Những ngày cuối tháng mười hai, ngoài Bắc liên tục đón những cơn gió lạnh ào ạt kéo về, nhưng ở miền Tây mênh mang, xứ sen Đồng Tháp lại nhận cái nắng hừng hực. Ở nơi Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc - thân sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh an nghỉ, ta thấy ngập tràn niềm ấm áp trong tâm, nơi ấy, những giọt mồ hôi và nước mắt vẫn chảy từ từ, lặng lẽ.
Mộ Cụ Nguyễn Sinh Sắc
Khu Di tích mộ Cụ Nguyễn Sinh Sắc đã trở thành một công trình văn hóa tiêu biểu và vô cùng nổi tiếng của tỉnh. Ngoài ý nghĩa lịch sử, đây còn là nơi rất đỗi linh thiêng của đất nước, nơi tưởng nhớ một con người có tấm lòng yêu nước cao cả.
Cả một khu vực rộng lớn 9 hecta đó, gồm nhiều công trình hiện đại như Khu mộ Cụ Phó bảng; Nhà sàn Bác Hồ và ao sen; nhà trưng bày về cuộc đời của Cụ Nguyễn Sinh Sắc; mô hình làng An Hòa xưa… dường như vẫn chưa thể hiện hết được cái “đạo làm người” của Cụ Nguyễn Sinh Sắc. Con người của Cụ dường như thế hệ chúng ta ngày nay vẫn chưa thực sự hiểu hết, dù đã bỏ nhiều công sức tìm hiểu.
Chúng ta vẫn gọi Cụ bằng kính ngữ thân thương là “Cụ Phó bảng”. Chúng ta vẫn coi Cụ là một nhà nho yêu nước. Nhưng thực sự, khi được đến viếng mộ Cụ, kính cẩn thắp nén nhang của người con cháu thế hệ sau gửi đến Cụ, tôi mới cảm nhận được bao tâm tư tình cảm, bao giá trị văn hóa vô giá được Cụ Nguyễn Sinh Sắc gửi đến cho hậu thế.
Một góc Nhà trưng bày về cuộc đời Cụ Nguyễn Sinh Sắc
Cụ một đời sống thanh bạch, giản dị. Đối với Cụ, những tiền tài, danh vọng chỉ có thể coi là ảo vọng tầm thường mà thôi. Cụ khước từ chức quan, mà theo thời đó thì nhiều người muốn cũng không được. Cụ yêu nghề dạy học, nhưng những kiến thức mà Cụ dạy cho học trò không chỉ là chữ nghĩa sách vở, không chỉ là luân thường đạo lý mà còn là truyền thống yêu nước bao đời nay của dân tộc ta. Cụ làm những nghề bình dị mà cao quý, từ nghề giáo cho đến nghề thầy thuốc, và mỗi khi Cụ đi đâu hay làm gì thì đều được người dân yêu mến. Họ yêu mến Cụ vì Cụ gần gũi thực sự với nhân dân, không quản ngại gian khổ để dạy người, cứu người.
Tìm hiểu về cuộc đời của Cụ Nguyễn Sinh Sắc quả thật là một công việc thú vị, vì chúng ta hiểu ra nhiều đạo lý không được biết đến trong sách vở. Biết về Cụ, hiểu thêm một chút về Cụ, tôi cảm nhận được tấm gương đạo đức cao cả của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đó chắc chắn là một điều hiển nhiên trong đạo lý làm người của dân tộc ta. Bác Hồ có một người cha như Cụ Nguyễn Sinh Sắc, đó chính là điều kiện và nền tảng để dân tộc ta có một vĩ nhân như Bác.
Trong những giai đoạn cuộc đời của Cụ Nguyễn Sinh Sắc, tôi đặc biệt chú ý đến những thời điểm Cụ nêu cao tinh thần yêu nước cho đồng bào. Người dân Nam Bộ vốn hiền hậu và sống nhường nhịn người khác, nhưng không vì thế mà cam chịu cảnh mất nước. Họ thấm nhuần tinh thần yêu nước, chủ nghĩa yêu nước của các bậc chí sĩ, vì vậy họ đã cầm vũ khí chiến đấu với cường địch như thực dân Pháp để giành lại độc lập tự do cho Tổ quốc, cho quê hương của chính mình dù biết là sẽ phải nằm lại. Một người không phải gốc ở Đồng Tháp như Cụ Nguyễn Sinh Sắc lại có thể sống chan hòa và hết mình với nhân dân như vậy, đó thực sự là sợi dây bền chắc liên kết tình cảm giữa Cụ và bà con bản xứ. Khi Cụ mất, người dân đã một lòng kiên cường bảo vệ mộ Cụ, không để bọn thực dân xâm lược phá hoại, đó chính là tình cảm không gì có thể sánh được.
Người dân thắp hương tưởng niệm Cụ Nguyễn Sinh Sắc
Dù đã nghiên cứu, đã tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp của Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc, nhưng tôi vẫn rơi nước mắt mỗi lần nghe hướng dẫn viên giới thiệu “Chủ tịch Hồ Chí Minh, Người chưa một lần được thăm mộ cha mình, dù rất muốn, nhưng Người phải đặt đất nước, đặt đồng bào mình lên trên việc cá nhân”. Nhân dân đã che chở cho mộ Cụ, đồng bào đã đưa ảnh Bác Hồ về viếng Cụ, nhưng không cảm động sao được khi nghĩ đến nỗi lòng của Bác, tâm tư tình cảm của Bác.
Về đất Sen thắp hương Cụ Nguyễn Sinh Sắc, điều mà tôi thấy được ở đây không chỉ là cuộc đời và sự nghiệp vĩ đại của Cụ mà còn hiểu được thêm về tình cảm giữa đồng bào cả nước với nhau, cho dù ở thời gian nào trong lịch sử hay ngày hôm nay. Để rồi khi tiếp tục công việc thường ngày, mỗi người trong chúng ta luôn tự hứa với bản thân rằng, sẽ tiếp tục cố gắng hơn nữa để học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh, sẽ giữ mãi tấm lòng yêu nước thủy chung son sắt như Cụ Nguyễn Sinh Sắc./.
Đinh Thành Trung
