Như sợi chỉ đỏ xuyên suốt chiều dài lịch sử, với tư cách là một thành tố cơ bản, hình tượng người lính đã góp phần hình thành nền văn hóa dựng nước và giữ nước đặc sắc của dân tộc. Lịch sử văn hóa Việt đã điêu khắc một tượng đài người chiến sĩ bằng ngôn ngữ của anh hùng ca, của tình yêu nước, yêu dân, của ý chí căm thù quân xâm lược. Tượng đài ấy luôn sừng sững và tỏa ánh sáng lương tâm thời đại, công lý chính nghĩa, chân lý lịch sử và đạo lý yêu hòa bình, vì con người!
Đó là hình tượng người anh hùng đặt ý chí tự chủ tự cường của dân tộc lên trên hết trong bài thơ “Thần” tương truyền của Lý Thường Kiệt: “Nam quốc sơn hà nam đế cư”. Nếu kẻ thù dám xâm phạm Tổ quốc, đất đai, cương vực của tổ tiên ta, chúng “sẽ bị đánh tơi bời”. Có một cách hiểu, bài thơ được đặt tên “Thần” là một cách vinh danh người lính như “thần” bảo vệ sông núi nước Nam!
Đó là hình tượng những người tướng sĩ trong “Hịch tướng sĩ” của Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn hăng say học tập binh thư, luyện rèn võ bị để chuẩn bị đánh đuổi kẻ xâm lược Mông Nguyên hùng mạnh nhất thế giới thời ấy. Để rồi có một hình tượng người anh hùng thời Trần cắp ngang ngọn giáo mạnh mẽ, hiên ngang đứng trước lịch sử tràn đầy khát vọng giữ gìn Tổ quốc trong bài thơ “Tỏ lòng” của Phạm Ngũ Lão: “Múa giáo non sông trải mấy thu/ Ba quân khí mạnh nuốt trôi trâu...”!
Chiến sĩ đảo Trường Sa đứng gác bên cột mốc chủ quyền. Ảnh: QUANG TIẾN
Đó là hình tượng “tướng sĩ một lòng phụ tử” vì “việc nhân nghĩa cốt ở yên dân” mà thương yêu, đoàn kết như cha con “hòa nước sông chén rượu ngọt ngào” trong “Cáo bình Ngô” của Nguyễn Trãi để viết bản hùng ca lịch sử đuổi giặc Minh tàn bạo “Đem đại nghĩa để thắng hung tàn/ Lấy chí nhân để thay cường bạo”!
Đó là hình tượng người lính nghĩa sĩ Cần Giuộc chỉ với những vũ khí thô sơ nhất nhưng sẵn sàng đem mạng sống của mình liều chết với kẻ thù xâm lược Pháp để giữ gìn đất nước!...
Những người lính ấy là hiện thân của tinh thần yêu nước, thương dân, vì dân, ý chí dũng cảm quật cường để tô thắm những trang lịch sử bằng vàng của dân tộc!
Học tập, tiếp thu, kế thừa, kết tinh, phát triển và nâng cao các giá trị văn hóa của lịch sử, hình tượng người lính thời đại Hồ Chí Minh đã viết thêm những kỳ tích mới, được nhân dân yêu mến gọi là “người lính Cụ Hồ”!
Họ đã vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, hy sinh, “mưa dầm cơm vắt”, “máu trộn bùn non” để làm nên một Điện Biên Phủ “chấn động địa cầu” đánh dấu chấm hết cho chủ nghĩa thực dân cũ núp dưới bóng “khai hóa văn minh” để cướp bóc tài nguyên!
Họ đã trở thành “một Thạch Sanh của thế kỷ 20” để chiến đấu và chiến thắng quân xâm lược Mỹ, để đất nước hát khúc khải hoàn thỏa ước mơ cha ông ngàn năm: Độc lập dân tộc và hạnh phúc vững bền!
Họ trở thành người lính tình nguyện làm nhiệm vụ quốc tế giúp nhân dân Campuchia thoát khỏi nạn diệt chủng man rợ; nhân dân Campuchia ân nghĩa, chân tình gọi bộ đội Việt Nam là “đội quân nhà Phật”!
Trong lịch sử nhân loại có lẽ hiếm hoi có một đội quân anh dũng, yêu nước, nhân văn cao cả, được nhân dân tin tưởng tuyệt đối như đội quân “người lính Cụ Hồ”!
Đất nước phải chịu nhiều thiên tai, lắm giặc giã, do vậy ở thời nào thì cái thiêng liêng, cao cả nhất vẫn là sự quyết tâm giữ vững chủ quyền, là sự hy sinh để bảo vệ nhân dân, bảo vệ độc lập, tự do của Tổ quốc. Yêu hòa bình và rất mực quý trọng con người nên lịch sử Việt Nam có chính sách “ngụ binh ư nông” rất riêng, tạo nên một đặc trưng của con người Việt Nam truyền thống vừa là nông dân, vừa là người lính. Hòa bình là nông dân nhưng khi đất nước có giặc thì họ ra tiền tuyến. Điều ấy góp phần tạo ra một nét bản sắc của tâm hồn Việt Nam giàu yêu thương và rất đỗi anh hùng. Thời hôm nay, anh Bộ đội Cụ Hồ phát huy cao nhất lý tưởng trung với Đảng, hiếu với dân, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng để luôn là “tấm khiên” và “thanh kiếm” bảo vệ Tổ quốc. Ở nơi biên giới xa xôi không chỉ có những cột mốc bằng xi măng cốt thép, còn có cả những cột mốc sống canh giữ từng phút bình yên cho đất mẹ. Đó là những anh lính biên phòng đã và đang hy sinh tuổi trẻ, khi cần sẵn sàng hy sinh cả máu vì đất nước. Mẹ Tổ quốc yên tâm có những đứa con yêu ngày đêm giữ trời ta xanh sắc thắm hòa bình, giữ biển ta mãi ngân tiếng hát tự do. Là lực lượng chủ lực trong việc tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, anh bộ đội lại tiên phong trong xử lý ô nhiễm môi trường hay rà phá bom mìn. Thiên tai ập đến. Nơi nào có lũ cuốn, có núi lở, có rừng cháy... nơi đó bộ đội có mặt sớm nhất để bảo vệ tính mạng, tài sản của dân. Nơi đồng bằng mưa bão ngập đồng, bộ đội dầm mình gặt lúa giúp dân. Bộ đội làm bác sĩ chữa bệnh. Bộ đội làm thầy giáo dạy trẻ cái chữ. Bộ đội tuyên truyền đường lối, chính sách, pháp luật... Ở đâu có bộ đội, ở đó bà con yên tâm. Bộ đội đã đem lại cuộc đời mới cho người dân nơi hẻo lánh nhất. Bộ đội tham gia xây dựng các công trình kinh tế trọng điểm, có đơn vị vươn ra ngoài thế giới góp phần làm ra của cải, mang thu nhập về cho đất nước. Tham gia đội quân gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc, bộ đội thay mặt đất nước tận tụy giúp đỡ, bảo vệ những người dân nghèo khổ nơi châu Phi xa xôi đang cần sự chia sẻ của tình người...
Thiêng liêng danh hiệu Bộ đội Cụ Hồ, bộ đội của dân, vì dân. Quân với dân như máu thịt trong cơ thể Tổ quốc. Từ dân mà ra, được dân quý, dân tin, dân giúp đỡ ủng hộ, Quân đội ta đã tạo ra sự kết tinh cao độ, tập trung trí tuệ, bản lĩnh, niềm tin, sự chủ động của toàn dân nên mãi mãi sẽ là đội quân vô địch. Trong những ngày đại dịch Covid-19 vừa qua, với khẩu hiệu “Chống dịch như chống giặc”, bộ đội nhường chỗ ở, bộ đội làm bác sĩ, y tá, hộ lý, bộ đội làm “bà nội trợ” đi chợ hộ dân... Bộ đội sống cùng dân, chia sẻ, giúp đỡ những công việc bình thường nhất... “Vì nhân dân phục vụ. Vì nhân dân hy sinh”! Đó là mệnh lệnh từ trái tim người lính, là lẽ sống, lý tưởng. Đó là tầm văn hóa cao cả của người lính Cụ Hồ!
Ai cũng một thời trẻ trai. Ai cũng cần có một tổ ấm. Đất nước khẳng định, ghi nhận sự đóng góp lớn lao vì Tổ quốc, đồng thời cũng rất thấu hiểu trách nhiệm và bổn phận của người lính trong vai trò trụ cột của gia đình riêng. Với tinh thần hy sinh, cống hiến, người lính không đòi hỏi nhưng tấm lòng sẽ đáp lại tấm lòng, cả hệ thống chính trị, các cấp chính quyền địa phương sẽ cùng chung tay giúp người lính thêm ấm lòng, yên tâm làm tốt hơn nữa nhiệm vụ!
Đại tá, PGS, TS NGUYỄN THANH TÚ
Theo Báo Quân đội nhân dân
Thanh Huyền (st)
