Khu Di tích Đá Chông (Khu Di tích K9), Ba Vì, Hà Nội, từ lâu đã trở thành nơi hội tụ tình cảm, tấm lòng, sự tri ân và lòng biết ơn của nhân dân Việt Nam đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh. Cũng là nơi thể hiện sự ngưỡng mộ, thành kính của bạn bè quốc tế đối với Người. Tại đây, khi được trực tiếp tiếp xúc với những hiện vật lịch sử và cảnh quan môi trường, chúng ta càng hiểu biết đầy đủ hơn về cuộc đời và sự nghiệp vĩ đại của Người.
Với mong muốn khơi dậy tinh thần trách nhiệm, niềm tự hào và trân trọng truyền thống lịch sử quý báu của dân tộc, những năm qua, tại Khu Di tích K9 đã đón tiếp nhiều Đoàn lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các cơ quan, đoàn thể của Trung ương, đơn vị Quân đội và nhân dân các địa phương đến dâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh, tham quan, tổ chức các hoạt động sinh hoạt chính trị, trồng cây lưu niệm, góp phần quan trọng vào việc giáo dục truyền thống yêu nước, giữ gìn, lan tỏa giá trị tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Điều này càng có ý nghĩ vô cùng đặc biệt đối với công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho đội ngũ cán bộ, nhân viên, chiến sĩ trong Quân đội nhân dân Việt Nam, nhất là trong điều kiện các thế lực thù địch, cơ hội chính trị đẩy mạnh âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ và thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Nơi đây, mỗi cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam được tri ân, tưởng niệm Người, tiếp tục học tập, trau dồi, bồi dưỡng lý tưởng, đạo đức cách mạng; phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, làm lan tỏa sâu sắc những giá trị nhân văn cao cả, để giá trị tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh thấm nhuần và trở thành đạo đức, văn hóa, lẽ sống chủ đạo trong cuộc sống hằng ngày của mỗi cán bộ, chiến sĩ. Từ đó, nhận thức tốt về nhiệm vụ của Quân đội và đơn vị; có bản lĩnh chính trị vững vàng; có ý thức trách nhiệm, tự lực, tự cường, chủ động, sáng tạo, đoàn kết, thống nhất, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, nhất là các nhiệm vụ nguy hiểm, khó khăn, gian khổ; có thái độ kiên quyết đấu tranh, phê phán những quan điểm sai trái, cơ hội, thực dụng, chủ nghĩa cá nhân, tham ô và các biểu hiện tiêu cực khác. Đó là ý nghĩa sâu sắc nhất, mục tiêu chủ đạo và đích phấn đấu góp phần xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó, khơi nguồn sức mạnh và gìn giữ một di sản vô giá của dân tộc.
1. Giá trị lịch sử của Khu Di tích K9
Trong bối cảnh thực dân Pháp ráo riết thực hiện âm mưu xâm chiếm nước ta lần nữa, Chủ tịch Hồ Chí Minh và các cơ quan Trung ương, bộ máy Chính phủ đã trở lại Việt Bắc, lãnh đạo nhân dân tiến hành cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Để tiến hành kháng chiến, dưới sự chỉ đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng, quân và dân ta đã xây dựng hậu phương, căn cứ địa rộng khắp. Bước vào cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Người đã nhanh chóng chỉ thị cho quân và dân ta tiến hành công cuộc xây dựng và bảo vệ miền Bắc xã hội chủ nghĩa, làm hậu phương chiến lược cho cách mạng miền Nam, xây dựng hàng trăm chiến khu, căn cứ ở khắp các chiến trường tạo nên hệ thống hậu phương, căn cứ địa để quân và dân ta tiến hành thành công sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất nước nhà.
Tháng 5/1957, trong lần đi kiểm tra Trung đoàn 36, Sư đoàn 308 tập mẫu chiến thuật “Trung đoàn bộ binh tăng cường tiến công quân địch phòng ngự có chuẩn bị”, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dừng chân nghỉ, ăn cơm trưa trên đồi, nơi có 3 mỏm đá nhọn như hình mũi chông xếp liền kề nhau nên đồng bào địa phương gọi là Đá Chông. Đây là khu vực nằm trong khu rừng nguyên sinh có độ cao 250 mét so với mực nước biển. Từ đó, nhìn ra sông Đà, vẻ đẹp của thiên nhiên Tây Bắc, hùng vĩ, gần dân, xa đường quốc lộ, cũng không quá xa Thủ đô Hà Nội. Hơn nữa, Đá Chông nằm trong dải rừng nối liền với núi Ba Vì, từ trên cao nhìn xuống, không có những đặc điểm địa hình khác biệt nên có nhiều thuận lợi trong việc giữ bí mật; lại cận giang, khi cần thiết có thể lên Việt Bắc bằng đường thủy, còn là sự trở ngại với kẻ thù. Với tư duy chiến lược quân sự, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhận thấy đây là vị trí thích hợp để xây dựng căn cứ làm việc của cơ quan Trung ương, phòng khi Mỹ mở rộng chiến tranh ra miền Bắc.
Sau khi được xây dựng, K9 trở thành một trong những địa điểm Bác Hồ và các đồng chí trong Bộ Chính trị, Trung ương Đảng sống và làm việc, nơi tổ chức các Hội nghị của Bộ Chính trị. Tại đây, nhiều vấn đề trọng đại của đất nước, đặc biệt là chiến lược kháng chiến, xây dựng Quân đội đã được quyết định. Sau này, Khu Di tích K9 trở thành địa danh lịch sử thiêng liêng, nơi đã bảo vệ, giữ gìn tuyệt đối an toàn thi hài Bác trong những năm chiến tranh ác liệt. Để giữ gìn tuyệt đối an toàn thi hài Bác, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, trực tiếp là Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng, sự giúp đỡ của chuyên gia y tế Liên Xô, Đoàn 69 đã tổ chức 5 cuộc hành quân di chuyển thi hài Bác. Trong những cuộc hành quân đó có 3 lần thi hài Người được chuyển về K9 và thời gian Bác yên nghỉ ở K9 là lâu nhất (4 năm rưỡi trên tổng số 6 năm chiến tranh) trước khi đón Bác về Lăng, nơi yên nghỉ vĩnh hằng của Người. K9 có ý nghĩa rất đặc biệt, là nơi Bác lựa chọn làm căn cứ của Trung ương, nơi Bác sống và làm việc, cũng là nơi giữ gìn an toàn thi hài Bác trong những năm kháng chiến chống Mỹ.
2. Giá trị về giáo dục tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh
Khu Di tích K9 là một di tích đặc biệt gắn liền với Chủ tịch Hồ Chí Minh. Di sản của Người để lại nơi đây chính là đạo đức, tác phong sống cao đẹp, giản dị, cùng một cảnh quan thiên nhiên đã được Người chăm sóc, giữ gìn. Khu Di tích K9 còn là nơi chứa đựng tư duy chiến lược quân sự của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nổi bật là tư tưởng về xây dựng hậu phương, căn cứ địa cho chiến tranh cách mạng; nơi thể hiện phong cách của Bác qua việc lựa chọn xây dựng nhà cửa, nơi làm việc; nơi chứa đựng tình cảm của Bác với cán bộ, chiến sĩ, với bạn bè quốc tế; nơi có thời gian gìn giữ thi hài Bác…
Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng là nội dung quan trọng của công tác đảng, công tác chính trị, có ý nghĩa quyết định đến việc xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, làm cơ sở để nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu. Đồng thời, góp phần xây dựng phẩm chất, nhân cách người quân nhân cách mạng; nâng cao bản lĩnh chính trị, ý thức trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ của cán bộ, chiến sĩ; nêu cao ý thức tu dưỡng, rèn luyện theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Kịp thời định hướng tư tưởng cho bộ đội trước những vấn đề nhạy cảm, phức tạp, xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh; cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”; đấu tranh có hiệu quả với âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị.
Giữ gìn và phát huy giá trị của di tích là để góp phần làm sâu sắc hơn, tỏa sáng tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh để tư tưởng của Người thật sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của Đảng ta; là địa chỉ đỏ để giáo dục truyền thống cho các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Quân đội và nhân dân Việt Nam nói chung, góp phần trực tiếp giữ vững trận địa tư tưởng của Đảng trong Quân đội, phát huy bản chất cách mạng, truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ”, làm cho Quân đội luôn là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu, tuyệt đối trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và Nhân dân, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.
3. Góp phần để Khu Di tích K9 phát huy vai trò “địa chỉ đỏ” trong giáo dục truyền thống yêu nước, truyền thống cách mạng của Quân đội nhân dân Việt Nam
Một là, tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, thực hiện có hiệu quả Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ”, tích cực đấu tranh phòng, chống “diễn biến hòa bình”, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trên lĩnh vực tư tưởng - văn hóa. Trong đó, cần tăng cường kếthợp tham quan, học tập tại Khu K9 gắn với các nội dung phát huy phẩmchất “BộđộiCụHồ” thời kỳ mới và đẩymạnhđấu tranh chống quan điểm, tư tưởng sai trái, thùđịch. Đây là giải pháp quan trọng, trực tiếp làm thất bại âm mưu, thủ đoạn xuyên tạc, bôi nhọ hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ” của các thế lực thù địch nhằm chống phá Quân đội về chính trị. Mặt khác, thực hiện tốt biện pháp này góp phần quan trọng phòng ngừa “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, chiến sĩ Quân đội, làm cho phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới được giữ vững, phát huy và lan tỏa sâu rộng.
Theo đó, cần thường xuyên giáo dục nâng cao nhận thức, ý thức cảnh giác cho cán bộ, chiến sĩ về âm mưu, thủ đoạn xuyên tạc phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, các quan điểm, tư tưởng sai trái, thù địch, nhất là trên không gian mạng hiện nay. Làm tốt công tác nắm, dự báo tình hình, âm mưu, thủ đoạn, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, cơ hội chính trị để chủ động có kế hoạch, phương án đấu tranh hiệu quả. Kết hợp đấu tranh trực diện, vạch trần quan điểm, tư tưởng sai trái, thù địch trên các phương tiện thông tin đại chúng với đẩy mạnh đấu tranh trên không gian mạng, tuyên truyền đấu tranh trên các địa bàn đóng quân. Thường xuyên chăm lo kiện toàn, bồi dưỡng lực lượng nòng cốt làm hạt nhân đấu tranh trực diện bảo vệ giá trị, hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ”; đồng thời, động viên, phát huy đông đảo, rộng khắp các tổ chức, các lực lượng tích cực tham gia tạo thành mạng lưới đấu tranh sâu rộng. Cùng với sự phát triển của internet, cần quan tâm hơn đến việc đấu tranh bảo vệ giá trị, hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ” trên không gian mạng, coi đó là mặt trận chủ yếu. Kết hợp chặt chẽ giữa đấu tranh với lan tỏa giá trị tốt đẹp “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới trên không gian mạng. Đẩy mạnh tự phê bình và phê bình, đấu tranh với các biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân, đồng thời phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ trì các cấp trong giáo dục giá trị lịch sử - văn hóa của Khu Di tích K9, góp phần bồi dưỡng lý tưởng, đạo đức cách mạng; phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới cho cán bộ, chiến sĩ trong Quân đội.
Hai là, tập trung đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục chính trị, tư tưởng, trong đó trọng tâm tăng cường giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; tình hình, nhiệm vụ cách mạng, nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, nhiệm vụ của Quân đội, của đơn vị. Đây là nội dung cơ bản, tiền đề xây dựng ý thức cách mạng cho mỗi cán bộ, chiến sĩ. Việc kết hợp tham quan, học tập tại Khu Di tích K9 sẽ là giải pháp giáo dục cơ bản, giáo dục chủ nghĩa yêu nước, lịch sử, truyền thống, bản sắc văn hóa của dân tộc, kỷ luật Quân đội và các chuẩn mực về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, văn hóa ứng xử, giao tiếp cho bộ đội. Qua đó, đấu tranh chống những quan điểm, tư tưởng sai trái, thù địch, phòng, chống sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, chống nguy cơ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.
Ba là, thực hiện tốt công tác sưu tầm, bổ sung, cập nhật các tư liệu, hiện vật, hình ảnh hoạt động của di tích, tạo lập được hồ sơ về di tích đầy đủ, khách quan, khoa học, trong đó cần bổ sung các ấn phẩm văn hóa, bổ sung văn bản pháp lý liên quan đến Khu Di tích từ trước đến nay; tập hợp các cảm tưởng, lưu bút của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước đến dâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích K9, góp phần quảng bá, tuyên truyền về ý nghĩa, cảm nhận của nhân dân, khách quốc tế khi đến tham quan, học tập. Đồng thời, tích cực, chủ động hoàn thiện phương án mở rộng phạm vi tham quan Khu Di tích K9; tiếp tục tôn tạo, gìn giữ cảnh quan môi trường, đảm bảo sự tôn nghiêm của Khu Di tích; nghiên cứu cải tiến, đổi mới công tác đón tiếp, tuyên truyền, nhất là các sinh hoạt chính trị, văn hóa ở Khu Di tích K9, cải tiến chất lượng phục vụ, trang bị đầy đủ hạ tầng cần thiết; tăng cường công tác quảng bá thông qua hệ thống ki-ốt điện tử, mạng wifi miễn phí, hệ thống loa phát thanh, nhà chiếu phim, phòng trưng bày…, đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ, nhu cầu đến tham quan, học tập nhằm nâng cao chất lượng tuyên truyền về cuộc đời, sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Phát huy ý nghĩa lịch sử, chính trị, văn hóa của Khu Di tích K9 trong giai đoạn mới là nhiệm vụ thiêng liêng, cao cả, là vinh dự, trách nhiệm đặc biệt của Quân đội, góp phần gìn giữ sự hiện hữu, thiêng liêng, sinh động trong thực tiễn của tư tưởng, đạo đức, sự nghiệp cách mạng của Người, cũng là gìn giữ một di sản vô giá của dân tộc - nơi hội tụ giá trị nhân văn, tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, “địa chỉ đỏ” trong giáo dục truyền thống yêu nước cách mạng của Quân đội nhân dân Việt Nam. Đây cũng là nơi để mỗi cán bộ, chiến sĩ trau dồi đạo đức cách mạng, tinh thần phụng sự đất nước, phụng sự nhân dân và lan tỏa giá trị tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, góp phần xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, tinh, gọn, mạnh, xứng đáng với sự tin tưởng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân./.
Thượng tá, ThS Nguyễn Gia Chinh
Phó Chủ nhiệm Chính trị
Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh
