Ngày 25/9/2020, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 115/2020/NĐ-CP quy định về tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 29/9/2020.
Nghị định số 115/2020/NĐ-CP bãi bỏ Nghị định số 29/2012/NĐ-CP ngày 12/4/2012 của Chính phủ về tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức); Điều 2 Nghị định số 161/2018/NĐ-CP ngày 29/11/2018 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số quy định về tuyển dụng công chức, viên chức, nâng ngạch công chức, thăng hạng viên chức và thực hiện chế độ hợp đồng một số loại công việc trong cơ quan hành chính nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập.
Ảnh minh họa/Internet
Sau đây là một số quy định mới đáng chú ý của Nghị định số 115/2020/NĐ-CP:
Phân loại viên chức
- Nghị định số 115/2020/NĐ-CP /2020/NĐ-CP quy định theo chức trách, nhiệm vụ, viên chức được phân thành 02 loại:
+ Viên chức quản lý là người được bổ nhiệm giữ chức vụ quản lý có thời hạn, chịu trách nhiệm điều hành, tổ chức thực hiện một hoặc một số công việc trong đơn vị sự nghiệp công lập và được hưởng phụ cấp chức vụ quản lý;
+ Viên chức không giữ chức vụ quản lý là người chỉ thực hiện nhiệm vụ chuyên môn nghiệp vụ theo chức danh nghề nghiệp trong đơn vị sự nghiệp công lập.
Quy định này tương tự Nghị định số 29/2012/NĐ-CP.
- Theo trình độ đào tạo, viên chức được phân loại như sau:
+ Viên chức giữ chức danh nghề nghiệp có yêu cầu trình độ đào tạo tiến sĩ.
+ Viên chức giữ chức danh nghề nghiệp có yêu cầu trình độ đào tạo thạc sĩ.
+ Viên chức giữ chức danh nghề nghiệp có yêu cầu trình độ đào tạo đại học.
+ Viên chức giữ chức danh nghề nghiệp có yêu cầu trình độ đào tạo cao đẳng.
+ Viên chức giữ chức danh nghề nghiệp có yêu cầu trình độ đào tạo trung cấp.
Trước đây, Nghị định số 29/2012/NĐ-CP quy định theo chức danh nghề nghiệp, viên chức được phân loại trong từng lĩnh vực hoạt động nghề nghiệp với các cấp độ từ cao xuống thấp, từ hạng I đến hạng IV.
Chức danh nghề nghiệp
Cùng với việc quy định thay đổi tiêu chí phân loại viên chức, Nghị định số 115/2020/NĐ-CP điều chỉnh về chức danh nghề nghiệp của viên chức. Tại Điều 28, căn cứ vào mức độ phức tạp công việc của chức danh nghề nghiệp các chức danh nghề nghiệp viên chức trong cùng một lĩnh vực sự nghiệp được xếp thành 05 hạng thay vì 04 hạng như trước đây.
Cụ thể, Nghị định số 115/2020/NĐ-CP đã bổ sung thêm chức danh nghề nghiệp hạng V bên cạnh 04 chức danh cũ hiện đang áp dụng là chức danh nghề nghiệp hạng I, hạng II, hạng III, hạng IV.
Đồng thời, Chính phủ cũng quy định chi tiết tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp viên chức gồm các nội dung: Tên của chức danh nghề nghiệp; nhiệm vụ bao gồm những công việc cụ thể phải thực hiện có mức độ phức tạp phù hợp với hạng chức danh nghề nghiệp; tiêu chuẩn về đạo đức nghề nghiệp; tiêu chuẩn về trình độ đào tạo, bồi dưỡng; tiêu chuẩn về năng lực chuyên môn, nghiệp vụ.
Căn cứ tuyển dụng viên chức
Nghị định số 115/2020/NĐ-CP quy định cụ thể căn cứ tuyển dụng viên chức, theo đó: Việc tuyển dụng viên chức phải căn cứ vào nhu cầu công việc, vị trí việc làm, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp và quỹ tiền lương của đơn vị sự nghiệp công lập.
Cơ quan, đơn vị có thẩm quyền tuyển dụng viên chức xây dựng kế hoạch tuyển dụng, báo cáo cơ quan có thẩm quyền quản lý viên chức phê duyệt hoặc quyết định theo thẩm quyền để làm căn cứ tuyển dụng trước mỗi kỳ tuyển dụng. Nội dung kế hoạch tuyển dụng bao gồm:
- Số lượng người làm việc được giao và số lượng người làm việc chưa sử dụng của đơn vị sự nghiệp công lập sử dụng viên chức.
- Số lượng viên chức cần tuyển ở từng vị trí việc làm.
- Số lượng vị trí việc làm cần tuyển đối với người dân tộc thiểu số (nếu có), trong đó xác định rõ chỉ tiêu, cơ cấu dân tộc cần tuyển.
- Tiêu chuẩn, điều kiện đăng ký dự tuyển ở từng vị trí việc làm.
- Hình thức và nội dung thi tuyển hoặc xét tuyển.
- Các nội dung khác (nếu có).
Đối tượng được ưu tiên trong tuyển dụng viên chức
So với quy định trước đó, Nghị định số 115/2020/NĐ-CP bổ sung thêm trường hợp được cộng điểm 5 điểm vào kết quả điểm vòng 2 là học viên tốt nghiệp đào tạo sĩ quan dự bị, tốt nghiệp đào tạo Chỉ huy trưởng Ban chỉ huy quân sự cấp xã…
Đồng thời, Nghị định cũng loại bỏ khỏi danh sách ưu tiên 02 đối tượng là con của người hoạt động Cách mạng trước tổng khởi nghĩa từ ngày 19/8/1945 và đội viên trí thức trẻ tình nguyện tham gia phát triển nông thôn, miền núi từ đủ 24 tháng trở lên đã hoàn thành nhiệm vụ.
Quy định mới về tuyển dụng viên chức
- Nghị định số 115/2020/NĐ-CP về cơ bản đều giữ nguyên các quy định về tuyển dụng viên chức như: Thực hiện theo 02 hình thức là thi tuyển và xét tuyển; mỗi hình thức lại thực hiện theo 02 vòng:
+ Vòng 1: Thi kiểm tra kiến thức chung, gồm 3 phần: Kiến thức chung, ngoại ngữ và tin học.
Vòng 2: Thi môn nghiệp vụ chuyên ngành, nội dung thi là: Kiểm tra kiến thức, kỹ năng hoạt động nghề nghiệp người dự tuyển theo yêu cầu của vị trí việc làm cần tuyển.
- Nghị định số 115/2020/NĐ-CP bổ sung quy định thời gian thi thực hành khi thi tuyển viên chức do người đứng đầu cơ quan, đơn vị có thẩm quyền tuyển dụng quyết định căn cứ vào tính chất, đặc điểm hoạt động nghề nghiệp của vị trí việc làm cần tuyển…
Thời gian được tính vào thời gian tập sự đối với viên chức
Về thời gian tập sự của viên chức, khoản 2 Điều 21 Nghị định số 115/2020/NĐ-CP vẫn quy định như trước đây tại Nghị định số 29/2012/NĐ-CP:
- 12 tháng đối với trường hợp tuyển dụng vào chức danh nghề nghiệp có yêu cầu tiêu chuẩn trình độ đào tạo đại học. Riêng đối với chức danh nghề nghiệp bác sĩ là 09 tháng.
- 09 tháng đối với trường hợp tuyển dụng vào chức danh nghề nghiệp có yêu cầu tiêu chuẩn trình độ đào tạo cao đẳng;
- 06 tháng đối với trường hợp tuyển dụng vào chức danh nghề nghiệp có yêu cầu tiêu chuẩn trình độ đào tạo trung cấp.
Nghị định quy định thời gian không tính vào thời gian tập sự gồm: Thời gian nghỉ sinh con theo chế độ bảo hiểm xã hội, thời gian nghỉ ốm đau từ 14 ngày trở lên, thời gian nghỉ không hưởng lương, thời gian bị tạm giam, tạm giữ, tạm đình chỉ công tác theo quy định của pháp luật.
Đồng thời, Nghị định số 115/2020/NĐ-CP bổ sung thêm 01 nội dung mới đáng chú ý mà trước đây chưa có quy định: “Trường hợp người tập sự nghỉ ốm đau hoặc có lý do chính đáng dưới 14 ngày mà được người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập nơi người được tuyển dụng vào viên chức đang thực hiện chế độ tập sự đồng ý thì thời gian này được tính vào thời gian tập sự”.
Không chuyển viên chức đang tập sự sang đơn vị khác
Đây là một quy định mới đáng chú ý trong Nghị định số 115/2020/NĐ-CP. Cụ thể tại khoản 6 Điều 21 quy định: “Không bố trí, phân công công tác đối với người được tuyển dụng đang trong thời gian thực hiện chế độ tập sự sang vị trí việc làm khác vị trí được tuyển dụng ở trong cùng đơn vị sự nghiệp công lập hoặc sang đơn vị sự nghiệp công lập khác”.
Quy định mới về việc không tuyển dụng viên chức tập sự
Trước đây Nghị định số 29/2012/NĐ-CP quy định người tập sự bị chấm dứt hợp đồng làm việc khi không đạt yêu cầu sau thời gian tập sự hoặc bị xử lý kỷ luật từ hình thức cảnh cáo trở lên.
Đến nay, Nghị định số 115/2020/NĐ-CP quy định người tập sự bị chấm dứt hợp đồng làm việc và hủy bỏ quyết định tuyển dụng khi không đạt yêu cầu sau thời gian tập sự hoặc có hành vi vi phạm đến mức phải xem xét xử lý kỷ luật theo quy định của pháp luật (Khoản 1, Điều 25).
Các trường hợp viên chức không được thực hiện thôi việc
Theo Nghị định số 115/2020/NĐ-CP thì từ ngày 29/9/2020, viên chức không được thực hiện chế độ thôi việc đối với các trường hợp sau:
- Viên chức được cơ quan, đơn vị có thẩm quyền đồng ý chuyển đến làm việc tại cơ quan, tổ chức, đơn vị khác trong hệ thống chính trị.
- Viên chức đã có thông báo nghỉ hưu hoặc thuộc đối tượng tinh giản biên chế theo quy định của pháp luật.
- Viên chức thuộc trường hợp không được hưởng trợ cấp thôi việc theo quy định tại khoản 2 Điều 29 Luật Viên chức.
Viên chức được giải quyết thôi việc trong thời gian ngắn hơn
Trước đây, Nghị định số 29/2012/NĐ-CP quy định thời gian giải quyết chế độ thôi việc đối với viên chức là 20 ngày làm việc, Nghị định số 115/2020/NĐ-CP rút ngắn còn 05 ngày làm việc, cụ thể:
Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được văn bản đề nghị của viên chức, nếu đồng ý cho viên chức thôi việc thì người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập chấm dứt hợp đồng làm việc và giải quyết chế độ thôi việc cho viên chức theo quy định. Trường hợp không đồng ý cho viên chức thôi việc thì phải trả lời viên chức bằng văn bản và nêu rõ lý do theo quy định.
Thu Hiền (tổng hợp)
