Trở lại thăm chiến trường xưa trong “Năm đoàn kết hữu nghị Việt-Lào 2012”, chúng tôi đến tỉnh Xiêng Khoảng anh hùng, nơi có cao nguyên chiến lược trụ cột vững chắc về quốc phòng, an ninh. Chính quyền Mỹ từng thúc ép quân ngụy Viêng Chăn, lực lượng phỉ Vàng Pao lấn chiếm cố giành lại cao nguyên này bằng mọi sinh mạng quân ngụy. Nơi đây từng diễn ra các trận phản công, dũng cảm, mưu trí của quân đội hai nước mà Tổng Bí thư Cay-xỏn Phôm-vi-hản ca ngợi: “Đây là hình ảnh tác chiến tuyệt vời của hai người anh em Lào - Việt Nam”.
Thăm Khu tượng đài liệt sỹ Xiêng Khoảng. Ảnh: Minh Đạo
Xiêng Khoảng cách Thủ đô Viêng Chăn 337km theo tuyến đường nhựa lớn liên hoàn. Từ Phôn-xa-vẳn, xe chạy 137km theo đường 7 tới ngã ba Xa-la Phun-khun chon von trên dải núi cao trùng điệp, khí hậu trong lành, gần như mát mẻ quanh năm.
Cách những bản người Mông không xa, có một nhà nghỉ hai tầng nằm kề bên đường trục 13, đón du khách từ Xiêng Khoảng, Luông Phra-băng và các tỉnh phía Bắc đến nghỉ trước khi về Thủ đô Viêng Chăn và ngược lại. Tại phòng tiếp khách có treo ảnh ba vị lãnh tụ: Các Mác, Lê-nin và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Phòng trong treo ảnh các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Mặt trận và quân đội Lào. Chị trưởng phòng tiếp tân chỉ vào tấm ảnh anh bộ đội Pa-thét Lào mặc quân phục xanh lá cây bạc màu treo trang trọng phòng bên cạnh, nói: “Đây là bác chủ nhà, từng là bộ đội Pa-thét Lào, chiến đấu cùng với Quân tình nguyện Việt Nam tại nhiều mặt trận, trong đó có chiến dịch phản công địch tại Cánh đồng Chum - Xiêng Khoảng”.
Thăm Xiêng Khoảng đổi thay nhanh chóng hôm nay, thế hệ trẻ sinh ra sau những năm 70 của thế kỷ trước khó hình dung ra nơi đây từng bị hủy diệt bởi bom đạn Mỹ. Ngày nay, Xiêng Khoảng xây dựng lại khang trang. Tuyến đường lớn số 7 từ biên giới Việt Nam sang, nối liền với đường 6, đường 13 mở rộng, trải nhựa, tạo mạng lưới giao thông liên hoàn với các tỉnh ở Lào. Thị xã Phôn-xa-vẳn có nhiều nhà tầng công sở, khách sạn, nhà hàng. Trường Phổ thông trung học Khăng Khay bị tàn phá tan hoang trong chiến tranh, nay được xây dựng thành Trường Cao đẳng Sư phạm Khăng Khay hằng năm có hơn 1000 sinh viên học tập. Trên đồi cao Phu Xạng, trong chiến tranh là trận địa pháo cao xạ, nay Quân khu Xiêng Khoảng xây dựng tại đây một khách sạn hai tầng khang trang.
Nằm trên độ cao hơn 1000m so với mặt nước biển, cao nguyên Cánh đồng Chum rộng 4.500km2 được bao bọc bởi núi non trùng điệp. Thảm cỏ thiên nhiên xanh chạy dài ngút tầm mắt. Những đám sương mờ bồng bềnh lưng chừng núi làm cho cảnh quan cao nguyên thêm đẹp. Thời tiết mát mẻ, tinh khiết. Khách du lịch đến từ châu Âu nhận xét phong cảnh và khí hậu ở cao nguyên này giống như một miền đất ở châu Âu.
Hằng năm, có tới một triệu khách du lịch đến thăm “Miền đất châu Âu” này, vì nơi đây còn có nét đẹp huyền bí của Cánh đồng Chum. Trên diện tích rộng 2,5ha có hàng nghìn chum đá niên đại từ 1.500 năm đến 2000 năm, đủ các hình dáng, kích cỡ. Sức lao động phi thường và bàn tay tài hoa của người Lào tiền sử đã tạo ra những kiệt tác có một không hai để hôm nay chúng ta được chiêm ngưỡng và ngợi ca.
Thăm khu Đài tưởng niệm liệt sỹ Quân tình nguyện Việt Nam, thắp nén hương thơm tri ân các anh hùng, liệt sỹ đã hy sinh anh dũng tại chiến trường ác liệt này, trong giây phút xúc động và trang nghiêm nhất, chúng tôi nhớ tới câu nói của đồng chí Tổng Bí thư Đảng Nhân dân Cách mạng Lào Cay-xỏn Phôm-vi-hản: “Suốt trong quá trình lịch sử, hai Đảng anh em chúng ta luôn kề vai sát cánh bên nhau. Sự giúp đỡ của Việt Nam hết sức tận tình, vô tư. Các đồng chí đã giúp chúng tôi kinh nghiệm, vật chất và cả xương máu. Máu của Việt Nam đã nhuộm đỏ khắp nơi trên đất nước Lào, vì nền độc lập tự do của Lào”. Quan hệ hữu nghị đặc biệt Việt - Lào do Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chủ tịch Xu-pha-nu-vông, Chủ tịch Cay-xỏn Phôm-vi-hản, dày công vun đắp - mối quan hệ thủy chung, mẫu mực, trong sáng được xây dựng từ mồ hôi, xương máu của biết bao thế hệ Việt - Lào, sẽ được các thế hệ hôm nay và mai sau trân trọng, gìn giữ như một tài sản vô giá của hai dân tộc anh em cùng dựa lưng vào dãy núi Trường Sơn hùng vĩ.
Nguyễn Thế Nghiệp
Theo Báo Quân đội nhân dân
Kim Yến(st)
