Công tác tuyên truyền, nhân rộng điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua yêu nước ở nước ta luôn luôn là một bộ phận quan trọng trong công tác tư tưởng và là công cụ lãnh đạo của Đảng, Nhà nước. Đây là việc các tổ chức và cá nhân (chủ thể tuyên truyền) sử dụng các phương thức, hình thức, biện pháp, phương tiện để giới thiệu các điển hình tiên tiến trong từng tổ chức và toàn xã hội, làm cho họ biết để học tập, làm theo, thúc đẩy hành động của họ theo gương các điển hình tiên tiến. Công tác tuyên truyền nhân rộng điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua yêu nước thực chất là tổng kết và phổ biến những bài học kinh nghiệm đặc sắc của các mô hình, điển hình tiên tiến. Đây là việc làm thường xuyên của các tổ chức đảng, chính quyền, mặt trận, các đoàn thể, các tổ chức kinh tế, văn hoá, xã hội, của cán bộ, đảng viên, và là một nhiệm vụ quan trọng trong công tác tư tưởng của Đảng.
Công tác tuyên truyền, nhân rộng điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua yêu nước có vai trò, ý nghĩa to lớn trong sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng. Thông qua công tác tuyên truyền, nhân rộng các điển hình tiên tiến mà các quan điểm tư tưởng, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với quần chúng, thâm nhập vào quần chúng, hình thành tình cảm, ý chí và niềm tin trong quần chúng, tạo nên phong trào cách mạng rộng rãi trong quần chúng; là nguồn lực quan trọng tạo ra và khơi dậy những tiềm năng, nhiệt tình của quần chúng, làm nên sức mạnh to lớn của toàn dân tộc để thực hiện thắng lợi sự nghiệp cách mạng do Đảng lãnh đạo. Tích cực xây dựng con người mới, cuộc sống mới, do đó nó có vai trò giáo dục, bồi dưỡng, phát triển con người, cải tạo thực tiễn, đấu tranh xoá bỏ những thói hư, tật xấu, hình thành nhân cách con người mới Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Cổ vũ phong trào thi đua yêu nước của nhân dân; tập hợp, giáo dục và tổ chức quần chúng hành động cách mạng để hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị do Đảng đề ra. Đó là việc làm thường xuyên, cần thiết của bất cứ tổ chức, phong trào nào muốn lôi cuốn đông đảo quần chúng tham gia theo đúng định hướng và đạt kết quả cao. Ngăn chặn những tiêu cực, hạn chế trong xã hội và chống lại các âm mưu phá hoại của kẻ thù. Tạo sự thống nhất cao giữa Đảng, Nhà nước với quần chúng nhân dân.
Theo quan điểm của Hồ Chí Minh, thi đua là yêu nước, yêu nước thì phải thi đua, và những người thi đua là những người yêu nước nhất. Những người yêu nước nhất (điển hình tiên tiến trong các phong trào thi đua), tức là những người luôn kiên định và thể hiện rõ lập trường, mục đích, quan điểm chính trị, lợi ích giai cấp.
Chủ tịch Hồ Chí Minh còn chỉ rõ, đặc điểm của thi đua ái quốc là đưa tất cả tinh thần và lực lượng của quân và dân Việt Nam để thực hiện mục đích chính trị của giai cấp, của dân tộc. “Dưới chế độ tư bản, thực dân và phong kiến không thể có phong trào thi đua yêu nước, vì giai cấp lao động không dại gì mà ra sức thi đua làm giàu thêm cho bọn chủ để rồi chúng áp bức, bóc lột thêm”.
Vì vậy, khi phát động, tổ chức và tham gia phong trào thi đua, cũng như tuyên truyền, nhân rộng điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua yêu nước hiện nay thì chủ thể làm công tác tuyên truyền, nhân rộng điển hình tiên tiến phải nhận thức rõ, hiểu đúng ý nghĩa và thực tiễn sâu sắc của mục đích chính trị, tính chất giai cấp; phải đứng trên quan điểm, lập trường giai cấp, lợi ích giai cấp và của dân tộc. Hình thức tuyên truyền, nhân rộng điển hình tiên tiến phải phong phú, đa dạng, luôn vận động và phát triển cùng với sự vận động và phát triển của xã hội như tuyên truyền miệng, tuyên truyền thông qua các cuộc sinh hoạt của các tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận, các đoàn thể quần chúng và trong các tổ chức khác, tuyên truyền, nhân rộng điển hình tiên tiến thông qua hệ thống phát thanh, truyền hình, sách vở, báo chí, tuyên truyền, nhân rộng điển hình tiên tiến thông qua các hoạt động văn hóa, thể dục, thể thao như phim ảnh, sân khấu, âm nhạc, các đội văn hóa thông tin, bảo tàng, triển lãm, các đội thể thao, các buổi biểu diễn nghệ thuật. Các hoạt động đó vừa có ý nghĩa giải trí, nhưng đó cũng là môi trường thuận lợi để giới thiệu, phổ biến các điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua yêu nước.
Kể từ khi Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc (11/6/1948) cho đến nay, trải qua các thời kỳ cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng và Nhà nước ta rất quan tâm đến phát động các phong trào thi đua yêu nước, tổ chức các đại hội tổng kết công tác thi đua nhằm tuyên truyền, nhân rộng và nêu gương các cá nhân, tập thể tiên tiến trong các phong trào. Nhiều văn bản chỉ đạo của Đảng và Nhà nước ra đời. Các phong trào thi đua được phát động, lan rộng khắp cả nước, thực sự trở thành nguồn lực tinh thần động viên chính trị, cỗ vũ toàn dân đem hết tài năng và sức lực phục vụ cách mạng, góp phần vào cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất Tổ quốc, đưa cả nước tiến lên chủ nghĩa xã hội.
Tuy nhiên, nhận thức về vị trí, vai trò và tác dụng của công tác thi đua, của điển hình tiên tiến và tuyên truyền, nhân rộng điển hình tiên tiến còn nhiều hạn chế. Vì vậy, để phát huy thành quả đạt được và khắc phục những hạn chế, công tác tuyên truyền, nhân rộng điển hình tiên tiến cần tập trung vào những nhiệm vụ và giải pháp sau:
Một là, tuyên truyền sâu rộng, kịp thời, có hiệu quả những nhân tố mới, điển hình tiên tiến trong việc thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị, những thành tích xuất sắc trong công cuộc đổi mới. Coi trọng đúng mức việc phát hiện, biểu dương, khen thưởng các nhân tố mới, điển hình tiên tiến; tích cực đấu tranh, góp phần ngăn chặn và từng bước đẩy lùi tham nhũng, lãng phí, quan liêu, các tiêu cực và tệ nạn xã hội; phản bác các quan điểm sai trái, xuyên tạc của các thế lực thù địch đối với điển hình tiên tiến và công tác tuyên truyền, nhân rộng điển hình tiên tiến trong tình hình hiện nay.
Hai là, tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức và biện pháp tuyên truyền, nhân rộng điển hình tiên tiến theo hướng thiết thực, phù hợp với thực tiễn đất nước và yêu cầu nhiệm vụ chính trị mới. Gắn chặt việc tuyên truyền, nhân rộng điển hình tiên tiến với nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, giữ vững trật tự an toàn xã hội và củng cố an ninh quốc phòng.
Ba là, phát huy tính chủ động của nhân tố con người - nguồn nội lực quan trọng trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay. Đẩy mạnh phong trào thi đua, phát huy nguồn lực con người chính là bảo đảm cho mỗi địa phương, mỗi ngành, mỗi đơn vị, mỗi cộng đồng "nguồn vốn" quan trọng để tạo ra cơ sở vật chất cho xã hội. Tuyên truyền thật tốt nhân tố mới, điển hình tiên tiến sẽ tạo ra phong trào thi đua ngày càng rộng lớn, góp phần thúc đẩy sự phát triển của từng địa phương, đơn vị và đất nước.
Bốn là, xây dựng nội dung cụ thể, thiết thực, thông qua hành động cách mạng, phong trào thi đua, gắn với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị để làm công tác tuyên truyền, nhân rộng điển hình tiên tiến.
Nghị quyết Đại hội XI của Đảng đã xác định: Trong giai đoạn cách mạng hiện nay, phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt, phát triển văn hoá - nền tảng tinh thần của xã hội. Đây chính là mục tiêu, yêu cầu cho công tác tuyên truyền, nhân rộng điển hình tiên tiến. Chẳng hạn, trong lĩnh vực kinh tế, cần tập trung tuyên truyền, nhân rộng những điển hình tiên tiến trong việc phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, góp phần giải phóng mạnh mẽ sức sản xuất; trong thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, huy động và sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực vào phát triển kinh tế. Trong lĩnh vực văn hoá - xã hội, cần tập trung tuyên truyền, nhân rộng các tập thể, cá nhân tiêu biểu trong việc nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục - đào tạo, phát triển giáo dục toàn diện; sự nỗ lực vươn lên trong giảng dạy và học tập, ý thực tự học tập, học tập suốt đời. Trong lĩnh vực chính trị, an ninh, quốc phòng, cần hướng tới các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong xây dựng Đảng, chính quyền, các đoàn thể chính trị - xã hội trong sạch, vững mạnh, trong tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Chú trọng việc tuyên truyền nhân rộng các điển hình tiên tiến trong quần chúng nhân dân, nhất là ở cơ sở và người lao động, khơi dậy ý thức tự giác, sức sáng tạo, vượt khó vươn lên. Tập trung tuyên truyền, nhân rộng những tập thể, cá nhân trong xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư, trong sản xuất kinh doanh, giúp nhau xoá đói giảm nghèo, làm giàu chính đáng, bảo vệ môi trường, bảo vệ an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở khu dân cư; trong việc tham gia xây dựng Đảng, chính quyền, góp ý xây dựng cán bộ, đảng viên, công chức của Đảng và Nhà nước...
Năm là, đổi mới công tác tuyên truyền, nhân rộng điển hình tiên tiến.
Công tác tuyên truyền, nhân rộng điển hình tiên tiến phải bám sát các mục tiêu, chỉ tiêu thi đua để tạo ra sức mạnh tập trung, giải pháp hiệu quả thúc đẩy phong trào thi đua. Việc lựa chọn nhân tố mới, điển hình tiên tiến làm sao tạo ra được sự quan tâm của xã hội, góp phần giải quyết những vấn đề xã hội sẽ góp phần nâng cao sức mạnh của công tác tuyên truyền thi đua. Đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, nhân rộng điển hình tiên tiến trong xã hội của các cơ quan thông tin đại chúng phải đẩy mạnh. Đồng thời, đổi mới công tác tuyên truyền, nhân rộng điển hình tiên tiến phải gắn với Luật Thi đua - Khen thưởng để bảo đảm tính pháp lý trong hoạt động. Nghĩa là, bất cứ thủ trưởng cơ quan, đơn vị, địa phương nào tổ chức phong trào thi đua và tuyên truyền, nhân rộng điển hình tiên tiến cũng phải trên cơ sở các qui định của Luật Thi đua - Khen thưởng. Có như vậy mới tránh được tình trạng buông lỏng, hạ thấp công tác này, hoặc thực hiện không đúng với qui định của pháp luật.
Như vậy, công tác tuyên truyền nhân rộng điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua yêu nước thực chất là tổng kết và phổ biến những bài học kinh nghiệm đặc sắc của các mô hình, điển hình tiên tiến. Đây là việc làm thường xuyên của các tổ chức đảng, chính quyền, mặt trận, các đoàn thể, các tổ chức kinh tế, văn hoá, xã hội, của cán bộ, đảng viên, và là một nhiệm vụ quan trọng trong công tác tư tưởng của Đảng nhằm tuyên truyền, nhân rộng các nhân tố tích cực trong xã hội, góp phần xây dựng xã hội mới, con người mới và nền văn hóa mới hiện nay của Đảng, Nhà nước ta vì mục tiêu xây dựng một xã hội dân chủ, công bằng, văn minh./.
Đức Lâm
