Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành tình cảm và sự quan tâm đặc biệt đến lực lượng Công an nhân dân, Người đã để lại cho lực lượng Công an nhân dân nhiều chỉ dạy sâu sắc, có giá trị rất lớn cả về mặt lý luận và thực tiễn.
Bác Hồ đến thăm cán bộ, chiến sĩ Cảnh sát nhân dân Hà Nội nhân dịp Tết Quý Mão (1963). Ảnh: bqllang.gov.vn
Tư cách người Công an cách mạng
Những lời huấn thị của Người đã trở thành ngọn đuốc soi đường, chỉ lối, định hướng cho hoạt động của lực lượng Công an, xây dựng Công an nhân dân (CAND) ngày càng trưởng thành, giữ vững bản chất cách mạng, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc và nhân dân, luôn hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, góp phần không nhỏ vào sự thành công của sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội. Trong thư gửi đồng chí Hoàng Mai, Giám đốc Sở Công an khu XII vào tháng 3/1948, Người đã dạy:
"Tư cách người Công an cách mạng là:
Đối với tự mình phải: Cần, kiệm, liêm, chính.
Đối với đồng sự phải: Thân ái, giúp đỡ.
Đối với chính phủ phải: Tuyệt đối trung thành.
Đối với nhân dân phải: Kính trọng, lễ phép.
Đối với công việc phải: Tận tụy.
Đối với địch phải: Cương quyết, khôn khéo"(1).
“Tư cách người Công an cách mệnh” đã phác thảo rõ nét chân dung của người công an cách mạng, trở thành di sản tinh thần thiêng liêng, là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của lực lượng CAND; mở ra phương hướng đúng đắn cho công tác xây dựng lực lượng CAND trong sạch, vững mạnh. Đồng thời, đây là chuẩn mực đạo đức, lối sống, mục tiêu phấn đấu, rèn luyện, phương châm hành động, biện pháp công tác của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ công an; là nguồn gốc, động lực, cội nguồn sức mạnh để lực lượng CAND vượt qua mọi khó khăn, thử thách, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Sáu điều Bác Hồ dạy đã trở thành nội dung tư tưởng mang tầm vóc lớn và là nội dung trọng tâm của công tác xây dựng Đảng, công tác chính trị tư tưởng của lực lượng CAND nhằm rèn luyện bản lĩnh chính trị cho cán bộ, chiến sĩ công an thông qua việc duy trì thường xuyên, liên tục phong trào “Công an nhân dân thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy”.
Bản lĩnh chính trị là phần cốt lõi, cơ bản nhất của bản lĩnh con người. Đối với cán bộ, chiến sĩ công an, bản lĩnh chính trị thể hiện ở tính kiên định về mục tiêu, lý tưởng cộng sản chủ nghĩa, nhất quán nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng, sự linh hoạt, mềm dẻo, tính độc lập, sáng tạo trong các quyết sách, sự nhạy cảm và khả năng thích ứng, tự đổi mới, thái độ và cách xử lý các tình huống phức tạp, khó khăn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.
Trong giai đoạn hiện nay, bản lĩnh chính trị của cán bộ, chiến sĩ thể hiện ở sự thấm nhuần mục tiêu, lý tưởng cách mạng, luôn kiên định, vững vàng trước những cám dỗ, sự tác động của mặt trái nền kinh tế thị trường; kiên quyết đấu tranh chống các quan điểm sai trái, âm mưu và hoạt động “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch. Trong “Tư cách người Công an cách mạng”, vấn đề có ý nghĩa quan trọng hàng đầu là phẩm chất, bản lĩnh chính trị của người cán bộ, chiến sĩ. Việc thường xuyên rèn luyện nâng cao bản lĩnh chính trị cho mỗi cán bộ, chiến sĩ CAND là nhu cầu tự thân, khách quan, là cơ sở nền tảng để mỗi cán bộ, đảng viên vững vàng trên vị trí công tác và chiến đấu. Bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định sẽ tạo nên sức mạnh, uy tín, sự thống nhất ý chí và hành động của CAND, bảo đảm cho lực lượng CAND hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.
Xây dựng lực lượng CAND có bản lĩnh chính trị vững vàng là xây dựng đội ngũ cán bộ, chiến sĩ kiên định lập trường tư tưởng gắn với nhận thức rõ ràng bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân và tính dân tộc, gắn liền với nội dung cốt lõi, nền tảng là đạo đức cách mạng. Người dạy: “Đối với tự mình phải “Cần, kiệm, liêm, chính”, đây là chuẩn mực phẩm chất đạo đức cách mạng đối với cán bộ, chiến sĩ CAND. “Cần” là cần mẫn, trái ngược hoàn toàn với trung bình chủ nghĩa và thái độ làm việc cầm chừng. “Kiệm” là tiết kiệm, không xa xỉ, không hoang phí, luôn tôn trọng của công. “Liêm” là liêm khiết, trong sạch, không lạm dụng của công, không tham lam địa vị, quyền lực, tiền tài. “Chính” là người thẳng thắn, không tà, việc gì có lợi cho dân dù nhỏ vẫn phải cố hết sức làm, việc gì có hại cho dân phải cố hết sức tránh.
Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng nhấn mạnh giáo dục cán bộ, chiến sĩ CAND có tinh thần đoàn kết thương yêu đồng chí, đồng đội, thân ái giúp đỡ lẫn nhau cùng tiến bộ, luôn giữ gìn đoàn kết nội bộ, phát huy dân chủ, tự phê bình và phê bình, luôn thể hiện thái độ chân thành, trung thực, cầu thị trong quá trình học tập, rèn luyện, công tác.
Lòng trung thành là một trong những nội dung rất quan trọng, là tiêu chí đầu tiên để tuyển chọn cán bộ, chiến sĩ công an. Theo Hồ Chí Minh, bản lĩnh chính trị của người cán bộ công an thể hiện ở lòng trung thành tuyệt đối với Đảng, Chính phủ, chế độ và nhân dân. Cán bộ công an phải luôn nhận thức đầy đủ “chỉ biết còn Đảng thì còn mình”. Bởi lẽ, Đảng lãnh đạo là nhân tố hàng đầu đảm bảo công an luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ: “Đảng có lãnh đạo chính trị đúng thì chuyên môn mới đúng”(2).
Sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là ngọn đuốc soi đường, chỉ lối, giúp cán bộ, chiến sĩ công an hoàn thành tốt nhiệm vụ, đấu tranh đập tan mọi âm mưu, hành động của các thế lực thù địch và bọn tội phạm. Còn cán bộ công an “nếu thoát ly đường lối chính trị của Đảng, thì dù khéo mấy cũng không kết quả”(3). Lòng trung thành đòi hỏi cán bộ công an phải phục tùng sự lãnh đạo tuyệt đối, nhất quán của Đảng, phải thống nhất trong tư tưởng và hành động. Lòng trung thành được hình thành trên cơ sở giác ngộ cách mạng, lòng yêu mến đồng chí, đồng đội, lòng yêu nghề, ý chí vươn lên mạnh mẽ và được trau dồi tích lũy, tôi luyện qua thực tiễn công tác, chiến đấu.
Lực lượng CAND từ nhân dân mà ra, vì nhân dân phục vụ nên phải gần dân, kính trọng và lễ phép với nhân dân, hết lòng hết sức phụng sự nhân dân, vì nhân dân mà chiến đấu, hướng tới mục tiêu giữ vững an ninh, mang lại cuộc sống bình yên, hạnh phúc cho nhân dân. Có như vậy, cán bộ Công an mới xứng đáng là người “đày tớ” thật trung thành của nhân dân. Kính trọng, lễ phép với nhân dân, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, biết tổ chức quần chúng, dựa vào quần chúng, học hỏi quần chúng, đi đúng đường lối quần chúng, việc gì cũng bàn bạc với quần chúng là tiền đề để xây dựng mối quan hệ gắn bó máu thịt giữa lực lượng CAND.
Một trong những yêu cầu của Chủ tịch Hồ Chí Minh về tinh thần, thái độ của cán bộ, chiến sĩ đối với công việc là phải “tận tụy”. Điều đó được thể hiện ở sự làm việc bền bỉ, có tính chủ động, sáng tạo, xuất phát từ động cơ đúng đắn và trong sáng, vì mục tiêu phục vụ nhân dân. Luôn đổi mới, cải tiến phương pháp, cách thức, tác phong làm việc chu đáo, khoa học, nền nếp, hiệu quả, thiết thực, không sợ khó khăn, gian khổ, hiểm nguy. Điều đó cũng thể hiện tinh thần trách nhiệm, nghĩa vụ đạo đức cao cả của người chiến sĩ CAND.
Bên cạnh đó, cương quyết, khôn khéo với kẻ địch là vấn đề cơ bản có tính chiến lược của cách mạng, là vũ khí sắc bén, là nguyên tắc, phương châm hoạt động của người cán bộ, chiến sĩ CAND, đồng thời đây cũng là yêu cầu, đòi hỏi tất yếu của thực tiễn đấu tranh cách mạng trong mọi thời kỳ. Cương quyết với địch được hiểu là tinh thần vững vàng, ý chí sắt đá, thái độ cứng rắn, không nhân nhượng, không thỏa hiệp với kẻ thù. Khôn khéo là cách ứng xử thông minh, nhanh nhẹn, linh hoạt, sáng tạo của cán bộ, chiến sĩ trước kẻ thù. Đối với lực lượng CAND, bản lĩnh còn là hành động tiên phong trước những khó khăn, thử thách, hiểm nguy…
Xuất phát từ giá trị thực tiễn lớn lao của lời di huấn trên, việc quán triệt 6 điều Bác Hồ dạy trong quá trình rèn luyện bản lĩnh chính trị cho cán bộ, chiến sĩ CAND có ý nghĩa vô cùng quan trọng, nhằm định hướng đúng đắn mục đích sống, phương hướng phấn đấu, đặc biệt là niềm tin tưởng vững vàng của mỗi cán bộ, chiến sĩ vào Đảng, vào ngành Công an. Lực lượng CAND đã có nhiều nội dung, hình thức phong phú, thiết thực, hiệu quả nhằm tiếp tục đẩy mạnh cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh - vì nước quên thân, vì dân phục vụ” gắn với phong trào thi đua “Vì an ninh Tổ quốc”. Ngày 15/5/2016, Bộ Chính trị ra Chỉ thị số 05-CT/TW về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, gắn với phong trào “Công an nhân dân học tập thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy”, “Công an nhân dân chấp hành nghiêm điều lệnh; xây dựng nếp sống văn hóa vì nhân dân phục vụ”. Quán triệt, ban hành Hướng dẫn số 11 thực hiện một số việc cần làm ngay để thể hiện tính “gương mẫu, đi đầu” của lực lượng Công an trong thực hiện các Nghị quyết Trung ương 4 (Khóa XII). Tổ chức các đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng trong toàn lực lượng, phát động và triển khai thực hiện cuộc vận động “Xây dựng phong cách người công an nhân dân bản lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ”. Lực lượng CAND đã xây dựng chuẩn mực đạo đức, văn hóa ứng xử của cán bộ, chiến sĩ theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, tổ chức nhiều cuộc thi tìm hiểu Sáu điều Bác Hồ dạy, phát động các đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng và quán triệt thực hiện trong toàn lực lượng. Tuyệt đại bộ phận cán bộ, chiến sĩ CAND có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và nhân dân, kỷ cương, kỷ luật, đoàn kết, thống nhất về ý chí và hành động, có đủ sức đáp ứng và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ cách mạng.
Những thách thức đặt ra đối với bản lĩnh chính trị chiến sỹ Công an nhân dân
Hiện nay, sự nghiệp đổi mới đất nước được tiến hành trong bối cảnh quốc tế và khu vực có những biến đổi sâu sắc, thời cơ và thách thức đan xen tiềm ẩn những nguy cơ không thể xem thường. Các thế lực thù địch đang thực hiện chiến lược “Diễn biến hòa bình”, tập trung phá hoại nền tảng tư tưởng và coi đó là mũi “đột phá” trong mục tiêu phá hoại của chúng. Bên cạnh đó, các thế lực thù địch luôn lợi dụng sơ hở, thiếu sót của ta trong quá trình quản lý, những vấn đề bức xúc trong đời sống xã hội để xuyên tạc, bóp méo, kích động quần chúng bạo loạn, lật đổ tác động chuyển biến tư tưởng cán bộ, chiến sĩ và quần chúng nhân dân. Một bộ phận cán bộ, chiến sĩ chưa thấm nhuần sâu sắc và thực hiện nghiêm túc Sáu điều Bác Hồ dạy, có biểu hiện mơ hồ về nhận thức chính trị, chưa phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu, phai nhạt lý tưởng cách mạng, giảm sút niềm tin, ý chí chiến đấu, thiếu tinh thần trách nhiệm trong công việc, tiêu cực, gây phiền hà, sách nhiễu nhân dân, vi phạm quy trình, quy chế công tác, thậm chí vi phạm pháp luật làm ảnh hưởng đến uy tín của ngành Công an, đặc biệt là biểu hiện suy thoái về đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” gây hoang mang, hoài nghi vào sự lãnh đạo của Đảng.
Bên cạnh đó, nội dung, hình thức, biện pháp quán triệt thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy CAND còn một số hạn chế. Công tác tư tưởng thiếu tính chủ động, chưa kịp thời thông tin những vấn đề nổi lên tác động đến tư tưởng cán bộ, chiến sĩ; chưa kết hợp chặt chẽ công tác tư tưởng với công tác tổ chức cán bộ và thực hiện chế độ chính sách trong CAND. Hoạt động của đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Việc đấu tranh phản bác các luận điệu sai trái, xuyên tạc của các thế lực thù địch chưa thực sự sắc bén, hiệu quả; tuyên truyền cổ động chưa làm nổi bật những mô hình, điển hình tiên tiến, gương người tốt, việc tốt để cán bộ, chiến sĩ học tập, noi theo. Phong trào thi đua tại một số đơn vị cơ sở còn hình thức, chưa đi vào chiều sâu; công tác rèn luyện đạo đức, lối sống hiệu quả chưa cao. Công tác kiểm tra, chấn chỉnh điều lệnh CAND ở một số đơn vị thực hiện chưa nghiêm túc, còn nể nang, ý thức tự giác chấp hành điều lệnh của một bộ phận cán bộ, chiến sĩ chưa cao.
Rèn luyện bản lĩnh chính trị cho cán bộ, chiến sỹ Công an nhân dân
Trong thời gian tới, để góp phần rèn luyện bản lĩnh chính trị cho cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân, cần chú ý làm tốt một số nội dung sau:
Một là, tiếp tục đẩy mạnh giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ lòng yêu nước, truyền thống đấu tranh cách mạng, bản lĩnh chính trị, lòng trung thành tuyệt đối với Đảng, Chính phủ và hết lòng phục vụ nhân dân.
Để có bản lĩnh chính trị, mỗi cán bộ, chiến sĩ CAND phải thấm nhuần những tri thức chính trị trên lập trường khoa học, cách mạng của Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, có ý thức học tập để nắm vững, hiểu đúng, vận dụng đúng vào công tác Công an. Tăng cường công tác giáo dục nâng cao nhận thức cho cán bộ, chiến sĩ về Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, giữ vững bản chất giai cấp công nhân, thấm nhuần sâu sắc tính Đảng, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Trước hết, mỗi cán bộ, chiến sĩ CAND phải học tập, củng cố nhận thức chính trị, nắm vững quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, nghị quyết, chỉ thị của Đảng ủy Công an Trung ương và Bộ Công an về các mặt công tác công an, qua đó giúp cho cán bộ, chiến sĩ có nhận thức chính trị đúng đắn, hình thành thế giới quan, phương pháp luận khoa học, nhân sinh quan cộng sản, luôn thống nhất cao với mục tiêu, lý tưởng, có niềm tin vững chắc vào mục tiêu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.
Hai là, tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, các cuộc vận động nhằm nâng cao nhận thức cho cán bộ chiến sĩ về ý nghĩa cách mạng, khoa học và nội dung của Sáu điều Bác Hồ dạy CAND.
Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, gắn với phong trào “Công an nhân dân học tập thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy”, coi đây là việc làm thường xuyên của tổ chức đảng gắn với chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa trong nội bộ”, gắn với thực hiện tốt Nghị quyết Trung ương 4 (Khóa XII) về xây dựng chỉnh đốn Đảng. Lấy kết quả học tập, làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là một trong những tiêu chí đánh giá, bình xét, phân loại thi đua hằng năm đối với cán bộ, chiến sĩ. Tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức các cuộc vận động để nâng cao chất lượng giáo dục chính trị, tư tưởng. Đẩy mạnh phong trào thi đua “Vì an ninh Tổ quốc” gắn với phong trào “Công an nhân dân học tập, thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy”. Kiện toàn, nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên, chất lượng sinh hoạt Đảng, nhất là công tác giáo dục chính trị, lãnh đạo tư tưởng, nâng cao bản lĩnh chính trị, ý thức cảnh giác cách mạng trước mọi âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch. Chú trọng công tác sơ kết, tổng kết và biểu dương khen thưởng; phát triển, bồi dưỡng, nhân rộng các điển hình tiên tiến, gương người tốt, việc tốt, các kinh nghiệm hay, mô hình tốt. Các phong trào thi đua phải thật sự là động lực thúc đẩy cán bộ, chiến sĩ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao.
Ba là, tiếp tục chuẩn hóa trình độ lý luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ gắn với giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ, chiến sĩ CAND.
Hiện nay, nhiều cán bộ, chiến sĩ chưa được đào tạo cơ bản, có hệ thống về lý luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ, điều này làm hạn chế hiệu quả, chất lượng công tác và trong việc giáo dục, rèn luyện bản lĩnh chính trị. Trong lực lượng CAND, đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị gắn với tiêu chuẩn chức danh của cán bộ, chiến sĩ. Hiện nay, nhu cầu đào tạo trình độ cao cấp lý luận chính trị trong toàn lực lượng CAND ngày càng lớn, cũng như hoàn thiện kiến thức trung cấp lý luận chính trị cao cấp lý luận chính trị và cử nhân chính trị cho hàng vạn cán bộ, chiến sĩ.
Để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của lực lượng CAND trong tình hình mới, cần không ngừng xây dựng lực lượng CAND lớn mạnh về mọi mặt, cần đặc biệt chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ lý luận chính trị cho cán bộ, chiến sĩ, Học viện Chính trị CAND cùng với một số học viện, nhà trường trong CAND thường mở các lớp đào tạo, bồi dưỡng góp phần nhận thức và nâng cao bản lĩnh chính trị cho cán bộ, chiến sĩ trong lực lượng. Gắn chuẩn hóa trình độ lý luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ với giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ, chiến sĩ là quá trình không thể tách rời. Trước hết, mỗi cán bộ, chiến sĩ phải tự tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu nâng cao phẩm chất đạo đức và năng lực công tác của bản thân; kết hợp tự giáo dục, rèn luyện của bản thân với sự giáo dục của tổ chức đảng, đơn vị, nhà trường, địa phương bởi lẽ suy cho cùng không học tập, trau dồi, rèn luyện đạo đức cách mạng thì không thể có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định. Tư cách, đạo đức người CAND trong bối cảnh mới hiện nay cũng cần gắn với thang giá trị mới, cần, kiệm đi liền với sáng tạo, linh hoạt, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Liêm, chính phải thể hiện bằng hành động cụ thể, gắn với sự tận tụy tận tâm, toàn ý cho công việc được giao. Xây dựng đạo đức cách mạng phải gắn liền với cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân.
70 năm qua, lời huấn thị của Người đối với lực lượng CAND luôn nóng bỏng tính thời sự và ngày càng trở nên có ý nghĩa thiết thực. Thấm nhuần lời dạy của Bác, mỗi cán bộ, chiến sỹ CAND phải không ngừng rèn luyện, nâng cao bản lĩnh chính trị, nâng cao chất lượng công tác, khắc phục những khuyết điểm, yếu kém, góp phần xây dựng lực lượng CAND ngày càng trong sạch vững mạnh, xứng đáng với sự tin yêu của Đảng, Nhà nước và nhân dân./.
PGS, TS. Lê Trọng Hanh
ThS. Giảng viên Nguyễn Thị Lam
Học viện Chính trị Công an nhân dân
Theo Tạp chí Tuyên giáo
Hà An (sưu tầm)
Chú thích:
(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Tập 5, tr.406-407, Nxb.CTQG, H.2000.
(2) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.12, tr.153.
(3) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.15, tr.140.
