Với nhân dân Việt Nam, ông Aubrac được biết đến qua mối quan hệ thân thiết với Chủ tịch Hồ Chí Minh và những đóng góp của ông với hòa bình của Việt Nam
Ông Raymond Aubrac
Ông Aubrac sinh ngày 31/7/1914 trong một gia đình người Do Thái tại Vesoul, Pháp. Ông có tên thật là Raymond Samuel.
Ông Aubrac là người đồng sáng lập phong trào “Giải phóng miền Nam” của Pháp và là một trong những lãnh đạo cuối cùng của phong trào Kháng chiến thống nhất, đã sát cánh bên nhà đấu tranh nổi tiếng Jean Moulin.
Với nhân dân Việt Nam, ông Aubrac được biết đến qua mối quan hệ thân thiết với Chủ tịch Hồ Chí Minh và những đóng góp của ông với hòa bình của Việt Nam, trong các cuộc chiến tranh bảo vệ độc lập và thống nhất đất nước của Việt Nam.
Tình bạn lớn giữa nhà cách mạng Pháp và Hồ Chủ tịch.
Năm 1946, sau cuộc đàm phán với Pháp không kết quả, nhận lời mời của Chính phủ Pháp, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sang thăm Pháp với danh nghĩa Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ cộng hoà từ giữa tháng 6 đến giữa tháng 9 năm 1946.
Bác Hồ và gia đình ông Raymond Aubrac những ngày ở Pháp
Thời gian Bác thăm Pháp lâu, vì ở Pháp lúc đó có cuộc bầu cử Quốc hội và phải thay đổi Chính phủ. Cũng trong khoảng thời gian này ở Pháp có Hội nghị Phông-ten-nơ-blô giữa Pháp và Việt Nam. Đoàn Việt Nam do Phạm Văn Đồng làm Trưởng đoàn.
Chủ tịch Hồ Chí Minh lúc đó cũng ở Pa-ri, nhưng không tham gia Đoàn Việt Nam ở Hội nghị. Sau khi Hội nghị Phông-ten-nơ-blô kết thúc, Đoàn đại biểu Việt Nam về nước, còn Bác ở lại để cùng với Marius Moutet, Bộ trưởng Bộ Hải ngoại, đại diện Chính phủ Pháp ký bản Tạm ước với hy vọng cứu vãn hoà bình. Ngày 19-9-1946, Bác lên tàu ở cảng Tu-lu, trở về nước.
Ngày 27-7-1946, Việt kiều ở Pháp đã tổ chức một cuộc chiêu đãi tại Vườn Hồng Bagatelle ở Pa-ri để chào mừng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ông Raymond Aubrac có mặt trong buổi chiêu đãi. Sau đó, ông mời Bác về ở nhà mình, ở ngoại ô Pa-ri.
Bác đến ở nhà ông Raymond Aubrac 6 tuần, từ đầu tháng 8 đến giữa tháng 9 năm 1946. Nhà ở Soissy-sous-Monmorency, phía Bắc Pa-ri đi khoảng 20 phút xe hơi. Nhà được xây dựng từ thế kỷ 18, để làm nhà nghỉ cho một gia đình quý tộc.
Hồ Chủ tịch, bà Lucia Aubrac và người con gái Elisabeth Aubrac
của gia đình ông Aubrac đã nhận Bác làm cha đỡ đầu.
Xung quanh nhà có vườn rộng, cách đường cái một bức tường có hàng cây dẻ và một vài cây anh đào. Trong vườn có mấy cụm hoa lớn, còn lại là thảm cỏ. Nhà có ba tầng với một tầng hầm và một tầng sát mái. Lúc đó gia đình ông Aubrac có hai vợ chồng, hai con nhỏ, bà mẹ vợ và một người giúp việc.
Trong thời gian ở cùng gia đình, lúc đầu bà Aubrac và mẹ bà nấu cho Bác ăn. Nhưng sau này thấy bận và Bác có nhiều khách, nên anh em đã cử ông Ty, một Việt kiều yêu nước đến nấu ăn cho Bác. Ông Ty có một cửa hàng ăn ở khu sinh viên Quartier la-ting, nhưng ông đã đóng cửa, đến phục vụ Bác.
Mỗi buổi sáng người nhà ông Aubrac mang đến cho Bác sách báo tiếng Pháp và báo chí tiếng Anh, Đức, Nga… Bác thường đọc báo ngay trên thảm cỏ.
Hàng ngày Bác cũng tiếp khách ở ngoài vườn. Chính phủ Pháp dành cho Bác một tầng trong một ngôi nhà lớn ở gần Khải hoàn môn, nhưng Bác thường không vào Paris tiếp khách, mà mời về nhà ông Aubrac…
Đoàn đại biểu của ta tại Hội nghị Fontainebleau ngày nào cũng đến làm việc với Bác. Ở đây Bác tiếp và chiêu đãi nhiều nhân vật thuộc các khuynh hướng chính trị khác nhau, các nhà văn, nhà báo…
Ông Aubrac kể lại rằng cuối tháng 7, nhân ngày sinh của ông, Bác đã tặng ông một bức tranh của họa sĩ Vũ Cao Đàm, một trí thức Việt kiều yêu nước.
Bức tranh tả một bà mẹ mới sinh con, đang vươn cánh tay dài với những ngón tay mảnh dẻ vuốt đầu cháu bé. Ít lâu sau, bà Aubrac sinh cháu Elisabeth. Bác đã đến Nhà Hộ sinh Port - Royal ở Paris thăm, tặng hoa và nhận là người đỡ đầu. Từ đó trở đi, năm nào đến ngày sinh của cháu Babette, Bác cũng đều gửi quà mừng.
Ông Aubrac gặp gỡ Đại tướng Võ Nguyên Giáp
trong chuyến thăm Việt Nam năm 2007
Ông bà Aubrac tuy không phải là đảng viên cộng sản nhưng là những người tiến bộ, yêu nước, tích cực tham gia cuộc kháng chiến của nhân dân Pháp chống phát xít.
Ông bà chịu ảnh hưởng của những người cộng sản, thời đó gọi là những người "bạn đồng hành" của những đảng viên cộng sản, là những người luôn đứng về phái công lý.
Hai ông bà là những chiến sĩ kiên cường trong kháng chiến chống phát xít Đức, bí mật tham gia kháng chiến ở Li-ông. Ông góp phần thành lập Bộ Tham mưu quân đội bí mật.
Bố mẹ ông Aubrac cũng bị phát xít Đức giết chết. Ông bị phát xít Đức bắt, ngày 15-6-1943 được lực lượng kháng chiến cứu thoát. Ngày 21-6-1943, ông bị Gét-xta-po bắt và đưa đi xử bắn. Bà Lucie đã tổ chức một cuộc tập kích giải thoát cho chồng. Bị lộ, hai vợ chồng theo Tướng Đờ-gôn sang Anh.
Ông Aubrac kể khi ông làm đại diện Chính phủ Pháp tại Mác-xây năm 1944-1945, ở đó có rất nhiều lính thợ Việt Nam được Chính phủ Pháp tuyển mộ sang Pháp từ năm 1939 để thay thế cho thanh niên Pháp nhập ngũ.
Phát hiện ra tại các trại này anh em bị bọn côn đồ đàn áp, ông đã giải tán Ban Chỉ huy, thay bằng những người tốt và cho anh em tự bầu ra một Ban Tư vấn bên cạnh Ban Chỉ huy. Từ đó anh em biết ơn ông và năm nào đến dịp lễ, Tết đều mời ông dự.
Ông cho rằng cũng vì vậy mà ông được mời dự cuộc chiêu đãi ở Bagatelle và được giới thiệu với Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Sau chiến tranh, ông trở thành anh hùng kháng chiến, được cử làm đại diện Chính phủ Pháp tại Mác-xây, rồi về làm việc ở Bộ Xây dựng. Ông là kỹ sư công chính. Còn bà Aubrac được cử làm đại biểu Hội đồng Tư vấn, một nhân chứng lịch sử đấu tranh giải phóng. Sau đó, bà làm giáo viên của Trường Trung học Enghien.
Hai ông bà đều có quan hệ gắn bó với Bác Hồ và Việt Nam trong nhiều thập kỷ. Ông thường nói ngày được gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh 27-7-1946 đã đánh dấu một bước ngoặt trong cuộc đời ông, cho tận đến bây giờ, một giai đoạn gắn bó với đất nước Việt Nam.
Sau năm 1946, ông Aubrac đã gặp Bác hai lần. Một lần vào năm 1955, ở Bắc Kinh, khi Bác đang thăm Trung Quốc. Bác đã mời ông ăn sáng và mời sang Hà Nội, gặp Thủ tướng Phạm Văn Đồng, để giúp giải quyết vấn đề buôn bán giữa Việt Nam và Pháp. Ông đi xe lửa từ Bắc Kinh đến Lạng Sơn, sau đó đi xe Jeep đến Hà Nội. Ông ở Việt Nam khoảng nửa tháng, đi thăm Hà Nội và vịnh Hạ Long.
Lần thứ hai, năm 1967, ông cùng Viện trưởng Viện Pasteur Herbrt Marcovitch sang để trao đổi về tình hình Việt Nam. Bác cùng Thủ tướng Phạm Văn Đồng tiếp ông tại Nhà sàn, Hà Nội. Sau 12 năm xa cách, ông được gặp Bác. Đây cũng là lần cuối cùng.
Ông viết cuốn sách "Où s' attarde la mémoire" (Những gì để nhớ), xuất bản năm 1946, trong đó kể lại những kỷ niệm gắn bó với cuộc đời của ông. Bác Hồ và Việt Nam đã để lại những ấn tượng sâu sắc trong lòng vợ chồng Raymond Aubrac. Ông bà đã trở thành những người bạn thân thiết của Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhân dân Việt Nam.
Ngày 14-3-2007, bà Aubrac qua đời, tại Pa-ri, thọ 95 tuổi. Lễ Truy điệu bà được tổ chức trọng thể tại Cung Invalides với sự có mặt của Tổng thống Pháp Jacques Chirac. Đài Truyền hình Pháp đã dành hai buổi chiếu cuốn phim về đời hoạt động của bà. Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đã gửi điện chia buồn.
Theo giaoduc.net
Kim Yến(st)
