"Kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới của Đảng; kiên định các nguyên tắc xây dựng Đảng để xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa" - đó là quan điểm chỉ đạo xuyên suốt, hàng đầu của Đại hội Đảng lần thứ XIII.
Kể từ khi thành lập đến nay, công tác xây dựng Đảng luôn được coi là nhiệm vụ then chốt, hàng đầu và có tầm quan trọng đặc biệt. Bởi vậy, Đảng đã ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, tạo tiền đề vững chắc bảo đảm cho Đảng luôn trong sạch, vững mạnh hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình. Trong tiêu đề của các Báo cáo chính trị tại các kỳ Đại hội của Đảng luôn xác định thành tố đầu tiên là về công tác xây dựng Đảng, là những nhiệm vụ đầu tiên, quan trọng trong các nhiệm vụ trọng tâm của nhiệm kỳ Đại hội.
Tại Đại hội lần thứ XIII, Đảng ta đã xác định: "Kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới của Đảng; kiên định các nguyên tắc xây dựng Đảng để xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa". So với Đại hội XII, Đại hội XIII bổ sung “kiên định nguyên tắc xây dựng Đảng”. Đây là bước phát triển nhận thức của Đảng ta.
Bởi lẽ, chủ nghĩa Mác - Lênin là một hệ thống hoàn chỉnh những quan điểm triết học, kinh tế chính trị, xã hội, là học thuyết khoa học về sự phát triển lịch sử tự nhiên của nhân loại. Sự ra đời của chủ nghĩa Mác - Lênin là một chuyển biến cách mạng vĩ đại trong đời sống chính trị của nhân loại. Chủ nghĩa Mác - Lênin là thế giới quan, phương pháp luận khoa học về các quy luật của tự nhiên và xã hội, khoa học về thắng lợi của chủ nghĩa xã hội và xây dựng xã hội cộng sản. Tư tưởng Hồ Chí Minh là kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào hoàn cảnh cụ thể Việt Nam. Bảo vệ tư tưởng Hồ Chí Minh là bảo vệ hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, cũng là bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin trong điều kiện toàn cầu hóa.
Mục tiêu, nội dung công tác xây dựng Ðảng được Đảng Cộng sản Việt Nam xác định trên 4 nội dung cơ bản: Chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức. Các nội dung này có mối quan hệ mật thiết, gắn bó, biện chứng với nhau. Trong đó, nội dung xây dựng Ðảng về chính trị thường được đặt lên hàng đầu khi bàn về công tác xây dựng Đảng. Đó là toàn bộ tư tưởng, lý luận, tổ chức liên quan đến nhiệm vụ, nội dung, hình thức hoạt động của Ðảng; liên quan đến cuộc đấu tranh giai cấp và sự nghiệp cách mạng nhằm khẳng định vai trò lãnh đạo của giai cấp công nhân, giải quyết mối quan hệ giữa các giai cấp, các dân tộc trong cộng đồng Việt Nam và quan hệ quốc tế. Mặt khác, là yếu tố quan trong để đề chủ trương, đường lối, cương lĩnh của Ðảng nhằm lãnh đạo Nhà nước và các tổ chức chính trị - xã hội và toàn xã hội. Xây dựng Ðảng vững mạnh về chính trị có nhiều nội dung, tập trung ở đường lối chính trị đúng, bản lĩnh chính trị kiên định, vững vàng và tác phong cư xử chính trị chuẩn mực, có văn hóa của cán bộ, đảng viên. Xây dựng Ðảng về chính trị còn là một bộ phận quan trọng trong xây dựng văn hóa chính trị, văn hóa Ðảng, cùng với xây dựng Ðảng về tư tưởng, tổ chức, đạo đức là một chỉnh thể trong xây dựng, chỉnh đốn Ðảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền và sức chiến đấu của Ðảng.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ các nội dung trong công tác xây dựng Đảng về chính trị, bao gồm: Xây dựng đường lối, chính trị, bảo vệ chính trị, xây dựng và thực hiện nghị quyết, xây dựng và phát triển hệ tư tưởng chính trị, củng cố lập trường chính trị, nâng cao bản lĩnh chính trị...
Thứ nhất là, xây dựng đường lối chính trị - một vấn then chốt trong sự tồn tại và phát triển của Đảng. Hoạch định đường lối chính trị trở thành một trong những vấn đề đặc biệt quan trọng trong xây dựng Đảng. Đảng Cộng sản Việt Nam cầm quyền có vai trò định hướng phát triển cho toàn xã hội. Đảng thực hiện vai trò lãnh đạo chính trị của mình chủ yếu bằng việc đề ra cương lĩnh, đường lối chiến lược, phương hướng phát triển kinh tế - xã hội. Đường lối chính trị phải dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, vận dụng nó vào hoàn cảnh cụ thể của nước ta trong từng thời kỳ căn cứ vào những điều kiện cụ thể của đất nước. Ðường lối chính trị đúng của Ðảng trước hết phản ánh ở đường lối chung, kịp thời thể chế hóa, cụ thể hóa, triển khai đúng đắn, hiệu quả trên tất cả mọi lĩnh vực của đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội. Trong đó, cần phải có những dự báo trước mắt và lâu dài về những thuận lợi, khó khăn của tình hình thế giới để nâng cao năng lực dự báo, khả năng thích ứng trong công cuộc đổi mới và hội nhập. Ðường lối đó phải vừa kiên định những vấn đề có tính nguyên tắc vừa mềm dẻo về sách lược, linh hoạt về phương thức tiến hành, tập hợp lực lượng của toàn dân, phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tranh thủ được sự đồng tình ủng hộ của quốc tế, kết hợp chặt chẽ sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại.
Thứ hai là bảo vệ chính trị nội bộ - một bộ phận quan trọng, liên quan đến sự sống còn của Đảng, sự tồn vong của chế độ. Trong bối cảnh tình hình quốc tế và khu vực hiện nay có nhiều biến động nhanh chóng, phức tạp, khó lường, các vấn đề an ninh truyền thống và phi truyền thống đang có những diễn biến ngày càng tinh vi với nhiều thủ đoạn, phương thức tiếp cận khác nhau. Vì vậy, vấn đề bảo vệ chính trị nội bộ trước những hành động chống phá của các thế lực thù địch, phản động, “diễn biến hòa bình” đặt ra rất cấp thiết. Ngoài việc kích động, lôi kéo, hỗ trợ vật chất, tài chính, tinh thần cho các nhóm, các đối tượng cơ hội chính trị, chúng còn tìm mọi cách tác động vào tư tưởng cán bộ, đảng viên và nhân dân nhằm tạo mâu thuẫn, dẫn đến sự hoài nghi trong nội bộ Đảng và xã hội, phủ nhận quan điểm, đường lối của Đảng và thành quả cách mạng, đề cao cái tôi cá nhân, lối sống vị kỷ, tha hóa về nhân cách, trở thành công cụ đắc lực cho các thế lực thù địch lợi dụng... Một số cán bộ, đảng viên vi phạm kỷ luật đảng, pháp luật Nhà nước, chạy theo lối sống thực dụng, lợi dụng chức quyền, vị trí công tác, sơ hở trong cơ chế, chính sách để tham ô, tham nhũng, trục lợi cá nhân, làm giàu bất chính; một số cán bộ, đảng viên có những biểu hiện dao động, mất phương hướng, hoài nghi về vai trò lãnh đạo của Đảng, về mục tiêu và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội. Những hoạt động này trực tiếp gây ảnh hưởng lớn đến lòng tin của Nhân dân vào vai trò lãnh đạo tiên phong của Đảng Cộng sản.
Thứ ba là về bản lĩnh chính trị kiên định, vững vàng - yếu tố quan trọng giữ gìn sự vững mạnh của Đảng. Đối với mỗi cán bộ, đảng viên và toàn Đảng ta, bản lĩnh chính trị là phẩm chất hàng đầu không thể thiếu. Bản lĩnh chính trị của Đảng chính là sự kiên định với mục tiêu, lý tưởng - độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định nền tảng tư tưởng là Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định đường lối đổi mới của Đảng; kiên định các nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt Đảng... Đội ngũ cán bộ, đảng viên của Đảng vững vàng về bản lĩnh phải luôn kiên định, không dao động trước mọi hoàn cảnh, có ý chí, quyết tâm phấn đấu, vượt lên mọi gian khổ, khó khăn để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Đảng viên vững vàng về bản lĩnh chính trị phải luôn nêu cao tính chiến đấu, kiên quyết đấu tranh vạch trần, phản bác những quan điểm sai trái, thù địch, góp phần làm thất bại mọi âm mưu và hoạt động trong chiến lược “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch; đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc. Nói kiên định, vững vàng bản lĩnh chính trị không có nghĩa chủ quan, duy ý chí, rập khuôn, máy móc, bảo thủ, cứng nhắc, giáo điều, mà là sự kết hợp chặt chẽ giữa nhìn nhận hiện tại, dự báo tương lai với tổng kết thực tiễn và kinh nghiệm.
Xuất phát từ ý nghĩa, tầm quan trọng đó, Đại hội XIII đã bổ sung, nhấn mạnh 3 nhiệm vụ, giải pháp mới nhằm tăng cường xây dựng Đảng về chính trị: 1- Nâng cao bản lĩnh, năng lực dự báo và chất lượng công tác hoạch định đường lối, chính sách phù hợp với thực tiễn Việt Nam và xu hướng phát triển của thời đại. 2- Kịp thời thể chế hóa, cụ thể hóa, triển khai đúng đắn, hiệu quả chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, khắc phục sự yếu kém trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện. Nâng cao lập trường, bản lĩnh chính trị, trình độ, trí tuệ, tính chiến đấu của cấp ủy, tổ chức đảng và của mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt các cấp, cán bộ cấp chiến lược; 3- Thực hành dân chủ trong Đảng gắn liền với tăng cường kỷ luật, kỷ cương của Đảng.
Để tập trung làm tốt ba nhiệm vụ đó, đòi hỏi mỗi cấp ủy Đảng cần phải có những nhận thức đúng đắn để đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, làm cho Đảng thật sự vững mạnh, là đội tiên phong lãnh đạo toàn xã hội. Trong đó, cần tập trung vào một số giải pháp sau:
Một là, đổi mới mạnh mẽ công tác giáo dục lý luận chính trị; đấu tranh bảo vệ, vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Tăng cường giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh cho cán bộ, đảng viên nói chung, những cán bộ chủ chốt các cấp, các ngành nói riêng; bồi dưỡng nhận thức, lập trường, quan điểm và năng lực vận dụng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh nhằm tạo sự thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận trong xã hội đối với Cương lĩnh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Tuyên truyền sâu rộng để không chỉ nhận diện và chủ động đấu tranh với các quan điểm sai trái, thù địch, xuyên tạc, phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.
Hai là, nâng cao bản lĩnh và năng lực dự báo, Đại hội XIII xác định: Nâng cao bản lĩnh, năng lực dự báo của Đảng trong hoạch định đường lối, chính sách phù hợp với thực tiễn Việt Nam và xu hướng phát triển của thời đại. Đây là nhận thức mới phù hợp với bối cảnh tình hình thế giới, diễn biến rất nhanh chóng, phức tạp, tác động đến nước ta. Kịp thời thể chế, cụ thể hoá, triển khai đúng đắn, hiệu quả chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, khắc phục sự yếu kém trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện. Nâng cao lập trường, bản lĩnh chính trị, trình độ, trí tuệ, tính chiến đấu của cấp uỷ, tổ chức đảng và của mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt các cấp, cán bộ cấp chiến lược.
Ba là, tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao hơn nữa tính chiến đấu, tính thuyết phục, hiệu quả của công tác tư tưởng, phục vụ yêu cầu thực hiện nhiệm vụ chính trị. Quán triệt sâu sắc và nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên, nhất là cấp uỷ, thường vụ cấp uỷ và người đứng đầu về ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác xây dựng Đảng về chính trị trong tình hình mới. Nâng cao cảnh giác trước các âm mưu, thủ đoạn phá hoại của các thế lực thù địch, phản động núp bóng dưới nhiều chiêu trò khác nhau.
Bốn là, gắn thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị khóa XII về “Đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” với Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, XII về xây dựng và chỉnh đốn Đảng, Nghị quyết 26-NQ/TW khóa XII về “Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ”. Coi đây là công việc thường xuyên, nền nếp, thành nhu cầu tự thân của các tổ chức đảng, các cấp chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội, địa phương, cơ quan, đơn vị. Thực hiện nghiêm Quy định số 101-QĐ/TW về “Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp”; phát huy vai trò gương mẫu trong rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, lối sống, phong cách, công tác của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo các cấp, người đứng đầu các địa phương, cơ quan, đơn vị.
Năm là, kiên quyết đấu tranh phòng, chống tham nhũng, xử lý nghiêm minh những cán bộ, đảng viên sai phạm, làm trong sạch bộ máy Đảng và Nhà nước, nâng cao hơn nữa niềm tin và uy tín của nhân dân đối với Đảng. Đây là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, nhưng trách nhiệm chính thuộc về các cơ quan Đảng, Nhà nước. Quyết tâm đấu tranh có hiệu quả trong phòng, chống tham nhũng là một trong những biểu hiện sinh động nhất, thể hiện bản lĩnh chính trị của Đảng ta hiện nay.
Sáu là, tăng cường quản lý hoạt động của báo chí, truyền thông, mạng xã hội, bảo đảm an toàn, an ninh mạng. Tập trung khắc phục sơ hở trong quản lý hệ thống mạng; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Đổi mới phương thức tuyên truyền, làm tốt công tác định hướng dư luận, có trọng tâm, trọng điểm.
Xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh không những có ý nghĩa quan trọng trong việc giữ vững vài trò lãnh đạo của Đảng mà còn giúp cho Đảng có được mối quan hệ mật thiết với nhân dân, khơi dậy tiềm năng sáng tạo, khát vọng phát triển vì một Việt Nam hùng cường, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, khuyến khích, động viên nhân dân tích cực tham gia xây dựng Đảng và Nhà nước; đáp ứng ngày càng tốt hơn sự kỳ vọng, xứng đáng với sự gửi gắm niềm tin của nhân dân. Vì vậy, việc tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng về chính trị là điều quan trọng cốt yếu góp phần tăng cường hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, là nhân tố quyết định tạo nên những thắng lợi, thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của Đảng ta trong suốt hơn 90 năm qua./.
Nguyễn Thị Ngọc Hoa
Trường Chính trị tỉnh Quảng Bình
