Mạng xã hội bắt đầu xuất hiện ở Việt Nam từ đầu những năm 2000 và phát triển với tốc độ nhanh chóng, dần trở thành nhu cầu thiết yếu của xã hội. Hiện nay, không chỉ những người trẻ tuổi, có trình độ công nghệ thông tin mới sử dụng mạng xã hội như một công cụ làm việc, kết nối liên lạc, giải trí, cập nhật tin tức, quảng cáo… mà ngay cả người già, thậm chí trẻ em cũng vào mạng xã hội để tìm kiếm thông tin, kết nối bạn bè và giải trí. Sự phổ biến nhanh chóng của mạng xã hội đưa đến cả tác động tích cực và tiêu cực, bên cạnh những lợi ích không nhỏ là những hệ lụy khôn lường nếu không biết cách sử dụng, quản lý. Điều này đặt ra vấn đề cấp thiết trong công tác quản trị, đặc biệt là trong bối cảnh hiện nay, khi các thế lực thù địch ra sức lợi dụng mạng xã hội để thực hiện nhiều chiêu trò và phương thức tinh vi, nguy hiểm nhằm chống phá cách mạng Việt Nam.
Theo số liệu thống kê của Digital, tính tới tháng 6/2021, số lượng người dùng Internet ở Việt Nam là gần 70 triệu người, tăng 0,8% trong giai đoạn 2020 - 2021 (chiếm hơn 70% dân số); số người sử dụng mạng xã hội ở Việt Nam là gần 76 triệu người, tăng gần 10 triệu người trong vòng 1 năm (tương đương 73,7% dân số). Với con số này, Việt Nam là quốc gia có lượng người dùng Internet cao thứ 12 trên toàn thế giới và đứng thứ 6 trong tổng số 35 quốc gia/vùng lãnh thổ khu vực Châu Á. Người dùng Việt Nam dành trung bình tới gần 7 giờ mỗi ngày để tham gia các hoạt động liên quan tới Internet và tỉ lệ người dùng Internet ở Việt Nam sử dụng Internet hàng ngày lên tới 94%1.
Trên thực tế, Internet và các trang mạng xã hội đem lại rất nhiều tiện ích cho người sử dụng, vì tốc độ thông tin rất nhanh, nội dung phong phú, đa dạng… Nếu sử dụng Internet cũng như các mạng xã hội đúng mục đích và phù hợp thì nó mang lại hiệu quả rất lớn cả trong học tập, công tác, sinh hoạt và đời sống xã hội cho mỗi người; đồng thời, sẽ là công cụ hữu hiệu góp phần quan trọng phục vụ công tác tuyên truyền, giáo dục phổ biến rộng rãi đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Tuy nhiên, hiện nay, các thế lực thù địch đang triệt để lợi dụng sức mạnh lan truyền của Internet, mạng xã hội như một phương tiện truyền thông đắc lực để đăng tải thông tin xấu độc tán phát trên Internet, mạng xã hội là những thông tin bịa đặt, sai sự thật, bóp méo sự thật, xuyên tạc vấn đề, “đổi trắng, thay đen”, làm lẫn lộn đúng - sai, thật - giả; hoặc có một phần sự thật nhưng được đưa tin với dụng ý xấu, phân tích và định hướng dư luận bằng luận điệu sai trái, thù địch. Đó là các dạng thông tin có nội dung không phù hợp về chuẩn mực đạo đức, văn hóa, thuần phong mỹ tục như: Kích động đồi trụy, bạo lực, bôi nhọ đời tư, vu khống…; thông tin sai trái, độc hại có tính chất tội phạm tin học như: Lừa đảo trên mạng, đánh cắp thông tin, mật khẩu, tán phát vi-rút…; thông tin sai trái có tính chất chính trị như: Xuyên tạc sự thật lịch sử, phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chống phá đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, bịa đặt, vu cáo, nói xấu các đồng chí lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước, quân đội, công an và gây chia rẽ đoàn kết nội bộ, đe dọa an ninh quốc gia ...
Đặc biệt, sự chống phá của các thế lực thù địch trên Internet, mạng xã hội đối với quân đội ngày càng trở nên thường xuyên và nguy hiểm hơn bao giờ hết.
Trước hết, chúng tập trung phá hoại trận địa tư tưởng của Đảng trong quân đội. Chúng ra sức cổ xúy “phi chính trị hóa” quân đội, như: “quân đội phi giai cấp”, quân đội chỉ là công cụ của Nhà nước, quân đội không phải của một đảng phái chính trị nào; chỉ tập trung xây dựng thành quân đội nhà nghề; muốn xây dựng quân đội hiện đại phải áp dụng mô hình xây dựng quân đội theo các nước phương Tây, xây dựng quân đội chuyên nghiệp, không đảng phái, quân đội không can thiệp vào chính trị… Thực chất quan điểm đó, là tách quân đội ra khỏi sự lãnh đạo của Đảng, tước bỏ quyền lãnh đạo của Đảng nhằm biến quân đội thành lực lượng độc lập trong xã hội, phi chính trị, phi giai cấp… Bản chất mưu đồ hiểm độc của chúng hòng làm cho quân đội ta từng bước biến chất về chính trị, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” dẫn tới mất phương hướng và mục tiêu chiến đấu, làm cho cán bộ, đảng viên, quần chúng lung lạc niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội.
Thứ hai, tập trung phá hoại bản chất, truyền thống tốt đẹp, chức năng và nhiệm vụ của Quân đội nhân dân Việt Nam bằng nhiều cách thức, biện pháp, chúng đưa những thông tin bịa đặt, bình luận xuyên tạc bản chất cách mạng, truyền thống tốt đẹp, chức năng và nhiệm vụ của Quân đội nhân dân Việt Nam. Lợi dụng vào cuộc đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực hiện nay để gây mâu thuẫn giữa lãnh đạo, chỉ huy với cán bộ, đảng viên, quần chúng; phá hoại khối đoàn kết thống nhất nội bộ quân đội, qua đó hòng khoét sâu, kích động tư tưởng công thần, địa vị cá nhân, bè phái, cục bộ địa phương, đòi hưởng thụ đãi ngộ...; lợi dụng vào những hạn chế, sai phạm trong sản xuất, kinh doanh của một số doanh nghiệp quân đội hoặc những khó khăn về đời sống vật chất, tinh thần của một số ít cán bộ, đảng viên, quần chúng trong quân đội ta để làm lu mờ, phủ nhận bản chất cách mạng “Bộ đội Cụ Hồ”.
Thứ ba, tập trung tuyên truyền chống phá các nguyên tắc tổ chức cơ bản trong xây dựng quân đội, xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng và hoạt động công tác đảng, công tác chính trị trong quân đội. Chúng đòi xóa bỏ nguyên tắc cơ bản trong xây dựng quân đội nói riêng và lực lượng vũ trang cách mạng nói chung, đó là Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với Quân đội nhân dân và Công an nhân dân. Chúng thường xuyên tập trung tuyên truyền, xuyên tạc, hạ thấp vai trò lãnh đạo, làm mất uy tín của Đảng đối với quân đội. Qua đó, nhằm mục tiêu thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ quân đội, làm cho quân đội ta xa rời mục tiêu, lý tưởng cách mạng và sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước; biến chất về chính trị, tiến tới vô hiệu hóa vai trò của quân đội - trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Hiện nay, chúng thường xuyên tăng cường các thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch trên Internet, mạng xã hội đối với quân đội bằng cách tuyên truyền các nội dung dối trá, lừa bịp; bới móc, thổi phồng, xuyên tạc những khuyết điểm, sai lầm hoặc lợi dụng những hạn chế, sơ hở trong quản lý, giáo dục bộ đội hiện nay để vu cáo, bôi nhọ, hạ thấp uy tín, vai trò của quân đội. Các thông tin dối trá, lừa bịp được tuyên truyền lặp đi, lặp lại nhiều lần trên nhiều diễn đàn, kéo dài theo kiểu “mưa dầm thấm lâu”, dần dần cũng sẽ tác động tâm lý đối với một bộ phận cán bộ, đảng viên, quần chúng - những người nhẹ dạ, cả tin.
Bên cạnh đó, triệt để lợi dụng những thông tin về những mặt trái, tiêu cực trong quân đội, những ý kiến, quan điểm sai lệch từ các nguồn tin trên một số cơ quan truyền thông đại chúng của ta gắn với những bình luận chủ quan, bóp méo, xuyên tạc sự thật, thổi phồng và gây nhiễu loạn thông tin, làm “nóng” tình hình, kích động tâm lý đám đông nhằm tập hợp, lôi kéo, kích động nhiều phần tử khác trong xã hội cùng tham gia. Từ đó, chúng quy chụp những hạn chế, tiêu cực, cá biệt thành phổ biến và quy kết thành bản chất, hòng tạo tâm lý bán tín, bán nghi trong cán bộ, đảng viên, quần chúng. Đặc biệt, chúng đẩy mạnh hoạt động mua chuộc, móc nối, lôi kéo các phần tử suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, bất mãn và những người thiếu thông tin, dao động; phối hợp giữa lực lượng cơ hội, chống đối chính trị với thế lực thù địch, phản động để chống phá quân đội.
Vì vậy, trong bối cảnh internet mang lại nhiều tác động tích cực, song cũng tiềm ẩn những nguy cơ ảnh hưởng xấu đến văn hóa truyền thống, an toàn xã hội và an ninh quốc gia, các cơ quan chức năng cần tăng cường quản lý, định hướng đối với sự phát triển của mạng xã hội. Chủ đề của Đại hội XIII của Đảng là: “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; khơi dậy khát vọng phát triển đất nước, phát huy ý chí, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại; tiếp tục đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định; phấn đấu đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa”1.Do đó, tăng cường đấu tranh ngăn chặn các quan điểm sai trái, thù địch trên mạng xã hội ở Việt Nam hiện nay là vấn đề cấp thiết, nhằm nâng cao năng lực và sức chiến đấu của Đảng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” nội bộ.
Theo đó, cần thực hiện có hiệu quả các giải pháp từ khâu nhận diện đến đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch. Cụ thể:
Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm, tinh thần chủ động nhận diện và đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch trên Internet, mạng xã hội cho cán bộ, đảng viên, quần chúng
Đây là giải pháp quan trọng hàng đầu bảo đảm việc nhận diện và đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch trên Internet, mạng xã hội được thực hiện có hiệu quả, thực chất và có chiều sâu. Trước hết, cần phát huy vai trò của các cấp ủy đảng, chính ủy, chính trị viên, chỉ huy, cơ quan chính trị, đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên các cấp trong công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm và tinh thần tích cực, chủ động cho cán bộ, đảng viên, quần chúng trong nhận diện và đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch trên Internet, mạng xã hội. Trên cơ sở đó trang bị kiến thức cần thiết để mỗi cán bộ, đảng viên, quần chúng có thể tự sàng lọc, tiếp nhận thông tin hữu ích, chính thống, “miễn dịch” với những thông tin xấu độc, đồng thời xây dựng cho mỗi người có tinh thần cảnh giác cách mạng cao, không tin theo, không truy cập và tán phát, chia sẻ những thông tin xấu độc; tích cực, chủ động tiến công, kiên quyết đấu tranh và đấu tranh không khoan nhượng với các quan điểm sai trái, thù địch trên Internet, mạng xã hội. Thường xuyên nêu cao ý thức tự tu dưỡng, rèn luyện, khắc phục các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; chấp hành nghiêm pháp luật Nhà nước, kỷ luật Đảng, kỷ luật quân đội; Quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên và Những điều đảng viên không được làm, không để các thế lực thù địch lợi dụng xuyên tạc làm ảnh hưởng đến hình ảnh, phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”.
Hai là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy và cơ quan chính trị các cấp trong nhận diện và đấu tranh chống quan điểm sai trái, thù địch trên Internet, mạng xã hội
Đây là giải pháp quyết định trực tiếp đến chất lượng, hiệu quả nhận diện và đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch trên Internet, mạng xã hội trong quân đội hiện nay.
Để thực hiện tốt giải pháp trên, các cấp ủy đảng, chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy và cơ quan chính trị các cấp cần xác định rõ vai trò, trách nhiệm và sự cần thiết phải nhận diện và đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch. Đồng thời, thường xuyên nắm bắt, đánh giá đúng thực trạng tình hình đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch trên Internet, mạng xã hội ở cơ quan, đơn vị mình; chỉ rõ ưu điểm và khuyết điểm, nguyên nhân của ưu điểm, khuyết điểm, những vướng mắc, bất cập để kịp thời có chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo cụ thể, sát đúng, góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả đấu tranh. Đồng thời, tăng cường hiệu lực cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với quân đội; xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị; làm cho cán bộ, đảng viên, quần chúng có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định lý tưởng, mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, nhất trí và tin tưởng cao đối với sự lãnh đạo của Đảng, với đường lối đổi mới, đường lối quân sự và quốc phòng của Đảng trong giai đoạn mới của cách mạng; sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.
Tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn Hội đồng quân nhân và các tổ chức quần chúng như đoàn thanh niên, công đoàn, phụ nữ trong việc vận động cán bộ, chiến sĩ, hội viên, đoàn viên hưởng ứng và thực hiện tốt các mục tiêu, chủ trương, biện pháp của cấp ủy, cơ quan, đơn vị đề ra. Hội đồng quân nhân và các tổ chức quần chúng cần tích cực, chủ động tham mưu, đề xuất các nội dung, biện pháp, hình thức đấu tranh; hướng dẫn cụ thể cho đoàn viên, hội viên về cách thức tiếp nhận và xử lý thông tin trên Internet, mạng xã hội, bồi dưỡng bản lĩnh chính trị vững vàng, có chính kiến và sẵn sàng tham gia đấu tranh với các quan điểm sai trái, thù địch khi tham gia các diễn đàn, mạng xã hội. Làm tốt công tác bảo vệ chính trị nội bộ, thường xuyên nắm chắc tình hình, chăm lo công tác giáo dục chính trị, quản lý bộ đội. Thực hiện nghiêm túc những quy định về kỷ luật, quy chế của tổ chức Đảng, nội quy của các cơ quan, đơn vị liên quan đến bảo vệ an ninh nội bộ, bí mật nhà nước, bí mật quân sự, chống việc lộ, lọt thông tin, các hiện tượng móc nối, cài cắm, xâm nhập hoặc thẩm thấu quan điểm xấu từ bên ngoài vào quân đội dưới mọi hình thức; phấn đấu đảm bảo tuyệt đối an toàn về an ninh, chính trị, tư tưởng của các cơ quan, đơn vị trong toàn quân. Kịp thời phát hiện và khắc phục những thiếu sót trong cơ chế, chính sách về công tác bảo vệ chính trị nội bộ, công tác cán bộ.
Ba là, thường xuyên đổi mới hình thức, phương pháp nhận diện và đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch
Trước hết, các cấp ủy đảng, chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy và cơ quan chính trị các cấp cần nhận thức sâu sắc việc đổi mới, đa dạng hóa các hình thức và phương pháp đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch trên Internet, mạng xã hội là một yêu cầu cấp thiết, cần tiến hành thường xuyên, liên tục trên cơ sở giữ vững nguyên tắc: Chủ động tiến công và kiên quyết đấu tranh không khoan nhượng, có luận cứ khoa học với các quan điểm, lý luận phản động, phản khoa học, các hoạt động phá hoại tư tưởng của các thế lực thù địch; gắn kết chặt chẽ giữa “xây” và “chống”, lấy “xây” là chính. Phải tiến hành đấu tranh chống những biểu hiện suy thoái về chính trị, tư tưởng ở từng cơ quan, đơn vị, trong mỗi tổ chức và cá nhân, coi đó là phương pháp tự bảo vệ mình, đồng thời hình thành một mặt trận chung, thống nhất trong toàn quân tham gia đấu tranh. Phát huy vai trò hoạt động của tuyên truyền miệng, qua đội ngũ báo cáo viên, chính ủy, chính trị viên, cơ quan chính trị, cán bộ chính trị các cấp để phê phán các quan điểm sai trái, cung cấp và định hướng thông tin đúng đắn cho mỗi cán bộ, đảng viên, quần chúng ngay từ cơ sở. Cần khuyến khích các cán bộ, đảng viên, quần chúng trong quân đội xây dựng các trang Blog cá nhân và tham gia trên các trang mạng xã hội như Facebook, Twitter tạo diễn đàn tranh luận, trực tiếp đấu tranh với các quan điểm sai trái, thù địch.
Bốn là, phát huy vai trò của các lực lượng đấu tranh chuyên sâu, từng bước hiện đại hóa điều kiện, phương tiện để nhận diện và đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch
Hiện nay, lực lượng chuyên sâu đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch trên Internet, mạng xã hội, nhất là Ban Chỉ đạo 94, Bộ phận giúp việc và “Lực lượng 47” các cấp đã được cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị trong toàn quân quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, kiện toàn, tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ, từng bước bảo đảm trang bị, phương tiện phục vụ đấu tranh. Để phát huy hiệu quả hoạt động của lực lượng này, cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, sử dụng lực lượng chuyên sâu ở các cơ quan chiến lược, các học viện, nhà trường, viện nghiên cứu nắm chắc âm mưu, thủ đoạn hoạt động chống phá của các thế lực thù địch trên Internet, mạng xã hội, đồng thời bám sát sự chỉ đạo, định hướng của trên, tập trung viết các tin, bài chuyên sâu đấu tranh trên các trang Blog. Lực lượng chuyên sâu ở các cơ quan, đơn vị còn lại chủ yếu tập trung vào việc viết các Comment ngắn gọn; đăng các trạng thái phản đối đấu tranh trực diện trên các trang Fanpage, Facerbook; chia sẻ, lan tỏa các bài viết có nội dung chuyên sâu về đấu tranh chống “diễn biến hòa bình” của các cơ quan báo chí quân đội, các bài đăng trên các Blog của các cơ quan chiến lược, các học viện, nhà trường, viện nghiên cứu; xây dựng, thiết lập các kênh thông tin, các “Nhóm bí mật” trên Facebook... góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của các lực lượng đấu tranh trên Internet, mạng xã hội.
Có thể nói, công cuộc đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch trên internet, mạng xã hội trong quân đội ta đang và sẽ diễn ra hết sức nóng bỏng, gay gắt, phức tạp và ngày càng quyết liệt. Vì vậy, để hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ trên mặt trận nóng bỏng này, đòi hỏi lãnh đạo, chỉ huy các cấp phải nâng cao nhận thức, trách nhiệm, tinh thần chủ động nhận diện và đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch trên Internet, mạng xã hội cho mọi cán bộ, đảng viên, quần chúng; tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy và cơ quan chính trị các cấp; phải thường xuyên đổi mới, đa dạng hóa các hình thức và phương pháp đấu tranh, phát huy vai trò tích cực, chủ động, sáng tạo của các tổ chức, lực lượng, đồng thời từng bước hiện đại hóa điều kiện, phương tiện để nhận diện và đấu tranh có hiệu quả với các quan điểm sai trái, thù địch./.
Đức Thi
1. Báo điện tử Đảng Cộng sản
