Trong quá trình tổ chức, xây dựng, giáo dục và rèn luyện Quân đội nhân dân Việt Nam 70 năm qua, Đảng ta, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn chăm lo xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị.
Tư tưởng chăm lo xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, một mặt, xuất phát từ đặc điểm của nước ta, một nước thuộc địa nửa phong kiến, kinh tế chưa phát triển, nhưng lại phải thường xuyên chống lại những đội quân xâm lược nhà nghề có quân số đông, vũ khí, trang bị hiện đại, có tiềm lực kinh tế, quân sự lớn. Mặt khác, xuất phát từ đặc điểm của Quân đội nhân dân Việt Nam là lực lượng vũ trang cách mạng, từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu, sinh ra và lớn lên từ trong phong trào đấu tranh cách mạng sôi nổi của quần chúng nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng. Từ khi thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân cho đến nay, trong suốt 70 năm qua, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn chăm lo xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Quân sự mà không có chính trị như cây không có gốc, vô dụng lại có hại”(1) và “Nếu anh em tư tưởng vững, chính trị vững…thì nhất định thắng”(2). Xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị là bảo đảm cho quân đội luôn luôn là công cụ bạo lực vũ trang sắc bén, lực lượng chính trị tuyệt đối trung thành với Đảng, với Nhà nước và với nhân dân, luôn hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao cho trong mọi điều kiện, mọi hoàn cảnh. Thực sự “Trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng” như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khen ngợi.
Xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh trên các mặt chính trị, tư tưởng và tổ chức; thể hiện ở mục tiêu, lý tưởng chiến đấu vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; làm cho chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh giữ vai trò chủ đạo trong đời sống tinh thần của quân đội; xây dựng quân đội theo những nguyên tắc tổ chức xây dựng của giai cấp công nhân. Đó còn là việc xây dựng, bồi dưỡng, rèn luyện cho cán bộ, chiến sĩ có đạo đức cách mạng cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư; có tinh thần đoàn kết nội bộ, đoàn kết quân dân, đoàn kết quốc tế tốt; có dân chủ tốt; có kỷ luật tự giác, nghiêm minh; có tinh thần khắc phục khó khăn, gian khổ; có ý chí, quyết tâm hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao cho trong mọi điều kiện, mọi hoàn cảnh.
Xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị không chỉ là bảo đảm cho quân đội luôn giữ vững bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân và tính dân tộc, vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, mà còn làm cơ sở cho các mặt xây dựng khác nhằm nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của quân đội. Sức mạnh tổng hợp của sự kết hợp giữa con người và vũ khí, chính trị và kỹ thuật, tư tưởng và tổ chức, khoa học quân sự và phương tiện chiến tranh, trong đó, yếu tố cơ bản nhất, quyết định nhất, là cơ sở cho việc xây dựng và phát huy các yếu tố khác trong sức mạnh chiến đấu của Quân đội nhân dân Việt Nam là yếu tố chính trị - tinh thần.
Vì vậy, xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị phải được thể hiện ở việc chăm lo xây dựng, bồi dưỡng nhân tố chính trị - tinh thần của quân đội. Bởi vì, theo Ph.Ăng-ghen: Muốn đánh giá đúng đắn khả năng chiến đấu của một quân đội, cần xem xét không những mặt trang bị của nó, mà cần xem xét cả trình độ kỷ luật, tinh thần quyết chiến, khả năng và sự chuẩn bị để chịu đựng những gian khổ của chiến tranh và “nhất là trạng thái tinh thần của nó, nghĩa là có thể đòi hỏi nó những gì mà không sợ làm cho nó mất tinh thần”. V.I. Lê-nin đã nêu lên một luận điểm cực kỳ quan trọng: “Trong mọi cuộc chiến tranh, rốt cuộc thắng lợi đều tùy thuộc vào tinh thần của quần chúng đang đổ máu trên chiến trường” và “Lòng tin vào cuộc chiến tranh chính nghĩa, sự giác ngộ rằng, cần phải hy sinh đời mình cho hạnh phúc của những người anh em là yếu tố nâng cao tinh thần của binh sĩ và làm cho họ chịu đựng được những khó khăn chưa từng thấy”(3). Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Nếu anh em tư tưởng vững, chính trị vững, kỹ thuật khá, thân thể khỏe mạnh thì nhất định thắng”(4).
Thực tiễn 70 năm xây dựng, trưởng thành, chiến đấu và chiến thắng của Quân đội nhân dân Việt Nam đã khẳng định: Xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị phải trải qua quá trình giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện của Đảng, của Chủ tịch Hồ Chí Minh, của Nhà nước, của các tổ chức chính trị - xã hội, của nhân dân các dân tộc Việt Nam và trực tiếp là của các tổ chức, con người cán bộ, chiến sỹ trong quân đội, thông qua công tác tư tưởng, tổ chức và chính sách; thông qua việc tiến hành tốt công tác đảng, công tác chính trị trong quân đội; thông qua hoạt động thực tiễn thực hiện chức năng, nhiệm vụ đội quân chiến đấu, đội quân công tác và đội quân lao động sản xuất của quân đội cả trong thời bình và thời chiến.
Thực tiễn xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị, trong suốt 70 năm qua, đã làm cho quân đội luôn giữ vững và phát huy bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân và tính dân tộc của một quân đội kiểu mới, quân đội xã hội chủ nghĩa, thực sự là lực lượng vũ trang cách mạng, lực lượng chính trị tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với Nhà nước, với nhân dân, với chế độ xã hội chủ nghĩa, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội, vì ấm no, tự do, hạnh phúc của nhân dân, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao cho.
Trong giai đoạn hiện nay, hoạt động xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị, làm cơ sở cho các mặt xây dựng khác nhằm nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của quân đội, bảo đảm cho quân đội luôn hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, đã và đang diễn ra trong bối cảnh mới của tình hình thế giới, khu vực và trong nước.
Cùng với những thuận lợi rất cơ bản tác động tích cực đến xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị, là những khó khăn, thách thức mới. Tình hình thế giới, khu vực đang và sẽ có nhiều diễn biến mới nhanh chóng, phức tạp, khó lường. Phát biểu của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng bế mạc Hội nghị lần thứ Tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI đã chỉ rõ: “So với 10 năm trước, tình hình thế giới và khu vực đã có nhiều thay đổi sâu sắc, có những diễn biến phức tạp mới, tiềm ẩn nhiều yếu tố bất trắc, khó lường. Đông Nam Á trở thành địa bàn cạnh tranh quyết liệt về thị trường và tài nguyên; tranh chấp lãnh thổ, chủ quyền biển, đảo diễn biến phức tạp”. Nổi lên là vấn đề tranh chấp chủ quyền biển, đảo, đòi hỏi chúng ta phải có những đối sách mới, nhất là phải tăng cường đấu tranh pháp lý trong giữ vững chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Cùng với những thách thức “an ninh truyền thống”, chúng ta đang phải hằng ngày, hằng giờ đối phó với những thách thức “an ninh phi truyền thống”. Nền kinh tế thị trường ngày càng đi vào chiều sâu, bên cạnh những tác động tích cực, là những tác động tiêu cực với những biểu hiện mới, rất phức tạp đã và đang tác động đến xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam về chính trị.
Đặc biệt, các thế lực thù địch đã thay đổi phương thức tấn công chống phá các nước xã hội chủ nghĩa nói chung, chống phá cách mạng Việt Nam nói riêng. Hiện nay, các thế lực thù địch vừa sử dụng sức mạnh quân sự sẵn sàng phát động chiến tranh xâm lược bằng vũ trang để xâm lược các quốc gia độc lập, có chủ quyền bằng biện pháp vũ trang khi có thời cơ, vừa ráo riết thực hiện phương thức phi vũ trang, thực hiện cuộc “chiến tranh không có khói súng”, “không đánh mà thắng”. Các thế lực thù địch đang ráo riết tấn công chống phá cách mạng nước ta với những âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” rất tinh vi, thâm độc để thúc đẩy quá trình “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” từ bên trong.
Điều nguy hiểm là, các thế lực thù địch đang tận dụng tối đa những tác động tiêu cực của nền kinh tế thị trường, của quá trình mở cửa, hội nhập quốc tế, khu vực để tác động vào đạo đức, lối sống của cán bộ, chiến sĩ ta. Từ chỗ làm cho một số cán bộ, chiến sĩ, do kém ý thức tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu, suy giảm về đạo đức, lối sống để dần dần làm cho họ suy giảm về chính trị, nhất là suy giảm niềm tin vào chủ nghĩa Mác - Lê-nin, vào mục tiêu, lý tưởng xã hội chủ nghĩa, vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước và vào thắng lợi của công cuộc đổi mới đất nước vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo.
Yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng thành công và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, bảo đảm phát triển bền vững đất nước đang và sẽ diễn ra trong bối cảnh mới. Yêu cầu giữ vững môi trường hòa bình để phát triển đất nước, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước vì dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, đòi hỏi chúng ta phải có phương thức đấu tranh phù hợp với việc bảo đảm mục tiêu giữ vững hòa bình, ổn định, phù hợp với bối cảnh tình hình mới của thế giới và khu vực trong xu hướng vừa hợp tác, vừa đấu tranh.
Nhiệm vụ xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại đang đặt ra những yêu cầu mới cao hơn, nhất là việc củng cố, tăng cường bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân và tính dân tộc của quân đội, xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức. Giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống, tinh thần đoàn kết, ý thức kỷ luật cho cán bộ, chiến sĩ. Đặc biệt, phải bảo đảm cho quân đội không chỉ giỏi tác chiến trên mặt trận đấu tranh vũ trang, mà còn phải giỏi tác chiến trên mặt trận đấu tranh phi vũ trang chống “diễn biến hòa bình” và quá trình “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” từ bên trong do tác động của “diễn biến hòa bình” và những hạn chế, yếu kém, bất cập trong quá trình xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội.
Trong những điều kiện đó, hiện nay xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị, phát huy bản chất, truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ”, phát huy những thành quả đã đạt được trong 70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Quân đội nhân dân Việt Nam, hơn lúc nào hết, cần quan tâm làm tốt một số vấn đề chủ yếu sau đây:
Xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Kiên định mục tiêu, lý tưởng chiến đấu vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội đi đôi với tích cực đấu tranh với những biểu hiện chệch hướng xã hội chủ nghĩa. Kiên định chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối đổi mới của Đảng đi đôi với đấu tranh phê phán, vạch trần những âm mưu, thủ đoạn xuyên tạc, phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước. Thực hiện đoàn kết quân với dân như cá với nước. Thực hiện tốt quan hệ, đoàn kết quốc tế phù hợp với tinh thần chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân trong điều kiện mới.
Xây dựng Đảng bộ quân đội trong sạch, vững mạnh, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu, lãnh đạo toàn quân hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Xây dựng các tổ chức quần chúng vững mạnh. Xây dựng cơ quan chính trị vững mạnh, tham mưu đắc lực cho cấp ủy trong xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam, xây dựng các cơ quan, đơn vị vững mạnh về chính trị, tham gia đấu tranh trên mặt trận chính trị - tư tưởng có chất lượng, hiệu quả. Xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ chủ trì, cán bộ chính trị, những chính ủy, chính trị viên về cả phẩm chất chính trị, đạo đức, năng lực, phương pháp, tác phong công tác, thực sự vừa “hồng”, vừa “chuyên”.
Quan tâm phát huy vai trò của đội quân chiến đấu của Quân đội nhân dân Việt Nam, nhất là trên mặt trận đấu tranh “phi vũ trang”, chống “diễn biến hòa bình”, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận phòng, chống âm mưu, thủ đoạn “phi chính trị hóa” quân đội ta của các thế lực thù địch. Trong đó, cần quan tâm đến các vấn đề như: công tác lãnh đạo, chỉ đạo định hướng đấu tranh; xác định, lựa chọn nội dung đấu tranh; xác định các hình thức, phương pháp đấu tranh phù hợp, có hiệu quả; tổ chức xây dựng, bồi dưỡng lực lượng tham gia đấu tranh, nhất là tổ chức lực lượng nòng cốt; tăng cường bảo đảm thông tin, tài liệu, bảo đảm cơ sở vật chất, kinh phí cho hoạt động đấu tranh…
Phát huy tốt vai trò của đội quân công tác của Quân đội nhân dân Việt Nam trong giáo dục, tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt mọi đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trên các lĩnh vực của đời sống xã hội. Tuyên truyền nhiệm vụ xây dựng quân đội, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh để bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Tuyên truyền để nhân dân và cán bộ, chiến sĩ nhận rõ bản chất, âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch chống phá cách mạng Việt Nam. Tuyên truyền, đấu tranh giữ vững độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, vùng đất, vùng trời, vùng biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc và chế độ xã hội chủ nghĩa, nhất là đấu tranh với những thách thức “an ninh phi truyền thống”; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, bảo đảm cho đất nước phát triển bền vững; phát huy vai trò đội quân lao động sản xuất trong tham gia phát triển kinh tế đất nước, giúp đỡ nhân dân phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới.
Phát huy vai trò của các tổ chức, con người trong quân đội, nhất là vai trò tổ chức đảng, tổ chức chỉ huy và các tổ chức quần chúng, vai trò của đội ngũ cán bộ các cấp, trước hết là đội ngũ cán bộ chính trị, những chính uỷ, chính trị viên trong xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị phù hợp với điều kiện mới, yêu cầu, nhiệm vụ mới của quân đội.
Nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác đảng, công tác chính trị trong giáo dục, bồi dưỡng bản chất cách mạng, bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân và tính dân tộc của quân đội. Tiến hành tốt các mặt hoạt động công tác đảng, công tác chính trị trong chăm lo xây dựng các tổ chức đảng, tổ chức chỉ huy, các tổ chức quần chúng và hội đồng quân nhân, xây dựng các cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện, trong bổ sung, hoàn thiện và thực hiện tốt các chính sách đối với quân đội và hậu phương quân đội phù hợp với đặc điểm, điều kiện mới.
Tích cực đi sâu nghiên cứu lý luận trên cơ sở tổng kết thực tiễn hoạt động xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam về chính trị, nhất là hoạt động công tác đảng, công tác chính trị trong xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị trong 70 năm để vận dụng và phát triển sáng tạo trong điều kiện mới./.
--------------------------------------------
(1) Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 6, Nxb CTQG, Hà Nội, 1995, tr. 318.
(2) Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 6, Nxb CTQG, Hà Nội, 1995, tr. 320.
(3) V. I. Lê-nin, Toàn tập, tập 41, tiếng Việt, Nxb Tiến bộ, M. 1977. tr. 147.
(4) Hồ Chí Minh, Về đấu tranh vũ trang và lực lượng vũ trang nhân dân. Nxb. QĐND. H. 1970. tr. 254.
Thiếu tướng, PGS, TS. Nguyễn Vĩnh Thắng
Theo Tạp chí Cộng sản
Thanh Huyền (st)
