Trước khi xuống con tàu Amiral Latouche Tréville để ra đi tìm đường cứu nước vào ngày 05-6-1911, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ở tại ngôi nhà số 5 đường Châu Văn Liêm, Phường 14, Quận 5, TP Hồ Chí Minh trong 9 tháng. Hiện nay, ngôi nhà số 5 Châu Văn Liêm là một trong những di tích lưu niệm về Bác Hồ tại thành phố Hồ Chí Minh.
Có mặt cùng với các bạn đoàn viên thanh niên thăm nơi Bác Hồ đã ở trước khi ra đi tìm đường cứu nước, chúng tôi được chị Nguyễn Thị Thu Thủy, cán bộ quản lý di tích giới thiệu: Nơi đây, người thanh niên Nguyễn Tất Thành đã ở từ tháng 9-1910 tới ngày 04-6-1911. Đây là cơ sở của phân cuộc Liên Thành thương quán - một tổ chức kinh doanh do sĩ phu Bình Thuận thành lập năm 1906, đã giúp đỡ Nguyễn Tất Thành trong quá trình từ Phan Thiết vào Sài Gòn, hỗ trợ tài chính cho người thanh niên Nguyễn Tất Thành trước khi lên tàu sang Pháp.
Di tích nhà số 5 Châu Văn Liêm nơi Bác Hồ đã ở trước khi ra đi tìm đường cứu nước.
Theo những tư liệu lịch sử cho biết ngày 06-6-1906, từ ý tưởng của Chí sĩ Phan Châu Trinh, Công ty Liên Thành được thành lập tại Phan Thiết. Cuối năm 1906, Liên Thành thương quán được mở rộng và đặt thêm một số trụ sở tại Sài Gòn mang tên Liên Thành phân cuộc ở số 1, 2, 3 Quai Testard (bến Testard) - Chợ Lớn (nay là đường Châu Văn Liêm).
Liên Thành là chủ sở hữu và sáng lập ra trường Dục Thanh - Phan Thiết, người thanh niên Nguyễn Tất Thành đã dạy học ở đây. Năm 1910, người thanh niên Nguyễn Tất Thành (lúc này là thầy giáo) từ trường Dục Thanh - Phan Thiết vào Sài Gòn. Được sự giúp đỡ của ông Trương Gia Mô, ông Hồ Tá Bang và ông Trần Lệ Chất, Người được bố trí sống tại nhà ông Lê Văn Đạt - một người con bên mẹ của cụ Trương Gia Mô.
Bằng uy tín và sự khôn khéo, các ông đã vận động viên Công sứ Pháp đồng ý cấp giấy thông hành cho Nguyễn Tất Thành với một tên mới là Văn Ba. Sau hai ngày, Người được đưa đến ở tại cơ sở Liên Thành phân cuộc.
Hình ảnh tái hiện hành trình ra đi tìm đường cứu nước của thanh niên Nguyễn Tất Thành được trưng bày tại di tích.
Trong thời gian ở tại Sài Gòn, Người vừa dạy học vừa đi làm ở trường cơ khí (Escole des Mécaniciens), vừa đi bán báo ở khu vực thương cảng để kiếm sống và tìm hiểu đời sống công nhân, nhân dân lao động cũng như các tàu ra vào cảng Sài Gòn. Đây là thời gian hết sức quan trọng để Người có bước chuẩn bị trực tiếp về vật chất, tinh thần, phương tiện và có quyết định cuối cùng cho việc ra đi tìm đường cứu nước.
Ngày 04-6-1911, Người lấy tên Văn Ba, rời phân cuộc Liên Thành thương quán. Ngày 05-6-1911, trên con tàu Amiral Latouche Tréville, Người rời bến cảng Nhà Rồng, ra đi tìm con đường giành độc lập, tự do cho dân tộc.
Hiện nay, toàn bộ không gian bên trong của di tích được sử dụng trưng bày các tư liệu hình ảnh về Bác Hồ. Đây là nơi để các thế hệ đoàn viên thanh niên của thành phố Hồ Chí Minh và cả nước đến học tập, tìm hiểu về thân thế, sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Bài, ảnh: Gia Tú
Theo Báo điện tử Quân đội nhân dân
Thu Hiền (st)
