Tin tổng hợp
Trong ký ức người họa sĩ 91 tuổi, những ngày tháng ấy vẫn rõ nét đến từng chi tiết. Ông có thể ngồi kể lại hàng giờ, nếu không vì tuổi tác đã cao, sức khỏe không còn cho phép nữa.
Những ngày đầu tháng 9-1969, tin Chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời đã gây xúc động sâu sắc đến tình cảm của mọi người con dân nước Việt. Từ đô thành còn chịu sự kìm kẹp của địch đến bưng biền Đồng Tháp, đất Mũi Cà Mau, từ Nhà tù Chí Hòa, Côn Đảo đến chiến khu giải phóng, những người chiến sĩ cách mạng và nhân dân miền Nam, bằng nhiều hình thức, đã tổ chức truy điệu Người với lòng kính yêu vô hạn.
“Tin Chủ tịch Hồ Chí Minh từ trần khiến tù nhân 6 trại giam trong nhà lao Non Nước bàng hoàng, đau xót. Chúng tôi bàn bạc, thống nhất tổ chức đấu tranh, biến đau thương thành hành động cách mạng, quyết tâm để tang Bác Hồ suốt 4 ngày liền” - cựu chiến binh (CCB) Lê Tấn Nhật tâm sự. Bất chấp đòn roi tra tấn, đàn áp dã man của quân thù, những chiến sĩ cách mạng bị giam cầm trong nhà lao Non Nước vẫn bất khuất, kiên trung, tổ chức Lễ tang Bác Hồ bằng tình cảm tôn kính nhất, cho dù có phải hy sinh tính mạng.
Tin Bác Hồ đi xa để lại nỗi đau khôn cùng trong lòng mỗi cán bộ, chiến sỹ và người dân Việt Nam. Tại Nhà lao Hội An, mặc dù bị địch đàn áp nhưng hơn 1.400 tù nhân chính trị đã tổ chức Lễ truy điệu Người và ông Huỳnh Kim Vạn đã viết Điếu văn đọc tại Lễ truy điệu Bác Hồ ngày 10 tháng 09 năm 1969.
Cuốn sách là tập hồi ức của Đại Tướng Võ Nguyên Giáp do Hữu Mai thể hiện đã ghi lại một số hình ảnh của Bác trong những năm tháng không thể nào quên của thời kì đầu mới giành được chính quyền, khi vận mệnh của Tổ quốc đã có lúc như ngàn cân treo sợi tóc.
Dòng chữ nổi tiếng trong thư đã trở thành biểu tượng thiêng liêng, cao quý, tự hào của Hà Nội anh hùng trong 60 ngày đêm khói lửa chống thực dân xâm lược: “Các em quyết tử để Tổ quốc quyết sinh”. Bà đã dịch bức điện đó của Bác trong niềm xúc động trào dâng.
Thưa đồng bào và chiến sĩ cả nước,
Thưa các đồng chí và các bạn,
Hồ Chủ tịch kính yêu của chúng ta không còn nữa!
Tổn thất này vô cùng lớn lao! Đau thương này thật là vô hạn!
Dân tộc ta và Đảng ta mất một vị lãnh tụ thiên tài và một người thầy vĩ đại.
Trong Di chúc để lại cho muôn đời con cháu Bác dặn: “Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ của Đảng phải thực sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật sự trong sạch. Phải xứng đáng là người lãnh đạo, người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”(1).
