Định hướng giá trị nhân cách cho quân nhân góp phần quan trọng xây dựng hình ảnh cao đẹp Bộ đội Cụ Hồ. Tuy nhiên, định hướng giá trị nhân cách cũng chịu sự tác động trực tiếp của các điều kiện kinh tế, chính trị, xã hội của đất nước, của hoạt động quân sự.
Nhân cách quân nhân (NCQN) là một kiểu nhân cách đặc thù, được hình thành và phát triển trong hoạt động quân sự. Định hướng giá trị NCQN là quá trình thống nhất giữa những tác động, định hướng chuẩn mực xã hội chủ nghĩa của Đảng, Nhà nước, quân đội và sự tự định hướng của quân nhân tới những giá trị nhân cách theo mục tiêu, yêu cầu của huấn luyện quân sự.
Ngày nay, trước sự phát triển và diễn biến phức tạp của tình hình thế giới, vấn đề định hướng giá trị NCQN là rất cần thiết. Theo đó, trước hết cần định hướng theo những giá trị chung của con người Việt Nam. Con người có lý tưởng, có đạo đức trong sáng, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc; có ý chí kiên cường, có hoài bão lớn lao; phát huy tiềm năng của dân tộc và con người Việt Nam, có ý thức cộng đồng và phát huy tính tích cực của cá nhân; có tư duy sáng tạo, có kỹ năng thực hành giỏi, tay nghề cao; có tác phong công nghiệp, có tính tổ chức và kỷ luật, tinh thần trách nhiệm cao; có lòng nhân ái, tôn trọng và hợp tác với người khác; có sức khỏe, có khả năng tự hoàn thiện; có tinh thần pháp luật và ý thức công dân, ý thức bảo vệ môi sinh, biết yêu cái đẹp.
Phút giải lao của cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn 414, Quân khu 4. Ảnh: HOÀNG THÁI.
Cùng với đó, cần định hướng theo giá trị phẩm chất nhân cách Bộ đội Cụ Hồ. Về phẩm chất: Trung thành, dũng cảm, bình tĩnh, nhạy bén; tận tụy, trách nhiệm, đạo đức trong sáng, có ý thức tổ chức kỷ luật nghiêm, có lối sống lành mạnh và tác phong chính quy. Về năng lực: Có trình độ nghiệp vụ quân sự cao; có khả năng vận động quần chúng, tự đào tạo; có khả năng thích ứng với môi trường xung quanh để vượt khó khăn. Về thể chất: Kiên trì, bền bỉ, dẻo dai; có khả năng tự rèn luyện, chịu đựng được căng thẳng, gian khổ. Để có được giá trị này trước hết cần tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”. Mỗi quân nhân phải biết yêu thương gia đình, quê hương. Tình cảm này là sự kế thừa và phát huy những truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Tích cực, chủ động tiếp thu những giá trị nhân văn và kinh nghiệm của thời đại một cách có chọn lọc. Nắm vững về truyền thống của dân tộc, của quân đội, đơn vị; hiểu rõ bản chất và kiên quyết đấu tranh với âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch đối với cách mạng Việt Nam.
Định hướng cho quân nhân biết sống có lý tưởng, ước mơ và hoài bão. Đây là một trong những nội dung quan trọng trong việc định hướng giá trị NCQN, đóng vai trò như những giá trị chủ đạo, điều khiển hoạt động, hành vi hằng ngày của mỗi quân nhân, là một trong những yếu tố cơ bản của cấu trúc NCQN. Do đó, giáo dục lý tưởng cho quân nhân hiện nay là độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, là bảo vệ vững chắc Tổ quốc, phấn đấu xây dựng một nước Việt Nam “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Giáo dục lý tưởng phải được coi là một trong những nhiệm vụ, mục tiêu cơ bản của định hướng giá trị, là cơ sở, nền tảng để phát triển nhân cách người quân nhân cách mạng. Chú trọng định hướng theo các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Trong số rất nhiều giá trị truyền thống cốt lõi của dân tộc, yêu nước được coi là giá trị, là thang bậc cao nhất. Không thể có một NCQN phát triển toàn diện mà ở đó, giá trị yêu nước - một trong những tiêu chí quan trọng nhất trong nhân cách con người Việt Nam lại vắng bóng hay mờ nhạt. Mặt khác, định hướng giá trị NCQN cần chú trọng các truyền thống trung với Đảng, hiếu với dân, ý chí quyết chiến quyết thắng.
Để các giá trị truyền thống tốt đẹp thấm nhuần trong mỗi quân nhân, việc giáo dục truyền thống cần kết hợp chặt chẽ với tổ chức các phong trào hành động cách mạng. Giáo dục truyền thống không chỉ dừng lại ở tạo ra động lực tinh thần của quân nhân mà phải biến những tinh thần ấy thành hành động cách mạng. Lãnh đạo, chỉ huy các cấp cần nắm chắc các sự kiện lịch sử và căn cứ vào đặc điểm, nhiệm vụ chính trị của đơn vị, vừa giáo dục truyền thống, vừa tổ chức phát động các phong trào hành động cách mạng cho cán bộ, chiến sĩ hướng vào thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của đơn vị trong từng giai đoạn. Chú trọng phát hiện, bồi dưỡng và nhân rộng điển hình tiên tiến, tạo ra phong trào thi đua hành động cách mạng thật sự sôi nổi rộng khắp trong đơn vị.
Đại tá, TS. Tạ Quang Đàm
Theo Báo Quân đội nhân dân điện tử
Tâm Trang (st)
