Cách đây 90 năm, ngày 26/3/1931, trong chương trình làm việc của Hội nghị Trung ương lần thứ 2, Đảng ta đã dành một phần quan trọng bàn về công tác thanh niên. Chính quyết định quan trọng của Hội nghị đã đánh dấu sự ra đời của Đoàn Thanh niên Cộng sản Đông Dương (nay là Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh) - tổ chức chính trị - xã hội của thanh niên Việt Nam, đội quân xung kích cách mạng, đội hậu bị tin cậy của Đảng. Suốt 90 năm qua, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh luôn vững bước dưới lá cờ vinh quang của Đảng, vận động, tập hợp và đoàn kết các tầng lớp thanh niên phấn đấu thực hiện mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội mà Đảng, Bác Hồ và Nhân dân ta đã lựa chọn.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn khẳng định tiềm năng vô cùng to lớn của thanh niên, Người chỉ ra rằng: “Thanh niên ta rất hăng hái. Ta biết họp lòng hăng hái đó lại và dìu dắt đúng đắn thì thanh niên sẽ thành một lực lượng rất mạnh mẽ”1. Hạt nhân để tập hợp, đoàn kết thanh niên, đồng thời là người trực tiếp tổ chức, giáo dục, động viên thanh niên phải là Đoàn Thanh niên Cộng sản: “Đoàn thanh niên là cánh tay và đội hậu bị của Đảng”2 và “để xứng đáng là cánh tay đắc lực của Đảng. Tổ chức của Đoàn phải rộng hơn Đảng. Nhưng hiện nay số đoàn viên còn ít hơn đảng viên, như thế là không đúng”3. Do đó, muốn tập hợp rộng rãi, thu hút đông đảo thanh niên vào tổ chức, Người yêu cầu: “Đoàn phải nghiên cứu tìm ra nhiều hình thức và phương pháp thích hợp để đoàn kết và tổ chức thanh niên một cách rộng rãi và vững chắc, để làm tròn những nhiệm vụ mà Đảng và Chính phủ giao phó cho thanh niên, cho Đoàn”4.
Sớm nhận thức được vai trò, tiềm năng to lớn của thanh niên và tổ chức Đoàn trong sự nghiệp cách mạng nói chung và công tác xây dựng Đảng nói riêng, ngay từ tháng 10/1930, Trung ương toàn thể Hội nghị của Đảng (Hội nghị Trung ương lần thứ nhất) đã ra Án Nghị quyết về Cộng sản Thanh niên vận động. Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ hai, họp từ ngày 20/3 đến ngày 26/3/1931 đã kiểm điểm việc thực hiện Án Nghị quyết về Cộng sản Thanh niên vận động và đề ra nhiệm vụ: “Tổ chức ra Cộng sản thanh niên Đoàn là một nhiệm vụ thâu phục một bộ phận quan trọng của vô sản giai cấp, là một vấn đề cần kíp mà Đảng phải giải quyết”, “cần kíp tổ chức ra thanh niên Cộng sản Đoàn”. Như vậy, ngay trong kỳ họp lần thứ hai Ban Chấp hành Trung ương, Đảng ta đã quyết định thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản; Đại hội Đảng lần thứ nhất từ ngày 27/3 đến ngày 31/3/1935 đã thông qua Nghị quyết chuyên đề về “Thanh niên vận động”. Tháng 02/1943, Ban Thường vụ Trung ương Đảng họp, ra Nghị quyết và khẳng định: “Một Đảng cách mạng bao giờ cũng tuyển đội ngũ xung phong của mình trong các giới thanh niên”5, đồng thời chỉ rõ: “Mỗi thành phố lớn phải có một ban thanh vận và cố gắng ra một tờ báo riêng của thanh niên”6. Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, trong quá trình lãnh đạo sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc trong từng giai đoạn cách mạng, để lãnh đạo công tác thanh niên, lãnh đạo, xây dựng Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vững mạnh, Đảng ta đã ban hành nhiều chỉ thị, nghị quyết quan trọng về thanh niên, công tác thanh niên và tổ chức đoàn với những quan điểm, chủ trương, nhiệm vụ và giải pháp phù hợp, đúng đắn. Nổi bật là: Nghị quyết số 181-NQ/TW, ngày 25/9/1968 của Ban Bí thư (khóa III) về “Công tác vận động thanh niên”; Nghị quyết số 26-NQ/TW, ngày 04/7/1985 của Bộ Chính trị (khóa V) về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên”; Nghị quyết số 25-NQ/TW, ngày 09/02/1991 của Bộ Chính trị (khóa VI) về “Đổi mới và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên”, v.v. Đặc biệt là, Nghị quyết số 25-NQ/TW, ngày 25/7/2008 của Hội nghị Trung ương 7 (khóa X) về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa”, trong đó xác định quan điểm: Đảng lãnh đạo công tác thanh niên và trực tiếp lãnh đạo Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; xây dựng Đoàn vững mạnh là nội dung quan trọng trong công tác xây dựng Đảng, là xây dựng Đảng trước một bước.
Ảnh: tienphong.vn
Suốt 90 năm qua, được sự quan tâm lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng sự đồng hành của Nhà nước, các ngành, các cấp, các đoàn thể nhân dân, trong mọi giai đoạn cách mạng, dù mang nhiều tên gọi khác nhau, nhưng Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh luôn xứng đáng là tổ chức chính trị - xã hội của tuổi trẻ Việt Nam - đội hậu bị tin cậy của Đảng, hoàn thành xuất sắc vai trò vận động, tập hợp và đoàn kết, giáo dục các thế hệ thanh niên Việt Nam tuyệt đối trung thành với sự nghiệp cách mạng của Đảng, phấn đấu thực hiện mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội mà Đảng, Bác Hồ và Nhân dân ta đã lựa chọn. Đoàn thực sự là cầu nối chính trị giữa Đảng với thanh niên, làm cho thanh niên tin yêu Đảng, xung kích, tích cực đi đầu trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời, xứng đáng là tổ chức đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp và nhu cầu chính đáng, là trường học xã hội chủ nghĩa của các tầng lớp thanh niên; giáo dục, nâng cao nhận thức về lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa, truyền thống yêu nước cho tuổi trẻ Việt Nam. Thông qua các phong trào, chương trình, cuộc vận động do tổ chức đoàn và các hội của thanh niên phát động, như: “Xung kích, tình nguyện phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc”, “Đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp”, “Thanh niên tình nguyện”, “Tuổi trẻ sáng tạo”, “Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc”, “Đồng hành với thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp”, v.v. Tinh thần, tôn chỉ, mục đích của các phong trào, chương trình, cuộc vận động đã từng bước đến với cơ sở đoàn, cán bộ, đoàn viên, thanh niên các khối đối tượng, lĩnh vực, phù hợp với đặc trưng, vùng miền, tính chất công việc, đáp ứng được nhu cầu, tâm lý của thanh niên và yêu cầu phát triển của đất nước trong từng giai đoạn cách mạng, được thanh niên đón nhận, tích cực tham gia. Qua đó, tổ chức đoàn các cấp đã bồi dưỡng, rèn luyện hàng triệu thanh niên không ngừng phấn đấu, hy sinh vì lý tưởng của Đảng; phát huy tốt vai trò xung kích, sáng tạo, tình nguyện tham gia giải quyết nhiều nhiệm vụ chiến lược của Đảng, của cách mạng. Xây dựng và phát huy vai trò là trường học thực tế để tập hợp thanh niên vào tổ chức, rèn luyện ý thức, trách nhiệm và sức khỏe của thanh niên, xây dựng tổ chức đoàn vững mạnh; đồng thời, khẳng định vai trò của Đoàn trong bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của thanh niên, vì thanh niên. Hệ thống tổ chức đoàn không ngừng được củng cố, lớn mạnh7; mặt trận đoàn kết tập hợp thanh niên không ngừng mở rộng, phát triển mạnh mẽ của Hội Liên hiệp Thanh niên và các tổ chức thành viên với hơn 9,9 triệu hội viên, 1,2 triệu hội viên Hội Sinh viên Việt Nam.
Nhận rõ vinh dự và trách nhiệm của mình trong xây dựng Đảng và hệ thống chính trị của đất nước, Đoàn luôn thực hiện tốt chức năng “đội hậu bị tin cậy của Đảng”. Từ khi thành lập đến nay, Đoàn đã bồi dưỡng, giới thiệu hàng nghìn cán bộ ưu tú của mình tham gia các cơ quan lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, các ngành, các cấp và các đoàn thể nhân dân. Trong giai đoạn 2015 - 2020, có 11.380 cán bộ đoàn trúng cử vào cấp ủy đảng cùng cấp và 9.888 cán bộ, đoàn viên, thanh niên trúng cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021. Đoàn đã giới thiệu hàng triệu đoàn viên ưu tú để Đảng xem xét kết nạp trở thành đảng viên của Đảng. Chỉ tính riêng từ năm 2016 đến nay, đã có hơn 940.000 đoàn viên ưu tú được giới thiệu để Đảng xem xét kết nạp; trong đó, gần 560.000 đoàn viên ưu tú được kết nạp vào Đảng.
Cùng với đó, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh hoàn thành tốt nhiệm vụ “xây dựng Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh là xây dựng Đoàn trước một bước”. Bằng các hoạt động, như: định hướng, cử cán bộ, bồi dưỡng đội viên để kết nạp vào Đoàn, hỗ trợ kinh phí, trụ sở, trang thiết bị, Đoàn đã làm tốt việc phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh. Những nỗ lực, cố gắng của tổ chức đoàn đã góp phần xây dựng lớp thanh niên thời kỳ mới có lý tưởng cách mạng, bản lĩnh chính trị vững vàng, giàu lòng yêu nước; có đạo đức, lối sống văn hóa, trách nhiệm, tuân thủ pháp luật, yêu chuộng hòa bình, có tri thức, sức khỏe, hoài bão và khát vọng vươn lên, trở thành hình ảnh tiêu biểu của người đoàn viên thế hệ mới, hết lòng vì Tổ quốc, vì Nhân dân.
Đóng góp vào thành tích chung đó của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, gần 70 năm qua, tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong Quân đội đã thực sự là lực lượng xung kích, là “cánh tay phải” của Đảng. Đã có hàng triệu đoàn viên, thanh niên ưu tú ra trận; trong đó, có hàng vạn dũng sĩ, chiến sĩ thi đua, chiến sĩ quyết thắng, hàng nghìn anh hùng lực lượng vũ trang, nhiều đồng chí đã hy sinh anh dũng ở tuổi thanh xuân vì sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Vững bước dưới cờ Đảng quang vinh, Thanh niên Quân đội luôn trung thành, kiên định với mục tiêu, lý tưởng cách mạng của Đảng, phấn đấu xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ”, xứng đáng là bộ phận ưu tú của Thanh niên Việt Nam.
Hiện nay, trước yêu cầu, nhiệm vụ của công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế; để phát huy vai trò xung kích, sáng tạo, là trường học xã hội chủ nghĩa của tuổi trẻ Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tiếp tục kiên trì đoàn kết, tập hợp rộng rãi mọi thành phần thanh niên và các tổ chức thanh niên Việt Nam trong nước và ngoài nước với mục tiêu xây dựng lớp thanh niên “vừa hồng, vừa chuyên”, có ước mơ, hoài bão, khát vọng vươn lên lập thân, kiến quốc, cùng phấn đấu góp phần thực hiện mục tiêu: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Để phát huy vai trò quan trọng của tổ chức đoàn trong công tác xây dựng Đảng, xứng đáng là “đội hậu bị tin cậy của Đảng”, tiếp tục vững bước dưới cờ Đảng quang vinh, cần tập trung thực hiện có hiệu quả một số nhiệm vụ trọng tâm sau:
1. Đảm bảo sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của các cấp ủy đảng cùng cấp đối với Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Nâng cao hiệu quả công tác xây dựng Đảng, Nhà nước và các tổ chức chính trị - xã hội; bồi dưỡng, giới thiệu đội ngũ cán bộ đoàn tiêu biểu để bổ sung cán bộ cho Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội. Tiếp tục triển khai các giải pháp thực hiện Cuộc vận động: “Đoàn viên phấn đấu trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam”, phát hiện, lựa chọn đoàn viên ưu tú để bồi dưỡng tạo nguồn và nâng cao chất lượng giới thiệu đoàn viên ưu tú cho Đảng xem xét, kết nạp. Chú trọng giới thiệu đoàn viên ưu tú là công nhân trực tiếp sản xuất, sinh viên, thanh niên nông thôn, lực lượng vũ trang, trí thức trẻ, thanh niên dân tộc thiểu số, cán bộ đoàn cơ sở.
2. Tăng cường giáo dục lý tưởng, đạo đức cách mạng, lối sống văn hóa cho thanh thiếu nhi; kiên định, kiên trì giáo dục chính trị, bồi đắp lý tưởng cách mạng, niềm tin về Đảng, Bác Hồ. Nâng cao chất lượng công tác xây dựng Đoàn vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức và tổ chức, thực sự là tổ chức của thanh niên, vì thanh niên, là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên. Tập trung nâng cao chất lượng đoàn viên, năng lực công tác cho đội ngũ cán bộ và chất lượng sinh hoạt chi đoàn. Thực hiện tốt công tác phản biện và giám sát xã hội đối với những Luật và chính sách có liên quan đến phát triển thanh thiếu nhi; xây dựng Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh vững mạnh và chăm lo bảo vệ quyền lợi của thiếu nhi.
3. Coi trọng giáo dục niềm tin sắt son với Đảng cho đoàn viên, thanh niên bằng hành động, qua thực tiễn phong trào, xem đây là giải pháp quan trọng để bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau. Các cấp bộ đoàn phát huy đoàn viên, thanh niên xung kích, tình nguyện trong lao động, học tập, phấn đấu vươn lên để lập thân, khởi nghiệp, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tổ chức triển khai có hiệu quả ba phong trào hành động cách mạng: “Thanh niên tình nguyện”, “Tuổi trẻ sáng tạo”, “Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc” và ba chương trình: “Đồng hành với thanh niên trong học tập”; “Đồng hành với thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp”; “Đồng hành với thanh niên rèn luyện và phát triển kỹ năng trong cuộc sống, nâng cao thể chất, đời sống văn hóa tinh thần”. Thông qua các phong trào hành động cách mạng của tuổi trẻ và tổ chức đoàn làm cho thế hệ trẻ hiểu rõ được truyền thống vẻ vang của Đảng và dân tộc, làm cho đoàn viên, thanh niên hiểu biết sâu sắc hơn những tấm gương thanh niên tiêu biểu, địa chỉ đỏ trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc để biết ơn các thế hệ cha anh đã hy sinh quên mình vì độc lập, tự do của Tổ quốc, nâng cao lòng tự hào, tự tôn dân tộc. Phát huy tinh thần xung kích, tình nguyện thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
4. Tổ chức đoàn tích cực đại diện chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của tuổi trẻ; phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh; là lực lượng nòng cốt chính trị trong phong trào thanh niên và trong các tổ chức thanh niên. Các tổ chức của thanh niên là mặt trận xã hội rộng rãi, là cánh tay nối dài của tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong tập hợp, định hướng, dẫn dắt hoạt động phong trào thanh niên. Các tổ chức của thanh niên cần đa dạng các hình thức tập hợp thanh niên, tiếp cận và tổ chức các nội dung, hoạt động hỗ trợ phù hợp với từng đối tượng thanh niên, xuất phát từ các nhu cầu cơ bản của thanh niên. Đồng thời, triển khai các giải pháp thiết thực trong tập hợp và hỗ trợ thanh niên là người dân tộc thiểu số, tín đồ tôn giáo, thanh niên các khu công nghiệp, khu chế xuất, doanh nghiệp ngoài nhà nước và thanh niên Việt Nam ở nước ngoài. Kết nối, phát huy tài năng trẻ trên các lĩnh vực, trí thức trẻ Việt Nam ở ngoài nước tham gia hoạt động của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam gắn với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Vinh dự, tự hào vững bước dưới cờ Đảng quang vinh, cán bộ, đoàn viên, các cấp bộ đoàn tiếp tục phát huy tinh thần chủ động, xung kích, sáng tạo, bằng những hành động cụ thể, thiết thực, xây dựng tổ chức đoàn vững mạnh, thực sự là “trường học xã hội chủ nghĩa” của thanh niên; đội hậu bị trung thành, tin cậy của Đảng, góp phần xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Nguyễn Anh Tuấn, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng,
Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh,
Chủ tịch Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam
Theo Tạp chí Quốc phòng toàn dân điện tử
Phương Thành (st)
________________
1. Hồ Chí Minh – Toàn tập, Tập 8. Nxb CTQG, H. 2011, tr. 331.
2. Sđd, Tập 15, tr. 77.
3. Sđd, Tập 13, tr. 47.
4. Sđd, Tập 10, tr. 439.
5. Văn kiện Đảng về công tác thanh niên, Tập 1, Nxb Thanh niên, H. 2005, tr. 136.
6. Sđd, Tập 1, tr. 137.
7. Hiện nay, cả nước có 63 tỉnh, thành và 04 đoàn trực thuộc Trung ương Đoàn; 1.496 đoàn cấp huyện; 20.733 tổ chức cơ sở, 19.489 chi đoàn cơ sở và 248.059 chi đoàn với hơn 6,2 triệu đoàn viên.
