Cách đây 76 năm, ngày 19-8-1945, cuộc Tổng khởi nghĩa giành thắng lợi ở Hà Nội và chỉ ít ngày sau đó giành thắng lợi trên cả nước. Công tác xây dựng, củng cố chính quyền các cấp đòi hỏi phải nhanh chóng đập tan các cơ quan đàn áp của địch cùng với bọn tay sai phản động. Để hoàn thành nhiệm vụ này, tại các tỉnh Bắc Bộ đã lập Sở Liêm phóng, Trung Bộ lập Sở Trinh sát, Nam Bộ lập Quốc gia tự vệ cuộc. Tuy tên gọi ở ba miền khác nhau, nhưng các tổ chức đầu tiên của Công an nhân dân (CAND) đều có chung nhiệm vụ trấn áp bọn phản cách mạng, giữ gìn an ninh, trật tự, bảo vệ Đảng, chính quyền cách mạng, bảo vệ tính mạng và tài sản của nhân dân, là dấu mốc quan trọng, sáng ngời trong sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội của đất nước. Từ đó đến nay, ngày 19-8-1945 được xác định là Ngày truyền thống CAND Việt Nam. Ngày 12-12-2005, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã ký Lệnh số 30/2005/L-CTN công bố Luật CAND, trong đó quy định: “Ngày 19 tháng 8 hằng năm là Ngày truyền thống của CAND và là Ngày hội toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”.

Ra đời trong khói lửa cách mạng và không ngừng trưởng thành, lớn mạnh cùng đất nước trong thời đại Hồ Chí Minh, lực lượng CAND được xây dựng với chức năng làm nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự xã hội, lại được gắn vào tên gọi hai chữ Nhân dân. Được chính thức thành lập ngay sau khi
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công gắn với sự ra đời của Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, nhưng trên thực tế lực lượng tiền thân của CAND đã hình thành và xả thân chiến đấu ngay từ những ngày đầu của các phong trào đấu tranh cách mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng. Khi ấy mục tiêu của toàn Đảng, toàn dân tộc và Nhân dân ta là giành lại độc lập cho Tổ quốc, tự do, hạnh phúc cho đồng bào. Dưới nhiều hình thức hoạt động khác nhau, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Công an đã dũng cảm chiến đấu hy sinh, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp chung đó. Vì nước quên thân là ý thức, là trách nhiệm là niềm vinh dự, tự hào được hình thành ngay từ những năm tháng đầu tiên, từ các bậc tiền bối của lực lượng CAND.

Ngay từ khi lực lượng CAND mới được thành lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “CAND hoàn toàn khác công an đế quốc. Công an đế quốc là nanh vuốt của đế quốc để hà hiếp, áp bức đa số nhân dân... CAND phải là kiểu mẫu, phải là người chuyên trách thi hành chính sách, phương châm của Đảng, Chính phủ cho tốt. CAND phải thực sự phục vụ nhân dân”. Những lời huấn thị của Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ xác định rõ sự cần thiết phải xây dựng và thường xuyên vun đắp, gìn giữ mối liên hệ máu thịt giữa công an với nhân dân, mà còn khẳng định mục tiêu, lý tưởng và trách nhiệm của công an đối với nhân dân: “Vì nước quên thân, vì dân phục vụ”. Cũng từ đó, khẩu hiệu “Vì nước quên thân, vì dân phục vụ” trở thành lời thề sắt son trong trái tim mỗi người chiến sĩ CAND. Với nhiệm vụ của mình, lực lượng CAND Việt Nam đã có mặt trên mọi miền của đất nước, trong mọi lĩnh vực để bảo vệ an ninh Tổ quốc, bảo vệ bình yên của nhân dân.

Vào thời gian đầu mới thành lập, tuy lực lượng còn ít và non trẻ, kinh nghiệm công tác, chiến đấu chưa nhiều, phương tiện, vũ khí còn thô sơ, thiếu thốn, nhưng nhờ biết dựa vào dân và được sự giúp đỡ của dân, lực lượng CAND đã lập nên những chiến công đầu vang dội, gây nhiều tổn thất cho địch, góp phần bảo vệ vững chắc thành quả của Cách mạng Tháng Tám và chính quyền cách mạng non trẻ. Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, dưới sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng, sự nuôi dưỡng, đùm bọc, chở che, giúp đỡ của nhân dân, lực lượng CAND đã từng bước lớn mạnh, vượt qua mọi hy sinh, gian khổ, thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ an toàn căn cứ địa cách mạng, các đồng chí lãnh đạo và cơ quan đầu não của Đảng, Chính phủ, các cơ sở kinh tế, quốc phòng; bắt và tiêu diệt hàng trăm toán gián điệp, biệt kích. Lực lượng CAND đã phát động quần chúng tích cực tham gia bảo vệ an ninh, trật tự, bảo vệ tài sản của Nhà nước, góp phần cùng quân dân cả nước làm nên nhiều chiến thắng vang dội.

Bước vào thời kỳ hòa bình, đổi mới và hội nhập, tình hình thế giới có nhiều biến đổi sâu sắc, phức tạp, khó lường, lực lượng CAND vẫn luôn giữ vững bản lĩnh chính trị, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, không ngừng vun đắp mối liên hệ mật thiết với nhân dân, được nhân dân tin yêu, chia sẻ, giúp đỡ. Đây là nhân tố quan trọng giúp lực lượng CAND phá tan các kế hoạch hậu chiến của địch, làm tan rã các tổ chức phản động từ trong trứng nước, hoàn thành tốt nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống tội phạm, góp phần tạo môi trường chính trị - xã hội ổn định, phục vụ có hiệu quả nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội, đối ngoại của đất nước.

Trải qua 76 năm chiến đấu, xây dựng và trưởng thành, phẩm chất sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc, vì bình yên và hạnh phúc của Nhân dân ngày càng được tôi rèn và trở thành máu thịt của người chiến sĩ công an, thành thuộc tính trong công tác, chiến đấu của lực lượng CAND.

Lực lượng CAND đã thực hiện tốt hơn, hiệu quả hơn chức năng tham mưu với Đảng, Nhà nước những vấn đề cơ bản, quan trọng về ổn định chính trị, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng, mở rộng đối ngoại, hợp tác quốc tế; thực hiện mục tiêu bảo đảm an ninh chính trị, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ tuyệt đối an toàn các sự kiện chính trị, văn hóa, đối ngoại của đất nước. Đồng thời, thực hiện tốt vai trò nòng cốt trong bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, góp phần quan trọng giữ vững ổn định chính trị - xã hội, xây dựng xã hội kỷ cương, tạo môi trường an ninh, an toàn, lành mạnh, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Đã nắm, phân tích, dự báo sát, đúng tình hình, chủ động phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, vô hiệu hóa nhiều âm mưu, hoạt động phá hoại của các thế lực thù địch, phản động, không để hình thành tổ chức chính trị đối lập trong nước. Triển khai thực hiện nhiều giải pháp để giữ vững an ninh chính trị nội bộ, an ninh văn hóa, tư tưởng, an ninh thông tin, an ninh mạng, an ninh kinh tế, an ninh xã hội và an ninh tại các địa bàn chiến lược. Hiệp đồng chặt chẽ với lực lượng Quân đội nhân dân trong thực hiện nhiệm vụ bảo đảm an ninh, trật tự, xây dựng nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, mặt khác luôn tích cực, chủ động, phát huy thế mạnh trong công tác đối ngoại và hợp tác quốc tế. Triển khai các cơ chế đối thoại, hợp tác song phương, đa phương với các đối tác từng bước đi vào chiều sâu, thực chất, ổn định và hiệu quả, đóng góp tích cực trong việc xây dựng môi trường hòa bình, ổn định ở khu vực và quốc tế.

Hiện nay, công cuộc đổi mới của đất nước ta đã trải qua hơn 30 năm và đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, tuy nhiên những nguy cơ đe dọa an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội vẫn hiện hữu. Từ bài học thực tế lịch sử chiến đấu và trưởng thành của lực lượng CAND, hầu hết các chiến công oanh liệt của các chiến sĩ Công an đều có dấu ấn là sự giúp đỡ, thương yêu, đùm bọc, che chở của nhân dân. Không chỉ là tai mắt, nhân dân còn trực tiếp tham gia với nhiều vai trò khác nhau trong các chuyên án. Ở những tình thế hiểm nghèo nhất, nhân dân chính là người che chở, bảo vệ lực lượng Công an, giúp đỡ lực lượng CAND hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Bởi vậy việc thấm nhuần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh về phương châm “Vì nhân dân phục vụ” không chỉ là trách nhiệm, nghĩa vụ của lực lượng vũ trang từ nhân dân mà ra, được nhân dân nuôi nấng, đùm bọc mà là lẽ sống còn của người chiến sĩ CAND. Không có sự hậu thuẫn, chở che, giúp đỡ của nhân dân, lực lượng CAND không thể hoàn thành nhiệm vụ.

Chính vì vậy, sự ra đời của Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh - CAND vì nước quên thân, vì dân phục vụ” là cuộc vận động có ý nghĩa chính trị to lớn đổi mới việc xây dựng lực lượng CAND trong sạch, vững mạnh, đáp ứng  yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ an ninh trật tự hết sức nặng nề trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế. Đồng thời được lồng ghép với các nội dung Cuộc vận động với phong trào thi đua “Vì an ninh Tổ quốc”, phong trào “Học tập, thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy CAND”.

Qua các phong trào, cuộc vận động này, từng cán bộ, chiến sĩ Công an đã nhận thức sâu sắc rằng, đây là một trong những nguyên tắc cơ bản của sự nghiệp xây dựng và phát triển lực lượng CAND và là phẩm chất hàng đầu của người chiến sĩ Công an Việt Nam anh hùng, tự giác biến thành tâm nguyện, hành động cụ thể với những nội dung nền tảng của phẩm chất cao quý của lực lượng. Mỗi cán bộ, đảng viên, chiến sĩ CAND luôn luôn ghi nhớ và thực hiện cho bằng được chân lý: "Vì nước quên thân, vì dân phục vụ; danh dự là điều thiêng liêng cao quý nhất", luôn nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, đoàn kết một lòng, thống nhất ý chí và hành động, thường xuyên nêu gương, rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống trong sạch; hun đúc bản lĩnh chính trị, vững vàng trước mọi khó khăn, thử thách nêu cao tinh thần trách nhiệm, tinh thần phục vụ nhân dân, gắn bó máu thịt với nhân dân.

"Lực lượng CAND đã chủ động, thường xuyên nắm chắc và dự báo sát, đúng tình hình từ xa, từ sớm, từ cơ sở, thực hiện tốt chức năng tham mưu với Đảng, Nhà nước đề ra và lãnh đạo thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương, quan điểm có ý nghĩa chiến lược, cơ bản, lâu dài về bảo vệ an ninh trật tự và xây dựng lực lượng CAND, qua đó tạo môi trường hòa bình, ổn định, để phát triển kinh tế - xã hội mở rộng đối ngoại, nâng tầm vị thế đất nước" - Bộ trưởng Tô Lâm - thay mặt Đoàn đại biểu Đảng bộ Công an Trung ương, phát biểu tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII.

Để tiếp tục phát huy truyền thống, sự tin tưởng mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó, vì lợi ích quốc gia, dân tộc, mỗi cán bộ, chiến sĩ lực lượng CAND luôn chủ động học tập, nâng cao trình độ nghiệp vụ, bản lĩnh chính trị, tinh thần trách nhiệm trong mỗi nhiệm vụ được giao. Việc không ngừng học tập, rèn luyện để có bản lĩnh vững vàng, nâng cao trình độ văn hóa, chuyên môn, nghiệp vụ, mở rộng hiểu biết toàn diện phải được coi là một yêu cầu hết sức quan trọng, giúp cho cán bộ, chiến sĩ CAND nâng tầm trong nhận thức và hành động “Vì nước quên thân, vì dân phục vụ”. Đồng thời coi mục tiêu "Vì nước quên thân, vì dân phục vụ”, coi lợi ích quốc gia, dân tộc là thiêng liêng và sẵn sàng chiến đấu hy sinh để bảo vệ bằng mọi giá là mục tiêu, lý tưởng của mình. Đồng thời, chủ động nắm chắc tình hình từ sớm, từ xa, từ cơ sở trong mọi tình huống; nắm tình hình từ khi mới khởi nguồn các vấn đề phức tạp về an ninh trật tự để kịp thời tham mưu với Đảng, Nhà nước các chủ trương, giải pháp, cơ chế, chính sách, pháp luật phù hợp để bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc, chủ quyền và an ninh của đất nước.

Từ xa xưa, tinh thần đại đoàn kết là nguồn gốc, là nền tảng sức mạnh của dân tộc Việt nam trong quá trình dựng nước và giữ nước. CAND là lực lượng tiên phong trong sự nghiệp giữ gìn và phát triển khối đại đoàn kết của một quốc gia dân tộc và đa tôn giáo. Trong bối cảnh xung đột tôn giáo và sắc tộc trên thế giới cực kỳ phức tạp và có xu hướng ngày càng gia tăng hiện nay, lực lượng CAND phải toàn tâm, toàn ý bảo vệ, củng cố và đập tan mọi âm mưu phá hoại khối đại đoàn kết. Đây chính là biểu hiện sinh động nhất của ý thức “Vì dân phục vụ”.

Để tiếp tục phát huy phẩm chất “Vì nước quên thân, vì dân phục vụ”, đòi hỏi đầu tiên đối với mỗi cán bộ, chiến sĩ CAND phải biết hy sinh lợi ích cá nhân để có bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức cách mạng trong sáng, vượt qua mọi cám dỗ. Bởi vậy, mỗi cán bộ, chiến sĩ công an phải thật sự vững vàng, bản lĩnh và luôn ý thức đầy đủ ý nghĩa sâu sắc trong lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, rằng “Chính phủ ta là Chính phủ của nhân dân, chỉ có mục đích là ra sức phụng sự lợi ích của nhân dân” để hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao. Qua đó, tập trung xây dựng thế trận lòng dân vững chắc về an ninh trật tự; phát huy mạnh mẽ thế trận lòng dân trong nền an ninh nhân dân, như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Muốn làm tròn nhiệm vụ nặng nề mà vẻ vang ấy, Công an cần phải đoàn kết nhân dân, tổ chức và giáo dục nhân dân, dựa vào lực lượng rộng lớn của nhân dân”.

Xin được trích một phát biểu tham luận của Bộ trưởng Tô Lâm tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII thay cho lời kết: "Quyết tâm phấn đấu xây dựng lực lượng CAND thực sự trong sạch, vững mạnh, tiêu biểu, thể hiện ý chí, trách nhiệm của toàn lực lượng CAND về khát vọng và niềm tin xây dựng một xã hội trật tự, kỷ cương, an ninh, an toàn, lành mạnh, mỗi người dân Việt Nam được hưởng thụ cuộc sống ấm no, hạnh phúc và thanh bình; xứng đáng với sự tin yêu của Đảng, Nhà nước và nhân dân, góp phần thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; xây dựng đất nước ta hùng cường, phát triển và phồn vinh".

Nhân kỷ niệm 76 năm Ngày thành lập lực lượng CAND, xin kính chúc cán bộ, nhân viên, chiến sĩ toàn lực lượng tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, truyền thống vẻ vang của lực lượng CAND, thường xuyên quan tâm, xây dựng lực lượng ngày càng trong sạch, vững mạnh toàn diện; chủ động nắm chắc tình hình, làm tốt công tác tham mưu cho cấp ủy, chính quyền chỉ đạo giải quyết tốt các vấn đề liên quan đến an ninh trật tự; tập trung lực lượng đấu tranh có hiệu qủa với các loại tội phạm, làm tốt công tác quản lý nhà nước về an ninh, đẩy mạnh phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, góp phần bảo đảm bình yên cuộc sống cho nhân dân. “CAND vì nước quên thân, vì dân phục vụ” mãi là lời thề sắt son trong trái tim mỗi người chiến sĩ CAND.

Giang Thanh Hải

Bài viết khác: