Bác Hồ đọc “Tuyên ngôn Độc lập” ngày 2-9-1945. Ảnh Tư liệu
Cứ mỗi dịp 2 tháng 9 hằng năm, công chúng cả nước lại được nghe trích đoạn băng ghi âm Bác Hồ đọc “Tuyên ngôn Độc lập” trên sóng phát thanh, truyền hình. Nhiều người cứ tưởng đó chính là giọng đọc của Bác đúng vào ngày 2-9-1945. Chính vì thế, có người thắc mắc là tại sao trong cuốn băng ghi âm không thấy câu "Tôi nói đồng bào nghe rõ không!" mà Bác đã dừng lại hỏi đồng bào khi phát biểu. Một câu nói thể hiện phẩm chất vĩ đại mà bình dị của vị lãnh tụ, thấm đẫm chất nhân văn, nhân ái.
Gần đây nhất, theo tiết lộ của đồng chí Trần Lâm, nguyên Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam thì nguồn gốc cuốn băng ghi âm mới trở nên rõ ràng. Thì ra, ba ngày sau khi khởi nghĩa giành chính quyền ở Hà Nội thành công, Trần Lâm cùng một số đồng chí khác được giao nhiệm vụ thành lập Đài Phát thanh. Nhận nhiệm vụ, đồng chí Lâm nửa mừng, nửa lo. Lo nhất là các anh chưa từng làm báo, không hiểu kỹ thuật phát thanh. Thế nhưng, bằng sự năng nổ, nhiệt tình, các anh đã tìm các kỹ sư từng làm việc cho Pháp ở Sở Vô tuyến điện cũ; tiếp quản lại Đài Phát sóng Bạch Mai và cho người cải tiến những máy tín hiệu thành máy phát sóng phát thanh AM.
Tại thời điểm ngày 2-9-1945, khi Bác Hồ đọc “Tuyên ngôn Độc lập”, Đài Tiếng nói Việt Nam chưa phát sóng chính thức nhưng nhóm đồng chí Trần Lâm quyết định kéo tín hiệu giọng đọc Bác Hồ từ Lễ đài thông qua một mi-cờ-rô đặt ở loa và dòng dây trần truyền từ Ba Đình về số 4 Đinh Lễ để thử phát. Đến ngày 7-9-1945, buổi phát thanh đầu tiên bằng tiếng Việt mới được thực hiện. Hình thức phát thanh trực tiếp như thế kéo dài suốt một thời gian sau đó. Như buổi phát thanh ngày 23-10-1946, Bác Hồ đã đến phòng thu của Đài để nói chuyện trực tiếp với đồng bào cả nước về Tạm ước 14-9-1946 qua làn sóng của Đài Tiếng nói Việt Nam. Năm 1954, khi hòa bình lập lại ở miền Bắc, các nước bạn bè mới trang bị máy móc, thiết bị mới và có máy ghi âm băng cối để Đài thực hiện chương trình phát thanh thu trước. Lúc này, Trần Lâm mới gặp trực tiếp Bác Hồ và trình bày ý tưởng mời Người thu lại Bản “Tuyên ngôn Độc lập” như một tư liệu phát thanh.
Nhờ vậy, đoạn băng ngày nay mà công chúng cả nước được nghe với chất lượng ghi âm tốt, không có tạp âm, không có tiếng ồn. Giọng nói ấm áp, thiêng liêng của Bác Hồ vang lên vào mỗi dịp Quốc khánh 2/9 luôn có sức cuốn hút, cảm hóa muôn triệu người dân Việt Nam. Có thể nói, mặc dù không có được bản thu chính thức của ngày 2-9-1945, công chúng vẫn rất biết ơn đồng chí Trần Lâm và Đài Tiếng nói Việt Nam đã lưu giữ được một tư liệu lịch sử quý giá.
Phú Tiến
Theo http://qdnd.vn/
Thu Hiền (st)
