Điện gửi thanh niên và cán bộ công trường đường sắt Thanh Hóa -Vinh (Nhờ đồng chí Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải chuyển)
Các cháu thanh niên xung phong Thanh - Nghệ và các đồng chí công nhân, cán bộ đã căn bản làm xong con đường xe lửa Thanh Hoá - Vinh và đã căn bản bắc xong cầu Hàm Rồng.
Như thế là tốt.
Nhân dịp Ngày 01-5, Bác thân ái gửi lời khen ngợi công nhân, cán bộ và các cháu thanh niên. Chúc các đồng chí và các cháu tiếp tục thi đua để giành lấy thành tích to hơn và nhiều hơn nữa.
Bài nói tại Hội nghị Bộ Công nghiệp nặng
Bác thay mặt Trung ương Đảng và Chính phủ thân ái chúc các đồng chí đại biểu năm mới. Nhân dịp này, Bác nêu vài ý kiến với Hội nghị.
Chắc các đồng chí đã nói nhiều, bàn bạc nhiều, vậy Bác chỉ tóm tắt vài điểm để Hội nghị tham khảo.
- Nhiệm vụ công nghiệp nặng rất nặng nề nhưng rất vẻ vang.
Để nâng cao không ngừng đời sống của nhân dân, để xây dựng thắng lợi chủ nghĩa xã hội, chúng ta phải quyết tâm phát triển tốt công nghiệp nặng. Một ví dụ:
Quan trọng nhất trong đời sống của nhân dân là vấn đề ăn. Để giải quyết tốt vấn đề ăn thì sản xuất lương thực phải dồi dào. Muốn như vậy, thì công nghiệp phải giúp cho nông nghiệp có nhiều máy làm thuỷ lợi, máy cày, máy bừa, nhiều phân hoá học, v.v..
Công nghiệp nặng cũng phải cung cấp đủ máy móc các loại cho công nghiệp nhẹ và thủ công nghiệp phát triển nhanh chóng.
- Về ưu điểm: Năm 1964, cán bộ và công nhân đã cố gắng thực hiện kế hoạch. Như Than Hòn Gai đã vượt kế hoạch 20 vạn tấn. Ngành Cơ khí vượt kế hoạch 1,7%. Ngành Điện đã đặt thêm 98 trạm, hơn 360 cây số đường dây để phục vụ nông nghiệp và đã tiết kiệm được bảy vạn tấn than, v.v.. Đó là những thành tích đáng khen. Về ưu điểm Bác chỉ nêu mấy ví dụ thôi.
- Về khuyết điểm: Việc xây dựng các công trình chậm chạp, ảnh hưởng đến kế hoạch sản xuất. Đã hoãn một số công trình về cơ khí. Điện và than tăng chậm.
Chấp hành thiếu nghiêm chỉnh một số quyết định của Đảng và Nhà nước: Có việc đã quyết định rồi mà không làm ngay; hoặc đưa ra bàn lại và quyết định lại; hoặc xin rút bớt chỉ tiêu kế hoạch.
Công tác quản lý còn kém, nhất là quản lý kỹ thuật. Chất lượng sản phẩm còn kém.
Lãng phí nhiều: Ở các xí nghiệp, bình quân mỗi người thật sự làm việc chỉ độ sáu giờ rưỡi, máy móc chỉ dùng hết độ 65% công suất, lại vì chăm sóc kém mà thường hư hỏng. Các chú thử tính xem, vì lãng phí thời giờ, lãng phí máv móc, lãng phí nguyên liệu, cộng lại nó đã tổn hại bao nhiêu tài sản của Nhà nước, của nhân dân?
Nguyên nhân chính của những khuyết điểm trên đây là do: Cán bộ lãnh đạo kém đoàn kết, có nhiều cán bộ còn kèn cựa về địa vị, thắc mắc về đãi ngộ; một số ít cán bộ thậm chí tham ô, hủ hoá. Nói tóm lại, cán bộ còn nặng chủ nghĩa cá nhân, không làm gương mẫu tốt.
- Cuộc vận động "3 xây, 3 chống" nhằm phát huy ưu điểm và sửa chữa khuyết điểm, đã thu được kết quả bước đầu. Vài ví dụ:
- Công ty Than Hòn Gai đã sản xuất vượt kế hoạch 20 vạn tấn.
- Tổ sửa chữa của Mỏ thiếc Cao Bằng, trước kia một tuần chỉ sửa chữa được 15 xe goòng, nay sửa chữa được 35 xe.
- Nhà máy Trần Hưng Đạo điều chỉnh mức lao động, tiết kiệm được gần 39.000 giờ công sản xuất và tiết kiệm được 3 vạn đồng về tiền phạt do lãng phí điện; bộ phận cấp phát thu nhặt được 135 tấn gang thép; tổ bào 2 trước kia một tháng chỉ làm được 130 cái thân máy, nay làm được 210 cái, v.v..
Cũng những cán bộ và công nhân ấy, cũng những máy móc ấy, vì làm "3 xây, 3 chống" khá, vì tư tưởng được nâng cao mà sản lượng tăng lên khá. Toàn ngành Công nghiệp nặng cần phải cố gắng làm thật tốt Cuộc vận động "3 xây, 3 chống". Muốn như vậy, thì từ Bộ đến mỗi cơ sở sản xuất phải quyết tâm chuyển mạnh, cán bộ lãnh đạo phải làm gương mẫu, phải cải tiến phương pháp công tác, phải ra sức phát huy trí tuệ và tinh thần sáng tạo của quần chúng công nhân. Phải tăng cường sự lãnh đạo của Đảng. Củng cố và phát triển tốt chi bộ, công đoàn, đoàn thanh niên. Phải thắt chặt tình đoàn kết nhất trí giữa Đảng và quần chúng. Phải đẩy mạnh thi đua yêu nước, thực hiện khẩu hiệu sản xuất nhiều, nhanh, tốt, rẻ.
Chúng ta cần biết ơn sự giúp đỡ của các nước anh em, cần học hỏi các đồng chí chuyên gia bạn. Nhưng phải biết tự lực cánh sinh là chính.
Với ý chí cần kiệm xây dựng nước nhà, với tinh thần làm chủ tập thể, mỗi cán bộ, mỗi công nhân phải trau dồi đạo đức cách mạng trong sinh hoạt và trong công tác để hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ cách mạng của mình.
Như vậy, chúng ta sẽ hoàn thành tốt kế hoạch Nhà nước năm 1965 và chuẩn bị tốt cho kế hoạch 5 năm lần thứ hai. Làm được như vậy là chúng ta ủng hộ một cách thiết thực cuộc kháng chiến chống Mỹ, cuộc cách mạng yêu nước của đồng bào miền Nam ruột thịt.
Chúc Hội nghị thành công tốt đẹp và nhờ các đại biểu chuyển lời hỏi thăm thân ái của Trung ương Đảng, Chính phủ và của Bác đến toàn thể cán bộ và công nhân.
Bài nói tại Hội nghị ngành Công nghiệp nhẹ
Bác thay mặt Trung ương Đảng và Chính phủ thân ái hỏi thăm các đồng chí đại biểu. Nhân đây, Bác góp vài ý kiến để Hội nghị tham khảo.
Mọi chính sách của Đảng và Chính phủ ta đều nhằm xây dựng chủ nghĩa xã hội và không ngừng nâng cao đời sống của nhân dân.
Ngành công nghiệp nhẹ quan hệ rất khăng khít với đời sống hằng ngày của nhân dân. Vì vậy, nhiệm vụ của công nghiệp nhẹ là rất quan trọng. Hội nghị đã kiểm điểm kỹ càng công tác năm ngoái và định ra rõ ràng phương hướng công tác năm nay; đã thấy những ưu điểm để phát triển và những khuyết điểm để quyết tâm sửa chữa.
- Về ưu điểm: Năm ngoái công nghiệp nhẹ đã có cố gắng và đã đạt một số thành tích. Như so với năm 1963 thì năm 1964:
Công nghiệp nhẹ Trung ương tăng độ 21%.
Công nghiệp nhẹ quốc doanh địa phương tăng độ 5%.
Thủ công nghiệp tăng độ 4%.
Giá thành có hạ chút ít: 1%.
Năng suất lao động cũng có tăng chút ít: 2%.
- Đã sản xuất thêm mấy mặt hàng mới, như vải gabácđin, giấy in đặc biệt, lụa hoa, quạt điện, v.v..
- Sản xuất được mấy thứ để thay thế cho hàng trước đây phải mua của nước ngoài, như keo dán gỗ, clorát kali, v.v..
- Về cải tiến kỹ thuật, đã có trên 7.000 sáng kiến, làm được máy hút đầu mối sợi, máy tự động chặt que diêm, v.v..
- Để cải thiện đời sống của công nhân và cán bộ, có 33 xí nghiệp đã tăng gia được gần 600 tấn chất bột, hơn 260 tấn thịt, v.v.. Khá nhất là Nhà máy Xà phòng đã tự túc thực phẩm cả năm.
- Khuyết điểm: Bên những ưu điểm đáng khen đó, công nghiệp nhẹ còn khá nhiều khuyết điểm cần phải ra sức sửa chữa, như:
- Chất lượng nhiều mặt hàng còn thấp kém, ví dụ thuốc lá, đồ gỗ, xà phòng, bóng đèn, phích nước, v.v..
- Chế độ trách nhiệm chưa rõ ràng từng ngành, từng ban, từng người... Do đó mà việc quản lý không chặt chẽ.
- Đặc biệt là việc giáo dục chính trị còn sơ sài, thiếu sót. Vì vậy mà một số cán bộ và công nhân còn mang nặng chủ nghĩa cá nhân, thái độ làm thuê, thiếu tinh thần làm chủ tập thể. Do đó mà có những hiện tượng xấu như lười biếng, kèn cựa, thiếu kỷ luật, kém đoàn kết, tham ô, lãng phí.
Một ví dụ về lãng phí - Nhà máy Đường Việt Trì tuy có thành tích, như đi vào sản xuất vụ 1964 - 1965 sớm hơn thời hạn 9 ngày; trong tháng thi đua, mỗi công nhân sản xuất vượt mức từ 2 đến 4 tấn đường tốt. Nhưng cũng trong lúc đó thì nhà máy vì vận chuyển chậm trễ mà để 620 tấn mía (ở huyện Vĩnh Tường) bị khô héo.
- Một câu chuyện thật - Có mấy gia đình công nhân được nhận buồng ở mới. Nhờ anh em giúp đỡ, họ đã mua sắm giường ghế, bóng đèn, phích nước, xe đạp, nồi sanh, v.v.. Mọi người đều phấn khởi. Tiếc thay các thứ đó chỉ dùng được mấy hôm "đã có vấn đề". Thêm vào đó các cháu đi học, mua giấy thì chỗ mỏng chỗ dày, bút chì thì gọt đến đâu, gãy đến đấy.
Các cô các chú thử nghĩ xem, cảm tình những gia đình ấy đối với cán bộ phụ trách công nghiệp nhẹ "nồng hậu" thế nào?
Công nghiệp địa phương và thủ công nghiệp còn chiếm 50% giá trị tổng sản lượng công nghiệp nhẹ, nhưng so với năm 1963 thì năm 1964 có sút kém; riêng về muối, năm 1964 còn hụt mức quy định. Bộ Công nghiệp nhẹ cần phải tăng cường lãnh đạo hai ngành ấy hơn nữa.
- Về "3 xây, 3 chống" - Bác chỉ nói tóm tắt mấy điểm. Đó là một cuộc vận động cách mạng to lớn, nhằm làm cho công nhân và cán bộ nâng cao giác ngộ xã hội chủ nghĩa, nhận rõ hơn trách nhiệm của mình và làm tốt mọi công tác Đảng và Chính phủ giao cho.
Xây tốt thì chống mới tốt. Chống tốt thì xây mới tốt. Xây và chống là như hai chân của cuộc vận động, phải tiến bước nhịp nhàng. Phải làm khẩn trương nhưng không nóng vội, quyết không được làm qua loa. Đơn vị nào làm thì phải làm thật tốt, rồi rút kinh nghiệm để làm tốt đơn vị khác.
Để làm cho cuộc vận động đạt kết quả tốt, thì trước hết cán bộ - từ bộ trưởng, thứ trưởng đến cán bộ cơ sở - phải xung phong gương mẫu, phải thật thà tự phê bình và hoan nghênh quần chúng phê bình mình. Phải mở rộng dân chủ, phải thật sự phát động quần chúng một cách sôi nổi và liên tục.
Lấy gì mà xem xét ngành nào làm tốt hay làm kém "3 xây, 3 chống"? Ngành nào mà nội bộ đoàn kết, phấn khởi, thi đua sản xuất những thứ ăn, mặc, ở, dùng của nhân dân cho nhiều, nhanh, tốt, rẻ . Đó là đơn vị làm tốt "3 xây, 3 chống".
- Lực lượng của công nghiệp nhẹ - Bộ Công nghiệp nhẹ có ngót 40.000 công nhân và cán bộ. Trong số đó có 6 Anh hùng lao động, hơn 1.230 Chiến sĩ thi đua, ngót 11.100 Lao động tiên tiến. Đó là một đội ngũ lao động rất mạnh mẽ.
Lại có hơn 11.150 đảng viên và đoàn viên thanh niên, tức là hơn một phần tư tổng số cán bộ và công nhân. (Khi Cách mạng Tháng Tám thành công, Đảng ta chỉ có non 5.000 đồng chí). Các chi bộ phải củng cố tốt và phát triển tốt thành những hạt nhân lãnh đạo thật vững chắc của Đảng trong các ngành. Cán bộ, đảng viên và đoàn viên phải gương mẫu trong mọi công tác và phải ra sức giúp đỡ anh chị em ngoài Đảng, ngoài Đoàn cùng tiến bộ. Như thế mới xứng đáng với Đảng, với Đoàn. Cán bộ phải thường xuyên đi sát cơ sở để giúp họ giải quyết các khó khăn và quan tâm đến đời sống của họ.
Các cô các chú phải có quyết tâm đẩy mạnh thi đua, hoàn thành thắng lợi kế hoạch năm nay và chuẩn bị tốt cho kế hoạch năm sau. Như thế là ngành công nghiệp nhẹ góp phần vào sự nghiệp xây dựng thắng lợi chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và thiết thực ủng hộ đồng bào miền Nam ruột thịt đang chiến đấu anh dũng và thắng lợi vẻ vang.
Chúc Hội nghị thành công tốt đẹp. Và nhờ các đại biểu chuyển đến toàn thể cán bộ và công nhân lời chào thân ái của Trung ương Đảng, của Chính phủ và của Bác.
Bài nói với công nhân và cán bộ ở Uông Bí (Quảng Ninh)
Nhân dịp Tết Nguyên đán, Bác thay mặt Trung ương Đảng và Chính phủ thân ái chúc:
Các đồng chí công nhân, bộ đội và cán bộ,
Các anh hùng lao động và các chiến sĩ thi đua,
Các cháu thanh niên
Năm mới cố gắng mới, thắng lợi mới!
Chúc mừng và cảm ơn các đồng chí chuyên gia đang tận tình giúp chúng ta xây dựng mỏ than, nhà máy điện và nhà máy cơ khí.
Bác rất vui lòng thấy các cô, các chú đã sôi nổi thi đua “mỗi người làm việc bằng hai để đền đáp đồng bào miền Nam ruột thịt” và đã đạt được thành tích khá.
Có nhiều sáng kiến hợp lý hoá sản xuất để tăng năng suất lao động:
Lắp lò hơi số 3 nhanh trước hai tháng.
Lắp máy số 3 tiết kiệm được 70 vạn đồng.
Kế hoạch xây dựng mỏ Vàng Danh của năm 1964 đã đạt mức.
Như thế là tốt.
Nhân đây, Bác nhắc các cô, các chú mấy điều:
Hiện nay, Nhà máy Điện Uông Bí và Mỏ Vàng Danh đều là những xí nghiệp vào loại to và hiện đại nhất của nước ta. Than và điện rất cần cho công nghiệp và nông nghiệp. Các cô, các chú hãy ra sức làm cho nhiều, nhanh, tốt, rẻ.
Thiết kế và xây dựng phải làm cho chắc, cho kỹ. Tránh làm ẩu rồi phải chữa đi chữa lại, vừa lãng phí sức người, sức của, vừa không tốt cho sản xuất.
Phải tiết kiệm nguyên liệu, vật liệu. Phải giữ gìn tốt máy móc, vì đó là do mồ hôi máu mủ của nhân dân ta mà ra.
Đây là những xí nghiệp mới, phải tăng cường quản lý kinh tế, nắm vững kỹ thuật. Phải giữ gìn kỷ luật lao động. Phải thường xuyên học tập kinh nghiệm của các đồng chí chuyên gia và công nhân Liên Xô.
Cán bộ và công nhân cần chú ý ăn, ở cho sạch sẽ, đúng vệ sinh, để giữ gìn sức khoẻ.
Giữa cán bộ và cán bộ, giữa cán bộ và công nhân, giữa các bộ phận, phải đoàn kết nhất trí, giúp đỡ lẫn nhau.
Phải tiến hành tốt Cuộc vận động “3 xây, 3 chống”.
Năm nay, Bác thưởng một lá cờ luân lưu cho cả khu mỏ. Các cô, các chú phải cố gắng thi đua để giành lấy giải thưởng ấy.
Một lần nữa, Bác thân ái chúc các cô, các chú năm mới cố gắng mới, thắng lợi mới.
- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t.11, tr.260.
- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t.11, tr.352-354.
- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t.11, tr.362-365.
- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t.11, tr.383-384.
Còn nữa
Huyền Trang (tổng hợp)
