Càng gần đến ngày 30-4, những câu chuyện liên quan đến ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước càng thu hút sự quan tâm của các bạn trẻ. Vai trò của Tổng thống ngụy quyền Dương Văn Minh trong sự kiện ngày 30-4-1975 cũng là một chủ đề được giới trẻ quan tâm, tìm hiểu. Trong bài viết này, chúng tôi xin trích ý kiến của các tướng lĩnh, những nhân chứng lịch sử từng trực tiếp tham gia giải phóng Sài Gòn nhằm cung cấp đến bạn đọc một cái nhìn bao quát, đầy đủ về nhân vật này.
1. Thượng tướng Trần Văn Trà, nguyên Phó Tư lệnh Chiến dịch Hồ Chí Minh: “Có người nghĩ rằng, Dương Văn Minh đầu hàng để tránh cho Sài Gòn đổ nát, điều đó hoàn toàn sai lầm. Thật ra, lúc ấy Mỹ vận động Nguyễn Văn Thiệu từ chức là có ý muốn nhường ngay ghế Tổng thống ngụy quyền Sài Gòn cho Dương Văn Minh, để Minh điều đình với ta. Nhưng Thiệu không chịu, mà mượn cớ theo Hiến pháp, nhường cho Phó Tổng thống Trần Văn Hương lên thay cuối ngày 21-4-1975 đến ngày 28-4-1975 mới nhường chức Tổng thống lại cho Dương Văn Minh.
Đó là ý đồ của Đại sứ Mỹ và Đại sứ Pháp tại Sài Gòn, họ hy vọng Dương Văn Minh có thể nói chuyện được với Việt Cộng nhằm tránh cái thua triệt để. Về phía ta, hiểu rõ mưu đồ của địch dùng ngoại giao để chặn bớt thắng lợi của ta, không cho ta thắng lợi triệt để. Vì vậy, ta đánh mạnh, đánh nhanh, thời gian là lực lượng, để địch không còn gì mà nói chuyện. Dương Văn Minh đã rủi ro hứng lấy sự đầu hàng vô điều kiện. Ta đã có kế hoạch để tiến công giải phóng Sài Gòn nguyên vẹn, không để xảy ra đổ nát. Chúng ta đã thần tốc tấn công mãnh liệt, không cho địch kịp tổ chức kháng cự, bằng 5 mũi dũng mãnh thọc vào trung tâm từ 5 hướng, chiếm cùng lúc 5 mục tiêu trọng yếu. Đó là nghệ thuật quân sự cách mạng theo tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh, bảo vệ tối đa sinh mạng của nhân dân, tiết kiệm tối đa máu của chiến sĩ ta và giảm tối đa việc sát hại binh lính ngụy”.
Tổng thống ngụy Dương Văn Minh được Quân giải phóng dẫn ra Đài Phát thanh để đọc lời đầu hàng vô điều kiện.
2. Thượng tướng Hoàng Cầm, nguyên Phó Tư lệnh Quân giải phóng miền Nam: “Việc Dương Văn Minh lên làm Tổng thống chế độ Sài Gòn là con bài cuối cùng của Mỹ nhằm cản bước tiến của quân ta, tìm ra một giải pháp chính trị có lợi cho chúng. Trước đó, từ ngày 9 đến 19-4-1975 đã diễn ra trận Xuân Lộc, là nơi Mỹ xây dựng thành “cánh cửa thép”, “lá chắn cuối cùng” để tìm giải pháp chính trị. Lúc đó, Đại tướng Mỹ Uây-en, Tham mưu trưởng Lục quân Mỹ, nguyên Tổng Tư lệnh quân Mỹ ở Đông Dương, được lệnh của Nhà Trắng bay sang chỉ huy việc lập phòng tuyến Xuân Lộc. Khi bị ta tiến công mãnh liệt, mất Xuân Lộc nghĩa là địch đã mất “lá chắn cuối cùng”, Uây-en liền lên máy bay chuồn về Mỹ, kéo theo nhiều tướng tá của chế độ Sài Gòn. Vì vậy, hành động đầu hàng của Dương Văn Minh là việc phải làm, không thể khác được, khi quân ta đã tiến đến nơi”.
3. Thiếu tướng Trần Văn Danh, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Quân quản Sài Gòn: “Trước khi đầu hàng vô điều kiện, Dương Văn Minh có thông qua tổ điệp báo của ta liên lạc với Trại Đa-vít - Tân Sơn Nhất, đề nghị thành lập Chính phủ ba thành phần. Tôi thừa lệnh anh Phạm Hùng, thảo liên tục mấy công văn trả lời dứt khoát rằng: Chỉ có đầu hàng vô điều kiện mà thôi. Theo tôi, nếu Dương Văn Minh đầu hàng vào tối 28, sáng 29-4-1975 thì có thể chúng ta ghi nhận tinh thần tránh cho Sài Gòn đỡ đổ nát của ông ấy. Nhưng, đằng này ông ta đầu hàng khi đại quân ta đã vào Sài Gòn, chỉ một giờ sau đã làm chủ Dinh Độc Lập rồi”./.
Thanh Nhàn - Hải Yến (tổng hợp)
(Theo sách phỏng vấn tướng lĩnh Việt Nam NXB Trẻ năm 2000)
Thu Hiền (st)/ Theo http://qdnd.vn
