Từ nhiều thế kỷ nay, chúng ta đã quen với chuyện họa thơ Đường. Còn đây là một cuộc họa thơ bằng tiếng Tây Ban Nha. Và là một cuộc họa thơ độc đáo về Bác Hồ kính yêu của chúng ta.
Ngày 5-9-1969, nghĩa là chỉ hai ngày sau khi Bác Hồ của chúng ta qua đời, nhà thơ lớn của Cu Ba và Mỹ La-tinh là Nicolas Guillen đã xúc động làm bài thơ “Hồ Chí Minh”. Bài thơ này đã được đăng trang trọng ngay trên trang bìa tạp chí của các lực lượng vũ trang cách mạng Cu-ba Màu xanh ô liu, trong tập phụ trương đặc biệt tỏ lòng thương tiếc vô hạn của quân đội và nhân dân Cu-Ba anh em đối với Bác Hồ.
Điều cần nói thêm là bài thơ này được in chữ đậm ngay cạnh tấm ảnh quen thuộc đối với mỗi chúng ta: Bác Hồ bận đồ ka-ki đã bạc trắng đi thăm trận địa. Người đọc có thể hiểu ngay mối quan hệ hữu cơ giữa bài thơ sâu lắng của Nicolas Guillen và tấm ảnh giàu ý nghĩa ấy. Toàn văn bài thơ như sau:
Hồ Chí Minh
Một chuyến đi dài kết thúc xong
Hồ Chí Minh thanh thản, hỡi lòng:
Trên màu trắng áo quần Người đó
Một trái tim rộng mở, rực hồng.
Chẳng mang cận vệ, chẳng người hầu
Vượt qua sa mạc, núi rừng sâu:
Trong màu trắng áo quần Người ấy
Ngoài tim rộng mở, có gì đâu!
Người chẳng cần hơn cho một chuyến đi dài.
Ngay sau khi tờ Màu xanh ô liu băng qua Đại Tây dương, tới thủ đô Madrid, nhà thơ và nhà soạn kịch lớn của Tây Ban Nha là Alfonso Sastre liền bắt tay vào họa bài thơ của nhà thơ Cu Ba lỗi lạc.
Khác với lối họa thơ Đường, nhà thơ Tây Ban Nha đã họa lần lượt nguyên cả các câu trong bài thơ của Nicolas Guillen. Và đặc biệt, tác giả bài thơ họa đã bám sát chủ đề bài thơ của nhà thơ Cu Ba: Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại và bình dị không hề từ giã cõi đời, mà chỉ thanh thảnh kết thúc xong “một chuyến đi dài”. Dưới đây là toàn văn bài thơ họa của Alfonso Sastre:
Hồ Chí Minh
Suốt đêm thâu cũng như ngày nhọc mệt
Hành trang của Người vẫn nhẹ như không
Sức sống của Người mạnh hơn cái chết
Một chuyến đi dài kết thúc xong.
Hành trang của Người quả là thật nhẹ
Người sống trăm lần, chết nhẹ tựa bông
Đường Người đi đẹp tươi như tranh vẽ
Hồ Chí Minh thanh thản, hỡi lòng
Trái tim Người luôn nồng cháy, dịu dàng
Người đi đó, với hành trang nhẹ nhỏ
Như chỉ mang theo một đóa hoa vàng
Trên màu trắng áo quần Người đó
Cảnh đẹp quanh Người bỗng tươi màu đỏ
Như một vườn hoa tỏa sáng xanh trong
Còn Hồ Chí Minh sau chuyến đi đó
Một trái tim rộng mở rực hồng
Chuyến đi dài với biết bao gian khổ
Chẳng mang cận vệ, chẳng người hầu
Tới thế giới đã bao người biết rõ
Vượt qua sa mạc, núi rừng sâu
Vượt qua sa mạc, núi rừng sâu
Dưới bộ áo quần đơn sơ, ta thấy:
Một trái tim hồng chẳng có chết đâu
Trong màu trắng, áo quần Người ấy
Hành trang của Người nhẹ như vậy đó
Chẳng chết bao giờ, Người sống dài lâu
Trong bộ áo quần đơn sơ gắn bó
Ngoài tim rộng mở, có gì đâu!
Người chẳng cần hơn cho một chuyến đi dài.
Minh Đăng Khánh
Giới thiệu và dịch (từ nguyên bản tiếng Tây Ban Nha) (14/8-85)
Theo http://tapchisonghuong.com.vn
Thu Hiền (st)
