Sau khi Cách mạng Tháng 8 năm 1945 thành công, nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa ra đời. Để giành được thắng lợi vĩ đại trong các cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc và trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, biết bao máu xương của các thế hệ người Việt Nam đã đổ.
Bác Hồ thăm các thương binh nặng ở Trung tâm điều dưỡng Thuận Thành (Bắc Ninh).
Ảnh: Tư liệu
Trong lúc chính quyền cách mạng còn non trẻ, hậu quả chiến tranh để lại quá lớn thì thực dân Pháp lại tiếp tục thực hiện âm mưu trở lại xâm lược nước ta. Giữ vững thành quả cách mạng ấy là công lao và sự hy sinh của cả dân tộc. Đã có biết bao chiến sỹ, đồng bào ta đã ngã xuống, đã để lại một phần máu thịt của mình nơi chiến trường vì hai tiếng thiêng liêng: Tổ quốc. Sự hy sinh đó là vô giá. Kế thừa truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc, với tâm nguyện: “Hãy sống sao cho xứng với người đã khuất”, dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân ta đã dành tình thương yêu của mình chăm sóc các gia đình liệt sỹ, anh chị em thương binh, bệnh binh một cách tận tình chu đáo. Đặc biệt là Chủ tịch Hồ Chí Minh - lãnh tụ vĩ đại của cách mạng Việt Nam, người cha thân yêu của các lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam.
Sinh ra và lớn lên trong những năm tháng đất nước bị giặc ngoại xâm, Người hiểu sâu sắc giá trị nhân văn về sự hy sinh của các liệt sỹ, thương binh, bệnh binh đối với đất nước và thấu hiểu sự mất mát của những gia đình có người thân nằm lại nơi chiến trường ác liệt và các thương binh, bệnh binh đã đóng góp một phần thân thể mình vì sự bình yên cho quê hương và hạnh phúc cho nhân dân. Người luôn dành sự quan tâm và tấm lòng tri ân đối với những người đã hy sinh xương máu của mình cho nền độc lập, tự do của dân tộc. Bác Hồ thường nói: “Uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ người trồng cây. Trong cuộc tưng bừng vui vẻ hôm nay, chúng ta phải nhớ đến những anh hùng, liệt sỹ của Đảng ta, của dân ta". Lời Chủ tịch Hồ Chí Minh tại buổi lễ kỷ niệm 30 năm Ngày thành lập Đảng đã nhắc nhở chúng ta, những người đang sống trong cảnh đất nước hoà bình ghi nhớ công ơn to lớn của các đồng chí thương binh, liệt sỹ, những người đã vì nền độc lập, tự do của dân tộc, vì cuộc sống hạnh phúc của nhân dân mà hy sinh thân mình hoặc bỏ lại một phần xương máu trên chiến trường. Thấu hiểu những hy sinh to lớn đó, Người viết: “Máu đào của các liệt sỹ đã nhuộm lá cờ cách mạng càng thêm đỏ chói. Sự hy sinh của các liệt sỹ đã chuẩn bị cho đất nước ta nở hoa độc lập, kết quả tự do”. Cho nên đối với “những người con trung hiếu ấy, Chính phủ và đồng bào phải báo đáp thế nào cho xứng đáng” và Người giải thích: “Tổ quốc và đồng bào phải biết ơn, phải giúp đỡ những người con anh dũng ấy, mọi người phải luôn luôn học tập tinh thần dũng cảm của các liệt sỹ để vượt qua tất cả khó khăn, gian khổ hoàn thành sự nghiệp cách mạng mà các liệt sỹ đã để lại”. Và chính Người cũng là tấm gương tiêu biểu nhất.
Là Chủ tịch nước, cuộc kháng chiến và kiến quốc của Đảng và nhân dân ta còn gặp nhiều khó khăn và thử thách nhưng hàng năm vào dịp 27/7, Hồ Chủ tịch cũng có thư và quà gửi anh chị em thương binh và các gia đình liệt sỹ. Những bức thư của Người giản dị, chân thành nhưng là sự động viên, an ủi, kêu gọi rất mộc mạc, cụ thể và thiết thực. Đó là tình cảm của Bác dành cho họ bởi một điều “tôi không có gia đình, cũng không có con cái. Nước Việt Nam là đại gia đình của tôi. Tất cả thanh niên Việt Nam là con cháu tôi. Mất một thanh niên, thì hình như tôi đứt một đoạn ruột, các cháu và anh em thanh niên khác dũng cảm hy sinh để giữ gìn đất nước, thế là họ đã làm rạng rỡ dân tộc, vẻ vang giống nòi. Họ chết cho Tổ quốc sống mãi, tinh thần họ luôn sống với non sông Việt Nam” (Thư Bác gửi bác sỹ Vũ Đình Tụng, Giám đốc Y tế Bắc Bộ khi được tin con trai ông hy sinh).
Năm 1951, Bác viết thư gửi Bộ trưởng Bộ Thương binh, cựu binh ngày 27/7/1951, trong đó có đoạn: “Tôi rất vui mừng được biết rằng đồng bào đã sốt sắng giúp đỡ anh em thương binh, bệnh binh bằng cách đón anh em về xã và giúp anh em gây cơ sở làm ăn, đó là việc làm rất tốt nên coi đó là nghĩa vụ của nhân dân đối với những chiến sỹ bị thương, bị bệnh, không nên coi đó là một việc “làm phúc”...”. Người động viên các thương binh, bệnh binh tuỳ sức mà làm những công việc nhẹ, làm như vậy là “Giúp lâu dài chứ không phải giúp trong một thời gian”. Bác căn dặn: “Mỗi thương, bệnh binh cần tự giác, hòa mình với nhân dân, tôn trọng nhân dân, tránh phiền nhiễu nhân dân, tránh tâm lý công thần coi thường lao động, coi thường kỷ luật, chớ bi quan chán nản, phải luôn luôn cố gắng”. Trong một lần thăm Trường Thương binh hỏng mắt đầu Xuân năm 1956, Bác đã động viên anh chị em “Tàn nhưng không phế “. Hay trong Thông báo về việc nhận con các liệt sỹ làm con nuôi, Bác viết: "Vì muốn thay mặt Tổ quốc, toàn thể đồng bào và Chính phủ cảm ơn những chiến sỹ đã hy sinh tính mệnh cho nền Tự do, Độc lập và Thống nhất của nước nhà, hoặc trong thời kỳ cách mệnh, hoặc trong thời kỳ kháng chiến. Tôi gửi lời chào thân ái cho các gia đình liệt sỹ đó, và tôi nhận con các liệt sỹ làm con nuôi của tôi".
Trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ cứu nước Người đã dành nhiều thời gian đến thăm hỏi động viên thương, bệnh binh và các gia đình chính sách; nhiều phần thưởng và huy hiệu của Người được trao tặng cho các thương, bệnh binh có thành tích tốt trong lao động sản xuất và học tập. Hằng năm, vào dịp 27/7 hay dịp đầu năm mới, bao giờ Bác cũng gửi thư thăm hỏi hoặc gửi lời chúc thân ái tới thương, bệnh binh và gia đình liệt sỹ, các đơn vị điều dưỡng và các cán bộ phụ trách. Đến trước lúc đi xa, Bác viết: "Đối với những người đã dũng cảm hy sinh một phần xương máu của mình (cán bộ, binh sỹ, dân quân, du kích, thanh niên xung phong…), Đảng, Chính phủ và đồng bào phải tìm mọi cách làm cho họ có nơi ăn chốn ở yên ổn, đồng thời phải mở những lớp dạy nghề thích hợp với mỗi người để họ có thể dần dần "tự lực cánh sinh". Đối với các liệt sỹ, mỗi địa phương (thành phố, làng xã) cần xây dựng vườn hoa và bia kỷ niệm ghi sự hy sinh anh dũng của các liệt sỹ, để đời đời giáo dục tinh thần yêu nước cho nhân dân ta. Đối với cha mẹ, vợ con (của thương binh và liệt sỹ) mà thiếu sức lao động và túng thiếu, thì chính quyền địa phương (nếu ở nông thôn thì chính quyền xã cùng hợp tác xã nông nghiệp) phải giúp đỡ họ có công ăn việc làm thích hợp, quyết không để họ bị đói rét”.
Ngày nay được sống trong cảnh đất nước thanh bình, chúng ta càng nhớ tới công lao và sự hy sinh to lớn của các thương binh và liệt sỹ. Đảng và Nhà nước ta đã có những chính sách ưu tiên đối với thương bệnh binh và gia đình liệt sỹ. Đồng bào ta trên khắp mọi miền của Tổ quốc cũng đã làm nhiều công việc để đền ơn đáp nghĩa như: Tặng quà cho các gia đình có công với cách mạng, gia đình chính sách, xây nhà tình nghĩa, lập Quỹ đền ơn đáp nghĩa, phụng dưỡng các Mẹ Việt Nam anh hùng, ủng hộ và giúp đỡ các nạn nhân nhiễm chất độc màu da cam, giúp đỡ thương bệnh binh và gia đình liệt sỹ, tìm mộ liệt sỹ. Việc chăm sóc sức khoẻ, nâng cao đời sống tinh thần và vật chất, giảm bớt một phần khó khăn trong cuộc sống cho thương bệnh binh và gia đình liệt sỹ là tình cảm, trách nhiệm và bổn phận của toàn xã hội. Xã hội ta sẽ ngày càng tốt đẹp hơn từ những việc làm đầy tình nghĩa đó. Phong trào đền ơn đáp nghĩa đã, đang và sẽ được nhân dân ta nhân lên và phát huy ngày càng rộng rãi. Đảng và Nhà nước đã có những chính sách ưu đãi về cả vật chất lẫn tinh thần đối với người có công cũng như gia đình và con em của họ. Đó là những việc làm thiết thực góp phần giúp gia đình con em những người đã hi sinh, mang thương tật vơi bớt khó khăn trong cuộc sống, đồng thời xây đắp lòng tự hào về truyền thống vẻ vang, về truyền thống đạo lý "Uống nước nhớ nguồn" của dân tộc Việt Nam.
Đối với Ban Quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, việc thực hiện nghĩa cử cao đẹp đó đã và đang được thực hiện thường xuyên với tình cảm và tinh thần trách nhiệm cao bằng các hoạt động như: Phối hợp, hiệp đồng với các bộ, ban, ngành ở Trung ương và địa phương, trực tiếp phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội các tỉnh thành trong cả nước để phục vụ chu đáo các đoàn người có công thăm Thủ đô Hà Nội và vào Lăng viếng Bác; thăm và tặng quà, tặng nhà tình nghĩa cho các thân nhân gia đình liệt sỹ, thương binh, bệnh binh, người có công với cách mạng… Đồng thời, tổ chức các hoạt động về nguồn nhằm nâng cao hiểu biết của cán bộ, nhân viên, chiến sỹ trong Ban Quản lý Lăng về các địa danh và chiến thắng lịch sử của quân và dân ta trong thời kỳ kháng chiến chống xâm lược, nhất là đội ngũ cán bộ, nhân viên, chiến sỹ trẻ mới nhận công tác. Qua đó bày tỏ lòng biết ơn trước những hy sinh, cống hiến của thế hệ cha anh đi trước, càng hun đúc thêm lòng yêu nước, tinh thần dân tộc và trách nhiệm của tuổi trẻ đối với hoạt động đền ơn đáp nghĩa đang được Đảng, Nhà nước và nhân dân ta thực hiện.
Đồng chí Đại tá Bùi Hải Sơn, Phó Trưởng ban Ban Quản lý Lăng,
Tư lệnh Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng tiếp các đại biểu Người có công với cách mạng về Lăng viếng Bác
Đoàn đại biểu Người có công với cách mạng thành phố Cần Thơ vào Lăng viếng Bác
Đoàn đại biểu thuộc Trung tâm điều dưỡng thương binh Duy Tiên,
Hà Nam báo công trước Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh
Năm 1993, đồng chí Phan Văn Khải khi đó là Phó Thủ tướng đã có thư gửi các tỉnh, thành phố trong cả nước quan tâm tạo điều kiện bố trí cho các gia đình liệt sỹ, người có công với cách mạng, các thương binh... đi viếng Bác. Thực hiện tốt ý kiến chỉ đạo của Chính phủ, Ban Quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh đã phối hợp với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội tổ chức đón tiếp chu đáo, tận tình 116.811 đối tượng người có công với cách mạng. Qua đó bày tỏ lòng biết ơn trước những hy sinh, cống hiến của thế hệ cha anh đi trước, càng hun đúc thêm lòng yêu nước, tinh thần dân tộc và trách nhiệm của tuổi trẻ đối với hoạt động đền ơn đáp nghĩa đang được Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đang thực hiện.
Công tác đón tiếp, phục vụ các đại biểu thương binh, bệnh binh về Lăng viếng Bác luôn được thực hiện chu đáo, tận tình
Kỷ niệm 72 năm Ngày Thương binh - Liệt sỹ, cán bộ, nhân viên, chiến sỹ Ban Quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh xin được tri ân công lao của các anh hùng liệt sỹ, người có công với cách mạng; tiếp tục đoàn kết, phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị đặc biệt được Đảng, Nhà nước, Quân đội và nhân dân tin tưởng giao phó; nâng cao tinh thần trách nhiệm, chất lượng đón tiếp, phục vụ đồng bào trong nước và khách quốc tế về Lăng viếng Bác, tổ chức các sinh hoạt chính trị, văn hóa tại Lăng nhất là các đoàn người có công với cách mạng thể hiện đạo lý tốt đẹp "Uống nước nhớ nguồn" của dân tộc ta./.
Tâm Trang