Hiện nay, toàn Đảng đang tập trung quán triệt Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến," "tự chuyển hóa" trong nội bộ”. Đây là nghị quyết chuyên đề về công tác xây dựng Đảng, được cụ thể hóa từ nhiệm vụ thứ Nhất trong sáu nhiệm vụ trọng tâm mà Nghị quyết Đại hội XII xác định.
Toàn cảnh Hội nghị cán bộ chủ chốt toàn quân quán triệt Nghị quyết Trung ương 4. (Ảnh: TTXVN)
Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn chú trọng làm trong sạch nội bộ, đề cao tinh thần đoàn kết, thống nhất, coi đó là nhân tố quyết định để Đảng làm tròn sứ mệnh lịch sử của mình. Trong mỗi giai đoạn cách mạng, Đảng đều đề ra chỉ thị, nghị quyết về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và được quán triệt, thực hiện nghiêm túc, thống nhất trong toàn Đảng, đảm bảo cho Đảng luôn trong sạch, vững mạnh, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, ngang tầm yêu cầu nhiệm vụ. Trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, cùng với việc xác định phát triển kinh tế là nhiệm vụ trọng tâm, Đảng ta luôn coi xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt. Đây là quan điểm nhất quán, xuyên suốt, vừa có ý nghĩa cấp bách, vừa cơ bản lâu dài, đồng thời là nhân tố quyết định thắng lợi của sự nghiệp cách mạng Việt Nam, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng.
Những kết quả đạt được về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong những năm qua là rất quan trọng, được khẳng định cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức. Xây dựng Đảng về chính trị, Đảng ta luôn kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; kiên định nền tảng tư tưởng, bản chất cách mạng, khoa học và nguyên tắc hoạt động của Đảng; kiên định đường lối đổi mới; chống giáo điều, bảo thủ, trì trệ, chủ quan, nóng vội, đổi mới vô nguyên tắc; thường xuyên nâng cao năng lực hoạch định đường lối, chính sách của Đảng. Xây dựng Đảng về tư tưởng, Đảng luôn chú trọng công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn; nâng cao nhận thức, vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh và tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại; nâng cao khả năng tự đề kháng trước những quan điểm, tư tưởng sai trái, thù địch; coi trọng đấu tranh tư tưởng làm thất bại âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch và những biểu hiện “tự diễn biến,” “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Xây dựng Đảng về tổ chức, được thể hiện ở tính đồng bộ, toàn diện trong xây dựng Đảng ở mọi cấp, phản ánh sâu sắc hơn sự tác động qua lại giữa xây dựng tổ chức đảng ở cấp cơ sở với cấp trên cơ sở và giữa xây dựng tổ chức với việc nâng cao chất lượng đảng viên; coi trọng bổ sung, phát triển các nguyên tắc tổ chức, hoạt động của Đảng; tính đồng bộ của công tác cán bộ và đã xác định rõ tiêu chuẩn của từng loại cán bộ trong thời kỳ đổi mới. Phương thức lãnh đạo của Đảng được đổi mới, đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của thực tiễn. Xây dựng Đảng về đạo đức, có bước phát triển và tiếp tục được Đại hội XII của Đảng khẳng định, bổ sung nội dung mới; nhờ đó, bước đầu tạo được sự chuyển biến trong việc ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên. Phần lớn cán bộ, đảng viên có ý thức rèn luyện, nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, tận tụy với công việc, quán triệt và thực hiện đường lối đổi mới của Đảng theo cương vị, chức trách. Nhờ đó, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng không ngừng được nâng lên, xứng đáng là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội.
Tuy nhiên, cũng cần thẳng thắn nhìn nhận rằng, công tác xây dựng Đảng còn không ít hạn chế, khuyết điểm. Công tác giáo dục chính trị tư tưởng, nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, giảng dạy và học tập chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh chưa đáp ứng yêu cầu. Nội dung sinh hoạt đảng ở nhiều nơi còn đơn điệu, hình thức, hiệu quả chưa cao. Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của không ít tổ chức đảng còn thấp, thậm chí có nơi mất sức chiến đấu. Công tác tổ chức, cán bộ và quản lý cán bộ, đảng viên còn yếu kém. Nhiều cán bộ, đảng viên, trong đó có người đứng đầu chưa thể hiện tính tiên phong, gương mẫu; còn biểu hiện quan liêu, cửa quyền, chưa thực sự sâu sát thực tế, cơ sở. Công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng chưa đủ sức răn đe, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái. Thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI), một số việc chưa đạt mục tiêu, yêu cầu đề ra. Tự phê bình và phê bình nhiều nơi mang tính hình thức, nể nang, né tránh, ngại va chạm. Việc phân định thẩm quyền, trách nhiệm, mối quan hệ công tác của người đứng đầu với tập thể cấp ủy, lãnh đạo cơ quan, đơn vị chưa rõ ràng. Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên chưa giảm, có mặt, có bộ phận còn diễn biến tinh vi, phức tạp hơn; tham nhũng, lãng phí, tiêu cực vẫn còn nghiêm trọng, tập trung vào số đảng viên có chức vụ trong bộ máy nhà nước. Tình trạng mâu thuẫn, mất đoàn kết nội bộ vẫn còn, không chỉ ở cấp cơ sở mà ở cả một số cơ quan Trung ương, tập đoàn kinh tế, tổng công ty. Nhiều tổ chức đảng, đảng viên còn hạn chế trong nhận thức, lơ là, mất cảnh giác, lúng túng trong nhận diện và đấu tranh, ngăn chặn “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; việc đấu tranh, phản bác những luận điệu sai trái, xuyên tạc còn bị động, thiếu sắc bén, hiệu quả chưa cao, v.v. Những hạn chế, khuyết điểm nêu trên làm giảm sút vai trò lãnh đạo của Đảng; làm tổn thương tình cảm và suy giảm niềm tin của nhân dân đối với Đảng, là một nguy cơ trực tiếp đe dọa sự tồn vong của Đảng và chế độ.
Trước tình hình trên, Hội nghị Trung ương 4 (khóa XII) đã thống nhất ban hành Nghị quyết về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”, nhằm khắc phục những hạn chế, khuyết điểm trên, xây dựng Đảng vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức. Đây là Nghị quyết chuyên đề của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XII) về xây dựng Đảng và cũng là nhiệm vụ trọng tâm đầu tiên của nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng. Nghị quyết vừa cụ thể hóa thực hiện 10 nhiệm vụ, giải pháp về xây dựng Đảng mà Nghị quyết Đại hội XII đề ra; vừa tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) trong điều kiện mới. Điều đó chứng tỏ quyết tâm chính trị rất cao, sự nỗ lực rất lớn và tư tưởng nhất quán của Đảng về tầm quan trọng đặc biệt của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, chống suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; đồng thời, thể hiện tầm tư duy và thái độ kiên quyết, kiên trì thực hiện của Đảng trước yêu cầu về năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu trong tình hình mới, nhằm củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng.
Để nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) đi vào cuộc sống, cần quán triệt và thống nhất một số vấn đề cơ bản sau đây:
Thứ nhất, nâng cao nhận thức về mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của Nghị quyết đối với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay. Việc tổ chức quán triệt, học tập Nghị quyết phải được thực hiện nghiêm túc ở tất cả các cấp, theo đúng nội dung, chương trình, kế hoạch đã đề ra. Thông qua đó, để mọi cán bộ, đảng viên nhận thức sâu sắc nguy cơ, nhận diện đúng những biểu hiện và đề ra các giải pháp phù hợp để đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi có hiệu quả tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Kiên quyết khắc phục những yếu kém trong công tác cán bộ và xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ cấp chiến lược, cán bộ chủ trì các cấp, nhằm đảm bảo cho cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức, trách nhiệm, năng lực và động cơ đúng đắn, thực sự tiên phong, gương mẫu, luôn đặt lợi ích của tập thể, quốc gia, dân tộc lên trên lợi ích cá nhân, thực sự là “công bộc” của nhân dân, phục vụ nhân dân; qua đó, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng. Tập trung quán triệt, nắm vững những quan điểm cơ bản về xây dựng Đảng, những nội dung trọng tâm cần triển khai, nâng tầm tư duy, phương pháp luận trong tổ chức thực hiện; tạo sự thống nhất cao về nhận thức và hành động; đề cao trách nhiệm nêu gương để chỉ đạo thực hiện Nghị quyết có hiệu quả. Thực hiện tốt phương châm: kiên quyết, kiên trì thực hiện Nghị quyết, làm thực chất và kịp thời khắc phục những biểu hiện làm chiếu lệ, qua loa, đại khái, hình thức, đối phó, không thấy được giá trị thiết thực của Nghị quyết đối với công tác xây dựng Đảng, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên hiện nay.
Thứ hai, nhận diện đúng những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. So với các Nghị quyết về xây dựng Đảng trước đây, lần đầu tiên Ban Chấp hành Trung ương đã thẳng thắn chỉ ra một cách có hệ thống, với 27 biểu hiện của sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Điều đó thể hiện quan điểm nhất quán của Đảng ta là nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, nói rõ sự thật. Việc đưa ra hệ thống những biểu hiện suy thoái đó tạo cơ sở cho mỗi cán bộ, đảng viên suy ngẫm và hành động; tự soi, tự sửa, tự phê bình và phê bình, kiểm điểm đánh giá cá nhân, góp ý cho người khác và xử lý đối với những tập thể, cán bộ, đảng viên vi phạm. Hệ thống những biểu hiện này cũng là căn cứ để góp phần xây dựng tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống. Bởi vậy, mọi cán bộ, đảng viên phải nghiên cứu, nắm vững để phòng tránh và khắc phục; tránh tư tưởng cho rằng những biểu hiện đó là ở nơi khác, người khác chứ không có trong nội bộ mình, bản thân mình, dẫn đến chủ quan, giản đơn trong xem xét, đánh giá chất lượng cán bộ, đảng viên và tổ chức đảng.
Thứ ba, nắm vững các nhóm giải pháp. Với quan điểm chỉ đạo là kiên quyết, kiên trì thực hiện, khó mấy cũng phải thực hiện và thực hiện với quyết tâm chính trị cao, nỗ lực lớn, tiến hành thường xuyên, liên tục ở các cấp, các ngành, đồng bộ cả ở Trung ương và cơ sở, Nghị quyết đã đề ra các nhóm giải pháp: Về công tác chính trị tư tưởng, tự phê bình và phê bình; về cơ chế, chính sách; về kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng; về phát huy vai trò của nhân dân và Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội. Trong đó, có một số giải pháp mới rất quan trọng, như: đổi mới và bắt buộc học tập lý luận chính trị; cam kết rèn luyện, giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống, không suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; cơ chế kiểm soát quyền lực; siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong Đảng, đề cao pháp luật của Nhà nước, công khai kết quả xử lý vi phạm; sự thống nhất về chính sách và kỷ luật giữa Đảng và Nhà nước. Đồng thời, tăng thẩm quyền, trách nhiệm của người đứng đầu để xử lý cán bộ thuộc quyền và sự giám sát của nhân dân trong xây dựng Đảng; phát huy vai trò của báo chí, các cơ quan truyền thông; có cơ chế tạo động lực, như: chính sách tiền lương, nhà ở, v.v. Trên cơ sở nắm vững các nhóm giải pháp đó, các cấp ủy, tổ chức đảng và các bộ chủ trì các cấp triển khai thực hiện ở cấp mình với tinh thần trách nhiệm và ý thức chính trị cao trước Đảng, trước nhân dân và vận mệnh của dân tộc.
Thứ tư, triển khai thực hiện quyết liệt, hiệu quả. Để việc thực hiện Nghị quyết đạt được mục tiêu, yêu cầu đề ra, cần phải phát huy sự chủ động, sáng tạo và sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, của nhân dân, trong đó cán bộ cấp cao, cán bộ chủ chốt, người đứng đầu các cấp là nòng cốt. Thực hiện quyết liệt, đồng bộ các giải pháp để đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” có hiệu quả, nhất là những vụ việc gây bức xúc trong dư luận để củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng; kết hợp giữa “xây” và “chống”, lấy “xây” là chủ yếu, “chống” là quan trọng. Đồng thời, gắn thực hiện Nghị quyết với Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XII) về đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh một cách thường xuyên, có hiệu quả. Mỗi cán bộ, đảng viên phải nhận thức sâu sắc trách nhiệm của mình, thực hiện Nghị quyết một cách nghiêm túc, tránh nói nhiều làm ít, chỉ nói mà không làm, thờ ơ, vô cảm, đứng ngoài cuộc hoặc có tư tưởng trông chờ, phán xét người khác.
Trong giai đoạn cách mạng mới, yêu cầu về năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng ngày càng cao. Bởi vậy, việc quán triệt và thực hiện nghiêm túc Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng Đảng càng có ý nghĩa thiết thực, góp phần làm trong sạch nội bộ, xây dựng Đảng ngang tầm, lãnh đạo hoàn thành thắng lợi sự nghiệp đổi mới, hội nhập, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay./.
Đại tá, TS. ĐỖ HỒNG LÂM
Theo Tạp chí Quốc phòng toàn dân
Tâm Trang (st)
