Tết Kỷ Dậu năm 1969 - Năm ấy Bác 79 tuổi... Mặc dù sức khỏe yếu nhưng Bác vẫn cố gắng thăm, nói chuyện với bộ đội, nhân dân và trồng cây đa lưu niệm tại đồi Đồng Váng, xã Vật Lại, huyện Ba Vì, tỉnh Hà Tây (nay là thành phố Hà Nội).
Ngày 16-2-1969 (mồng 1 Tết Kỷ Dậu), Bác Hồ trồng cây ở xã Vật Lại, huyện Ba Vì,
tỉnh Hà Tây (nay là Hà Nội). Ảnh tư liệu.
Năm 1969, những triệu chứng về bệnh tim của Bác càng ngày càng xuất hiện nhiều, Hội đồng bác sĩ đề ra một số điều cần tránh với Bác: Tránh những xúc động mạnh, tránh đi lại nhiều. Đồng chí Vũ Kỳ và các bác sĩ đều lo lắng đến sức khoẻ của Bác. Nhưng Bác muốn sắp xếp lịch đi thăm hỏi, trồng cây, chúc tết chiến sỹ và đồng bào khi Tết đến Xuân về. Đồng chí Vũ Kỳ và bác sĩ Nhữ Thế Bảo - người phụ trách sức khoẻ của Bác báo cáo với Thủ tướng Phạm Văn Đồng nhờ tìm cách giúp để Bác thay đổi ý kiến. Trong bữa cơm trưa cùng ăn với Bác, Thủ tướng đã thưa với Bác: “Xin Bác lượng sức khoẻ mà giảm bớt một số nơi đến thăm để bác sĩ và chúng tôi yên tâm”. Bác đã nói tâm tình: “Các chú hiểu cho Bác. Tết đến, Bác đi thăm dân mà các chú ngăn cản Bác sao? Và chưa đi đã ngại mệt thì làm được việc gì”.
Không thay đổi được ý định của Bác, đồng chí Vũ Kỳ và Văn phòng đã tìm ra phương án tốt nhất vừa hợp với sức khoẻ của Bác, vừa làm cho Bác vui lòng.
Bức ảnh Tết cuối với bộ đội
Đúng 6 giờ 30 sáng mồng một Tết, đồng chí Nguyễn Lương Bằng và đồng chí Văn Tiến Dũng đến đón Bác đi thăm Quân chủng Phòng không - Không quân ở sân bay Bạch Mai.
Bác Hồ thăm Bộ đội Phòng không - Không quân ngày mồng 1 Tết Kỷ Dậu (16/2/1969). Ảnh tư liệu.
Theo lời kể của Trung tướng Nguyễn Xuân Mậu, nguyên Phó Chính ủy Quân chủng Phòng không - Không quân, trong cuộc gặp, Bác đã dặn dò:
“- Các cô chú phải nhớ mấy điều:
Một là: Phải luôn luôn đoàn kết và lao động giỏi.
Hai là: Phải luôn luôn cảnh giác sẵn sàng chiến đấu. Không tin được Mỹ đâu, chúng nó xảo quyệt lắm. Chúng là bọn đế quốc xâm lược. Phải luôn luôn sẵn sàng chiến đấu, để khi nó giở quẻ là mình đập lại được ngay.
Ba là: Các cô, các chú đóng quân ở đâu thì phải giúp đỡ đồng bào làm công tác phòng không cho tốt, nhắc nhở mọi người không được lơ là mất cảnh giác. Các cô chú phải luôn rèn luyện cho tốt”.
Đây cũng là cái Tết cuối cùng Bộ đội Phòng không - Không quân vinh dự được trò chuyện với Bác Hồ kính yêu. Khắc ghi những lời dạy của Bác, Bộ đội Phòng không - Không quân đã mưu trí, dũng cảm, kiên cường chiến đấu; cùng với quân dân cả nước lập nên những chiến công hiển hách để non sông thu về một mối; xứng đáng với lời dạy của Bác kính yêu: “Trung thành vô hạn - Tấn công kiên quyết - Đoàn kết hiệp đồng - Lập công tập thể”.
Tết trồng cây cuối cùng
Khoảng 11 giờ đúng như dự định, Bác đến “Đồi cây đón Bác Hồ” ở xã Vật Lại.
Trước đó, khi đi thăm xã Vinh Quang (nay là xã Đào Xá, huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ) địa phương có phong trào trồng cây khá nhất miền Bắc, Bác có nghỉ chân ở Trung Hà. Nhìn về phía đồi trọc trước mặt, Bác dặn các đồng chí lãnh đạo tỉnh Hà Tây động viên các cụ trồng cây ở đây. Sau này, nơi này có phong trào trồng cây, đồi này thành đồi cây đẹp xanh tươi bà con đặt tên là “Đồi cây đón Bác Hồ”. Vì vậy, Tết này Bác đến thăm động viên chúc Tết đồng bào và trồng cây ở đây.
Trồng cây xong, Bác vui vẻ cùng mọi người quây quần dưới tán bạch đàn. Bác thân mật hỏi chuyện hết người này đến người khác về sản xuất, đời sống, trồng cây và chúc đồng bào ăn Tết vui vẻ, đoàn kết, tiết kiệm.
Đồng chí Vũ Kỳ kể lại, trồng cây xong thì đã gần trưa, đồng chí Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Vật Lại xin phép được mời Bác ăn bữa cơm Tết cùng địa phương. Bác nói Bác cảm ơn, vì những người giúp việc đã chuẩn bị cơm cho Bác rồi và Bác mời các đồng chí lãnh đạo xã sang ăn cơm cùng Bác. Không ngờ, đó là lần cuối cùng và Vật Lại là địa phương cuối cùng được Bác về thăm, chúc Tết, nói chuyện và trồng cây lưu niệm; cũng là bữa cơm ngày Tết cuối cùng của Bác khi về địa phương. Tết năm đó, Bác còn tặng Huy hiệu của Người tặng các cụ già có thành tích xuất sắc trong phong trào trồng cây gây rừng.
Những lời chúc năm mới cuối cùng
Lời chúc mừng năm mới của Chủ tịch Hồ Chí Minh đăng trên Báo Quân đội nhân dân số ra ngày 16-02-1969.
Báo Quân đội nhân dân số 2780 ra ngày 16-02-1969 đăng Lời chúc mừng năm mới của Chủ tịch Hồ Chí Minh:
“Năm qua thắng lợi vẻ vang
Năm nay tiền tuyến chắc càng thắng to
Vì độc lập, vì tự do
Đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào
Tiến lên! Chiến sỹ, đồng bào.
Bắc - Nam sum họp xuân nào vui hơn.”
Những câu thơ chúc Tết của Bác viết rất giản dị vừa là mừng Xuân, vừa là lời căn dặn sâu xa, mộc mạc mà sâu lắng, tác động mạnh mẽ đến lòng người, góp phần không nhỏ vào thắng lợi của cách mạng nước nhà.
Cả cuộc đời Bác vì nước vì dân. Mùa Xuân cuối cùng ấy, sức khỏe yếu đi nhiều nhưng Bác kính yêu vẫn rất mực gần gụi, yêu thương, quan tâm đến nhân dân, chăm lo đến sự nghiệp trồng cây, trồng người của cả dân tộc. Nhớ về Bác, nhớ về những lời dạy của Bác lúc sinh thời… các thế hệ người dân Việt Nam đã và đang ra sức phấn đấu, quyết tâm xây dựng đất nước ngày càng đàng hoàng hơn, to đẹp hơn như Bác hằng mong muốn./.
Thanh Huyền (tổng hợp)
