Với Đại tá, Nhạc sĩ Minh Quang, lời dạy của Bác luôn đi theo ông trong suốt sự nghiệp sáng tác: “Văn hóa nghệ thuật là một mặt trận. Anh chị em là chiến sỹ trên mặt trận ấy”.
Tập ca khúc “Hoa sim biên giới” do Nhà xuất bản Quân đội nhân dân tuyển chọn và ấn hành năm 2016 bao gồm những khúc tình ca đi cùng năm tháng của Đại tá, Nhạc sĩ Minh Quang - người nhạc sĩ đã mang hết tài năng, tâm huyết, cống hiến cho Tổ quốc, cho quân đội.
Nhạc sĩ Minh Quang
Trong tập ca khúc ấy, có một phần dung lượng không nhỏ là những tác phẩm của Nhạc sĩ Minh Quang viết về Bác Hồ kính yêu. Các sáng tác ấy đã trở thành những bài hát được công chúng vô cùng yêu mến. Có thể kể ra đây hàng loạt các tác phẩm của anh viết về Bác, được trao tặng nhiều phần thưởng cao quý như: “Hoa ngày thường của Bác”, giành Huy chương Vàng Hội diễn chuyên nghiệp toàn quốc năm 1985, nhiều Huy chương trong Hội diễn không chuyên toàn quốc, toàn quân; “Bác về thăm biển”, Huy chương Vàng Hội diễn không chuyên toàn quân năm 1995; “Bác là Hồ Chí Minh”, Huy chương Vàng Hội diễn chuyên nghiệp toàn quốc năm 2010; “Xa xa non nước”, giải B Hội Nhạc sỹ Việt Nam và Ban Tuyên giáo Trung ương trao tặng năm 2013, Huy chương Vàng Hội diễn chuyên nghiệp toàn quốc năm 2014; “ATK Hồ Chí Minh”, Giải A Hội Nhạc sỹ Việt Nam và Ban Tuyên giáo Trung ương trao tặng năm 2015; “Chuyện Người qua lời kể”, Đoàn Nghệ thuật Nghệ An dàn dựng và biểu diễn năm 2016; “Bắc Kạn có Bác”, Đoàn Nghệ thuật Bắc Kạn dàn dựng và biểu diễn.
Tự hào là người lính, Bộ đội Cụ Hồ, Nhạc sĩ Minh Quang luôn dành những tình cảm thành kính nhất cho những sáng tác ngợi ca Chủ tịch Hồ Chí Minh. Những bài hát của ông giống như những câu chuyện kể, thì thầm cất lên từ trái tim một người nghệ sĩ kính yêu Bác vô hạn. Không ồn ào, "đao to búa lớn", ca khúc của Nhạc sĩ Minh Quang thuyết phục người yêu nhạc bởi chất mộc mạc, dễ gần, dễ nhớ và đầy ắp tình cảm làm xúc động lòng người. Không bị khuôn phép, khô cứng trong cách chọn các thể loại sáng tác, bài ca của Nhạc sĩ Minh Quang đều tạo được đồng cảm và liên cảm thiết tha! Vì ông đã kết nối những ấn tượng từ mỗi câu chuyện, câu thơ về Bác vốn rất thân quen trong tâm trí mỗi người con đất Việt.
Trước hết, đó là tình cảm của chính ông dành cho Bác: “Khi tôi sinh ra, Người đã đi xa, chỉ nghe chuyện Người trong thơ ca, chỉ nghe chuyện Người qua lời kể. Người là Hồ Chí Minh, Người thương nước thương dân… đến phút cuối đời mình” (Chuyện Người qua lời kể). Dựa trên ý thơ của nhà thơ Minh Huệ, nhạc sĩ Minh Quang đã khắc họa hình ảnh bao đêm Bác không ngủ vì: “Bác thương đoàn chiến sỹ lạnh giá ngoài đêm sâu. Bác thương đoàn dân công đêm nay ngủ ngoài rừng. Bác thương dân tộc ta bốn ngàn năm chưa vẹn toàn độc lập” (Bác là Hồ Chí Minh). Gắn liền với những chiến sỹ anh dũng là Bác, Người luôn sưởi ấm tình cảm và cũng là động lực để các chiến sỹ phấn đấu và chiến đấu hết mình. “Trái tim Người rộng lớn, cho ta, cho cả đất trời non xa xa, nước xa xa” (Xa xa non nước). Tình cảm kính yêu Bác cứ thế, dạt dào chảy trong huyết quản người nhạc sĩ.
“Khi được đến thăm Khu Di tích quốc gia đặc biệt ATK Định Hóa (Thái Nguyên), được tận mắt chứng kiến những căn lán, ngôi nhà tranh tre đơn sơ từng là nơi làm việc của Bác Hồ và các nhà cách mạng tiền bối, tôi mới cảm nhận được lòng yêu nước, ý chí của những người cộng sản kiên trung đã vượt qua gian khổ, lãnh đạo cách mạng Việt Nam đi tới thành công. Và cứ thế, âm thanh ATK, Hồ Chí Minh cứ vang mãi trong tôi trên suốt dọc đường về. Âm hưởng đó đã tạo nên tác phẩm ATK - Hồ Chí Minh: “ATK Hồ Chí Minh, đất nước thăng trầm gian lao. Chín năm kháng chiến trường kỳ, rừng che bộ đội… Kháng chiến nhất định thắng…”. - Nhạc sỹ Minh Quang xúc động chia sẻ với chúng tôi về niềm cảm hứng khi sáng tác ca khúc “ATK - Hồ Chí Minh”.
Nhạc sĩ Minh Quang chia sẻ, ông không có cơ hội được gặp Bác Hồ. Ông viết về Người, chủ yếu là xuất phát từ tình cảm và những câu chuyện kể, những gì mà ông được xem, nghe, đọc về Bác. Khó có thể kể hết những tác phẩm về Bác đã khắc họa chân dung giản dị và rất đỗi thân thuộc của Người trong lòng ông và tâm trí người dân Việt Nam. Đó là những nguồn tài liệu quý giá và cũng là nguồn cảm hứng vô tận cho những người nghệ sĩ như ông.
“Viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu, đã có tới hàng ngàn bài hát. Bài hát nào cũng hay, cũng xúc động. Bao nhiêu năm qua, những bài ca hay nhất của Việt Nam là những bài ca về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đề tài về Bác cũng cực kỳ khó. Là một người lính, tôi luôn nhớ Bác dạy: “Đừng có ngại khó, ngại khổ” và tâm niệm, nếu mình ngại khó, không bao giờ mình vượt qua được điều gì cả. Chỗ nào là chỗ khó nhất, chúng ta hãy vượt qua và vượt qua chính mình, và tác phẩm ấy mới đọng lại được trong lòng công chúng”. Với ông, Bác Hồ thật giản dị mà thanh cao như Nhạc sĩ Thuận Yến đã ngợi ca: “Bác Hồ, Người là tình yêu thiết tha nhất trong lòng dân và trong trái tim nhân loại. Cả cuộc đời Bác chăm lo cho hạnh phúc nhân dân. Cả cuộc đời Bác hy sinh cho dân tộc Việt Nam…”. Viết về Bác, là viết theo cảm xúc từ trong trái tim, không phải suy nghĩ, đắn đo.
Bên cạnh những sáng tác về Chủ tịch Hồ Chí Minh, Nhạc sĩ Minh Quang đã có nhiều ca khúc được công chúng và bộ đội yêu thích như Gia tài người lính (thơ Diệp Minh Tuyền), Người lính tình nguyện và điệu múa Apsara, Sông Lô chiều cuối năm, Hoa sim biên giới, Cây đàn ghi-ta một dây... Ngoài ra ông còn có một số tác phẩm khí nhạc, nhạc múa, kịch hát như: Sơn Tinh - Thủy Tinh, Yêu trước Phật đài, hợp xướng Khúc tráng ca người lính, Có một Thăng Long, Đất nước… Ông được phong tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học - Nghệ thuật năm 2012.
Với Nhạc sĩ Minh Quang, lời dạy của Bác luôn đi theo ông trong suốt sự nghiệp sáng tác: “Văn hóa nghệ thuật là một mặt trận. Anh chị em là chiến sỹ trên mặt trận ấy”. Bởi vậy, bản thân mỗi văn nghệ sĩ khi học và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh cần phải làm thế nào để phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của mình. “Các “chiến sỹ” nghệ thuật có nhiệm vụ nhất định, tức là phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân”. Học và làm theo Bác sẽ giúp mỗi người tự hoàn thiện mình, khát khao được cống hiến nhiều hơn nữa cho đất nước, cho nhân dân! Và người Nhạc sĩ Minh Quang cứ “rút ruột, nhả tơ”, cho ra đời những tác phẩm tô thắm thêm cho nền nghệ thuật của nước nhà.
Thu Hằng
Theo Tạp chí Tuyên giáo
Hà An (st)
