Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh là công trình trung tâm trong Cụm Di tích lịch sử - văn hoá Ba Đình. Lăng Bác, Quảng trường Ba Đình đã trở thành địa chỉ hướng đến đầu tiên của du khách mỗi khi tới Thủ đô Hà Nội, là nơi hội tụ tình cảm và niềm tin của nhân dân cả nước, kiều bào ta ở nước ngoài và khách quốc tế đến Việt Nam.
Tuyến đường Ông Ích Khiêm hiện nay
Triển khai Đề án 2341 về giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và phát huy ý nghĩa chính trị, văn hóa của Công trình Lăng trong giai đoạn mới, đặt ra yêu cầu ngày càng cao đối với nhiệm vụ chính trị của Ban Quản lý Quảng trường Ba Đình trong công tác duy trì, chăm sóc cây xanh, cây cảnh, bảo đảm cảnh quan Lăng Bác, Quảng trường Ba Đình ngày càng khang trang, phát triển bền vững, hài hòa và thực sự trở thành điểm sáng trong nghệ thuật xanh hóa đô thị và tôn tạo cảnh quan.
Trong khuôn viên kiến trúc của Công trình Lăng, tuyến đường Ông Ích Khiêm dài khoảng 300m chạy dài từ ngã tư Lê Hồng Phong đến giáp Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch, được bố trí trồng một số cây bóng mát như: Cơm nguội, Phượng vĩ, Bồ đề, Xoài, Muồng hoa vàng,… Qua thời gian, quá trình sinh trưởng, phát triển của cây tại tuyến đường đã có nhiều thay đổi. Mặc dù công tác duy trì, chăm sóc, cắt tỉa và thay thế vẫn được thực hiện thường xuyên, song do quy luật tự nhiên, với đặc điểm thực vật học của mỗi loài cây khác nhau, cùng với sự ảnh hưởng của điều kiện môi trường, thiên tai, sâu bệnh hại,… dẫn đến một số cây sinh trưởng, phát triển kém, còi cọc, gốc mục ruỗng, cây phụ sinh phát triển, lấn át cây trồng chính, ảnh hưởng đến mỹ quan chung và có nguy cơ gãy đổ mỗi khi giông lốc hoặc gió bão xảy ra.
Trước tình hình đó, năm 2016, đồng chí Thiếu tướng Nguyễn Văn Cương, Trưởng ban Ban Quản lý Lăng đã giao nhiệm vụ cho Ban Quản lý Quảng trường Ba Đình đề xuất phương án, xây dựng kế hoạch thay thế hàng cây bóng mát tại tuyến đường này.
Với mục đích nhằm xây dựng tuyến đường Ông Ích Khiêm xanh, sạch, đẹp, tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Lãnh đạo Ban Quản lý Lăng, Ban Quản lý Quảng trường Ba Đình đã tổ chức Hội nghị chuyên đề để các tập thể, cá nhân tham gia đóng góp ý kiến, thống nhất xây dựng phương án dịch chuyển, trồng mới và duy trì chăm sóc hàng cây bóng mát tại tuyến đường Ông Ích Khiêm trình Trưởng ban Quản lý Lăng phê duyệt. Phương án lựa chọn là các chủng loại cây bóng mát quý, hiếm có đường kính thân lớn, khỏe mạnh, thân thẳng, khả năng phân tán tốt, cành dẻo dai, ít gãy đổ, bộ lá sum suê, xanh quanh năm, lá rụng theo mùa, bản lá to như: Cây Sang, cây Giáng Hương, cây Xoài, cây Vú Sữa, cây Chay… Nguồn cây thay thế đã được đồng chí Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung đồng ý, giao cho TNHH MTV Công viên Cây xanh Hà Nội phối hợp bảo đảm. Kế hoạch phối hợp tổ chức triển khai thực hiện trồng cây xanh tại đường Ông Ích Khiêm sau đó đã được Trưởng ban Quản lý Lăng phê duyệt ngày 04/10/2017.
Quá trình triển khai thi công dịch chuyển, trồng mới cây xanh tại khu vực diễn ra theo kế hoạch và tiến độ với những thuận lợi, khó khăn nhất định. Về thuận lợi, đó là: Phương án thay cây nhận được sự đồng thuận, thống nhất cao của Lãnh đạo các cấp, sự phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ của các lực lượng trong và ngoài Ban Quản lý Lăng. Tuy nhiên, cũng gặp rất nhiều khó khăn trong công tác thi công đó là các cây xanh cũ đã già cỗi, bệ rễ lớn rất khó khăn trong công tác đánh chuyển, trong khi tuyến đường đã lát đá, bó vỉa gốc cây cũng bằng đá rất dễ nứt vỡ. Ở mỗi gốc cây có hệ thống dây điện và hệ thống đèn chiếu sáng.
Với sự nỗ lực, quyết tâm cao và sự phối hợp nhịp nhàng của các lực lượng trong Ban Quản lý Lăng, Sở Xây dựng Hà Nội, Công ty TNHH MTV Công viên Cây xanh Hà Nội, sau 15 ngày thi công, đến ngày 29/11/2017 kế hoạch đã hoàn thành trước tiến độ.
Cùng với việc trồng mới, công tác duy trì, chăm sóc hàng cây xanh tại tuyến đường cũng luôn được quan tâm chú trọng. Ban Quản lý Quảng trường Ba Đình đã tăng cường các biện pháp chăm sóc, ứng dụng khoa học kỹ thuật, sử dụng những sản phẩm hữu cơ sinh học thân thiện với môi trường phun qua lá, bón qua gốc giúp cây mới trồng hấp thụ dinh dưỡng hiệu quả nhất. Đồng thời, làm tốt công tác phòng trừ sâu, bệnh hại lộc non. Tổ chức tỉa bỏ cành tán giúp cây phát triển cân đối, thực hiện phòng chống mối đối với toàn bộ cây bóng mát trên tuyến đường và trong khu vực. Đến nay, cơ bản số cây trồng mới đã ổn định sinh trưởng, ra nhiều lượt lá mới. Các chủng loại cây như Giáng Hương, Chay, Thị, Vú Sữa cành tán đã phát triển sum suê, bảo đảm tốt cảnh quan khu vực.
Tiếp nối những thành công bước đầu của năm 2017, Ban Quản lý Quảng trường Ba Đình đã mạnh dạn đề xuất thay thế những cây Cơm nguội già, mục ruỗng còn lại (kế hoạch thay cây giai đoạn 2) để đồng bộ hàng cây trên tuyến đường Ông Ích Khiêm bằng những chủng loại cây quý hiếm đã chọn lựa. Sau khi được Sở Xây dựng cấp phép, Ban Quản lý Quảng trường Ba Đình tiếp tục phối hợp với Văn phòng Ban Quản lý Lăng, Công ty TNHH MTV Công viên Cây xanh Hà Nội dịch chuyển và trồng 12 cây mới trong đó có 3 cây Xoài, 3 cây Giáng hương và 6 cây Sang. Thời gian thi công diễn ra trong điều kiện thời tiết nắng nóng, mưa lớn kéo dài liên tục nhiều ngày ảnh hưởng lớn đến tiến độ và chất lượng thi công, song với sự phối hợp chặt chẽ của các lực lượng trong Ban Quản lý Lăng, sự chuẩn bị tốt về mọi mặt nhất là công tác chọn lựa cây, chuẩn bị về phương tiện, máy móc trang thiết bị và với sự cố gắng nỗ lực của đội ngũ cán bộ, công nhân tay nghề cao, kế hoạch được hoàn thành theo tiến độ. Tổng thể tuyến đường đã được đồng bộ bằng những cây xanh quý hiếm, cây sinh trưởng tốt, tuyến đường đã trở lên xanh hơn, đẹp hơn.
Để thực hiện mục tiêu xây dựng tuyến phố Ông Ích Khiêm là tuyến phố đi bộ kiểu mẫu, văn minh và hiện đại, Đảng ủy, lãnh đạo Ban Quản lý Quảng trường Ba Đình xác định nhiệm vụ trong thời gian tới cần đặc biệt quan tâm đầu tư chăm sóc đồng bộ hệ thống cây xanh trên tuyến đường, làm tốt công tác phòng chống gãy đổ, phòng chống mối, quan tâm gỡ phụ sinh, duy trì cắt tỉa tạo tán. Đồng thời, sắp đặt điểm xuyết những chậu sứ Bình Dương trồng cây hoa, cây lá màu sẽ là điểm nhấn, tạo thành một bộ phận trang trí không thể tách rời.
Theo đó, cần tiếp tục đầu tư, trang bị cơ sở vật chất, kỹ thuật, trang thiết bị máy móc thực hiện công tác quản lý, cắt sửa cây xanh cho tuyến đường và cả khu vực. Đầu tư máy móc phục vụ công tác duy trì, bảo dưỡng hệ thống chậu hoa, bồn hoa. Chọn lựa các chủng loại cây hoa phù hợp với điều kiện khí hậu thổ nhưỡng của khu vực.
Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong quản lý, duy trì, chăm sóc hệ thống cây bóng mát trong khu vực và trên tuyến đường Ông Ích Khiêm. Nêu cao ý thức trách nhiệm và niềm vinh dự tự hào đối với công việc mình được giao phó, phát huy tối đa sức mạnh tập thể để góp phần hoàn thành nhiệm vụ chính trị được giao.
Hoàng Xuân Lam
