“Có gì vẻ vang hơn là nghề đào tạo những thế hệ sau này tích cực góp phần xây dựng chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản? Người thầy giáo tốt - thầy giáo xứng đáng là thầy giáo - là người vẻ vang nhất…, những người thầy giáo tốt là những anh hùng vô danh… Nếu không có thầy giáo dạy dỗ cho con em Nhân dân, thì làm sao mà xây dựng Chủ nghĩa Xã hội được? Vì vậy nghề thầy giáo rất là quan trọng, rất là vẻ vang” - Lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh khi đến thăm Trường Đại học Sư phạm Hà Nội (Tháng 10 năm 1964).
Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm trường Đại học Sư phạm và Ngoại ngữ Hà Nội (4/3/1960)
Thầy giáo Nguyễn Tất Thành
Trong cuộc đời của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có những thời điểm trực tiếp là nhà giáo. Từ tháng 9/1910 đến trước tháng 2/1911, người thanh niên Nguyễn Tất Thành dạy học ở Trường Dục Thanh, Phan Thiết. Sau khi đến với chủ nghĩa Mác - Lênin, trong những năm 1925 - 1927, Nguyễn Ái Quốc về Quảng Châu (Trung Quốc), trực tiếp mở các lớp huấn luyện chính trị cho thanh niên, thiếu niên Việt Nam yêu nước; trực tiếp lãnh đạo và là giảng viên chính của các khóa học.
Thông qua các bài giảng và thảo luận, nhà giáo Nguyễn Ái Quốc phân tích, so sánh làm cho học viên nhận thức sâu sắc tính chất triệt để, đến nơi đến chốn của cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga so với các cuộc cách mạng tư sản Anh, Pháp, Mỹ, từ đó lựa chọn con đường của cách mạng Việt Nam: Ðộc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.
Quá trình từ nhà giáo yêu nước Nguyễn Tất Thành, đến nhà giáo Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh, khi đã là người cộng sản, cũng chính là quá trình nhà giáo Nguyễn Tất Thành - Hồ Chí Minh phấn đấu không mệt mỏi để tự học, khổ luyện trong mọi khó khăn, gian khổ để rèn luyện đạo đức, ý chí cách mạng và qua đó sự sáng tạo của Người bộc lộ sáng ngời trên mọi lĩnh vực công tác.
Nhà giáo Nguyễn Tất Thành - Hồ Chí Minh tấm gương sáng ngời về tu dưỡng đạo đức suốt đời, tinh thần tự học và sự sáng tạo để mọi người học tập và noi theo. Hằng ngày, Người chăm lo tu dưỡng bản thân, ung dung tự tại, lạc quan, yêu đời, không chủ quan, tự mãn, thắng không kiêu, bại không nản. Ðồng thời, Người còn đề xuất nhiều phong trào quần chúng rộng rãi để rèn luyện đạo đức cho đội ngũ cán bộ, bộ đội, công nhân, nông dân, thanh - thiếu nhi.
Trong ngành Giáo dục, Bác Hồ đã khởi xướng phong trào thi đua "Dạy tốt, học tốt" từ năm 1961 và trở thành truyền thống của nhà giáo, học sinh và sinh viên từ đó đến nay.
Nghề giáo - Nghề vẻ vang
Trong sự nghiệp vinh quang, Chủ tịch Hồ Chí Minh coi “Giáo dục là cốt sách hàng đầu”, “Không có giáo dục, không có cán bộ thì cũng không nói gì đến kinh tế, văn hóa”. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, mối quan hệ giữa người thầy với giáo dục và sự phát triển kinh tế, văn hóa của đất nước là một quá trình thống nhất. Trong đó, người thầy giáo là chủ thể có vị trí cực kỳ quan trọng và rất vẻ vang.
Trước thực trạng chất lượng giáo dục đây đó có chiều hướng suy giảm, đạo đức xã hội có biểu hiện xuống cấp, ngành Giáo dục đã và đang có những quyết sách đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục nhằm tạo bước phát triển tích cực, đáp ứng thiết thực sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Người thầy không chỉ kiên nhẫn làm nhiệm vụ “chở khách qua sông” qua từng cấp học, mà còn mang trách nhiệm bồi đắp tri thức nhiều mặt, lý tưởng, đạo đức cho các thế hệ học trò.
Ðể làm tròn sứ mệnh vẻ vang ấy, người thầy giáo phải có phẩm chất tốt. Chủ tịch Hồ Chí Minh nhắc nhở: “Giáo viên phải chú ý cả tài, cả đức, tài là văn hóa, chuyên môn, đức là chính trị. Muốn cho học sinh có đức thì giáo viên phải có đức… Cho nên thầy giáo, cô giáo phải gương mẫu, nhất là đối với trẻ con”. Người chỉ rõ, người làm thầy giáo phải luôn là tấm gương không ngừng học tập để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, phải thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện đạo đức để làm tấm gương sáng cho học trò noi theo, để đáp ứng yêu cầu của thời đại mới trên mọi phương diện.
Người thường căn dặn các thầy giáo, cô giáo phải có ý thức tổ chức kỷ luật, ý thức và trách nhiệm phục vụ nhân dân trong các hoạt động giáo dục, đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí và các tiêu cực trong giáo dục. Thầy cô giáo phải yêu nghề, yêu ngành, yên tâm công tác, mô phạm trong quan hệ với nhân dân, đồng nghiệp và người học, thương yêu học sinh và sinh viên; đoàn kết, giúp đỡ đồng nghiệp cùng hoàn thành tốt nhiệm vụ, thật thà phê bình, đấu tranh, ngăn chặn nhà giáo vi phạm pháp luật và quy định nghề nghiệp. Thầy giáo, cô giáo phải có chí khí cao thượng, phải “tiên ưu hậu lạc”, nghĩa là khó khăn thì phải chịu trước thiên hạ, sung sướng thì hưởng sau thiên hạ.
Thầy cô giáo và các em học sinh vui mừng chào đón Chủ tịch Hồ Chí Minh đến thăm
Trường Trung học GT-VT Thủy - Bộ.
Trong Thư gửi Hội nghị giáo dục toàn quốc (tháng 3/1955), Bác Hồ cũng chỉ ra những nhiệm vụ cụ thể đối với các thầy cô giáo: “…Trách nhiệm nặng nề và vẻ vang của người thầy học là: Chăm lo dạy dỗ con em của nhân dân thành người công dân tốt, người lao động tốt, người chiến sĩ tốt, người cán bộ tốt của nước nhà. Để làm trọn nhiệm vụ ấy, cán bộ giáo dục cần phải luôn luôn ra sức thi đua công tác và học tập, thật thà tự phê bình và phê bình để cùng nhau tiến bộ mãi”.
Tri ân những anh hùng vô danh
“Giáo dục là sự nghiệp của quần chúng. Cần phải phát huy đầy đủ dân chủ xã hội chủ nghĩa, xây dựng quan hệ thật tốt, đoàn kết thật chặt chẽ giữa thầy và thầy, giữa thầy và trò, giữa học trò với nhau, giữa cán bộ các cấp, giữa nhà trường và nhân dân để hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ đó. Giáo dục nhằm đào tạo những người kế tục sự nghiệp cách mạng to lớn của Đảng và Nhân dân ta, do đó các ngành, các cấp đảng và chính quyền địa phương phải thật sự quan tâm hơn nữa đến sự nghiệp này, phải chǎm sóc nhà trường về mọi mặt, đưa sự nghiệp giáo dục của nước ta lên những bước phát triển mới”. Trải qua thời gian, những lời của Bác đã trở thành di sản vô giá, là báu vật thiêng liêng của dân tộc ta, đất nước ta nói chung và của ngành Giáo dục nói riêng. Mỗi lời nói đó đã khơi dậy lòng yêu nghề, niềm tự hào đối với nghề, tinh thần trách nhiệm của các thầy giáo, cô giáo, công nhân viên mà còn khơi dậy ý thức học tập của thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay và mãi mãi về sau.
Khắc ghi những lời dạy của Bác, Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta trân trọng ghi ơn đội ngũ cô giáo, thầy giáo và cán bộ quản lý giáo dục đã góp sức tích cực vào công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc. Mỗi khi ngày Nhà giáo Việt Nam 20.11 đến, chúng ta lại cùng nhau tri ân những nhà giáo, những tấm gương hoạt động giáo dục có đóng góp cho ngành giáo dục Việt Nam. Và vào ngày này, các thế hệ học trò cũng như các ngành nghề khác đều dành thời gian để nhìn lại và tri ân các cống hiến thầm lặng của những thầy cô.
Từ ngày đất nước tiến hành sự nghiệp đổi mới và hhội nhập, nhiệm vụ của ngành giáo dục đặt ra những yêu cầu mới, những đòi hỏi rất cao, trước hết đối với những người thầy, người cô ngày ngày đứng trên bục giảng. Trước lúc đi xa, trong Di chúc thiêng liêng, Người căn dặn“Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”. Thực hiện Di chúc thiêng liêng của Người, thế hệ các nhà giáo chân chính thường xuyên rèn luyện đạo đức, sáng tạo, tích cực tự học, không ngừng đổi mới phương pháp giảng dạy, xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục trong sạch, vững mạnh, tạo động lực thúc đẩy, đổi mới mạnh mẽ sự nghiệp giáo dục, đào tạo; xứng đáng với sự tôn vinh của xã hội “Nghề giáo là nghề cao quý nhất trong những nghề cao quý” và thực hiện tốt lời dạy của Bác Hồ kính yêu “Vì lợi ích mười năm phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm phải trồng người”… Hơn bao giờ, lời dạy của Bác Hồ lại vang lên trong tâm trí mỗi cô giáo, thầy giáo chúng ta: “Dù là tên tuổi không đăng trên báo, không được thưởng huân chương, song những người thầy giáo tốt là những anh hùng vô danh. Đây là một điều rất vẻ vang”!
Thanh Huyền (Tổng hợp)
