Thư gửi Trại nhi đồng nghệ thuật I
Gửi nhi đồng Nghệ thuật,
Những bài nhạc, bài ca các cháu gửi, Bác đều nhận được cả. Bác nhớ đã trả lời rồi. Nay nhận được thư các cháu mới gửi, biết các cháu đều tham gia Thi đua ái quốc. Bác rất vui lòng. Bác khuyên các cháu luôn luôn cố gắng cho tiến bộ và chúc các cháu luôn mạnh khỏe.
Bác hôn các cháu.
Tháng 8 năm 1948
Bác Hồ
(Trích trong Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.5, tr.600)
10. Thư gửi các cháu học sinh trường Việt Bắc
Gửi các cháu học sinh trường Việt Bắc,
Biết các cháu nhịn ăn, quét chợ, hái củi, bán bánh tiết kiệm dành dụm được 216.445 đồng mua công trái, Bác rất cảm động. Bác gửi lời thân ái khen ngợi lòng các cháu nồng nàn yêu nước. Việc các cháu đã xung phong làm, thì chắc học sinh các trường khác cũng sẽ làm được. Số tiền tuy nhỏ nhưng các cháu học sinh ra sức lao động để lấy tiền mua công trái thì có ý nghĩa to. Bác muốn biết: Các cháu
- Sinh hoạt thế nào,
- Học tập thế nào,
- Sức khỏe thế nào,
- Thi đua thế nào,
- Tăng gia sản xuất thế nào?
Bác gửi lời thăm các thầy giáo và cha mẹ các cháu và gửi các cháu nhiều cái hôn.
Ngày 10 tháng 5 năm 1951
Bác Hồ
(Trích trong Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.7, tr.78)
11. Thư gửi các cháu nhi đồng Đội Thanh Bình
Cảm ơn các cháu đã gửi thư cho Bác. Bác mong các cháu thi đua nhau: Hoạt động, lập công, học tập. Bác luôn luôn nhớ các cháu và theo dõi công việc của các cháu. Các cháu cố gắng lên. Ngày Bác cháu ta gặp nhau vui vẻ không xa đâu, vì ngày ta hoàn toàn thắng lợi sắp đến gần.
Bác hôn các cháu!
(Trích trong Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.6, tr.74)
12. Thư gửi nhi đồng toàn quốc nhân ngày Quốc tế Thiếu nhi
Thân ái gửi các cháu nhi đồng toàn quốc,
Mồng 1 tháng trước là ngày Lao động quốc tế.
Mồng 1 tháng này là ngày Nhi đồng quốc tế.
Ngày 01 - 5 là ngày mà tất cả những người lao động trong thế giới tỏ rõ tình đoàn kết và sức đấu tranh của mình.
Ngày 01 - 6 là ngày của các cháu nhi đồng trong thế giới tỏ tình đoàn kết và sức đấu tranh của mình. Mà những người lớn thì tỏ tình yêu quý nhi đồng và đấu tranh để bảo vệ quyền lợi cho nhi đồng.
Chú, bác, anh, chị ra sức kháng chiến, tiêu diệt thực dân Pháp, đánh bại can thiệp Mỹ để các cháu được tự do, khỏi làm nô lệ.
Chú, bác, anh, chị thi đua tăng gia sản xuất để các cháu được no cơm ấm áo.
Thế là người lớn đấu tranh cho nhi đồng. Mà các cháu cũng đấu tranh. Các cháu đấu tranh thế nào? Các cháu:
- Thi đua học tập,
- Thi đua giúp tăng gia sản xuất,
- Thi đua giúp đỡ gia đình các thương binh, tử sĩ.
Thế là các cháu đấu tranh. Các cháu phải đoàn kết, thương yêu nhau, giữa nhi đồng Việt Nam với nhau, giữa nhi đồng Việt Nam với nhi đồng Trung Quốc, nhi đồng Liên Xô, nhi đồng các nước.
Đó là tinh thần quốc tế. Với tinh thần quốc tế ấy, sau này các cháu nhi đồng thế giới lớn lên sẽ không áp bức nhau, xung đột nhau, không chiến tranh đánh giết lẫn nhau. Trái lại, các cháu sẽ thân ái nhau, giúp đỡ nhau, cùng nhau giữ gìn và hưởng thụ hạnh phúc hòa bình và dân chủ.
Lần này Bác nói dài quá, các cháu hiểu được không? Cháu nào không hiểu, thì viết thư hỏi Bác.
Bác chúc các cháu mạnh khỏe, vui vẻ, siêng năng. Bác gửi các cháu cùng anh chị em nhi đồng thế giới của các cháu nhiều cái hôn.
Bác Hồ!
(Trích trong Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.7, tr.91-92)
13. Thư gửi nhi đồng trong nước và ngoài nước nhân ngày 01-6
Các cháu nhi đồng,
Hôm nay, ngày nhi đồng quốc tế, Bác gửi lời thân ái thăm các cháu nhi đồng trong nước, nhi đồng các nước bạn và nhi đồng thế giới. Bác chúc các cháu vui vẻ, mạnh khỏe, ngoan ngoãn, tiến bộ.
Bác đặc biệt gửi lời khen ngợi các cháu trong vùng tạm bị chiếm đã hăng hái tham gia kháng chiến.
Bác gửi các cháu nhiều cái hôn.
Ngày 01 tháng 6 năm 1953
Bác Hồ!
(Trích trong Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.8, tr.138)
14. Thư gửi nhi đồng nhân dịp Trung thu
Gửi các cháu nhi đồng,
Trung thu này là Trung thu hòa bình đầu tiên, sau 8, 9 năm kháng chiến anh dũng của nhân dân ta. Trong cuộc kháng chiến cứu nước, các cháu cũng có đóng góp một phần.
Nhân dịp này, Bác gửi lời thân ái khen ngợi các cháu. Trăng thu trong đẹp, sáng rọi khắp nơi, từ Nam đến Bắc. Cũng như lòng Bác yêu quý tất cả các cháu miền Bắc và miền Nam.
Lần này Bác bận việc quá, không rảnh làm thơ gửi cho các cháu. Bác chỉ chúc các cháu vui vẻ, mạnh khỏe, ngoan ngoãn và cố gắng thi đua học hành.
Đến ngày Nam Bắc một nhà,
Các cháu xúm xít, thì ta vui lòng.
(Trung thu năm Giáp Ngọ)
Bác Hồ của các cháu!
(Trích trong Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.9, tr.52)
15. Thư gửi giáo viên, học sinh, cán bộ thanh niên và nhi đồng
Thân ái gửi toàn thể thầy giáo, học trò và cán bộ thanh niên và nhi đồng,
Nhân dịp các trường bước vào năm học mới, tôi có mấy lời gửi anh chị em và các cháu.
Trong năm học vừa qua, từ khi miền Bắc hoàn toàn giải phóng, các thầy giáo và cán bộ đã cố gắng nhiều. Các cháu học trò đã có những tiến bộ khá. Nhà trường đông đúc vui vẻ. Đó là một thành tích đáng mừng.
Nhưng đó mới là bước đầu. Trường học của chúng ta là trường học của chế độ dân chủ nhân dân, nhằm mục đích đào tạo những công dân và cán bộ tốt, những người chủ tương lai tốt của nước nhà. Về mọi mặt, trường học của chúng ta phải hơn hẳn trường học của thực dân và phong kiến.
Muốn được như thế thì thầy giáo, học trò và cán bộ phải cố gắng hơn nữa để tiến bộ hơn nữa.
Trước hết phải ra sức tẩy sạch ảnh hưởng giáo dục nô dịch của thực dân còn sót lại, như: Thái độ thờ ơ đối với xã hội, xa rời đời sống lao động và đấu tranh của nhân dân; học để lấy bằng cấp, dạy theo lối nhồi sọ. Và cần xây dựng tư tưởng: Dạy và học để phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Nhà trường phải gắn liền với thực tế của nước nhà, với đời sống của nhân dân. Thầy giáo và học trò, tùy hoàn cảnh và khả năng, cần tham gia những công tác xã hội, ích nước lợi dân.
Ngoài ra, mỗi một cấp giáo dục cần nhận rõ nhiệm vụ của mình trong lúc này:
- Đại học thì cần kết hợp lý luận khoa học với thực hành, ra sức học tập lý luận và khoa học tiên tiến của các nước bạn, kết hợp với thực tiễn của nước ta, để thiết thực giúp ích cho công cuộc xây dựng nước nhà.
- Trung học thì cần đảm bảo cho học trò những tri thức phổ thông chắc chắn, thiết thực, thích hợp với nhu cầu và tiền đồ xây dựng nước nhà, bỏ những phần nào không cần thiết cho đời sống thực tế.
- Tiểu học thì cần giáo dục các cháu thiếu nhi: Yêu Tổ quốc, yêu nhân dân, yêu lao động, yêu khoa học, trọng của công. Cách dạy phải nhẹ nhàng và vui vẻ, chớ gò ép thiếu nhi vào khuôn khổ của người lớn. Phải đặc biệt chú ý giữ gìn sức khỏe của các cháu.
Tôi cũng mong các gia đình liên lạc chặt chẽ với nhà trường, giúp nhà trường giáo dục và khuyến khích con em chăm chỉ học tập, sinh hoạt lành mạnh và hăng hái giúp ích nhân dân.
Chúc các thầy giáo, cán bộ và các cháu năm học mới: Đoàn kết, cố gắng, tiến bộ.
Chào thân ái!
Hà Nội, ngày 31 tháng 10 năm 1955
Hồ Chí Minh
(Trích trong Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.10, tr.185-186)
16. Thư gửi các cháu học sinh xã Nam Liên (Nghệ An)
Thân ái gửi các cháu học sinh xã Nam Liên,
Bác đã nhận được thư của các cháu, Bác rất vui mừng. Các cháu học sinh đã cố gắng thi đua học tập tốt, lao động tốt, góp phần xây dựng quê hương chống Mỹ, cứu nước.
Bác hoan nghênh đồng bào, cấp ủy đảng, chính quyền, các thầy giáo, cô giáo xã Nam Liên đã chăm lo đến việc dạy và học và đảm bảo tốt phòng không an toàn cho các thầy giáo, cô giáo và các cháu.
Bác hôn các cháu!
Hà Nội, ngày 15 tháng 3 năm 1967
Bác Hồ
(Trích trong Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.15, tr.315)
17. Thư gửi nam nữ thanh niên và nhi đồng Nam Bộ
Gửi các cháu nam nữ thanh niên và nhi đồng Nam Bộ,
Các cháu yêu mến,
Nhân dịp phái đoàn Chính phủ vào Nam, Bác gửi lời thân ái thăm các cháu.
Vì giao thông khó khăn, Bác cháu ta ít có thư từ đi lại. Tuy vậy, Bác luôn luôn nghĩ đến các cháu.
Bác muốn biết các cháu học hành thế nào, sinh hoạt thế nào, tranh đấu thế nào…
Trong phong trào Thi đua ái quốc này, Bác mong các cháu sẽ cùng với thanh niên và nhi đồng toàn quốc, hăng hái xung phong. Các cháu phải dũng cảm tiến lên, làm cho xứng đáng là con cháu của Phù Đổng Vương, của Trần Quốc Toản. Cho xứng đáng là thanh niên và nhi đồng của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa thống nhất và độc lập.
Bác chờ đợi thơ của các cháu báo cáo cho Bác biết những sự tiến bộ và những thành tích vẻ vang của các cháu.
Ngày 15 tháng 9 năm 1948
Bác hôn các cháu!
Bác Hồ
(Trích trong Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.5, tr.616)
Tâm Trang (tổng hợp)
