Việt Nam là một quốc gia đa tín ngưỡng, đa tôn giáo. Hiện nay, Nhà nước đã công nhận tư cách pháp nhân và cấp giấy chứng nhận hoạt động cho 43 tổ chức thuộc 16 tôn giáo, có hơn 26 triệu tín đồ chiếm trên 27% dân số cả nước. Đồng bào theo các tôn giáo chủ yếu là nhân dân lao động, có tinh thần yêu nước, gắn bó với dân tộc và chế độ xã hội chủ nghĩa, sống “tốt đời đẹp đạo”. Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn nhất quán quan điểm thực hiện chính sách tôn trọng tự do tín ngưỡng, tôn giáo, chăm lo xây dựng mối quan hệ đoàn kết giữa người theo tôn giáo và người không theo tôn giáo; tập hợp mọi tầng lớp nhân dân trong mặt trận chung, tạo thành lực lượng cách mạng to lớn, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ cách mạng do Đảng lãnh đạo.
Quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc quan điểm, chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước, các chỉ thị, hướng dẫn của Trung ương, Quân ủy Trung ương, Tổng cục Chính trị, công tác tôn giáo trong Quân đội những năm qua đã đạt được những kết quả quan trọng. Nhận thức, ý thức trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ, nhất là cán bộ lãnh đạo, chủ trì các cấp ngày càng nâng lên. Các đơn vị trong toàn quân đã có nhiều việc làm thiết thực, cụ thể, như: Tích cực tham gia hỗ trợ đồng bào các tôn giáo phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo, nâng cao dân trí, phòng, chống dịch bệnh, xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư, gia đình văn hóa, cùng với giúp đồng bào phòng, chống và khắc phục hậu quả thiên tai, lũ lụt, v.v.. Các đoàn kinh tế - quốc phòng, lực lượng Bộ đội Biên phòng thường xuyên cử cán bộ, các tổ công tác xuống địa bàn vùng tôn giáo, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương kiện toàn chức danh cán bộ thôn, bản; bồi dưỡng, kết nạp đảng viên; xây dựng tổ chức huấn luyện dân quân tự vệ, dự bị động viên, làm tốt công tác tuyển quân, tuyển sinh quân sự; công tác vận động chức sắc, tín đồ, người có uy tín trong các tôn giáo thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh ngày càng hiệu quả. Công tác dân vận ở vùng đồng bào tôn giáo được tiến hành với nhiều nội dung, hình thức phong phú, mang lại hiệu quả thiết thực, nổi bật là: “Hành quân dã ngoại làm công tác dân vận”, “Gắn kết hộ người Kinh với hộ đồng bào dân tộc thiểu số”, giúp đồng bào phát triển kinh tế hộ gia đình; “Xóa một hộ đói, giảm một hộ nghèo”; phong trào “Họ đạo gương mẫu”; Chương trình “Mái ấm cho người nghèo nơi biên giới, hải đảo”, “Ngân hàng bò”, “Nâng bước em tới trường; “Cảnh sát biển với đồng bào dân tộc, tôn giáo”, “Gắn kết yêu thương, giữa lương và giáo”, v.v.. Hằng năm, nhân các dịp lễ, Tết, các sự kiện chính trị trọng đại của Đảng, Nhà nước, Quân đội và những ngày lễ trọng của các tôn giáo, các đơn vị tổ chức nhiều cuộc gặp mặt các chức sắc, tín đồ tôn giáo; công tác quản lý, rèn luyện, giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng quân nhân theo các tôn giáo thực hiện nghiêm điều lệnh quản lý bộ đội; thực hiện tốt Quy chế dân chủ cơ sở, không có hành vi phân biệt, đối xử luôn tạo điều kiện cho quân nhân theo các tôn giáo phấn đấu tu dưỡng, rèn luyện nâng cao phẩm chất chính trị, có đủ trình độ, năng lực hoàn thành tốt nhiệm vụ. Công tác bồi dưỡng, kết nạp quân nhân theo các tôn giáo vào Đảng và tham gia sinh hoạt đảng, thực hiện đúng hướng dẫn của Trung ương. Nhân các ngày lễ của các tôn giáo, lãnh đạo, chỉ huy đơn vị đều tổ chức các hoạt động văn hóa phù hợp với các tôn giáo và điều kiện của đơn vị. Các vấn đề về đất đai, cơ sở vật chất của các tôn giáo có liên quan đến quốc phòng - an ninh được cấp ủy, chỉ huy các đơn vị phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền và các cơ quan chức năng ở địa phương giải quyết đúng pháp luật. Những việc làm trên đã góp phần động viên tư tưởng, phát huy quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của quân nhân, tạo sự đồng thuận, niềm tin của các chức sắc, tín đồ và nhân dân vùng tôn giáo vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, Quân đội và chế độ xã hội chủ nghĩa; củng cố và nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở vùng đồng bào có đạo; tăng cường sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, giữ vững ổn định chính trị ở cơ sở. Đồng thời, làm cho quần chúng nhân dân hiểu rõ và nâng cao tinh thần cảnh giác, chủ động đấu tranh, ngăn ngừa, làm thất bại âm mưu, thủ đoạn lợi dụng tôn giáo của các thế lực thù địch để thực hiện chiến lược “Diễn biến hòa bình”, gây bạo loạn lật đổ chống phá cách mạng nước ta.
Những năm tới, tình hình tôn giáo thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, các hiện tượng tôn giáo, tín ngưỡng được truyền bá nhanh chóng giữa các quốc gia tăng lên; đặc biệt là việc tận dụng công nghệ thông tin để đẩy mạnh việc phát triển tín đồ. Đối với nước ta, công cuộc đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước tiếp tục đạt được nhiều thành tựu quan trọng, vị thế nước ta trên trường quốc tế không ngừng được nâng lên. Tuy nhiên, trong thời kỳ hội nhập sâu rộng kinh tế thế giới, đất nước ta vẫn còn đứng trước những khó khăn, thách thức mới; các thế lực thù địch tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chiến lược “Diễn biến hòa bình” với âm mưu, thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt, phức tạp hơn, trong đó, việc lợi dụng tự do tôn giáo để xuyên tạc, chống phá cách mạng nước ta là một trong những nội dung trọng tâm của chúng. Đối với hoạt động tôn giáo, bên cạnh xu thế hành đạo gắn bó với dân tộc, trong khuôn khổ pháp luật là chủ yếu, vẫn còn tiềm ẩn những yếu tố khó lường, ảnh hưởng đến an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ở địa phương, cơ sở. Trong khi đó, bên cạnh những kết quả tích cực, nhận thức và năng lực, phương pháp tiến hành công tác tôn giáo của một bộ phận cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang vẫn còn những hạn chế, bất cập cần phải khắc phục kịp thời.
Trước yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, tiếp tục quán triệt sâu sắc quan điểm, chính sách tôn giáo của Đảng và Nhà nước, các chỉ thị, nghị định của Chính phủ về công tác tôn giáo, Quân ủy Trung ương đã ra Chỉ thị 1006-CT/QUTW ngày 27/9/2019 “Về tiếp tục đổi mới và tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo Quân đội thực hiện công tác tôn giáo trong tình hình mới”. Nội dung Chỉ thị tập trung vào những vấn đề chủ yếu sau: Tiếp tục quán triệt sâu sắc các quan điểm, nhiệm vụ, nguyên tắc, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về tôn giáo và công tác tôn giáo; làm cho cán bộ, chiến sĩ trong toàn quân thống nhất nhận thức và trách nhiệm về công tác tôn giáo, coi đó là nhiệm vụ chính trị của Quân đội. Các cơ quan chức năng của Bộ Quốc phòng nghiên cứu, cụ thể hóa chủ trương, chính sách tôn giáo của Đảng và Nhà nước để triển khai thực hiện bảo đảm phù hợp với nhiệm vụ của Quân đội và sự phát triển của tình hình mới. Tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động công tác dân vận, tham gia xây dựng cơ sở địa phương vùng có đông đồng bào tôn giáo vững mạnh toàn diện. Những tồn tại về đất đai, cơ sở vật chất của tôn giáo liên quan đến quốc phòng - an ninh phải được giải quyết trên nguyên tắc: đúng pháp luật của Nhà nước; từng trường hợp cụ thể phải đảm bảo yêu cầu nhiệm vụ quân sự, sự ổn định tình hình chính trị - xã hội, phù hợp với chủ trương, chính sách tôn giáo của Đảng, Nhà nước.
Để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác tôn giáo trong tình hình mới theo Chỉ thị 1006-CT/QUTW của Quân ủy Trung ương, các cơ quan, đơn vị trong toàn quân cần tập trung thực hiện tốt một số nội dung chủ yếu sau:
Một là, tiếp tục tuyên truyền, giáo dục, quán triệt, phổ biến đến mọi cán bộ, chiến sĩ trong cơ quan, đơn vị nhận thức đầy đủ, sâu sắc Chỉ thị của Thường vụ Quân ủy Trung ương “Về tiếp tục đổi mới và tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo Quân đội thực hiện công tác tôn giáo trong tình hình mới”, các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, hướng dẫn của Tổng cục Chính trị về công tác tôn giáo, nhất là Chỉ thị số 18-CT/TW, ngày 10/01/2018 của Bộ Chính trị “Về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 25-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khóa IX về công tác tôn giáo trong tình hình mới”; Luật Tín ngưỡng, tôn giáo năm 2016; Nghị định số 162/2017/NĐ-CP ngày 30/12/2017 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Tín ngưỡng, tôn giáo, v.v.. Các cơ quan, đơn vị xác định hình thức, phương pháp, thời gian học tập, quán triệt Chỉ thị phù hợp đặc điểm tình hình, nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị mình, có thể kết hợp với các hội nghị học tập, quán triệt các nghị quyết, chỉ thị của cấp ủy các cấp, song phải đảm bảo nội dung, đạt được mục đích, yêu cầu đề ra. Quá trình học tập, quán triệt, tập trung làm rõ những quan điểm sau: (1). Tín ngưỡng, tôn giáo là nhu cầu tinh thần của một bộ phận nhân dân, đang và sẽ tồn tại cùng dân tộc trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta; (2). Đồng bào các tôn giáo là bộ phận của khối đại đoàn kết toàn dân tộc; (3). Đảng, Nhà nước thực hiện nhất quán chính sách đại đoàn kết toàn dân tộc; (4). Đoàn kết đồng bào theo các tôn giáo khác nhau; đoàn kết đồng bào theo tôn giáo và đồng bào không theo tôn giáo; (5). Nội dung cốt lõi của công tác tôn giáo là công tác vận động quần chúng; (6). Công tác tôn giáo là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị; (7). Mọi công dân không phân biệt tín ngưỡng, tôn giáo đều có quyền và nghĩa vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; (8). Việc theo đạo, truyền đạo cũng như mọi hoạt động tôn giáo khác đều phải tuân thủ Hiến pháp và pháp luật; không được lợi dụng tôn giáo để truyền đạo trái pháp luật, tuyên truyền, kích động gây chia rẽ nhân dân, chia rẽ các dân tộc, gây rối trật tự, xâm phạm an ninh quốc gia, v.v. Hằng năm, các cơ quan, đơn vị lồng ghép thông tin về tình hình, kết quả thực hiện công tác tôn giáo của Quân đội nói chung, tình hình tôn giáo trên địa bàn, kết quả thực hiện công tác tôn giáo của đơn vị nói riêng vào chương trình giáo dục chính trị cho các đối tượng.
Hai là, thường xuyên phối hợp chặt chẽ với các cơ quan xây dựng Đảng, cơ quan quản lý nhà nước về tôn giáo, các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể địa phương nghiên cứu, tìm hiểu, nắm những kiến thức cơ bản về tín ngưỡng, tôn giáo, nhất là các hiện tượng tín ngưỡng, tôn giáo mới (những Ngày lễ trọng, nghi thức, đời sống đức tin,...), góp phần nâng cao chất lượng thực hiện nhiệm vụ chính trị của đơn vị, nhất là công tác tuyển quân, tuyển sinh quân sự, xây dựng lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên vùng đồng bào tôn giáo; bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho chức sắc, chức việc, nhà tu hành, người đứng đầu các tổ chức tôn giáo. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, phải quán triệt quan điểm: “Không phân biệt người theo tôn giáo với người không theo tôn giáo, tạo điều kiện thuận lợi để mọi công dân phát huy những giá trị tốt đẹp của các tôn giáo trong thực hiện nghĩa vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.
Ba là, tiếp tục đẩy mạnh công tác dân vận ở vùng đồng bào tôn giáo. Thường xuyên đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền, vận động phù hợp với truyền thống, phong tục, tập quán của đồng bào, nghi thức đời sống đức tin của từng tôn giáo. Bằng các việc làm cụ thể, như: Tham gia phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xóa đói, giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh; phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, ô nhiễm môi trường, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn; tổ chức gặp mặt, thăm hỏi, động viên tranh thủ, phát huy vai trò của các chức sắc, chức việc, người có uy tín trong đồng bào các dân tộc thiểu số, tôn giáo trong phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh vùng giáo. Thông qua đó, nâng cao hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo của tổ chức đảng, hiệu lực quản lý, điều hành của chính quyền cơ sở, chất lượng hoạt động của các tổ chức chính trị - xã hội địa phương; tuyên truyền, phổ biến đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, nhất là đối với tín đồ, chức sắc, chức việc, nhà tu hành, người có uy tín trong các tôn giáo, tạo sự đồng thuận cao trong tổ chức thực hiện.
Bốn là, thực hiện tốt chính sách tôn giáo đối với quân nhân có đạo, gốc đạo; công tác bồi dưỡng, kết nạp đảng viên đối với người theo tôn giáo đang phục vụ trong Quân đội theo Quy định số 06-Qđi/TW ngày 28/8/2018 của Bộ Chính trị, Hướng dẫn số 20/HD-BTCTW ngày 26/9/2019 của Ban Tổ chức Trung ương về thực hiện Quy định số 06-QĐi/TW, ngày 28/8/2018 về “Quy định một số điểm về kết nạp đảng viên đối với người theo tôn giáo và đảng viên là người theo tôn giáo tham gia sinh hoạt tôn giáo”. Quán triệt để mọi quân nhân chấp hành nghiêm Luật Nghĩa vụ quân sự, Luật Quân nhân chuyên nghiệp, Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam. Nghiêm cấm mọi hành vi phân biệt đối xử đối với quân nhân theo các tôn giáo, tạo điều kiện để mọi quân nhân đều được phấn đấu tu dưỡng, rèn luyện, có đủ phẩm chất chính trị, trình độ và năng lực hoàn thành tốt nhiệm vụ, góp phần tạo nguồn cán bộ cho các địa phương vùng giáo.
Năm là, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng, phát huy hiệu quả các phương tiện thông tin truyền thông hiện đại phục vụ cho việc nắm tình hình; tuyên truyền, giáo dục không để quân nhân tham gia vào các hoạt động của một số “hiện tượng tôn giáo mới”, hoạt động của các tổ chức, hội nhóm lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo để thực hiện âm mưu thành lập các tổ chức chính trị đối lập, ly khai, tự trị vùng đồng bào dân tộc thiểu số, như: “Nhà nước Mông”, “Nhà nước Đề Ga”, “Nhà nước Khơ me Crôm”; chủ động phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn và tham gia giải quyết kịp thời các vụ việc phức tạp liên quan đến tôn giáo, góp phần làm thất bại âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề tín ngưỡng, tôn giáo để chống phá Đảng, Nhà nước và Quân đội.
Sáu là, thường xuyên củng cố, kiện toàn cơ quan dân vận các cấp đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; tích cực tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng nâng cao kiến thức về tôn giáo, kỹ năng công tác dân vận vùng đồng bào tôn giáo cho cán bộ, chiến sĩ; làm tốt công tác kiểm tra, sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm, biểu dương khen thưởng kịp thời những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện công tác tôn giáo.
Đồng bào các tôn giáo là một bộ phận của khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Thực hiện tốt công tác tôn giáo là một nhiệm vụ chính trị của toàn quân, nhằm góp phần thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, giữ vững ổn định chính trị, tạo sự đồng thuận trong xã hội, tăng cường sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, phấn đấu vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.
Thượng tướng Trần Quang Phương,
Ủy viên Trung ương Đảng,
Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam
Theo Tạp chí Quốc phòng toàn dân
Tâm Trang (st)
