Mùa thu Hà Nội với sắc nắng dịu nhẹ, chan hòa khiến lòng người xao xuyến. Thu Hà Nội mang trong mình vẻ đẹp mơ màng, say đắm, nhưng cũng đầy hào hùng, oanh liệt. Đó cũng là vẻ đẹp của ngày giải phóng Thủ đô cách đây tròn 68 năm (10/10/1954 - 10/10/2022).
Đoàn quân chiến thắng tiến vào tiếp quản Thủ đô ngày 10/10/1954.
Thủ đô Hà Nội mến yêu, mảnh đất ngàn năm văn hiến mang trong mình vẻ đẹp lịch sử, văn hóa. Đối với nhiều người, có lẽ Hà Nội càng đẹp hơn vào những ngày thu sang.. Tháng 10 đến làm sao có thể quên được những ký ức của 68 năm về trước trong ngày giải phóng Thủ đô với khí thế hào hùng mãi mãi không thể quên. Trở lại lịch sử, có thể nói Ngày giải phóng Thủ đô là một trong những dấu mốc quan trọng trong cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Đây cũng chính là thành quả to lớn sau những năm tháng kháng chiến trường kỳ của quân dân cả nước, là kết quả trực tiếp của đại thắng Điện Biên Phủ, buộc thực dân Pháp phải ngồi vào bàn thương lượng và ký hiệp đồng Giơnevơ ngày 20/7/1954, chấp nhận rút khỏi miền Bắc Việt Nam. Những ngày mùa thu lịch sử năm 1954, cả "rừng" người náo nức chào đón đoàn quân trở về tiếp quản ở Hà Nội. Cờ đỏ sao vàng tung bay trên đỉnh Cột Cờ cổ kính, đánh dấu ngày Thủ đô được hoàn toàn giải phóng. Trong bài hát “Tiến về Hà Nội” của cố nhạc sĩ Văn Cao có đoạn viết: “Trùng trùng quân đi như sóng/ Lớp lớp đoàn quân tiến về/Chúng ta đi nghe vui lúc quân thù đầu hàng/ Cờ ngày nào tung bay trên phố…”. Mỗi khi những ca từ này vang lên, có lẽ mỗi người đều cảm nhận được 68 năm trước trong tiết trời thu Hà Nội, vẻ đẹp của đất trời đã hòa cùng niềm vui chiến thắng. Đó là hình ảnh Nhân dân ùa ra bên đường với khí thế sôi nổi, phất cờ, tung mũ, reo mừng bài ca chiến thắng. Đó là hình ảnh cờ Tổ quốc tung bay dưới nắng thu vàng rực rỡ. Tất cả những hình ảnh này đã làm lên một phần ký ức đẹp trong ngày giải phóng Thủ đô.
Với người dân Hà Nội, Ngày giải phóng Thủ đô mang trong mình ý nghĩa đặc biệt hơn cả một ngày lễ. Không chỉ vì cờ, hoa, biểu ngữ hay các điểm văn hóa, văn nghệ diễn ra trên từng tuyến phố, mà bởi sự phấn khởi, rộn rã trong lòng mỗi người. Cho đến nay, đã hơn nửa thế kỷ trôi qua, khi nhắc nhớ về mùa thu lịch sử, ngày Thủ đô Hà Nội được giải phóng có lẽ với mỗi người sẽ chan chứa nhiều cảm xúc đặc biệt. Nhớ ngày giải phóng Thủ đô, chúng ta lại thêm một lần nhớ về Bác Hồ. Trong Lời kêu gọi, Bác viết: “Tám năm qua, Chính phủ phải xa rời Thủ đô để kháng chiến cứu nước. Tuy xa nhau, nhưng lòng Chính phủ luôn luôn gần cạnh đồng bào. Ngày nay do nhân dân ta đoàn kết nhất trí, quân đội ta chiến đấu anh dũng, hòa bình đã thắng lợi, Chính phủ lại trở về Thủ đô với đồng bào. Muôn dặm một nhà, lòng vui mừng khôn xiết kể!”. Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng, sau cuộc biến đổi lớn, việc khôi phục lại đời sống bình thường sẽ phức tạp, khó khăn. Nhưng Bác cũng khẳng định: “Chính phủ có quyết tâm, toàn thể đồng bào Hà Nội đồng tâm nhất trí góp sức với Chính phủ, thì chúng ta nhất định vượt được mọi khó khăn và đạt được mục đích chung: Làm cho Hà Nội thành một Thủ đô yên ổn, tươi vui và phồn thịnh.”
Hay tại Đền Giếng trong Khu di tích Đền Hùng (thuộc núi Nghĩa Lĩnh, xã Hy Cương, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ), Bác gặp gỡ cán bộ chiến sĩ Đại đoàn Quân Tiên phong (Sư đoàn 308, Quân đoàn 1) đang trên đường chuẩn bị về tiếp quản Thủ đô. Người đã căn dặn: “Bác cháu ta gặp nhau ở đây trong tình cờ lại rất có ý nghĩa. Ngày xưa các vua Hùng đã có công dựng nước, ngày nay Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước…Trải qua bao thời đại đấu tranh, ông cha ta mới giữ được Thủ đô, tám chín năm nay, do quân ta kiên quyết kháng chiến nên mới có thắng lợi trở về Hà Nội. Vì thế các chú được Trung ương và Chính phủ giao cho nhiệm vụ tiếp quản Thủ đô là được nhận một vinh dự lớn…”.
Bác Hồ nói chuyện với các chiến sĩ Đại đoàn quân Tiên phong tại đền Giếng, Đền Hùng,
Phú Thọ, ngày 19/9/1954.
Lời Người vẫn còn đó thể hiện biết bao xúc động không thể quên đối với bao thế hệ người dân Việt Nam . Ngày giải phóng Thủ đô có thể nói là một dấu son trong lịch sử xây dựng và phát triển của Thủ đô và đất nước. Đây cũng là một trong những bước ngoặt đặc biệt mang ý nghĩa hết sức to lớn, mở ra một thời kỳ phát triển mới cho Thủ đô và đất nước. Thực tế, kể từ ngày giải phóng, Thủ đô Hà Nội đang ngày càng “thay da đổi thịt” xứng đáng là trung tâm về chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học và giáo dục của cả nước. Từ một thành phố bị chiếm đóng, bị chiến tranh tàn phá, giờ đây mỗi người dân Hà Nội đang ra sức hết mình xây dựng Thủ đô Hà Nội ngày một phát triển, xứng đáng là “Thủ đô Ngàn năm văn hiến”, “Thủ đô hòa bình”.
Cho đến tận hôm nay, những hình ảnh của ngày giải phóng Thủ đô vẫn như còn nguyên vẹn qua từng khung cảnh của Hà Nội ngày sang thu, và ở từng mỗi địa danh lịch sử. Nhìn lại quá trình phát triển của Thủ đô từ mốc son rực rỡ này, càng thấy rõ điểm tựa để Hà Nội phát triển như hôm nay chính là tinh thần đoàn kết, ý chí quật cường không bao giờ lùi bước trước khó khăn của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ và Nhân dân Thủ đô Hà Nội và cả nước.
Lăng Bác trong nắng thu.
Những ngày thu sang, trở về Quảng trường Ba Đình, ghé thăm Lăng Bác, có lẽ mỗi người dân Hà Nội sẽ cảm nhận rõ nhất những âm hưởng hào hùng của ngày giải phóng Thủ đô 68 năm về trước vẫn vang vọng khắp đất trời Hà Nội. Nắng thu vẫn sáng lấp lánh bên Lăng. Lăng Bác - “đài hoa vĩnh cửu” chứa đựng bao tình cảm mến thương của người dân Thủ đô, của đồng bào cả nước. Hòa cùng hào khí của Thăng Long “ngàn năm văn hiến”, tinh thần ngày giải phóng Thủ đô vẫn oai hùng, làm nên sức mạnh to lớn để Hà Nội ngày một phát triển, vươn xa…
Phương Ngân
