Cách đây gần 49 năm, ngày 02/9/1969, Chủ tịch Hồ Chí Minh - vị lãnh tụ kiệt xuất, Anh hùng giải phóng dân tộc, người chiến sĩ cộng sản quốc tế lỗi lạc, nhà văn hóa kiệt xuất của Việt Nam đã đi vào cõi vĩnh hằng. Cho đến những giây phút cuối cùng ấy, đồng bào miền Nam và Tổ quốc Việt Nam thiêng liêng vẫn mãi mãi còn lại trong trái tim vĩ đại của Người.
Sau khi Người qua đời, ngày 29/11/1969, Bộ Chính trị Trung ương Đảng Lao động Việt Nam đã quyết nghị: "Với tấm lòng kính yêu vô hạn và đời đời nhớ ơn Hồ Chủ tịch, chúng ta phải thực hiện đến mức tốt nhất nhiệm vụ giữ gìn lâu dài thi hài Hồ Chủ tịch và xây dựng Lăng mộ của Người". Quyết nghị của Bộ Chính trị vừa phù hợp với truyền thống, phong tục tốt đẹp của dân tộc vừa đáp ứng được nguyện vọng tha thiết của mọi người dân Việt Nam muốn được tận mắt trông thấy Người, được thường xuyên đến viếng thăm Người, thể hiện tấm lòng tôn kính và đời đời biết ơn công lao to lớn của Người đối với dân tộc. Đặc biệt là tình cảm của đồng bào, chiến sỹ miền Nam đang ngày đêm trực tiếp đối mặt với quân thù, chưa một lần được gặp Bác.
Cán bộ, chiến sỹ nhận trông giữ hành lý cho đồng bào vào Lăng viếng Bác
Với tấm lòng tôn kính thiêng liêng và tâm huyết của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta; với sự giúp đỡ to lớn của Đảng, Nhà nước và nhân dân Liên Xô (trước đây), thực hiện quyết nghị của Bộ Chính trị, ngày 02/9/1973, Công trình Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh đã được khởi công xây dựng tại Quảng trường Ba Đình lịch sử. Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh có ý nghĩa chính trị, văn hoá to lớn, thể hiện tình cảm sâu sắc của đồng bào đối với Bác Hồ kính yêu. Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh là một công trình nghệ thuật kiến trúc, một công trình khoa học và hiện đại, là nơi nhân dân Việt Nam và bạn bè quốc tế từ thế hệ này đến thế hệ khác chiêm ngưỡng, để tỏ lòng thành kính, biết ơn Hồ Chủ tịch, kế tục xứng đáng sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Người là xây dựng thành công nước Việt Nam giàu mạnh, độc lập, thống nhất và góp phần vào sự nghiệp cách mạng thế giới…
Chiến sỹ làm nhiệm vụ bảo đảm an ninh trật tự, an toàn khu vực Lăng Bác
và Quảng trường Ba Đình
Để bảo đảm tuyệt đối an toàn thi hài Bác và Công trình Lăng, thực hiện Quyết định số 34/TTg ngày 05/02/1972 của Thủ tướng Chính phủ về việc phân công nhiệm vụ cho các bộ, ban, ngành trong đó “Bộ Công an và Bộ Quốc phòng có nhiệm vụ bảo vệ an toàn cho Công trình Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh”; ngày 20/02/1975, Bộ Công an đã ra Chỉ thị số 157 giao cho Cục Cảnh sát bảo vệ thành lập một đơn vị để thực hiện nhiệm vụ đặc biệt quan trọng này. Sau một thời gian ngắn, Cục Cảnh sát bảo vệ đã khẩn trương xúc tiến những công việc cần thiết như tuyển chọn cán bộ, chuẩn bị cơ sở vật chất… Đến ngày 28/3/1975, Tiểu đoàn 75 trực thuộc Cục Cảnh sát Bảo vệ, tiền thân của Trung đoàn 375 - Bộ Tư lệnh Cảnh vệ chính thức được thành lập. Với nhiệm vụ vinh quang là bảo vệ an ninh, trật tự (ANTT) khu vực Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, Quảng trường Ba Đình; tổ chức, đón tiếp, hướng dẫn đồng bào và khách nước ngoài vào Lăng viếng Bác.
Tháng 7/1975, Tiểu đoàn 75 được đổi tên thành Đoàn 375 trực thuộc Cục Cảnh sát bảo vệ. Cùng với nhiệm vụ vũ trang canh gác bảo vệ mục tiêu, bảo vệ an ninh, trật tự, tổ chức lễ viếng Bác, đơn vị còn được cấp trên giao nhiệm vụ áp tải các chuyến hàng đặc biệt của Nhà nước. Năm 1976, theo Chỉ thị của Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an), đơn vị đã tăng cường một Đại đội cho Trung đoàn 30, Cục Cảnh sát bảo vệ làm nhiệm vụ truy quét tàn quân Fulrô, nhiều đồng chí đã chiến đấu dũng cảm và có đồng chí đã anh dũng hy sinh. Năm 1979, khi chiến tranh biên giới phía Bắc nổ ra, đơn vị đã tăng cường hàng trăm cán bộ, chiến sĩ (CBCS) về Công an các tỉnh biên giới để tham gia chiến đấu, bảo vệ biên cương Tổ quốc.
Xuất phát từ thực tế và yêu cầu của nhiệm vụ, tháng 9/1988, Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an) quyết định chuyển Đoàn 375 sang Bộ Tư lệnh Cảnh vệ. Tháng 11 năm 1988, Đoàn vinh dự tiếp nhận nhiệm vụ mô tô hộ tống từ Trung đoàn 600 - Bộ Tư lệnh Cảnh vệ. Năm 1990, Bảo tàng Hồ Chí Minh được khánh thành, đơn vị được cấp trên giao nhiệm vụ bảo vệ ANTT khu vực Bảo tàng; nhiệm vụ tiêu binh danh dự, mô tô hộ tống bảo vệ các đoàn khách quốc tế cấp cao đến thăm, làm việc tại Việt Nam; các Đại sứ trình thư uỷ nhiệm. Năm 1994, đơn vị tiếp nhận nhiệm vụ bảo vệ Đài tưởng niệm các Anh hùng liệt sỹ (Bắc Sơn, Ba Đình, Hà Nội).
Để đáp ứng nhiệm vụ chính trị của đơn vị trong giai đoạn mới và hoàn thiện cơ cấu tổ chức bộ máy các đơn vị trong Bộ Tư lệnh Cảnh vệ trong đó có Trung đoàn 375, ngày 29/8/1992, Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an) đã ban hành quyết định đổi tên Đoàn 375 thành Trung đoàn 375. Ngày 10/11/1992, Bộ Tư lệnh Cảnh vệ đã ký quyết định quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy Trung đoàn 375. Theo quyết định này, Trung đoàn được tổ chức gồm 2 Đại đội, 3 Ban chuyên môn và 1 Đội trực thuộc (Đội mô tô hộ tống). Từ tháng 3/1995, đơn vị được tổ chức thành 3 Đại đội và 3 Ban chuyên môn.
Nhằm bảo đảm an ninh và an toàn tuyệt đối cho Công trình Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, tháng 12/2004, Trung đoàn đã quyết định thành lập Đội Kỹ thuật bảo vệ trực thuộc Ban Tham mưu. Tháng 6/2007, quyết định thành lập Tổ Cảnh sát bảo vệ trực thuộc Đại đội 3. Ngày 30/7/2007, Trung đoàn chính thức được bổ sung thêm nhiệm vụ gác danh dự các cuộc tiếp khách của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ và Quốc hội. Tháng 01/2015, Trung đoàn được cấp trên giao nhiệm vụ bảo đảm ANTT Quảng trường Bắc Sơn.
Từ ngày đầu thành lập, trong bộn bề khó khăn, thiếu thốn về cơ sở vật chất, phương tiện kỹ thuật; nhiệm vụ lại mới, đa dạng; trình độ đào tạo của cán bộ, chiến sỹ không đồng đều nên công tác triển khai và thực hiện nhiệm vụ không tránh khỏi sự bỡ ngỡ, lúng túng. Bên cạnh đó, khu vực đơn vị đảm nhiệm là mục tiêu mở, địa bàn trải rộng, rất nhạy cảm về chính trị và là nơi hàng ngày đồng bào và khách nước ngoài đến viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh và tham quan khu vực rất đông, nhất là các ngày lễ, Tết, ngày kỷ niệm trọng đại của đất nước... Nhưng với phương châm “Vừa làm, vừa rút kinh nghiệm”, đồng thời được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của lãnh đạo các cấp, sự phối hợp chặt chẽ với Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, các đơn vị trong Cụm Di tích lịch sử - văn hóa Ba Đình, Công an thành phố Hà Nội, chính quyền và nhân dân địa phương cùng với sự quyết tâm, nỗ lực phấn đấu, học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của cán bộ, chiến sỹ, nên khả năng tổ chức và công tác bảo đảm an ninh, trật tự, bảo vệ Công trình Lăng và việc tổ chức đón tiếp, phục vụ lễ viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng bước đi vào nề nếp, đáp ứng được yêu cầu trong từng thời kỳ.
CBCS làm nhiệm vụ hướng dẫn đồng bào vào Lăng viếng Bác
43 năm qua, đơn vị luôn chủ động, làm tốt công tác nắm tình hình, những vấn đề về ANTT có liên quan để phổ biến tới cán bộ, chiến sỹ. Chủ động xây dựng và triển khai các kế hoạch, phương án bảo vệ, đồng thời coi trọng công tác giáo dục chính trị tư tưởng, quán triệt nhiệm vụ để CBCS nhận thức sâu sắc trách nhiệm cá nhân trong công tác bảo vệ mục tiêu, không một phút chủ quan, mất cảnh giác, phát hiện, ngăn chặn kịp thời các vụ, việc liên quan đến an ninh chính trị, trật tự, an toàn mục tiêu; tổ chức, đón tiếp, hướng dẫn cho hơn 55 triệu lượt người vào Lăng viếng Bác (trong đó có hơn 9 triệu lượt khách nước ngoài) bảo đảm chu đáo, an toàn và trọng thị; tiếp nhận và trả đầy đủ gần 10 triệu hành lý của khách gửi khi vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ngoài ra, đơn vị còn chuẩn bị tốt các phương án, dụng cụ sơ cứu và cấp cứu hàng nghìn lượt người và rất nhiều trường hợp cụ già, thương binh, người tàn tật, bà mẹ Việt Nam Anh hùng đã được CBCS phục vụ dùng xe đẩy để đưa vào viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Cùng với công tác lễ tân, cán bộ, chiến sỹ Trung đoàn đã vận dụng tốt các biện pháp nghiệp vụ của Ngành, trong đó có biện pháp kỹ thuật, kiểm tra, kiểm soát, phát hiện hàng trăm trường hợp người đến viếng mang theo vũ khí và những vật dụng trái với quy định, góp phần bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Hồ Chủ tịch và khu vực Lăng. Hình ảnh những cán bộ, chiến sỹ Trung đoàn 375 đã để lại ấn tượng tốt đẹp trong tình cảm của nhân dân và khách nước ngoài khi vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh và tham quan khu vực.
Song song với các nhiệm vụ trên, đơn vị đã tổ chức thực hiện tốt công tác mô tô hộ tống bảo vệ tuyệt đối an toàn cho hơn 290 đoàn khách quốc tế là nguyên thủ quốc gia các nước sang thăm và làm việc tại Việt Nam; 553 Đại sứ trình quốc thư; tiêu binh và gác danh dự hàng nghìn cuộc tiếp khách của các đồng chí Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ và Quốc hội bảo đảm tuyệt đối an toàn. Ngoài ra, Trung đoàn đã tham gia nhiều cuộc bảo vệ lớn như: Các kỳ Đại hội Đảng toàn quốc; kỳ họp thường niên của Quốc hội; các cuộc mít tinh, diễu binh, diễu hành do Đảng và Nhà nước tổ chức; các Hội nghị quốc tế CC7 (1997); Hội nghị ASEAN 6 (1998); Diễn đàn hợp tác kinh tế Á - Âu ASEM 5 (2004), Hội nghị cấp cao Diễn đàn hợp tác kinh tế Châu Á Thái Bình Dương lần thứ 14 (APEC 14); Đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội năm 2010; Hội nghị ASEAN 17 (2010); Đại hội đồng Liên minh Nghị viện thế giới lần thứ 132 (IPU-132) tổ chức tại Hà Nội; gần đây là các sự kiện thuộc khuôn khổ năm APEC 25 (2017) và các cuộc sinh hoạt chính trị trước Lăng,... Từ việc hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ ở các sự kiện lớn mang tầm quốc tế này, đội ngũ cán bộ, chiến sỹ của Trung đoàn ngày càng vững mạnh về nghiệp vụ và kinh nghiệm công tác, thông qua đó củng cố chặt chẽ mối quan hệ phối hợp hiệp đồng với các lực lượng, đơn vị liên quan.
CBCS thực hiện nhiệm vụ tiêu binh danh dự tại Phủ Chủ tịch
Trải qua suốt một chặng đường dài phấn đấu đầy gian nan thử thách, với ý chí quyết tâm, đồng sức, đồng lòng, đoàn kết, các thế hệ cán bộ, chiến sỹ Trung đoàn 375 đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, được Đảng, Nhà nước, Chính phủ đánh giá cao và tặng thưởng những phần thưởng cao quý, đó là:
- Huân chương Lao động hạng Ba (năm 1980);
- Huân chương Hồ Chí Minh (năm 1985);
- Huân chương Độc Lập hạng Ba (năm 1995);
- Huân chương Quân công hạng Nhì (năm 2000);
- Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ đổi mới (năm 2003);
- Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba (năm 2007 và năm 2010);
- Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhì (năm 2015).
Những phần thưởng cao quý trên là sự khẳng định công lao, thành tích của các tập thể, cá nhân của lực lượng Cảnh vệ đã nỗ lực vượt bậc, nêu cao ý thức chính trị trước Đảng, Nhà nước và nhân dân, làm tròn trọng trách vinh quang mà Đảng, Nhà nước và ngành Công an tin tưởng giao phó./.
Thượng tá Trịnh Công Rụy
Phó Trung đoàn trưởng Trung đoàn 375
