Anh hùng LLVT nhân dân Trịnh Văn Huyền là cựu Thanh niên xung phong (TNXP) có nhiều thành tích trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, đã vinh dự được Bác Hồ ba lần khen ngợi.
"Cây sáng kiến” ở Điện Biên
Phục vụ Chiến dịch Điện Biên Phủ trong đội hình Đại đội TNXP 293, ông Huyền đã có nhiều sáng kiến nổi tiếng. Ở đèo Chẹn, ngày đêm địch ném bom đánh phá không cho bộ đội và xe chở hàng của ta vào chiến dịch. Dù địa hình hiểm trở, lực lượng chủ yếu làm thủ công, ông đã đề xuất sáng kiến chia đèo Chẹn làm 3 đoạn, đoạn khó nhất, dốc nhất thì bố trí lực lượng khỏe, không sợ hy sinh, làm 3 ca cả ngày lẫn đêm và kết quả đã tăng năng suất lên 600%. Đồng thời, ông có sáng kiến đan sọt đổ đá ngăn suối để cho xe vận chuyển hậu cần, vũ khí trang bị qua suối kịp thời phục vụ chiến dịch. Rồi khi làm nhiệm vụ ở Cò Nòi, đèo Pha Đin, nơi địch đánh phá vô cùng ác liệt, ông đưa ra sáng kiến phá bom nổ chậm bằng cách dùng cây hóp đá (thuộc họ tre) dài 4-5m, người nằm ở dưới hố an toàn rồi dùng cây hóp đá chọc cho quả bom lăn và tự nổ, chỉ trong 2 giờ ông phá được 39 quả bom bươm bướm. Với kinh nghiệm này, có ngày toàn đội phá được 130 quả bom các loại. Ông Huyền là người có sáng kiến đưa năng suất đục lỗ, nhồi thuốc mìn phá đá tăng gấp 5 lần định mức. Ngay cả công việc tưởng chừng đơn giản như đốn tre, nứa, ông cũng có sáng kiến chặt theo góc 150 độ để cây không bị nứt dọc và người chặt tránh được tai nạn, đưa năng suất cao gấp 8 lần định mức.
Ông Trịnh Văn Huyền (thứ hai, từ phải sang) trong một lần được
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng gặp mặt tại Hà Nội.
Đặc biệt, ngày 26-4-1954, 10 xe chở hàng hóa, vũ khí khi đến đèo Pha Đin thì bị địch phát hiện, cho nhiều tốp máy bay đánh phá. Xe đi đầu bốc khói, dù bị thương nặng nhưng Trịnh Văn Huyền dũng cảm nhảy lên xe dập lửa và kêu gọi đồng đội đến cứu xe. Nghe tiếng hô của anh, các chiến sĩ xông vào bốc và vận chuyển hàng vào nơi an toàn, cứu được 8 xe ô tô, 437 viên đạn 105mm, riêng ông cứu được 19 quả đạn ở xe đang bị cháy.
Vinh dự ba lần được Bác khen
Lần thứ nhất, Báo Nhân Dân số 140 ra năm 1954 có bài viết “Tình hữu ái giai cấp” của Bác Hồ với bút danh C.B. Trong bài báo, Bác Hồ đã biểu dương việc Trịnh Văn Huyền nhường nhịn, lo toan cho đồng đội, không chút nghĩ đến bản thân. Rời quê nghèo Đức Thọ (Hà Tĩnh) lên đường, được bạn bè, người thân biếu ít tiền, anh bỏ ra mua luôn 5 lạng thuốc lào cho anh em trong đơn vị dùng chung và 5 con gà, một con lợn đem theo nuôi trên đường. Anh thường giúp những đồng đội bị đau chân, sưng vai nên đã gánh tới 50-60kg, nhiều ngày gánh tới 80kg. Đi đường, Huyền còn để mắt hái rau rừng, xin lá khoai lang của người dân ven đường để thêm rau tươi cho bữa ăn của anh em...
Ông Trịnh Văn Huyền (giữa) về thăm lại địa danh Ngã ba Cò Nòi ngày 10-11-2014.
Ảnh do nhân vật cung cấp.
Lần thứ hai, bài báo “Thanh niên kiểu mẫu” cũng với bút danh C.B, đăng trên Báo Nhân Dân ngày 17-3-1955, Bác đã biểu dương Huyền siêng năng, nhiều sáng kiến, gan dạ, có tinh thần đoàn kết.
Lần thứ ba, giữa tháng 5-1962, trong bài nói chuyện tại Trường Cán bộ Thương nghiệp Mai Dịch, Hà Nội, Bác Hồ lại một lần nữa tuyên dương Trịnh Văn Huyền về tinh thần kiên trì học tập. Khi vào TNXP mới thoát nạn mù chữ, khi chuyển lên xây dựng nhà máy ở Việt Trì, anh tranh thủ học bổ túc văn hóa ban đêm cách nơi làm việc 12km. Vừa học phổ thông, vừa nghiên cứu các giáo trình về cơ khí, anh đã nâng cao được trình độ học vấn, tiếp tục xứng danh là “cây sáng kiến”. Điển hình cho các sáng kiến của anh là thiết kế trạm trộn bê tông dài 120m, đổ gần 3000m3 bê tông trong thời gian ngắn, được chuyên gia Liên Xô thưởng 500 rúp. Sáng kiến của anh dùng máy phun bê tông xử lý hiện tượng rỗ chân cột bể chứa 400m3 nước trên đỉnh đồi, làm lợi cho công trình với số tiền lớn.
Cả đời phấn đấu không ngừng nghỉ, ông Trịnh Văn Huyền đã 25 lần được bầu là Chiến sĩ thi đua, được tặng thưởng hàng trăm bằng khen, giấy khen các loại. Tháng 7-2014, ở tuổi 84, ông được Nhà nước tuyên dương Anh hùng LLVT nhân dân.
Nay đã ngoài “bát thập”, cuộc sống còn nhiều khó khăn nhưng ông luôn tâm niệm: “Đã có hàng nghìn đồng đội vào chiến trận mà không trở về. Tôi được sống đến ngày hôm nay là phúc lớn rồi, nên chỉ biết cố gắng làm những gì có ích cho xã hội trong khả năng của mình thôi!”./.
CHÍ HÒA
Theo Báo Quân đội nhân dân
Thanh Huyền (st)
