Trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm đến công tác cán bộ và xác định việc xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, có ý nghĩa quyết định đến thành bại của sự nghiệp cách mạng. Nghị quyết số 26-NQ/TƯ của Hội nghị Trung ương lần thứ 7 (Khóa XII) đã đưa ra quan điểm, chủ trương, đồng thời đề ra giải pháp toàn diện, sâu sắc và thiết thực nhằm đổi mới toàn diện công tác cán bộ đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn cách mạng mới. Đây là nội dung chính của bài viết này.
Ảnh minh họa: Internet
Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng xác định rõ nhiệm vụ trọng tâm công tác cán bộ trong nhiệm kỳ Đại hội XII là: “Tiếp tục ban hành và thực hiện các quy định, quy chế, cơ chế trong công tác cán bộ bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ và chặt chẽ giữa các khâu, liên thông giữa các cấp; trong đó có quy chế về đánh giá đúng đắn, khách quan đối với cán bộ, để có cơ sở sử dụng, bố trí cán bộ, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng chạy chức, chạy tuổi, chạy bằng cấp,...”(1). Như vậy, Đảng ta xác định trong bất cứ thời kỳ nào của cách mạng, cán bộ và công tác cán bộ luôn là vấn đề trọng yếu. Công tác cán bộ chẳng những có ý nghĩa to lớn đối với công tác xây dựng Đảng, mà còn góp phần quyết định việc thành bại trong quá trình tổ chức và lãnh đạo cách mạng của Đảng, quản lý của Nhà nước.
Hiện nay, công tác cán bộ giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong việc nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, là khâu then chốt của vấn đề then chốt. Đảng ta yêu cầu: “Tiếp tục đẩy mạnh và thực hiện Chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Thể chế hóa, cụ thể hóa các nguyên tắc về: Quan hệ giữa đường lối chính trị và đường lối cán bộ; quan điểm giai cấp và chính sách đại đoàn kết rộng rãi trong công tác cán bộ; quan hệ giữa tiêu chuẩn và cơ cấu; giữa đức, tài; giữa kế thừa và phát triển”(2). Quan điểm, chủ trương của Đảng ta là đổi mới mạnh mẽ, toàn diện công tác cán bộ và khẳng định đường lối, chính sách công tác cán bộ là một nội dung trọng yếu trong đường lối lãnh đạo của Đảng, bảo đảm cho công tác cán bộ đi vào nền nếp đáp ứng cả nhiệm vụ trước mắt và lâu dài. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn căn dặn: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”(3)... Công việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”(4). Theo Người, cán bộ là những người đem chính sách của Đảng, của Chính phủ giải thích cho dân chúng hiểu rõ và thi hành. Đồng thời, đem tình hình của dân chúng báo cáo cho Đảng, cho Chính phủ hiểu rõ, để đặt chính sách cho đúng. Bởi vậy, “... Người cán bộ lãnh đạo cách mạng phải là người có cả phẩm chất và năng lực hay nói cách khác, là người có cả đức và tài”(5).
Công tác cán bộ bao gồm nhiều khâu, từ phát hiện, tuyển chọn, nhận xét, đánh giá, đến quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, bố trí, bổ nhiệm, sử dụng và thực hiện chính sách đối với cán bộ. Các khâu của công tác cán bộ là một chỉnh thể thống nhất, có quan hệ chặt chẽ, mật thiết với nhau, tác động, thúc đẩy lẫn nhau; khi thực hiện tốt khâu này sẽ là tiền đề và cơ sở để thực hiện tốt các khâu khác và ngược lại, nếu một khâu nào đó thực hiện chưa tốt, không đúng quy trình sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các khâu khác và kết quả chung của công tác cán bộ. Vì vậy, trong công tác cán bộ, phải kết hợp chặt chẽ và thực hiện đồng bộ tất cả các khâu, không được coi nhẹ hoặc bỏ qua bất kỳ khâu nào.
Trong Nghị quyết số 26-NQ/TƯ của Hội nghị Trung ương lần thứ 7 (Khóa XII) về chiến lược công tác cán bộ, Đảng ta đã kế thừa, bổ sung và phát triển Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 3 (Khóa VIII) về Chiến lược cán bộ, các nghị quyết, kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư từ đổi mới (1986) đến nay với nhiều nội dung đổi mới quan trọng, có tính đột phá chiến lược, khả thi và sát với tình hình thực tế của nước ta. Nghị quyết chỉ rõ, trong những năm qua bên cạnh những kết quả đạt được thì vẫn còn nhiều hạn chế trong công tác cán bộ. Đó là đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị đông nhưng không mạnh. Chất lượng đội ngũ cán bộ không đồng đều, tình trạng vừa thừa, vừa thiếu cán bộ còn xảy ra ở nhiều nơi. Không ít cán bộ, kể cả cán bộ cấp chiến lược chưa ngang tầm với nhiệm vụ được giao. Một bộ phận không nhỏ cán bộ thiếu tu dưỡng, rèn luyện, có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, thậm chí vi phạm pháp luật; “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”,… xa rời mục tiêu lý tưởng của Đảng, vô nguyên tắc, mất dân chủ, xem thường luật pháp của Nhà nước,… làm ảnh hưởng đến danh dự và uy tín lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.
Để khắc phục tình trạng trên, tại Hội nghị tổng kết công tác cán bộ năm 2017, Đảng ta chỉ rõ: “Chúng ta phải có dũng khí, nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, bảo vệ cái đúng, kiên quyết can ngăn những việc làm sai, chống cho được tệ bè phái, cục bộ, cá nhân chủ nghĩa, lợi ích nhóm trong công tác cán bộ và cũng không để bị lợi ích nào cám dỗ, không để bị chi phối bởi quan hệ cá nhân, thân quen không trong sáng. Kiên quyết chống tham nhũng trong công tác cán bộ”. Sau nửa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng về phòng, chống tham nhũng đã phát hiện hàng nghìn vụ vi phạm pháp luật, hàng trăm vụ tham ô, tham nhũng phải xử lý hình sự và hàng nghìn cán bộ, đảng viên bị xử lý, trong đó có những cán bộ cao cấp của Đảng... Trong Đảng cũng như trong thực tế xã hội, số cán bộ, đảng viên vi phạm kỷ luật dù ở cương vị nào cũng là những “ung nhọt” cần sớm được loại bỏ. Công tác xây dựng Đảng thực chất chính là xây dựng con người, xây dựng tổ chức vững mạnh. Vì vậy, phải trên tinh thần lấy “xây” để “chống”. Muốn vậy, phải đổi mới toàn diện và mạnh mẽ hơn nữa về phương thức lãnh đạo của Đảng. Cần chú trọng, tăng cường việc giám sát người đứng đầu các tổ chức. Khắc phục tình trạng bao biện, làm thay hoặc buông lỏng sự lãnh đạo của Đảng đối với các cơ quan nhà nước. Đặc biệt, phải lấy hiệu quả công tác và sự tín nhiệm của nhân dân để đánh giá cán bộ và bố trí sử dụng cán bộ. Chỉ có sự tín nhiệm của nhân dân mới là thước đo giá trị chuẩn mực đối với từng cán bộ, đảng viên.
Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh không phải là điều gì quá trừu tượng, hoặc nói chung chung, mà đó chính là những hành động cụ thể của mỗi cán bộ, đảng viên gắn với hoạt động thực tiễn trong đời sống xã hội. Do vậy, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh cũng nhằm mục đích cao nhất là lo cho nhân dân. Đảng mạnh, dân sẽ giàu, nước sẽ vững. Nói như thế để chúng ta cùng nhau thống nhất về nhận thức, trước khi đề cập các giải pháp trong công tác xây dựng Đảng. Đặc biệt, sự gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên có tác dụng rất lớn đối với công tác xây dựng Đảng. Mọi hành động, suy nghĩ, lời nói của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, tổ chức đảng có ảnh hưởng rất lớn tới nhân dân. Trong Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 6 (Khóa XI), Đảng ta đã chỉ rõ: “Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng, của đất nước và chế độ. Công tác quy hoạch, chuẩn bị đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cấp chiến lược, có ý nghĩa hết sức quan trọng, là nội dung trọng yếu, bảo đảm cho công tác cán bộ đi vào nền nếp, chủ động”(6).
Từ thực tế trên, Nghị quyết số 26-NQ/TƯ của Hội nghị Trung ương lần thứ 7 (Khoá XII) đã chỉ rõ: Đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cấp chiến lược mà chúng ta tập trung xây dựng trong thời gian tới phải có đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ mới - thời kỳ xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, chủ động, tích cực hội nhập quốc tế, thích ứng với cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, nền kinh tế số, kinh tế tri thức và biến đổi khí hậu, nước biển dâng; giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ trong bối cảnh tình hình trong nước, khu vực và thế giới diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường. Đây là vấn đề có ý nghĩa hết sức quan trọng mà Đảng ta đã nhiều lần nhấn mạnh: “Xây dựng Đảng là nhiệm vụ “then chốt” thì công tác cán bộ là then chốt của nhiệm vụ then chốt”. Theo nghĩa đó thì đầu tư xây dựng đội ngũ cán bộ là đầu tư cho phát triển lâu dài, bền vững.
Nghị quyết số 26-NQ/TƯ của Hội nghị Trung ương lần thứ 7 (Khóa XII) chỉ rõ: Thực hiện nghiêm, nhất quán nguyên tắc Đảng lãnh đạo trực tiếp, toàn diện công tác cán bộ và quản lý thống nhất đội ngũ cán bộ theo nguyên tắc tập trung dân chủ. Chuẩn hóa, siết chặt kỷ luật, kỷ cương đi đôi với tạo môi trường, cơ chế và điều kiện để thúc đẩy đổi mới, sáng tạo và bảo vệ cán bộ; phân công, phân cấp gắn với giao quyền, ràng buộc trách nhiệm, đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực và xử lý nghiêm minh sai phạm. Tôn trọng và hành động theo quy luật khách quan, thường xuyên đổi mới công tác cán bộ, bảo đảm tính khách quan, đúng đắn, đồng bộ và phù hợp với tình hình thực tiễn. Xây dựng đội ngũ cán bộ phải xuất phát từ yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ mới; thông qua hoạt động thực tiễn và phong trào cách mạng của nhân dân; đặt trong tổng thể của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; gắn với đổi mới phương thức lãnh đạo, kiện toàn tổ chức bộ máy, nâng cao dân trí, đào tạo nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao, thu hút, trọng dụng nhân tài. Quán triệt nguyên tắc về quan hệ giữa đường lối chính trị và đường lối cán bộ; quan điểm giai cấp và chính sách đại đoàn kết rộng rãi trong công tác cán bộ. Xử lý hài hoà mối quan hệ giữa tiêu chuẩn và cơ cấu; giữa “xây và chống”; giữa “đức và tài”; giữa “hồng và chuyên”; giữa tính phổ biến và tính đặc thù; giữa kế thừa và phát triển; giữa thẩm quyền, trách nhiệm cá nhân và tập thể. Đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát và xử lý kỷ luật nghiêm minh đối với các trường hợp cán bộ, đảng viên vi phạm kỷ luật Đảng, vi phạm pháp luật Nhà nước, quan liêu, tham ô, tham nhũng, gây mất đoàn kết nội bộ, giảm lòng tin với nhân dân. Công tác kiểm tra, giám sát yêu cầu cấp ủy tiến hành có hệ thống, thường xuyên và đột xuất. Đi đôi với công tác kiểm tra, giám sát là việc xử lý nghiêm minh, công bằng, bình đẳng các hành vi vi phạm kỷ luật. Phương hướng, mục tiêu đó đã thể hiện những nội dung cơ bản nhất quan điểm, chủ trương của Đảng ta về đổi mới toàn diện công tác cán bộ. Đó cũng chính là mục tiêu cơ bản mà mỗi cán bộ, tổ chức đảng, trong mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương phải ra sức phấn đấu, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới.
Xây dựng đội ngũ cán bộ là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, trực tiếp là của các cấp ủy, tổ chức đảng mà trước hết là người đứng đầu và cơ quan tham mưu về công tác tổ chức, cán bộ của Đảng. Phát huy mạnh mẽ vai trò của Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể nhân dân và cơ quan truyền thông, báo chí trong đổi mới mạnh mẽ, toàn diện công tác cán bộ và xây dựng đội ngũ cán bộ của Đảng. Đặc biệt, Nghị quyết số 26-NQ/TƯ của Hội nghị Trung ương lần thứ 7 yêu cầu phải có phương pháp đánh giá cán bộ một cách khách quan, khoa học và chính xác; có cơ chế tạo động lực, đổi mới sáng tạo, rèn luyện qua thực tiễn có nhiều khó khăn, thách thức lớn của đội ngũ cán bộ và đề cao giải pháp kiểm soát quyền lực, chống chạy chức, chạy quyền, chủ nghĩa cá nhân, cục bộ địa phương, họ hàng trong công tác cán bộ; coi đây là một trong những nhiệm vụ, giải pháp quan trọng để đấu tranh ngăn chặn sự tha hóa quyền lực trong bộ máy công quyền, sự suy thoái, biến chất của một bộ phận cán bộ, đảng viên để củng cố và nâng cao niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ ta.
Phát biểu bế mạc Hội nghị Trung ương lần thứ 7 (Khóa XII), Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chỉ rõ, để thực hiện có hiệu quả Nghị quyết, tất cả chúng ta, từ trên xuống dưới, đều phải có quyết tâm rất lớn, có sự thống nhất rất cao, lãnh đạo, chỉ đạo tập trung, quyết liệt, “nói đi đôi với làm”, làm cho Nghị quyết lần này thực sự đi vào cuộc sống, tạo chuyển biến rõ rệt, thu được kết quả cụ thể, cán bộ, đảng viên và nhân dân nhìn thấy được, cảm nhận được. Trong nửa cuối của nhiệm kỳ Đại hội Đảng (Khoá XII), cố gắng phấn đấu hoàn thành một bước việc thể chế hoá, cụ thể hoá Nghị quyết thành các quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước về công tác cán bộ, xây dựng và quản lý đội ngũ cán bộ theo quy hoạch, phù hợp với tình hình thực tế; từng bước thực hiện việc bố trí bí thư cấp ủy cấp tỉnh, cấp huyện không là người địa phương; hoàn thành việc rà soát, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ các cấp gắn với kiện toàn tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Đồng thời, làm tốt công tác chuẩn bị nhân sự Đại hội Đảng bộ các cấp và Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.
Nhận thức rõ tầm quan trọng và ý nghĩa của Nghị quyết số 26-NQ/TƯ của Hội nghị Trung ương lần thứ 7 (Khóa XII) về “tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cán bộ cấp chiến lược đủ năng lực, phẩm chất và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ”; toàn Đảng, toàn dân, toàn quân và cả hệ thống chính trị làm tốt những vấn đề nêu trên là góp phần thiết thực vào thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng; Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 4 (Khóa XII) về: “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng”; tạo chuyển biến mạnh mẽ trong xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp và đổi mới toàn diện công tác cán bộ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới./.
Trung tướng, TS. Lê Huy Vịnh - Ủy viên Trung ương Đảng,
Ủy viên Quân ủy Trung ương, Tư lệnh Quân chủng Phòng không, không quân
Theo tcnn.vn
Lệ Minh (st)
--------------------
Ghi chú:
(1),(2) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb CTQG, H.2016, tr.205, tr.206.
(3),(4),(5) Hồ Chí Minh, toàn tập, tập 5, Nxb CTQG, H.2000, tr.269, tr.273, tr.252-253.
(6) Kết luận của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ 6, khoá XI.
