Đoàn 285, Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh được giao nhiệm vụ quản lý 234 ha rừng đặc dụng đất đồi núi, hồ nước gắn liền với bảo vệ Khu Di tích K9 có ý nghĩa chính trị và cảnh quan đặc biệt. Nơi đây có thảm thực vật đa dạng phong phú, nguồn đất chưa bị ô nhiễm, nguồn nước sạch tự nhiên bảo đảm phục vụ cho hệ thống cây trồng; Ba Vì là vùng đất phát triển chăn nuôi, có nguồn phân bón hữu cơ rất dồi dào với giá thành rẻ. Đây là một lợi thế để Đoàn 285 tận dụng các tài nguyên và nguyên liệu sẵn có để phát triển trồng một số loại rau, cây ăn quả, chè và duy trì, phát triển một số loại cây dược liệu quý theo hướng canh tác hữu cơ tạo ra nguồn sản phẩm sạch, an toàn phục vụ cho bếp ăn của các cơ quan, đơn vị bảo vệ sức khỏe tốt cho bội đội và người dân trong khu vực. Đồng thời, làm phong phú thêm cảnh quan Khu Di tích K9, tuyên truyền giáo dục cho bội đội và khách tham quan nhận thức sâu sắc về việc đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, nhất là tư tưởng Hồ Chí Minh về phát triển nông nghiệp.
Rau hữu cơ được trồng và chăm sóc đúng tiêu chuẩn tại Khu Di tích K9, Ba Vì, Hà Nội
Việc lạm dụng hóa chất trong sản xuất nông nghiệp đã lộ rõ nhiều bất cập như: Đất đai bạc màu, sâu bệnh ngày càng tiến hóa để thích ứng và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người. Sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ sinh học đang là xu hướng phát triển của các quốc gia tiên tiến vì những lợi ích mà nó đem lại như bảo vệ môi trường, giảm ô nhiễm, nâng cao chất lượng sản phẩm, bảo đảm sức khỏe cho người sản xuất và người tiêu dùng. Hiện nay, nông nghiệp hữu cơ đang là một phương thức canh tác mới có nhiều tiến bộ, cùng một lúc có thể giải quyết được nhiều mục tiêu cấp bách mà con người đang phải đối diện. Nông nghiệp hữu cơ là phương thức canh tác kết hợp giữa truyền thống và hiện đại nhằm bảo đảm năng suất, chất lượng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của con người nhưng vẫn bảo đảm tính bền vững của môi trường và hệ sinh thái. Sản xuất hữu cơ là không sử dụng phân bón vô cơ và các chất kích thích tăng trưởng, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc hóa học và không sử dụng các sinh vật biến đổi gen, bên cạnh mang lại những sản phẩm đạt tiêu chuẩn về an toàn vệ sinh thực phẩm cao nhất đó chính là cải tạo môi trường đất ngày càng tốt lên, giảm thiểu biến đổi khí hậu.
Thời gian gần đây, trên thế giới đang hướng đến nền nông nghiệp hữu cơ trong đó có Việt Nam. Xu hướng này được Nhà nước ta rất chú trọng và khuyến khích. Vì hiện nay nông nghiệp nước ta đang đứng trước những thách thức không nhỏ đó là vấn đề về ô nhiễm môi trường, đất đai bạc màu, suy giảm sự đa dạng sinh học, ngộ độc thuốc bảo vệ thực vật ở người, bùng phát sâu bệnh do sử dụng quá nhiều hóa chất. Để khắc phục những nhược điểm trên, nông nghiệp nước ta đang từng bước chuyển dịch sản xuất nông nghiệp an toàn, nông nghiệp hữu cơ. Trên thị trường người dân biết đến và đang làm quen dần với các sản phẩm nông sản sạch như: Rau sạch, rau an toàn và một số loại hoa quả, thực phẩm an toàn.
Tại Nghệ An, Tập đoàn TH là doanh nghiệp đầu tiên tại Việt Nam tiên phong thực hiện các tiêu chuẩn hữu cơ trong trồng trọt, chăn nuôi trên đồng đất Việt Nam cụ thể trang trại rau hữu cơ FVF, trang trại dược liệu (tại Nghĩa Sơn, Nghĩa Đàn, Nghệ An) đã được Control Union – tổ chức chứng nhân organic (hữu cơ) có uy tín trên thế giới đã trao chứng nhận hữu cơ USDA-NOC và EC 834/2007 cho 37 loại rau sạch và 5 loại dược liệu của trang trị này. Với định hướng “từ đồng cỏ xanh tới ly sữa sạch”, sữa tươi hữu cơ là bước tiến cao hơn trong tiến trình hướng tới sản phẩm an toàn thân thiện với môi trường.
Thanh Xuân đã xây dựng thành công khu chuyên canh rau sạch. Ảnh nguồn: Bizmedia.
Tại xã Thanh Xuân, Sóc Sơn, Hà Nội, là một trong những địa phương tiêu biểu trong phong trào sản xuất rau theo phương pháp hữu cơ tại miền Bắc tiến hành sản xuất rau hữu cơ trên tổng diện tích hơn 20ha, cung cấp cho thị trường Hà Nội trên 400 tấn rau mỗi năm. Mô hình này bảo đảm rau sạch và an toàn với người sử dụng nhờ sinh trưởng trong môi trường bảo đảm. Cụ thể, rau được trồng theo đúng các bước tuần tự: Chọn vùng sản xuất, tạo vùng đệm cách ly, làm phân ủ nóng, chuẩn bị đất, trồng và chăm sóc, quản lý dịch hại, thu hoạch và sơ chế, truy xuất nguồn gốc. Trong quá trình canh tác, bà con hoàn toàn không sử dụng bất kỳ loại chế phẩm hóa học nào để phun tưới lên rau. Thay vào đó, để phòng trừ sâu bệnh gây hại, bà con dùng tỏi, gừng giã nhuyễn và đem trộn với rượu rồi phun lên rau hoặc dùng phương pháp dẫn dụ bắt thủ công. Trong suốt quá trình sinh trưởng, người trồng chỉ bón duy nhất loại phân hữu cơ đã được ủ hoai mục từ trước đó 3 tháng. Sau khi bón phân, đúng thời gian cho phép, người dân mới được thu hoạch rau. Toàn bộ nước tưới rau đều được xét nghiệm bảo đảm đủ tiêu chuẩn, không bị nhiễm hóa chất độc hại và kim loại nặng.
Sản xuất sữa sạch Ảnh: Nguồn Thị trường 360.com)
Trước thành công của các mô hình nêu trên, Khu Di tích K9 có đủ điều kiện để triển khai mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ, việc triển khai mô hình sẽ mang lại hiệu quả và tác dụng to lớn cho khu vực. Để thực hiện hướng đi trên trước hết phải thực hiện điều tra khảo sát rừng tự nhiên, đánh giá và xem xét nguồn gen quý hiếm để bảo vệ và khai thác. Cần phân tích mẫu đất, nước làm cơ sở để lập phương án cải tạo đất nhằm tăng lượng đạm, hữu cơ, tăng độ mùn, giữ nước, chống xói mòn; cây cối được bảo vệ bằng thiên địch và sử dụng các chế phẩm sinh học thân thiện với môi trường, đề xuất trồng cây có giá trị kinh tế, giá trị cảnh quan phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu, trồng cây xen dưới tán rừng như: Rau muống, xu hào, cải bắp, cây rau gia vị, bưởi, xoài, chè xanh và một số loại cây thuốc quý…, đề xuất bảo vệ và khai thác theo nguyên tắc hữu cơ có khoa học khai thác để phát triển. Các sản phẩm đó được giới thiệu cho khách tham quan Khu Di tích K9 mang nhiều ý nghĩa thiết thực.
Việc thay đổi tập quán canh tác từ sản xuất thông thường sang sản xuất hữu cơ là vấn đề không dễ dàng thay đổi trong nhận thức, bởi khi sản xuất hữu cơ người sản xuất chỉ được phép sử dụng chế phẩm sinh học. Nhưng tin tưởng rằng nếu được sự tham vấn, giúp đỡ của Hiệp hội hữu cơ Việt Nam thì sản xuất hữu cơ được thực hiện và sẽ mang lại hiệu quả tốt góp phần phát huy ý nghĩa chính trị của Khu Di tích K9 trong giai đoạn mới, tạo không gian, kiến trúc cảnh quan luôn trong sạch phục vụ nhiệm vụ mở rộng tham quan, đảm bảo phát triển bền vững tại Khu Di tích K9, Ba Vì, Hà Nội. Góp phần tạo điều kiện để thu hút rộng rãi nhân dân, các tổ chức chính trị xã hội, khách quốc tế đến tham quan, học tập, nghiên cứu tư tưởng, đạo đức, phong cách Chủ tịch Hồ Chí Minh và các danh lam thắng cảnh trong khu vực.
Thu Lai
