là, xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại.
Trong giai đoạn hiện nay, để xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, giữ vai trò nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh thì yêu cầu cốt lõi là phải xây dựng Quân đội thực sự của dân, do dân và vì dân; tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và nhân dân; có đủ sức mạnh để hoàn thành xuất sắc phận sự trung thành ấy trong bất cứ hoàn cảnh nào. Cần tiếp tục quán triệt và thực hiện tư tưởng xuyên suốt của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng về xây dựng Quân đội là không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, lấy xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị làm cơ sở để xây dựng các mặt khác.
Nội dung cốt lõi của xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị trong điều kiện hiện nay là tăng cường bản chất giai cấp công nhân, nâng cao giác ngộ mục tiêu, lý tưởng chiến đấu, có lập trường, quan điểm vững vàng trước những diễn biến phức tạp của tình hình và âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch cho cán bộ, chiến sĩ toàn quân. Vì vậy, cần đẩy mạnh và nâng cao hơn nữa hiệu quả giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch trong toàn quân; coi đó là những nội dung cơ bản của việc bồi dưỡng, nâng cao giác ngộ mục tiêu, lý tưởng chiến đấu cho cán bộ, chiến sĩ quân đội, giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội. Cùng với đó, cần tạo chuyển biến vững chắc, toàn diện về xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật; tập trung vào nâng cao trình độ chính quy trong huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu; quản lý bộ đội, quản lý vũ khí, trang bị kỹ thuật,... đồng thời, bảo đảm chính quy, thống nhất về trang phục, lễ tiết, tác phong quân nhân và thực hiện nền nếp các chế độ quy định.
Xây dựng Quân đội nhân dân tinh nhuệ, trước hết và quan trọng nhất là tinh nhuệ về chính trị và trình độ tác chiến; từng bước hiện đại, một số lực lượng tiến thẳng lên hiện đại. Tập trung đẩy nhanh hơn nữa tiến trình hiện đại hóa, nhất là đối với các lực lượng được xác định tiến thẳng lên hiện đại: Hải quân, Phòng không - Không quân, Tác chiến điện tử, Thông tin liên lạc, Trinh sát kỹ thuật và Cảnh sát biển; đồng thời, đẩy nhanh lộ trình thực hiện “từng bước hiện đại” ở các lực lượng khác. Tập trung thực hiện tốt ba khâu đột phá, tạo chuyển biến về tổ chức, biên chế của Quân đội theo hướng: Tinh, gọn, mạnh, cơ động, linh hoạt, phù hợp với nghệ thuật tác chiến và vũ khí, trang bị, bảo đảm cân đối giữa các khối, các lực lượng; giữa cơ cấu về quân số với khả năng bảo đảm của đất nước, đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc, nhất là các địa bàn trọng điểm, biên giới, biển đảo./.
Thiếu tướng, TS. Đỗ Hồng Lâm,
Tổng Biên tập Tạp chí Quốc phòng toàn dân
Theo Tạp chí Quốc phòng toàn dân điện tử
Phương Thúy (st)
____________
1. Hồ Chí Minh - Toàn tập, Tập 4, Nxb CTQG H. 2011, tr. 23.
2. Sđd, Tập 12, tr. 389.
3. Sđd, Tập 14, tr. 285.
