Chiều cuối năm, trong ngôi nhà nhỏ ở "phố nhà binh", Trung tướng, Anh hùng lực lượng vũ trang (LLVT) nhân dân Khuất Duy Tiến cùng phu nhân thong thả mở từng trang nhật ký ôn lại kỷ niệm chiến trường. Ông kể, đã tròn 50 năm từ sau cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968, ông vẫn nhớ như in cái Tết trên chiến trường và trận đánh ngày Mồng Một Tết năm ấy.
Trung tướng Khuất Duy Tiến bồi hồi kể: Để phối hợp với cuộc tổng tiến công và nổi dậy trên toàn miền, phối hợp với Mặt trận Trị Thiên-Huế và hướng Khe Sanh, tiếp tục tấn công uy hiếp, tiêu diệt địch trên hệ thống phòng ngự Đường 9, thực hiện giam chân, thu hút sinh lực địch, chiều 27-01-1968, Bộ tư lệnh Mặt trận B5 lệnh cho Sư đoàn 320 chọn một căn cứ trong hệ thống phòng ngự của địch để tiến công. Bộ tư lệnh chỉ thị: “Phải nổ súng đúng thời gian quy định”. Chấp hành mệnh lệnh, chỉ huy Sư đoàn 320 quyết định tiến công tiêu diệt chi khu quân sự Cam Lộ và giao nhiệm vụ này cho Trung đoàn 48. Đây là căn cứ quân sự kiểu hành chính quận lỵ của địch, một mắt xích quan trọng trong hệ thống phòng thủ nằm trên ngã ba Đường 9 và Đường 76, nơi tập trung bọn đầu sỏ, ác ôn của ba huyện: Gio Linh, Cam Lộ và Hướng Hóa.
Trung tướng Khuất Duy Tiến và phu nhân ôn lại kỷ niệm về những mùa xuân đã qua.
Chuẩn bị bước vào chiến đấu trước Tết chỉ vài ngày, công việc hết sức khẩn trương, nhưng không vì thế mà không quan tâm chăm lo Tết cho bộ đội. Trong điều kiện chiến trường vô cùng khó khăn, thiếu thốn, cấp trên vẫn bảo đảm chu đáo tiêu chuẩn Tết cho 2 chiến sĩ 1 bao thuốc lá, 4 người được 1 chiếc bánh chưng. Bữa cơm Tất niên còn có thịt hộp do nước bạn viện trợ, đặc biệt là món dưa hành.
- Thế còn về tinh thần bộ đội đón Tết và chuẩn bị vào trận đánh thế nào, thưa bác? - Tôi hỏi Trung tướng Khuất Duy Tiến.
- Gần Tết, anh em từ chỉ huy sư đoàn đến chiến sĩ, ai cũng xốn xang nỗi nhớ nhà, quê hương và những kỷ niệm quây quần bên gia đình đón Tết, nhưng tất cả đều giấu kín trong lòng. Chiến sĩ ta hát, đọc thơ cho nhau nghe trước khi vào trận đánh rất khí thế. Anh em hăng hái thi đua giết giặc lập công, quyết tâm chiến đấu thắng lợi, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, để sớm được về sum họp với gia đình...- Trung tướng Khuất Duy Tiến nói.
Đúng 1 giờ ngày Mồng Một Tết Mậu Thân, Trung đoàn 48 sử dụng lực lượng Tiểu đoàn 1 nổ súng tiến công căn cứ Cam Lộ. Trước sức tiến công bất ngờ của ta, địch trong căn cứ hoàn toàn bị động, không kịp đối phó, số chết, số bị thương, còn lại rút xuống hầm trú ẩn. Ta nhanh chóng loại khỏi vòng chiến đấu khoảng 300 tên địch. Ở phía nam căn cứ Cam Lộ, một số đơn vị địa phương đã tiêu diệt gọn trung đội dân vệ, giải thoát hơn 6.000 đồng bào ở khu tập trung. Các hướng tiến công vào căn cứ phát triển khá thuận lợi trong đêm. Nhưng sau khi hoàn hồn, những tên địch sống sót chui được xuống hầm cố thủ, gọi pháo bắn vào căn cứ. Một quả pháo trúng vào hầm chỉ huy Tiểu đoàn 1 làm đồng chí tiểu đoàn trưởng hy sinh, chính trị viên bị thương, cán bộ đại đội cũng lần lượt bị thương vong, nhưng những chiến sĩ còn lại vẫn kiên cường chiến đấu, không rời trận địa...
Trời sáng dần, địch dùng pháo bắn trùm lên căn cứ. Chúng còn cho máy bay B-52 rải bom xuống xung quanh căn cứ Cam Lộ, ngăn chặn lực lượng ta. Xét thấy không còn khả năng diệt số địch còn lại trong căn cứ, sư đoàn lệnh cho Trung đoàn 48 lui quân. Hơn 100 cán bộ, chiến sĩ ta hy sinh đành để lại Cam Lộ. Quân địch sau khi tái chiếm Cam Lộ đã chôn anh em ta thành một ngôi mộ tập thể...
Nén xúc động, Trung tướng Khuất Duy Tiến kể tiếp: "Trận đánh giúp chúng tôi có thêm nhiều bài học kinh nghiệm sâu sắc khi chiến đấu với quân địch trên chiến trường và cho những trận đánh tiếp theo đến ngày toàn thắng. Sau này, khi đất nước hòa bình, đơn vị đã phối hợp với địa phương xây dựng bia tưởng niệm các liệt sĩ tại thị trấn Cam Lộ để ghi nhớ sự hy sinh của anh em. Và trong Nghĩa trang Liệt sĩ Quốc gia Đường 9 cũng xây dựng một bia mộ tập thể ghi danh các liệt sĩ của đơn vị đã hy sinh trong trận đánh này...".
Cả nước vào xuân trong không khí sôi nổi kỷ niệm 50 năm cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968. Trung tướng Khuất Duy Tiến nhắn nhủ: "Lúc sinh thời, Bác Hồ nói: “Một năm khởi đầu từ mùa xuân. Một đời khởi đầu từ tuổi trẻ...”. Để giành được chiến thắng, giải phóng dân tộc và đất nước phát triển như hôm nay, các thế hệ cha anh của chúng ta đã không quản gian khổ, hy sinh, dâng hiến tuổi xuân của mình cho đất nước, vì vậy, trách nhiệm của thế hệ trẻ hôm nay và mai sau cần trân trọng giữ gìn, bảo vệ và phát huy để đất nước ta mãi mãi bình yên"./.
Bài và ảnh: VŨ XUÂN DÂN
Theo Báo Quân đội nhân dân
Khánh An (st)
