Những quả đồi trọc của A Xây đã được phủ xanh bởi đồng mía.
Gần 10 năm trước, khi lần đầu tiên đặt chân đến làng A Xây, xã Khánh Nam (Khánh Vĩnh - Khánh Hòa), ấn tượng trong tôi là cái nghèo như kéo dài từ đầu đến cuối làng, với những quả đồi cằn cỗi, trơ trọi. Quãng đường hơn 40km từ Quốc lộ 1A vào làng lởm chởm đất đá, nhiều chỗ phải xắn quần cuốc bộ.
Vậy mà, đến A Xây những ngày đầu tháng 5 này, tôi không khỏi ngỡ ngàng trước một làng quê đổi thay kỳ diệu…
Nhớ mãi lời Bác dạy
Làng A Xây là nơi sinh sống của hơn 100 hộ dân, chủ yếu là đồng bào Raylay và Tày. Người dân A Xây nhiều đời nay vẫn tự hào gọi làng mình bằng một cái tên khác: Làng Bác Hồ. Nhắc lại mốc ra đời tên gọi này, ông Cao Dáng, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Khánh Nam tự hào kể: “Năm 1973, cuộc chiến tranh chống Mỹ bước vào giai đoạn ác liệt, A Xây trở thành nơi che chở và nuôi giấu cán bộ. Biết được điều này, địch liên tục càn quét A Xây. Lúc đó Đội trưởng du kích A Xây là A Ma Xanh nói với đồng bào: “Lời của Bác là sức mạnh, là lời của non sông, phải ghi nhớ và thực hiện”. Nói xong, Ma Xanh đứng trước ảnh Bác thề là sẽ đánh địch đến cùng. Ông đã dẫn Đội Du kích đi mai phục địch suốt 7 ngày đêm và sau đó đã bắn rơi máy bay Mỹ”. Từ đó, người dân trong làng đều tự coi mình là con cháu Bác Hồ, làng mình là làng Bác Hồ.
Nói thêm về quá khứ hào hùng của làng mình, già làng Pi Năng Thiên bồi hồi kể: “Hình tượng Bác đã trở thành sự linh thiêng đến kỳ lạ với người dân A Xây. Mỗi lần gặp hiểm nguy, khó khăn, chúng tôi lại gượng dậy vượt qua để xứng đáng với mong đợi của Bác. Vì vậy, trong kháng chiến, Đội Du kích A Xây bắn hạ được 7 máy bay Mỹ, tiêu diệt hàng trăm tên địch”.
Thật xúc động khi đi vào bất cứ nhà nào ở A Xây, tôi cũng thấy họ treo ảnh Bác Hồ ở vị trí trang trọng nhất, phía dưới là dòng chữ trích từ thư Bác gửi Đại hội các dân tộc thiểu số miền Nam: “Đồng bào Kinh hay Thổ, Mường hay Mán, Gia-rai hay Ê-đê, Xê-đăng hay Ba-na và các dân tộc thiểu số khác, đều là con cháu Việt Nam, đều là anh em ruột thịt. Chúng ta sống chết có nhau, sướng khổ cùng nhau, no đói giúp nhau...”.
Một góc A Xây no ấm hôm nay.
Từng bước đẩy lùi đói nghèo
Già làng Pi Năng Chung đã bước qua 81 mùa rẫy tâm sự: “Mới ngày nào, cái nghèo, cái đói cứ bám A Xây dai dẳng, nay nhiều nhà đã có của ăn của để, có phương tiện nghe nhìn, đi lại. Đồng bào mình đã biết áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào trồng mía, thâm canh tăng vụ nên năng suất đạt khá cao. Cả cánh đồng mía xanh bạt ngàn này trước đây đều là sỏi đá. Ơn Đảng, Bác Hồ, làng A Xây bây giờ còn có hàng trăm con bò, trâu, hàng ngàn con lợn”.
Theo ông Cao Dáng, năm 2011, tỷ lệ trẻ em tiêm chủng phòng bệnh ở A Xây đạt 100%, tỷ suất sinh giảm còn 10%, tỷ lệ áp dụng biện pháp tránh thai đạt 90%, người dân đã bỏ hẳn tư tưởng “trời sinh voi, trời sinh cỏ”. Tỷ lệ học sinh đến trường đúng độ tuổi đạt 100%; thanh niên không còn uống rượu và quậy phá như trước mà thường xuyên đến Nhà Truyền thống của làng để sinh hoạt.
Ông Nguyễn Văn Tài, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Khánh Nam tâm sự: “Mấy chục năm làm cán bộ Mặt trận, tôi nghiệm ra rằng, khi đã đoàn kết, đồng lòng thì chẳng khó khăn nào mà không vượt qua. Cái bụng của đồng bào A Xây tốt và chăm chỉ lắm nên làm cán bộ phải biết khơi dậy điều đó. Nhiều gia đình ở A Xây đã tạo được cơ ngơi tiền tỷ rồi đấy”.
Như để minh chứng cho lời nói của mình, rẽ băng qua cánh đồng khoai mỳ cao sản, ông Tài đưa tôi đến nhà chị Phùng Thị Mèn. Chị Mèn cho biết: “Ở đâu không biết chứ ở đây chúng tôi luôn nghĩ không chịu khó làm ăn để thoát nghèo là có tội với Bác Hồ. Không riêng gia đình tôi, nhiều gia đình khác ở A Xây đã có cơ ngơi tiền tỷ rồi. Nhà tôi năm nào cũng có thu nhập vài trăm triệu đồng nhờ mô hình VAC”.
Chia tay chị Mèn, mặt trời cũng vừa xuống núi, cả A Xây như một bức tranh yên bình và êm ả. Tiễn tôi ra quốc lộ, sau khi siết chặt tay và dặn dò “có điều kiện hãy trở lại làng Bác Hồ nữa nhé”, ông Tài đọc vang hai câu thơ của nhà thơ Lê Anh Xuân: “Điệu lục bát, khúc dân ca/Việt Nam là Bác, Bác là Việt Nam”…
Theo Hà Văn Đạo/baomoi.com
Kim Yến(st)
