Xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng chính là nền tảng tư tưởng, mục tiêu, lý tưởng, linh hồn của mọi công tác Đảng, Nhà nước ta; không chỉ nhằm phục vụ nhiệm vụ trước mắt mà còn vì mục đích cơ bản, lâu dài.
Ảnh minh họa
VẤN ĐỀ SỐNG CÒN CỦA ĐẢNG
Từ khi ra đời đến nay, cùng với xây dựng tổ chức, Đảng ta luôn coi trọng xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng. Chính vì vậy, Đảng không ngừng lớn mạnh và hoàn thành xuất sắc sứ mệnh lãnh đạo cách mạng Việt Nam qua các thời kỳ, được nhân dân tin tưởng, tự hào. Đó chính là nền tảng tư tưởng, mục tiêu, lý tưởng, kiên định chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, kiên định đường lối đổi mới. Kiên định chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh là vấn đề có tính nguyên tắc số một với Đảng ta, là nhiệm vụ hàng đầu trong toàn bộ công tác tư tưởng, lý luận của Đảng. Đảng ta đã đề ra nhiều chủ trương, nghị quyết về xây dựng Đảng và lãnh đạo tổ chức thực hiện đạt nhiều kết quả. Công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng đã có nhiều chuyển biến tích cực, nhận thức được nâng cao hơn, tư duy được đổi mới hơn, tư tưởng được thống nhất hơn, thể hiện ở việc đã tạo được sự đoàn kết, nhất trí trong Đảng, sự đồng thuận trong xã hội đối với những vấn đề lớn, cơ bản trong quá trình tiến hành công cuộc đổi mới, công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế, do chưa lường hết được những tác động của mặt trái cơ chế thị trường, hội nhập quốc tế; chưa có sự chuẩn bị thật kỹ về lập trường, tư tưởng và cả cách thức tiếp cận mới cho cán bộ, đảng viên; các thế lực thù địch tăng cường hoạt động chống phá, chia rẽ nội bộ Đảng, thúc đẩy hoạt động “diễn biến hòa bình”, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, công tác xây dựng Đảng đã bộc lộ hạn chế, yếu kém, làm giảm sút lòng tin của nhân dân đối với Đảng.
Thực trạng này đã được Nghị quyết Trung ương 4 Khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” chỉ rõ: “Một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có những đảng viên giữ vị trí lãnh đạo, quản lý, kể cả một số cán bộ cao cấp, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với những biểu hiện khác nhau về sự phai nhạt lý tưởng...”. Nghị quyết khẳng định, phải “kiên quyết đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp để nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, củng cố niềm tin của đảng viên và của nhân dân đối với Đảng”.
Sau 4 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 Khóa XI, công tác xây dựng Đảng đã tạo được một số chuyển biến quan trọng bước đầu, cụ thể là: 1) Góp phần củng cố, nâng cao và thống nhất nhận thức về vị trí then chốt của công tác xây dựng Đảng. 2) Kịp thời sửa chữa, khắc phục được một số hạn chế, khuyết điểm, yếu kém kéo dài trên một số lĩnh vực của công tác xây dựng Đảng. 3) Đấu tranh, ngăn chăn, đẩy lùi được một số biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí trong cán bộ, đảng viên, góp phần làm trong sạch nội bộ Đảng. 4) Việc tiến hành kiểm điểm, tự phê bình và phê bình kết hợp với kiểm tra, giám sát của Đảng, thanh tra, kiểm toán của Nhà nước và công tác điều tra, truy tố, xét xử của các cơ quan bảo vệ pháp luật được thực hiện nghiêm túc. Trong 3 năm (2012, 2013, 2014), Đảng ta đã xử lý kỷ luật hơn 54.000 đảng viên ở các cấp và cho ra khỏi Đảng hàng nghìn trường hợp khác. 5) Đã nhận diện rõ hơn những biểu hiện của sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên; đồng thời, quán triệt yêu cầu và sự cần thiết phải tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 Khóa XI về xây dựng và chỉnh đốn Đảng...
Đáp ứng những yêu cầu tình hình và nhiệm vụ của thời kỳ mới, Đại hội XII của Đảng khẳng định: “Tập trung thực hiện mục tiêu: “Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức”(1). Nghị quyết Đại hội nêu rõ, để khắc phục tình trạng “chất lượng và hiệu quả công tác tư tưởng, lý luận chưa cao… thiếu sắc bén, chưa thuyết phục”(2), cần phải “chú trọng xây dựng Đảng về chính trị. Kiên định chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, vận dụng sáng tạo và phát triển phù hợp với thực tiễn Việt Nam; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới…”(3) và “đổi mới công tác tư tưởng, lý luận. Tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao hơn nữa tính chiến đấu, tính thuyết phục, hiệu quả của công tác tư tưởng…; đẩy mạnh tuyên truyền, học tập chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước”(4).
Triển khai Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, Đảng ban hành Nghị quyết Trung ương 4 Khóa XII về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”, khẳng định: “Đảng ta luôn giữ vững bản lĩnh chính trị, bản chất cách mạng và khoa học; kiên định chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn và ngày càng lớn mạnh…
Quá trình tự phê bình và phê bình đã góp phần đấu tranh với những suy nghĩ và hành vi sai trái nhằm cảnh tỉnh, cảnh báo, răn đe và từng bước ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, tiêu cực. Nhiều vụ án tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp đã được phát hiện và tập trung chỉ đạo điều tra, truy tố, xét xử nghiêm minh, được nhân dân đồng tình, ủng hộ. Công tác đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” đạt được một số kết quả; tích cực trong đấu tranh phòng, chống “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch”… Nghị quyết cũng chỉ ra 27 biểu hiện suy thoái; trong đó, có 9 biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, 9 biểu hiện về suy thoái đạo đức, lối sống, 9 biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Điều đó cho thấy, công tác xây dựng Đảng nói chung, xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng nói riêng vẫn đứng trước những thách thức không nhỏ, có tác động trực tiếp tới uy tín, năng lực lãnh đạo, sức mạnh và vai trò lãnh đạo của Đảng cầm quyền.
GIỮ VỮNG ĐỊNH HƯỚNG CHÍNH TRỊ, MỤC TIÊU, LÝ TƯỞNG CỦA ĐẢNG
Để tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, làm cho Đảng trong sạch, vững mạnh, “là đạo đức, là văn minh”, thực sự là đội tiên phong lãnh đạo toàn xã hội, cần tập trung vào một số giải pháp sau:
Một là, đổi mới mạnh mẽ công tác giáo dục lý luận chính trị; đấu tranh bảo vệ, vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Tăng cường giáo dục chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh cho cán bộ, đảng viên nói chung, những cán bộ chủ chốt các cấp, các ngành nói riêng; bồi dưỡng nhận thức, lập trường, quan điểm và năng lực vận dụng chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh nhằm tạo sự thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận trong xã hội đối với Cương lĩnh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, v.v.. Cấp ủy, ban, ngành các cấp cần chủ động triển khai có hiệu quả cuộc đấu tranh trực tiếp trên mặt trận tư tưởng, lý luận; tăng cường công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, góp phần phát triển một cách sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Tuyên truyền sâu rộng để không chỉ nhận diện và chủ động đấu tranh với các quan điểm sai trái, thù địch, xuyên tạc, phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; từ những luận điểm chung đến những luận điểm cụ thể trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại... mà còn phản bác những luận điểm sai trái, xuyên tạc nhằm bôi nhọ, hạ bệ, phủ nhận vai trò của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh.
Hai là, tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao hơn nữa tính chiến đấu, tính thuyết phục, hiệu quả của công tác tư tưởng, phục vụ yêu cầu thực hiện nhiệm vụ chính trị. Trong đó, phải tiếp tục đổi mới toàn diện, triệt để và tổ chức tốt hoạt động tuyên truyền; tăng cường và phát huy tốt hơn nữa vai trò của báo chí, xuất bản, văn hóa, văn nghệ trong định hướng tư tưởng chính trị, định hướng nhân cách, định hướng các giá trị sống phù hợp với định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Chú trọng công tác tham mưu trên các lĩnh vực khoa giáo, đánh giá tình hình tư tưởng, dư luận xã hội của các đối tượng, bảo đảm tính khoa học, chính xác, sát thực tế nhằm kịp thời cung cấp thông tin phục vụ cho quá trình lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, tổ chức đảng.
Ba là, gắn thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TƯ của Bộ Chính trị Khóa XII về đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh với Nghị quyết Trung ương 4 Khóa XI, XII về xây dựng và chỉnh đốn Đảng, Nghị quyết số 26-NQ/TƯ Khóa XII về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ. Coi đây là công việc thường xuyên, nền nếp, thành nhu cầu tự thân của các tổ chức đảng, các cấp chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội, địa phương, cơ quan, đơn vị. Thực hiện nghiêm Quy định số 101-QĐ/TƯ về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp; phát huy vai trò gương mẫu trong rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, lối sống, phong cách, công tác của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo các cấp, người đứng đầu các địa phương, cơ quan, đơn vị. Kiên quyết đấu tranh phòng và chống quan liêu, tham ô, tham nhũng, lãng phí, chủ nghĩa cá nhân, lối sống cơ hội, thực dụng, bè phái, “lợi ích nhóm”, nói không đi đôi với làm… Thực hiện nghiêm cơ chế kiểm tra, giám sát, kiểm soát của tổ chức đảng; giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và của nhân dân về phẩm chất, đạo đức, lối sống của đội ngũ cán bộ, đảng viên.
Bốn là, chủ động phòng, chống nguy cơ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân. V.I.Lê-nin đã từng cảnh báo: “Không ai có thể tiêu diệt được chúng ta, ngoài những sai lầm của bản thân chúng ta. Toàn bộ vấn đề là ở chữ “nếu” này. Nếu chúng ta do sai lầm mà gây ra sự chia rẽ thì tất cả sẽ sụp đổ(5). Điều đó có nghĩa là, chừng nào những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị như “phai nhạt lý tưởng cách mạng; dao động, giảm sút niềm tin vào mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hoài nghi, thiếu tin tưởng vào chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; xa rời tôn chỉ, mục đích của Đảng; không kiên định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội; phụ họa theo những nhận thức lệch lạc, quan điểm sai trái; nhận thức sai lệch về ý nghĩa, tầm quan trọng của lý luận và học tập lý luận chính trị; lười học tập chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”,v.v.. vẫn còn, thì chừng đó, nguy cơ về sự suy thoái từ bên trong, quá trình tự biến đổi về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên theo chiều hướng tiêu cực, làm mất dần các chuẩn mực của người cộng sản, dẫn đến xa rời những nguyên tắc, quan điểm mácxít; suy giảm nghiêm trọng niềm tin vào chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước vẫn hiện hữu... Do đó, phải chủ động phòng, chống và ngăn chặn kịp thời, triệt để những biểu hiện suy thoái này.
Năm là, kiên quyết đấu tranh phòng, chống tham nhũng, xử lý nghiêm minh những cán bộ, đảng viên sai phạm, làm trong sạch bộ máy Đảng và Nhà nước, nâng cao hơn nữa niềm tin và uy tín của nhân dân đối với Đảng. Đây là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, nhưng trách nhiệm chính thuộc về các cơ quan Đảng, Nhà nước. Quyết tâm đấu tranh có hiệu quả trong phòng, chống tham nhũng là một trong những biểu hiện sinh động nhất, thể hiện bản lĩnh chính trị của Đảng ta hiện nay. Muốn giành thắng lợi trong cuộc chiến đầy cam go, thử thách này, Đảng phải hành động quyết liệt, không nói suông, không nể nang, né tránh, không có vùng cấm…, nhất là phải thực hiện nghiêm Quy định số 102-QĐ/TƯ của Ban Chấp hành Trung ương Khóa XII về “Xử lý kỷ luật đảng viên vi phạm”. Đồng thời, phát huy vai trò của quần chúng trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng bằng những hình thức khen thưởng xứng đáng và kịp thời nhân rộng những tấm gương điển hình đó để tạo sự lan tỏa trong xã hội./.
PGS, TS. Lâm Quốc Tuấn
ThS. Nguyễn Thị Phương Chi
Theo Tạp chí Tuyên giáo điện tử
Tâm Trang (st)
-----------------
(1), (2), (3), (4) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb. Chính trị quốc gia - Sự Thật, H, 2016, tr.202, 192, 199, 200.
(5) V.I.Lê-nin: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H, 2006, t.42, tr.311.
