Quân đội nhân dân Việt Nam (QĐND), do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh trực tiếp tổ chức, xây dựng, lãnh đạo, giáo dục và rèn luyện. Quân đội ta luôn mang trong mình bản chất cách mạng, truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ” - Bộ đội của Dân - Bộ đội vì Dân.
Ảnh minh họa.
Gần 78 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, phát huy bản chất cách mạng, truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ”, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam đã không quản ngại hy sinh, gian khổ, cùng toàn dân chiến đấu, chiến thắng các thế lực xâm lược, giành độc lập dân tộc, đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội và ngày nay đang tiến hành thắng lợi công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, hội nhập quốc tế. Mặc dù có nhiều khó khăn, thử thách trên con đường phát triển, nhưng Quân đội ta luôn một lòng sắt son với Đảng, tận trung với nước, tận hiếu với dân; không ngừng nâng cao trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu thắng lợi trong mọi tình huống. Cùng với đó, Quân đội thực hiện tốt công tác dân vận, tích cực tham gia giúp dân xóa đói giảm nghèo, xây dựng cơ sở chính trị, xây dựng nông thôn mới; luôn đi đầu trong giúp dân khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn; càng trong khó khăn, ác liệt, tình quân dân càng thêm gắn bó, thân thiết….
Tuy nhiên, việc giữ vững và phát huy bản chất cách mạng, truyền thống, phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” của Quân đội ta trong tình hình mới, góp phần thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc “từ sớm, từ xa”; “giữ nước từ khi nước chưa nguy, cần thực hiện tốt một số giải pháp sau đây:
Một là, thường xuyên giáo dục, quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng về bảo vệ Tổ quốc từ “sớm, từ xa”; “giữ nước từ khi nước chưa nguy”.
Quan điểm bảo vệ Tổ quốc “từ sớm, từ xa” thể hiện tư duy, tầm nhìn chiến lược, tính chủ động, sáng tạo của Đảng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Quan điểm này là sự kế thừa bài học, kế sách “giữ nước từ khi nước chưa nguy” của tổ tiên trong lịch sử dựng nước và giữ nước. Nhờ sớm nêu cao tinh thần chủ động giữ nước, mà chúng ta luôn giữ vững non sông, bờ cõi, khẳng định nền độc lập, tự chủ, bảo toàn chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia. Quan điểm bảo vệ Tổ quốc “từ sớm, từ xa” là tổng thể các tư tưởng, hành động của Đảng, Nhà nước và Nhân dân diễn ra từ trước, nhằm sớm phát hiện, ngăn chặn, đẩy lùi, triệt tiêu những âm mưu, hành động chống phá chế độ, xâm phạm chủ quyền, lãnh thổ, lợi ích quốc gia - dân tộc, không để Tổ quốc bị động, bất ngờ, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, phát triển đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Tư duy chiến lược về bảo vệ Tổ quốc “từ sớm, từ xa” của Đảng gồm nhiều nội dung, trong đó tập trung vào một số vấn đề cơ bản như: Chủ động nắm, nghiên cứu, phân tích, dự báo chính xác tình hình thế giới, khu vực, trong nước; Xây dựng tiềm lực, lực lượng, thế trận quốc phòng vững mạnh; Phát huy sức mạnh tổng hợp bảo vệ Tổ quốc “từ sớm, từ xa”; Phương thức bảo vệ Tổ quốc “từ sớm, từ xa”; Đẩy mạnh công tác đối ngoại, góp phần bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN…..Những nội dung đó cần được thường xuyên quán triệt để mỗi cán bộ, chiến sĩ; nhất là đội ngũ cán bộ chủ trì các cấp hiểu rõ và hành động đúng quan điểm đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong bảo vệ Tổ quốc “từ sơm, từ xa”.
Hai là, tập trung xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại; hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ Đảng, Nhà nước và nhân dân giao trong mọi tình huống.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có nhiều bài viết và phát biểu chỉ đạo về xây dựng QĐND. Đặc biệt, trong bài “Xây dựng quân đội vững mạnh toàn diện, bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa”, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh một số nội dung trọng tâm mà Đảng bộ Quân đội và toàn quân phải tiếp tục quán triệt, tổ chức triển khai thực hiện tốt. Đó là:
(1) Quân đội phải tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, gắn bó máu thịt với nhân dân...; (2) Tập trung xây dựng Đảng bộ Quân đội thật sự trong sạch, vững mạnh, "gương mẫu, tiêu biểu", đáp ứng sự tin tưởng, kỳ vọng của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân; (3) Đặc biệt coi trọng xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị, làm cơ sở nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của toàn quân; (4) Chủ động nghiên cứu, nắm, dự báo đúng tình hình, kịp thời tham mưu với Đảng, Nhà nước chủ trương về quân sự, quốc phòng; xử lý có hiệu quả các tình huống, bảo đảm trong bất cứ điều kiện, hoàn cảnh nào cũng không để bị động, bất ngờ; chuẩn bị sẵn sàng các giải pháp tổng thể, hóa giải nguy cơ chiến tranh, xung đột từ sớm, từ xa, bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước; ứng phó có hiệu quả với các thách thức an ninh phi truyền thống trong tình hình mới; (5) Phát huy tốt vai trò nòng cốt trong xây dựng nền QPTD, thế trận QPTD gắn với thế trận ANND. Nâng cao hơn nữa chất lượng xây dựng và hoạt động của các KVPT trong thế bố trí chiến lược của cả nước. Tăng cường tiềm lực quốc phòng, sức mạnh quốc gia, đủ khả năng huy động ứng phó có hiệu quả các tình huống QP, AN; (6) Thực hiện đồng bộ các giải pháp xây dựng quân đội chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; một số quân, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại; tạo tiền đề vững chắc để phấn đấu từ năm 2030 xây dựng quân đội hiện đại. Đặc biệt, toàn quân tiếp tục nỗ lực thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng QĐND Việt Nam tinh, gọn, mạnh, tiến lên hiện đại. Thường xuyên quan tâm, chăm lo xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao; triển khai hiệu quả đột phá về tổ chức và trang bị; quan tâm phát triển công nghiệp quốc phòng đạt trình độ tiên tiến, hiện đại... Tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng, luôn chủ động bảo vệ vững chắc Tổ quốc từ sớm, từ xa, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước bền vững.
Ba là, tiếp tục phát huy truyền thống,phẩm chất cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ” trong bối cảnh, tình hình quốc tế, trong nước với nhiều diễn biến phức tạp, khó lường.
Phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” là giá trị văn hóa quân sự bền vững được hình thành và phát triển trong suốt quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Quân đội. Việc tiếp tục phát huy phẩm chất cao quý đó trong tình hình hiện nay, sẽ tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong đời sống xã hội và trong Quân đội, góp phần xây dựng môi trường văn hóa quân sự lành mạnh, tăng cường bản chất cách mạng, xây dựng Quân đội nhân dân “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, trước hết là xây dựng vững mạnh về chính trị. Để làm được điều đó, các cấp ủy đảng trong Quân đội cần quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn làm tốt công tác giáo dục, quán triệt, rèn luyện, trau dồi cho cán bộ, chiến sĩ những phẩm chất tốt đẹp, giá trị nhân văn của “Bộ đội Cụ Hồ” đã được lưu giữ, kế thừa, không ngừng phát triển qua thực tiễn đấu tranh cách mạng, xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời, đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo Chỉ thị của Bộ Chính trị (khóa XII; khoá XIII) và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” gắn với phong trào Thi đua Quyết thắng và các cuộc vận động, các phong trào khác, tạo điều kiện để cán bộ, chiến sĩ được thử thách, rèn luyện và hoàn thiện nhân cách người quân nhân cách mạng. Cùng với đó, cần tích cực đưa bộ đội vào hoạt động thực tiễn, thông qua nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, giúp dân phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, xây dựng nông thôn mới, xóa đói giảm nghèo. Trong quá trình thực hiện, đề cao vai trò tiền phong, gương mẫu của đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cán bộ chủ trì, với tinh thần: Cấp trên làm gương cho cấp dưới, cán bộ làm gương cho chiến sĩ, tạo môi trường thuận lợi để phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” luôn phát huy và tỏa sáng.
Bốn là, đẩy mạnh công tác nghiên cứu dự báo chiến lược, tập trung xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh và phát huy sức mạnh tổng hợp giữ vững độc lập, chủ quyền, vùng đất, biển đảo và vùng trời trong mọi tình huống.
Chủ động bám sát tình hình, thực hiện tốt công tác nghiên cứu dự báo chiến lược là vấn đề quan trọng hàng đầu trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, dự báo chính xác xu hướng phát triển, nhất là tình hình liên quan trực tiếp đến quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc thì mới đề ra được đối sách kịp thời, hiệu quả. Trước những biến động của tình hình thế giới, khu vực và trong nước, đối tượng và đối tác đan xen như hiện nay, đòi hỏi công tác nghiên cứu dự báo chiến lược phải tăng cường công tác nắm tình hình, tập trung nghiên cứu, đánh giá, phân tích và dự báo chiến lược chính xác. Đặc biệt, cần chú ý đánh giá chính xác, kịp thời về đối tượng, đối tác của cách mạng Việt Nam; dự kiến các tình huống chiến lược có thể xảy ra... Từ đó, đề xuất chủ trương, giải pháp có tính hệ thống, toàn diện, khả thi, nhằm chủ động phòng ngừa, xử lý thắng lợi các tình huống về quốc phòng, an ninh, không để bị động, bất ngờ về chiến lược, không để các thế lực thù địch lợi dụng làm phức tạp tình hình; đồng thời, chỉ đạo thực hiện tốt nhiệm vụ xây dựng lực lượng, tổ chức thế trận, nâng cao khả năng phòng thủ đất nước, nhất là trên các hướng và địa bàn chiến lược.
Năm là, đẩy mạnh đối ngoại quốc phòng, giữ vững môi trường hoà bình, góp phần bảo vệ Tổ quốc “từ sớm, từ xa”, “giữ nước từ khi nước chưa nguy”.
Trong bối cảnh của tình hình thế giới, khu vực và trong nước hiện nay thì một trong những phương thức tốt nhất, hiệu quả nhất được coi là thượng sách trong bảo vệ Tổ quốc là giữ vững môi trường hòa bình, giữ vững ổn định chính trị, ngăn ngừa không để xảy ra xung đột và chiến tranh dưới bất cứ hình thức, quy mô nào. Đại hội XIII của Đảng nhấn mạnh: “Tiếp tục phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại trong việc tạo lập và giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, phát huy tối đa nguồn lực bên ngoài để phát triển đất nước, nâng cao vị thế, uy tín của đất nước”. Đối ngoại quốc phòng là bộ phận quan trọng của đối ngoại Quốc gia, Đảng ta xác định: Lấy đối ngoại quốc phòng làm công cụ quan trọng giải quyết tranh chấp, bảo vệ chủ quyền, lợi ích quốc gia - dân tộc; tạo lợi thế chính trị trong mọi biến động của tình hình, đóng góp cho hòa bình, ổn định của khu vực. Mục tiêu của đối ngoại quốc phòng là, thiết lập và phát triển quan hệ về quốc phòng với tất cả các nước trên cơ sở bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau, nhằm huy động các nguồn lực bên ngoài vào củng cố quốc phòng, an ninh, xây dựng lực lượng vũ trang, giữ vững môi trường hòa bình, tạo điều kiện thuận lợi cho công cuộc xây dựng, đổi mới đất nước và bảo vệ Tổ quốc. Xây dựng tốt mối quan hệ hòa bình, hữu nghị với tất cả các nước, sử dụng các mối quan hệ này để đấu tranh chống các thế lực thù địch với Việt Nam. Khai thác tốt mọi sự giúp đỡ của các nước trong bảo vệ Tổ quốc ngoài lãnh thổ Việt Nam; xây dựng mối quan hệ láng giềng với các nước xung quanh theo tinh thần láng giềng thân thiện, anh em đoàn kết, quốc gia hữu nghị, cùng chia sẻ trách nhiệm trong bảo vệ Tổ quốc; xử lý khôn khéo vấn đề “đối tác”, “đối tượng”, “bạn”, “thù” với các nước... Thực hiện tốt các nội dung này chính là hiện thực hóa mục tiêu bảo vệ vững chắc Tổ quốc mà không phải tiến hành chiến tranh, thực hiện tư tưởng: quốc phòng tối ưu là quốc phòng không phải tiến hành chiến tranh của Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta.
Phát huy truyền thống, phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” trong tình hình mới, góp phần thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc “từ sớm, từ xa”; “giữ nước từ khi nước chưa nguy”, là sự thể hiện sâu sắc tình cảm, sự tôn kính, trách nhiệm của Quân đội ta đối với Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu; đồng thời cũng là trách nhiệm của thế hệ cán bộ, chiến sĩ QĐND hiện nay và mai sau đối với lớp lớp cán bộ, chiến sĩ QĐND thế hệ trước đã xây dựng lên hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ-Bộ đội của Dân”. Bất luận trong điều kiện nào, hoàn cảnh khó khăn đến mấy, giá trị, phẩm chất, bản lĩnh “Bộ đội Cụ Hồ” luôn phải được phát huy, phát triển và tỏa sáng, nhất là trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc “từ sớm, từ xa”; “giữ nước từ khi nước chưa nguy”./.
Trung tướng, PGS.TS Đặng Nam Điền
Nguyên Chính uỷ Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Hồ Chí Minh - Toàn tập, Tập 14, tr. 435
2. Đảng Cộng sản Việt Nam – Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Tập 2, Nxb CTQG, H.2021, tr.150, 151, 152, 153, 331, 336.
3. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam”; Nxb CTQG, H.2022.
