Nghệ sĩ Ưu tú (NSƯT) Tiến Hợi đã trút hơi thở cuối cùng ngày 10/2 sau một thời gian điều trị bệnh. Hơn 30 năm vào các vai Bác Hồ từ trẻ tới già, ông được đánh giá là diễn viên thể hiện vai Bác Hồ xuất sắc nhất trên cả hai lĩnh vực sân khấu và điện ảnh. Không chỉ có ngoại hình rất giống Bác, NSƯT Tiến Hợi còn xuất sắc trong việc lột tả thần thái, cốt cách của người anh hùng dân tộc.
Năm 2013, sách "Kỷ lục Guinness" của Việt Nam đã xác nhận "Tiến Hợi là nghệ sĩ thể hiện thành công vai Bác Hồ nhiều thể loại nhất".
Lần đầu tiên NSƯT Tiến Hợi được vinh dự thể hiện hình tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh là năm 1987 trong vở kịch Đêm trắng của Đoàn Nghệ thuật Trường Sơn Quân khu 2. Ở tuổi 28, thể hiện hình tượng Bác Hồ là cả một vinh dự và áp lực rất lớn đối với nghệ sỹ. Ông đã tìm đọc nhiều tư liệu, xem các thước phim, hình ảnh về Bác và liên tục tập luyện từ dáng dấp, thần thái sao cho giống Bác nhất. Sau thời gian dàn dựng hơn 2 tháng rưỡi, vở kịch được trình diễn tại Nhà hát Lớn Hà Nội.
NSƯT Tiến Hợi từng chia sẻ rằng đêm diễn đó đã để lại ấn tượng không phai trong cuộc đời ông. Khi vở kịch khép lại, hội trường vỡ òa và tiếng vỗ tay rất lớn. Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã lên tặng hoa cho nghệ sỹ trong niềm xúc động.
Khán giả điện ảnh biết đến NSƯT Tiến Hợi qua vai Nguyễn Tất Thành trong phim Hẹn gặp lại Sài Gòn năm 1989. Tám năm sau, ở tuổi 40, ông được đạo diễn Đặng Nhật Minh mời tham gia phim Hà Nội mùa đông năm 46, vào vai Chủ tịch Hồ Chí Minh khi Người 56 tuổi. Đến nay đã hơn 40 lần vào vai Bác Hồ trong các vở kịch và phim điện ảnh hay phim truyền hình và hàng trăm lần vào vai Bác trong những sự kiện chương trình lễ hội, lễ kỷ niệm. NSƯT Tiến Hợi từng tâm sự: "Mỗi một giai đoạn lịch sử, vai diễn, khi tôi xuất hiện với hình tượng Bác Hồ kể cả thời già hay trẻ thì tôi đều nghiên cứu kỹ và tìm tòi những nét riêng, chi tiết riêng, bổ sung cho vai diễn những nét riêng chứ không lặp đi lặp lại".
Bà Vương Đạm Thủy - vợ NSƯT Tiến Hợi cũng chính là người đã hóa trang cho nghệ sĩ.
|
NSƯT Tiến Hợi sinh năm 1959, quê cha ở Nghệ An, quê mẹ ở Hà Nội. Ông từng đoạt Huy chương Vàng Hội diễn Sân khấu toàn quốc năm 1992 vở Xin lĩnh án tử hình nhờ vai Chủ tịch Hồ Chí Minh; Huy chương Bạc vở Vùng lạnh tại Liên hoan sân khấu Toàn quốc năm 2018 vai ông Sinh. Năm 2013, sách "Kỷ lục Guinness" của Việt Nam đã xác nhận "Tiến Hợi là nghệ sĩ thể hiện thành công vai Bác Hồ nhiều thể loại nhất". |
Một điều đặc biệt, góp phần vào thành công của nghệ sĩ Tiến Hợi khi vào vai Bác Hồ không thể không kể đến vai trò của người hóa trang, lại chính là vợ ông - nghệ sĩ hóa trang Vương Đạm Thủy. Có thể nói, vai Bác Hồ không chỉ đem lại cho ông cơ hội tỏa sáng trong nghệ thuật mà còn góp phần "xe duyên" cho ông và vợ - bà Vương Đạm Thủy - và gắn kết họ trong hơn 3 thập kỷ.
Nghệ sĩ Tiến Hợi trong vai Bác Hồ khi còn trẻ - Ảnh tư liệu.
Khi NSƯT Tiến Hợi chuyển công tác về Nhà hát Kịch Hà Nội, vợ ông cũng đi theo. Rồi bà thôi nghề diễn, về mở cửa hàng may để tăng thu nhập, giúp chồng yên tâm cống hiến cho nghệ thuật. Tuy nhiên, khi NSƯT Tiến Hợi được giao vai Bác Hồ, bà luôn là người hóa trang cho ông.
NSƯT Tiến Hợi với hơn 40 lần vào vai Bác Hồ. Mỗi khi người ta nhắc đến diễn viên
đóng vai Bác là người ta nghĩ ngay đến NSƯT Tiến Hợi - Ảnh tư liệu.
Một điều thú vị, bà Đạm Thủy không chỉ trùng ngày sinh với Bác, ngày 19-5, mà còn cùng quê Kim Liên, Nam Đàn, Nghệ An với Bác Hồ.
NSƯT Tiến Hợi vào vai thanh niên Nguyễn Tất Thành trong phim “Hẹn gặp lại Sài Gòn”, cảnh quay tại Huế năm 1989 - Ảnh tư liệu.
Căn nhà của họ lưu giữ rất nhiều hình ảnh, kỷ vật về những lần đóng vai Chủ tịch Hồ Chí Minh của ông. NSƯT Tiến Hợi đã ra đi nhưng những hình ảnh của các vai diễn về Bác Hồ của ông sẽ mãi ở trong lòng khán giả.
NSƯT Tiến Hợi trong phim Hà Nội mùa đông năm 46 - Ảnh tư liệu.
“Bác đã đi xa nhưng hình ảnh, những câu chuyện về Bác vẫn mãi in sâu trong tâm thức mỗi người dân đất Việt!” - NSƯT Tiến Hợi đã từng bày tỏ.
Thanh Huyền (tổng hợp)
