Chiều ngày 07/2/2025, tại Nhà Quốc hội, theo chương trình Phiên họp thứ 42, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự án Pháp lệnh Quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì phiên họp. Ảnh: Báo Quân đội nhân dân.
Tham dự phiên họp có Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, các Phó Chủ tịch và Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đại diện một số bộ, ngành, địa phương có liên quan. Về phía Bộ Quốc phòng - cơ quan chủ trì soạn thảo dự án Pháp lệnh, có Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; Thiếu tướng Phạm Hải Trung, Tư lệnh Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh; Đại tá Nguyễn Đức Dũng, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế.
Thực hiện tốt nhất nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng
Thừa ủy quyền của Chính phủ, đại diện cơ quan soạn thảo, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến đã trình bày tóm tắt tờ trình dự án Pháp lệnh: Ngay sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh từ trần, tại phiên họp ngày 29/11/1969, Bộ Chính trị đã quyết định: “Với tấm lòng kính yêu vô hạn và đời đời nhớ ơn Hồ Chủ tịch, chúng ta phải thực hiện đến mức tốt nhất nhiệm vụ giữ gìn lâu dài thi hài Hồ Chủ tịch và xây dựng Lăng mộ của Người”. Trong suốt những năm qua, Bộ Chính trị, Trung ương Đảng luôn quan tâm, chỉ đạo việc thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng nói chung, nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh nói riêng.
Khu Di tích Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh là nơi mà Nhân dân Việt Nam từ thế hệ này đến thế hệ khác đến thăm viếng, tỏ lòng biết ơn Chủ tịch Hồ Chí Minh, trung thành, quyết tâm đi theo con đường cách mạng do Người vạch ra, nhằm xây dựng thành công một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh. Thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và Khu Di tích Lăng là biểu tượng cho những di sản vô giá về tư tưởng, đạo đức, phong cách của Người; cần được tiếp tục bảo vệ, giữ gìn và phát huy ý nghĩa trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.
Trên cơ sở chủ trương của Đảng, Nhà nước đã ban hành một số văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng. Tuy nhiên các văn bản hiện hành mới chỉ tập trung vào nhiệm vụ quản lý, bảo vệ các công trình trong Khu Di tích Lăng, nhất là từ khi công trình Lăng hoàn thành đưa vào sử dụng (1975); chưa có các văn bản quy phạm pháp luật quy định một số vấn đề quan trọng... Trong thực tiễn quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng còn tồn tại một số vướng mắc, bất cập. Việc xây dựng, ban hành Pháp lệnh Quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh để đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật, đáp ứng tốt nhất yêu cầu của nhiệm vụ quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng trong giai đoạn mới là hết sức cần thiết.
Dự thảo Pháp lệnh được xây dựng theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Sau chỉnh lý, dự thảo Pháp lệnh được bố cục gồm 6 Chương, 35 Điều, quy định về giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh; quản lý, bảo vệ các công trình, khu vực và tổ chức các hoạt động trong Khu Di tích Lăng; nhiệm vụ, quyền hạn, chế độ, chính sách, trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân trong quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng.
Đại diện cơ quan thẩm tra dự án Pháp lệnh, Trung tướng Lê Tấn Tới, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội trình bày tóm tắt Báo cáo thẩm tra: Về cơ bản, nội dung quy định trong dự thảo Pháp lệnh phù hợp với chủ trương, quan điểm của Đảng về giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng, phù hợp với Hiến pháp, bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, tương thích với điều ước quốc tế có liên quan.
Cơ quan thẩm tra Pháp lệnh cũng đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát các quy định trong dự thảo Pháp lệnh, bảo đảm thống nhất với hệ thống pháp luật có liên quan. Nghiên cứu chuyển các nội dung quy định cụ thể, chi tiết trong dự thảo Pháp lệnh thuộc thẩm quyền của Chính phủ, các Bộ để quy định trong Nghị định, Thông tư cho phù hợp với chủ trương đổi mới công tác xây dựng pháp luật...
Pháp lệnh vừa là văn bản pháp lý, vừa là văn kiện chính trị có ý nghĩa hết sức đặc biệt
Phát biểu ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định, Pháp lệnh Quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng Chủ tịch Hồ Chí có ý nghĩa quan trọng về chính trị, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại; thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, tôn vinh nhà lãnh đạo kiệt xuất của dân tộc cũng như những di sản Người để lại; đồng thời tạo điều kiện để nhân dân trong nước, bạn bè quốc tế đến viếng, tham quan Khu Di tích Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Với ý nghĩa quan trọng đó, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu Pháp lệnh cần có những quy định đặc thù, chính sách vượt trội để nâng cao hiệu quả tổ chức quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đồng thời, đề nghị Chính phủ sớm hoàn thành việc sắp xếp tổ chức bộ máy của Ban Quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh; báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội về dự kiến tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Pháp lệnh phù hợp với vị trí, vai trò, chức năng của đơn vị theo cơ cấu tổ chức mới.
Bên cạnh việc đánh giá cao Ban soạn thảo đã chuẩn bị hồ sơ dự án Pháp lệnh đầy đủ, bảo đảm đúng quy định, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị Ban soạn thảo tiếp tục rà soát phạm vi điều chỉnh của Pháp lệnh, cần phân loại, xác định công trình nào là công trình quốc phòng, khu quân sự, công trình nào là công trình lịch sử - văn hóa, công trình nào là công trình hỗ trợ, phục vụ để quy định rõ nội hàm quản lý, bảo vệ đối với từng loại công trình để bảo đảm an ninh trật tự, để bảo đảm an toàn tuyệt đối cho các công trình.
Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Báo Quân đội nhân dân.
Có chế độ, chính sách ưu đãi đặc thù với lực lượng quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng
Tiếp thu, giải trình ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến nêu rõ: Bộ Quốc phòng đã quán triệt chủ trương của Đảng và Nhà nước về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy nhà nước, trong đó có yếu tố con người. Chế độ, chính sách với lực lượng làm nhiệm vụ quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng được quan tâm, ưu đãi mang tính đặc thù để thu hút nhân lực. Đối với đội ngũ công chức, viên chức, người lao động dân sự, Bộ Quốc phòng đã có chủ trương đào tạo, bồi dưỡng, tuyển dụng phù hợp khi thực hiện sắp xếp bộ máy.
Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nhấn mạnh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ghi nhận sự chủ động, tích cực của Chính phủ trong quá trình xây dựng dự án Pháp lệnh Quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh; Báo cáo của Ủy ban Quốc phòng và An ninh cũng thể hiện rõ quan điểm của cơ quan chủ trì thẩm tra. Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo, cơ quan chủ trì thẩm tra và các cơ quan có liên quan nghiên cứu, tiếp thu, giải trình theo quy định.
Đồng thời, nghiên cứu bổ sung quy định phân loại cụ thể từng công trình và công tác quản lý, bảo vệ Khu di tích Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh với tính chất là công trình quốc phòng, khu quân sự là đối tượng cảnh vệ, công trình đặc biệt quan trọng về an ninh quốc gia; đồng thời là di tích lịch sử văn hóa đặc biệt quan trọng theo Nghị quyết số 129/2024/QH15 của Quốc hội.
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ sớm hoàn thành việc sắp xếp tổ chức bộ máy Ban Quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, chỉ đạo Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội phối hợp với các bộ, ngành giải phóng mặt bằng khu nhà ở, một số công trình bên phải thảm cỏ trước Lăng để bảo đảm an ninh, an toàn và cảnh quan môi trường Công trình Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Tại phiên họp, 100% thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội có mặt đã biểu quyết thông qua về mặt nguyên tắc của dự thảo Pháp lệnh Quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và giao Ủy ban Quốc phòng và An ninh phối hợp với các cơ quan hoàn chỉnh dự thảo, trình Chủ tịch Quốc hội ký ban hành./.
Lương Lê Minh
