Ngày 02 tháng 9 năm 1969, Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu của chúng ta đi vào cõi vĩnh hằng. Thể theo nguyện vọng của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã quyết định “Với tấm lòng kính yêu vô hạn và đời đời nhớ ơn Hồ Chủ tịch, chúng ta phải thực hiện đến mức tốt nhất nhiệm vụ giữ gìn lâu dài thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và xây dựng Lăng của Người”. Ngay sau khi trái tim Người ngừng đập, các chuyên gia y tế Liên Xô và Việt Nam đã tiến hành những công việc kỹ thuật đầu tiên có ý nghĩa quyết định để giữ gìn lâu dài thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trải qua quá trình hơn 40 năm giữ gìn thi hài Bác, một chặng đường với bao khó khăn thử thách, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và Quân đội, chúng ta đã phấn đấu vươn lên làm chủ nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Ngay từ những ngày đầu tiên của quá trình giữ gìn thi hài Bác, phải triển khai nhiệm vụ trong điều kiện chiến tranh, di chuyển đến nhiều vị trí với những điều kiện khí hậu khắc nghiệt, nhưng các cán bộ y tế Việt Nam cùng với các chuyên gia Liên Xô đã đồng lòng quyết tâm giữ gìn nguyên vẹn, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Lễ ký văn bản hợp tác phối hợp pha chế dung dịch đặc biệt giữa Ban Quản lý Lăng
và Trung tâm nghiên cứu Y sinh Mát-xcơ-va (Mát-xcơ-va ngày 04/6/2003)
Năm 1975, khi nước nhà đã hoàn toàn thống nhất, thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh được giữ gìn tại Lăng của Người trên Quảng trường Ba Đình lịch sử. Đây cũng chính là một dấu mốc lịch sử mở ra một quá trình giữ gìn thi hài Bác để đón đồng bào và khách quốc tế đến thăm viếng Người và tham quan Công trình Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ở giai đoạn này, cán bộ y tế Việt Nam tiếp tục cùng với các chuyên gia y tế Liên Xô đảm nhiệm nhiệm vụ giữ gìn thi hài Bác. Với tinh thần độc lập tự chủ phấn đấu vươn lên, các cán bộ y tế Việt Nam đã không ngừng học hỏi, trau dồi kiến thức để có thể tiến tới tự đảm nhận nhiệm vụ cao quý này.
Năm 1992, khi tình hình chính trị ở Liên Xô có những thay đổi bất lợi cho nhiệm vụ giữ gìn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Quân uỷ Trung ương, lãnh đạo Ban Quản lý lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chủ động tìm phương thức hợp tác mới đảm bảo cho nhiệm vụ giữ gìn thi hài Bác được duy trì ổn định. Chúng ta đã trực tiếp hợp tác với Trung tâm Nghiên cứu y sinh Matxcơva. Quá trình hợp tác, ta đã chủ động cùng với Bạn giải quyết những vấn đề cấp thiết và những vấn đề có tính cơ bản, lâu dài trong quá trình giữ gìn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đến nay, Viện 69 đã làm chủ được nhiệm vụ y tế chăm sóc giữ gìn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Cán bộ Viện 69 phân tích mẫu trên kính hiển vi đồng tiêu quyét la-de
Với quan điểm muốn giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh cần phải kết hợp nhuần nhuyễn giữa nhiệm vụ thường xuyên với triển khai công tác nghiên cứu khoa học. Đây là con đường ngắn nhất để chúng ta vươn lên làm chủ vững chắc nhiệm vụ giữ gìn lâu dài thi hài Bác phục vụ đồng bào và khách quốc tế đến thăm viếng Người và tham quan Công trình Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong quá trình hơn 40 năm giữ gìn thi hài Bác, chúng ta đã tiến hành nhiều đề tài khoa học từ cấp cơ sở đến cấp Nhà nước. Đồng thời cũng đã tiến hành hợp tác trực tiếp với Trung tâm Nghiên cứu y sinh Matxcơva triển khai nhiều đề tài nghiên cứu khoa học liên quan trực tiếp phục vụ cho nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh. Các nghiên cứu trên lĩnh vực hình thái, sinh hoá, vi sinh vật và môi trường đã cơ bản giúp Viện 69 hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị của mình, góp phần cùng Bộ Tư lệnh hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Bác. Kết quả của các đề tài khoa học đã góp phần làm sáng tỏ lý luận về ướp bảo quản thi hài phục vụ thăm viếng, nhiều kết quả đã được ứng dụng trực tiếp trên thi hài góp phần nâng cao chất lượng giữ gìn thi hài.
Qua hơn 40 năm, cán bộ y tế Việt Nam cùng với chuyên gia của Trung tâm Nghiên cứu y sinh Matxcơva giữ gìn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh tuyệt đối an toàn phục vụ thăm viếng. Từ năm 1995, chúng ta đã hoàn toàn đảm nhiệm việc làm thuốc thường xuyên; từ năm 2004 đã pha chế, phân tích, kiểm tra dung dịch đặc biệt tại Viện 69. Đã tiến hành những đề tài nghiên cứu khoa học từ cấp cơ sở đến cấp Nhà nước và các đề tài hợp tác với Trung tâm Nghiên cứu Y sinh Matxcơva. Những kết quả đó đã giúp Viện 69 từng bước vươn lên làm chủ nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Lãnh đạo Ban Quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh tri ân các chuyên gia Nga.
Nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh trong giai đoạn mới đặt chúng ta trước những thời cơ và thách thức mới. Chúng ta giữ gìn thi hài Bác gắn với thực hiện Đề án 2341 “Giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và phát huy ý nghĩa chính trị, văn hóa của Công trình Lăng trong giai đoạn mới” và Nghị quyết 122 của Thường vụ Quân ủy Trung ương về “Lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và phát huy ý nghĩa chính trị, văn hóa của Công trình Lăng trong giai đoạn mới”. Tuy nhiên, tất cả chúng ta đều ý thức được rằng mỗi một ngày qua đi là nhiệm vụ giữ gìn thi hài Bác lại có thêm những khó khăn mới đòi hỏi chúng ta phải nỗ lực vượt qua. Nhận thức sâu sắc về nhiệm vụ giữ gìn thi hài Bác chính là góp phần làm cho tư tưởng Hồ Chí Minh trường tồn mãi mãi với các thế hệ người Việt Nam, là góp phần giữ gìn sự bình yên cho đất nước, trong giai đoạn mới cần tập trung làm tốt một số nhiệm vụ đó là:
1. Đảng ủy, chỉ huy các cơ quan đơn vị mà trực tiếp là Viện 69 chủ động làm tốt chức năng tham mưu cho Thường vụ, Đảng ủy, Thủ trưởng Bộ Tư lệnh về nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Bác. Duy trì nghiêm các chế độ qui định hiện hành về giữ gìn thi hài Bác phục vụ thăm viếng.
2. Tích cực chủ động kết hợp triển khai công tác kỹ thuật phục vụ nhiệm vụ y tế giữ gìn thi hài Bác, ứng dụng những thành tựu khoa học hiện đại ngày nay vào nhiệm vụ y tế theo hướng ngày càng nâng cao chất lượng công tác chăm sóc y tế giữ gìn lâu dài thi hài Bác.
3. Tiếp tục duy trì và phát huy tình hữu nghị hợp tác với Trung tâm Nghiên cứu y sinh Matxcơva, chuyển từ cùng nhau hợp tác sang chủ động hợp tác với Bạn để giải quyết có hiệu quả những vấn đề cấp thiết đặt ra trong quá trình giữ gìn lâu dài thi hài Bác. Đồng thời mở rộng hợp tác nghiên cứu với các nhà khoa học, các cơ sở khoa học trong và ngoài Quân đội nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Bác.
4. Chủ động triển khai thành công dự án VN01 để bảo đảm chúng ta có đầy đủ các yếu tố vững tin trong quá trình vươn lên làm chủ vững chắc, tiến tới làm chủ hoàn toàn nhiệm vụ y tế giữ gìn lâu dài thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh.
5. Tiếp tục đầu tư toàn diện xây dựng Viện 69 theo hướng chính qui, khoa học, hiện đại, kết hợp đầu tư trang bị cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại; với đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao bảo đảm đủ sức hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ y tế giữ gìn lâu dài thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh trong giai đoạn mới./.
Đại tá,TS Nguyễn Văn Vận
Viện trưởng Viện 69, Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh