Đất nước ta, trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước đã biết bao lần phải đối diện với nạn ngoại xâm, từng lớp lớp người dân Việt Nam đã bỏ ruộng cày, xếp bút nghiên theo tiếng gọi của quê hương lên đường gìn giữ nền độc lập, bảo vệ từng mét vuông đất đai bờ cõi, từng vùng biển, vùng trời, từng cột mốc biên giới hải đảo. Trong chiến tranh ác liệt đó, đã có không biết bao nhiêu người dân Việt Nam ngã xuống. Xương máu của cha anh chúng ta thấm đẫm trên từng tấc đất quê hương suốt từ Bắc chí Nam. Chính vì lẽ đó, hầu hết các vùng miền ở nước ta đều xây dựng các đền, đài tưởng niệm để tưởng nhớ công ơn của các Anh hùng liệt sỹ đã chiến đấu, hy sinh vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Đài tưởng niệm các Anh hùng liệt sỹ Bắc Sơn.
Những công trình này vừa thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn của dân tộc vừa góp phần giáo dục truyền thống cách mạng vẻ vang của đất nước cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau. Nhiều tượng đài đã trở thành tác phẩm nghệ thuật, là điểm đến đầy ý nghĩa văn hóa tinh thần, là biểu tượng cao đẹp về lòng tri ân của dân tộc đối với các liệt sỹ. Tại Hà Nội, “Đài tưởng niệm các Anh hùng liệt sỹ” trên đường Bắc Sơn thật sự tiêu biểu và là biểu tượng của sức mạnh, ý chí quyết thắng, tinh thần vươn lên vượt qua mọi gian khổ, hiểm nguy của bao lớp người đi trước đồng thời nhắc nhở các thế hệ hôm nay luôn nêu cao ý chí và tinh thần vượt khó để gìn giữ và xây dựng Tổ quốc ngày càng tươi đẹp. Cùng với Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đài tưởng niệm các Anh hùng liệt sỹ tại đường Bắc Sơn đã trở thành công trình có ý nghĩa chính trị đặc biệt, mang tầm vóc quốc gia về văn hóa và lịch sử, trở thành nơi sinh hoạt chính trị, giáo dục truyền thống yêu nước, truyền thống kiên cường, bất khuất của dân tộc Việt Nam cho các tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ; là nơi tổ chức trọng thể lễ tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ của các đoàn lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước, các nguyên thủ quốc gia, Nhân dân và khách quốc tế; là mục tiêu bảo vệ an ninh theo Luật Cảnh vệ.
Thời gian qua, với sự chuẩn bị công phu, kỹ lưỡng và được sự cho phép của Thủ tướng Chính phủ, Ban Quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh đã hoàn thành việc cải tạo, nâng cấp Đài tưởng niệm các Anh hùng liệt sỹ, tổ chức Lễ tưởng niệm các Anh hùng liệt sỹ từ ngày 01/01/2023. Có thể nói tác phẩm kiến trúc “Đài tưởng niệm các Anh hùng liệt sỹ” của kiến trúc sư Lê Hiệp đã thể hiện trọn vẹn ý nghĩa và tư tưởng một tượng đài; vừa hiện đại, vừa dân tộc thông qua hình tượng bông hoa sen, được cách điệu bằng bốn mặt vát, gợn sóng. Biểu cảm ấy tạo nên sự giao hoà vũ trụ, mở ra 4 phương, tám hướng, ẩn chứa những linh cảm thành kính mỗi khi khói trầm bay lên toả lan về cõi vĩnh hằng. Nhất là về đêm trong ánh sáng rạng rỡ, hình tượng hoa sen lại càng nổi bật, trên hồ nước, như toả quầng sáng hướng về một quá khứ hào hùng và những hy sinh anh dũng của bao anh hùng, liệt sỹ đã hiến dâng tuổi trẻ cho đất nước. Sau cải tạo, nâng cấp, công trình trang nghiêm, hiện đại, khang trang, sạch đẹp hơn - thật sự là một trong những nơi trang trọng, thiêng liêng của dân tộc, để thêm một lần nữa chúng ta tôn vinh, tri ân sự mất mát của các Anh hùng liệt sỹ đã hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước - để chúng ta soi rọi cho con đường tiến về phía trước, với nhiều ước vọng về sự hồi sinh và phát triển, đồng thời, góp phần cùng với cả nước xây dựng Thủ đô Hà Nội là thành phố "Văn hiến - Văn minh - Hiện đại"; trở thành trung tâm, động lực thúc đẩy phát triển vùng đồng bằng Sông Hồng, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và cả nước; phấn đấu phát triển ngang tầm thủ đô các nước phát triển trong khu vực.
Hoa ban nở rộ bên Đài tưởng niệm các Anh hùng liệt sỹ.
Những ngày này, đến với Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, viếng thăm Bác, tưởng niệm các Anh hùng liệt sỹ, Nhân dân và du khách quốc tế không quên dừng chân chiêm ngưỡng vẻ đẹp của hoa ban Tây Bắc bên đường Bắc Sơn, cạnh Đài tưởng niệm. Hoa ban Tây Bắc được trồng tại Hà Nội từ đầu thập niên những năm 1960. Hưởng ứng Tết trồng cây của Bác Hồ, các nhà quy hoạch đô thị đã cho trồng thử hoa trên một số tuyến đường và công viên, hồ Hoàn Kiếm - Hà Nội. Cây phát triển tốt và ra hoa đẹp nên đã được chọn trồng thành hai hàng ở đường Bắc Sơn, trước Lăng Bác, bên cạnh Đài tưởng niệm các Anh hùng liệt sỹ. Hàng cây hoa Ban được trồng tại đây năm nào cũng vậy, vẫn bung nở sắc tím như tưởng nhớ công ơn của Bác Hồ, của những người anh hùng đã ngã xuống đối với dân tộc Việt Nam nói chung và đồng bào các dân tộc Tây Bắc nói riêng. Vào độ xuân, từ tháng 2 đến tháng 4 hàng năm, những bông hoa trắng, phớt tím hồng như đôi môi thiếu nữ, trong vườn hồng ngày xuân. Và cái tên đường Bắc Sơn, mỗi người nhớ đến, không chỉ là “con đường hoa ban” với cảm xúc ngây ngất trước vẻ đẹp của loài hoa Tây Bắc, mà đó còn là nỗi niềm xúc động khi không quên được màu đỏ của ngọn cờ chiến thắng ngày nào, của năm 1940, của các chiến sỹ Bắc Sơn khởi nghĩa như vẫn còn đang phất cao trên Đài tưởng niệm, giữa khoảng trời xanh, thăm thẳm với thời gian. Đó là khởi nguồn của công cuộc cách mạng giải phóng dân tộc - bắt đầu sự vinh quang mà lực lượng quân đội ta phát huy ngày một lớn mạnh và hùng hậu cho đến ngày nay.
Con đường hoa ban hình thành cùng Đài tưởng niệm các Anh hùng liệt sỹ như một sự ghi dấu và tưởng nhớ đến những chiến sỹ đã hy sinh cho công cuộc giải phóng dân tộc - những người đã khuất nhưng còn sống mãi trong lòng mọi người. Họ hy sinh để cho dân tộc Việt Nam hồi sinh, phát triển. Và hôm nay, ngắm nhìn Đài tưởng niệm các Anh hùng liệt sỹ uy nghiêm, rực rỡ giữa mùa ban nở, mỗi chúng ta lại nhắc nhở chính mình: Không một ai bị lãng quên và không một ai được phép quên những người đã ngã xuống vì nền Độc lập Tự do, về lịch sử hào hùng của cả một dân tộc. Năm tháng có thể trôi qua nhưng những chiến công của thế hệ cha anh sẽ không bao giờ phai, qua đó, nuôi dưỡng và phát huy hơn nữa lòng tự hào, tự tôn dân tộc, ý chí tự lực tự cường, kiên trung bất khuất vốn có của con người Việt Nam, noi gương các thế hệ đi trước không ngừng phát huy tinh thần dân tộc trong giai đoạn hiện nay./.
Kim Anh
