Chủ tịch Hồ Chí Minh - Anh hùng giải phóng dân tộc, nhà văn hóa kiệt xuất, vị lãnh tụ thiên tài của Đảng và nhân dân Việt Nam; người chiến sĩ cách mạng kiên cường, người bạn thân thiết, mẫu mực, thủy chung của các dân tộc trên thế giới. Người đã dâng hiến trọn đời mình cho sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc và góp phần to lớn vào sự nghiệp cách mạng của nhân dân thế giới vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Di sản Người để lại mang tính phổ quát, vượt thời đại và vẹn nguyên tính thời sự. Đó là một tổng thể từ toàn bộ hệ thống tư tưởng tiến bộ, thực tiễn cuộc đời phong phú, sinh động, sự nghiệp vĩ đại, nhân cách, đạo đức mẫu mực, sáng ngời, phong cách giản dị, cao quý của Người. Sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh về cõi vĩnh hằng, Đảng, Nhà nước ta chủ trương xây dựng các khu di tích, bảo tàng Hồ Chí Minh nhằm phát huy giá trị tinh thần vô giá mà Người để lại. Theo thống kê, hiện nay có hàng trăm di tích và điểm di tích liên quan đến Chủ tịch Hồ Chí Minh ở nhiều tỉnh, thành phố; mỗi di tích là một trường học trực quan sinh động, thiết chế văn hóa đặc thù có ý nghĩa giáo dục truyền thống, đạo đức sâu sắc, tiêu biểu trong đó có các Khu Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, Phủ Chủ tịch, Khu Di tích Kim Liên - Nghệ An, khu di tích Pắc Bó-Cao Bằng, Bến cảng Nhà Rồng,… Không chỉ ở trong nước, nhiều nơi trên thế giới, gắn với quá trình hoạt động cách mạng của Người, nhiều tượng đài, khu tưởng niệm, bảo tàng, công viên, đường phố mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra đời. Đó là nơi lưu giữ những tư liệu quý báu phản ánh cuộc đời, thân thế, sự nghiệp cách mạng, chứa đựng những giá trị, lan tỏa tư tưởng, văn hóa, đạo đức, phong cách của Người; là nơi tham quan, học tập, nghiên cứu thực tiễn có giá trị; địa chỉ đỏ góp phần giáo dục truyền thống, đạo đức cách mạng, vun đắp niềm tự hào, tinh thần cống hiến cho thế hệ trẻ; nơi hội tụ tình cảm của đồng bào cả nước và bạn bè quốc tế đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu.
Trân trọng, lưu truyền, phát huy những giá trị truyền thống, tư tưởng, văn hóa, đạo đức từ Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong những năm qua, Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã ban hành nhiều chỉ thị, nghị quyết, kết luận nhằm đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh như: Chỉ thị số 06-CT/TW ngày 07/11/2006 của Bộ Chính trị về tổ chức Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”; Chỉ thị số 03-CT/TW ngày 14/5/2011 của Bộ Chính trị về tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; Kết luận số 01-KL/TW ngày 18/5/2021 củ Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị, đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; Chỉ thị số 87-CT/QUTW ngày 08/7/2016 của Thường vụ Quân ủy Trung ương về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong các Hồ Chí Minh trong Đảng bộ Quân đội và toàn quân. Ngoài ra, Thường vụ Quân ủy Trung ương ban hành Chỉ thị số 855-NQ/QUTW ngày 23/9/2019 về đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới; Nghị quyết số 847-NQ/QUTW ngày 28/12/2021 về phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới,…
Trường Sĩ quan Chính trị là cơ sở đào tạo đại học, sau đại học, hợp tác đào tạo quốc tế, cung cấp đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội, giáo viên khoa học xã hội và nhân văn, cán bộ khoa học trình độ đại học, sau đại học và nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn, góp phần xây dựng Quân đội, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Trong những năm qua, cùng với các đơn vị trong toàn quân, Trường Sĩ quan Chính trị đã phát huy tốt giá trị các Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; trong giáo dục truyền thống, đạo đức các mạng cho toàn thể cán bộ, học viên, nhân viên, chiến sĩ của Nhà trường. Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, nhất là trong giáo dục truyền thống, bồi dưỡng đạo đức cách mạng cho cán bộ, học viên, nhân viên, chiến sĩ thông qua phát huy giá trị di sản nói chung, Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh nói riêng như: đổi mới, bổ sung nội dung, chương trình đào tạo; học tập chuyên đề; tham gia hội thảo, tọa đàm khoa học, các cuộc thi tìm hiểu, nói chuyện, kể chuyện; tăng cường hoạt động tham quan, trải nghiệm, học tập từ thực tiễn tại các khu di tích; tổ chức dâng hương, báo công,… Nhiều mô hình, cách làm sáng tạo, hiệu quả đã được triển khai thực hiện, như: phong trào thi đua “Bám trên, sát dưới, cải các hành chính nhanh, tham mưu trúng, đúng, chỉ đạo kịp thời, hướng dẫn hiệu quả” ở khối các cơ quan; “Tận tâm, gương mẫu, sáng tạo, xứng danh người thầy” ở khối khoa giáo viên; “Học thực chất, rèn thường xuyên, mẫu mực toàn diện” ở khối đơn vị; mô hình “Bài giảng mẫu” “Bài giảng 3 tốt” “Giờ luyện tập kiểu mẫu”, “phụ nữ chuyên cần, sáng tạo”, “Bộ ba cùng tiến”, “Tiểu đội 3 tiêu biểu”,… Qua đó, tạo động lực, quyết tâm hăng hái thi đua hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ, tạo bước đột phá trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Đồng thời, góp phần trực tiếp giáo dục truyền thống, bồi dưỡng đạo đức cách mạng cho học viên, những cán bộ chính trị, giáo viên khoa học xã hội nhân văn tương lai; làm sâu sắc hơn truyền thống “Trung thành, sáng tạo, đoàn kết, vượt khó, dạy tốt, học tốt” của Nhà trường hơn 47 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành.
Trong những năm tới, tình hình thế giới, khu vực, trong nước tiếp tục diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó dự báo. Các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị tăng cường các hoạt động chống phá với những âm mưu, thủ đoạn ngày càng công khai, trực diện nhằm “phi chính trị hóa” Quân đội. Nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, xây dựng Quân đội trong tình hình mới đang đặt những yêu cầu cao hơn về nhận thức chính trị, tư tưởng, đạo đức cách mạng của cán bộ, chiến sĩ toàn quân. Những vấn đề này đòi hỏi phải đẩy mạnh và nâng cao hơn chất lượng, hiệu quả việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, trong đó có việc phát huy giá trị các Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh trong giáo dục truyền thống, đạo đức cho các đối tượng.
Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng chỉ rõ: “Tăng cường giáo dục truyền thống cách mạng vẻ vang của Đảng; tuyên truyền sâu rộng đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước gắn với đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, hành động trong Đảng và nhân dân”(1); quán triệt, thực hiện các chỉ thị, nghị quyết, kế hoạch của trên về công tác giáo dục, đào tạo, nhất là Nghị quyết số 1657-NQ/QUTW ngày 20/12/2022 của Quân ủy Trung ương về đổi mới công tác giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng Quân đội trong tình hình mới; thực hiện phương châm: “Chất lượng đào tạo của nhà trường là khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị” và Đề án “Đổi mới quy trình, chương trình đào tạo cán bộ các cấp trong Quân đội đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới”, Trường Sĩ quan Chính trị tiếp tục xây dựng, phát huy những giá trị cốt lõi truyền thống của Nhà trường, đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục, đào tạo, xây dựng Nhà trường trở thành trường đại học hàng đầu của Quân đội và quốc gia.
Để tiếp tục phát huy giá trị Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh vào giáo dục truyền thống, bồi dưỡng đạo đức cách mạng cho học viên Trường Sĩ quan Chính trị hiện nay cần quan tâm thực hiện tốt một số nội dung, biện pháp sau đây:
Một là, tiếp tục hoàn thiện mục tiêu, đổi mới quy trình, chương trình đào tạo.
Trong lãnh đạo xây dựng Quân đội, Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn kiên định phương châm “người trước súng sau”, “chính trị trọng hơn quân sự”, công tác đảng, công tác chính trị là “linh hồn, mạch sống” của Quân đội, bảo đảm sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội, xây dựng các tổ chức và con người trong Quân đội vững mạnh. Đội ngũ cán bộ chính trị có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc nâng cao hiệu lực công tác đảng, công tác chính trị, góp phần xây dựng, phát huy sức mạnh nhân tố con người, nhân tố chính trị tinh thần trong Quân đội. Do đó, phát huy giá trị di tích Hồ Chí Minh trong giáo dục truyền thống, đạo đức cho học viên Trường Sĩ quan Chính trị trước hết cần hoàn thiện mục tiêu đào tạo, đổi mới quy trình, chương trình đào tạo cán bộ chính trị cấp phân đội, giáo viên khoa học xã hội và nhân văn.
Hiện nay, Nhà trường đang đào tạo nhiều đối tượng với những nội dung, chương trình riêng biệt (16 đối tượng, 15 chương trình đào tạo), song mục tiêu xuyên suốt là đào tạo đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội, giáo viên khoa học xã hội và nhân văn vừa “hồng”, vừa “chuyên”, thực sự tiêu biểu, mẫu mực về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, có năng lực, phương pháp tác phong công tác đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trên cương vị ban đầu là chính trị viên, chính trị viên phó đại đội, giáo viên khoa học xã hội và nhân văn. Theo đó, quán triệt, vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong hoàn thiện mục tiêu, yêu cầu đào tạo đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội trước hết cần hướng đến mục tiêu đào tạo ra đội ngũ cán bộ chính trị có giác ngộ cách mạng sâu sắc, bản lĩnh chính trị vững vàng, tiêu biểu về đạo đức cách mạng, có kiến thức cơ bản về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, khoa học xã hội và nhân văn, chính trị, quân sự, văn hóa, xã hội, ngoại ngữ, công nghệ thông tin cần thiết; có năng lực lãnh đạo, chỉ huy, tiến hành công tác đảng, công tác chính trị và giảng dạy đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ; có sức khỏe tốt và tiềm năng phát triển lâu dài.
Hai là, đổi mới công tác giáo dục chính trị, nâng cao nhận thức của cán bộ, học viên về giá trị các khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh gắn với việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án “Đổi mới công tác giáo dục chính trị tại đơn vị trong giai đoạn mới”. Trong đó, coi trọng nâng cao chất lượng giảng dạy các nội dung về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; mục tiêu, lý tưởng cách mạng, bản chất, truyền thống, chức năng, nhiệm vụ của Quân đội; những đặc trưng cơ bản của phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, các biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân ở từng đối tượng để mỗi cán bộ, đảng viên, quần chúng dễ nhận diện, “tự soi, tự sửa”; qua đó, đề cao ý thức tự tu dưỡng, rèn luyện, nâng cao nhận thức, bản lĩnh chính trị, đạo đức, lối sống.
Tiếp tục tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghiêm Kết luận số 01-KL/TW của Bộ Chính trị khóa XIII về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị khóa XII về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; Chỉ thị số 855-CT/QUTW của Thường vụ Quân ủy Trung ương về đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới; Nghị quyết số 847-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương về phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới.
Ba là, nâng cao chất lượng và phát huy vai trò đội ngũ giảng viên và cán bộ quản lý giáo dục trong giáo dục truyền thống, bồi dưỡng đạo đức cách mạng cho học viên.
Thực hiện tốt công tác bồi dưỡng, nâng cao phẩm chất, năng lực, phương pháp, tác phong công tác cho học viên theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; nâng cao trình độ ngoại ngữ, tin học, năng lực sư phạm, kỹ năng sử dụng các phương tiện dạy học hiện đại và kiến thức thực tiễn cho giảng viên; chú trọng việc khai thác, phát huy giá trị các Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh trong giảng dạy, bồi dưỡng phẩm chất, nhân cách cho học viên. Đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy học; coi trọng tự học, tự nghiên cứu, phát huy tính độc lập, sáng tạo của người học. Thực hiện các biện pháp quản lý, giáo dục, bồi dưỡng để không ngừng vun trồng nhân cách trong sáng, mô phạm của đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý giáo dục các cấp. Bên cạnh đó, phải thường xuyên quan tâm nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho giảng viên và cán bộ quản lý giáo dục để họ toàn tâm, toàn ý cống hiến cho sự nghiệp giáo dục, đào tạo của Nhà trường.
Bốn là, phát huy vai trò tích cực, tự giác của học viên trong tự giáo dục truyền thống, bồi dưỡng đạo đức cách mạng thông qua các nội dung tham quan, nghiên cứu, học tập tại các khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Để phát huy vai trò tích cực, tự giác trong tự học tập, rèn luyện, trước hết cần giáo dục cho học viên thấy rõ vị trí, vai trò tầm quan trọng của tự học tập, tự nghiên cứu, thấm nhuần giá trị truyền thống, đạo đức cách mạng; thấy rõ vai trò, ý nghĩa các Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh trong giáo dục truyền thống, bồi dưỡng đạo đức cách mạng cho thế hệ trẻ. Từ đó, xây dựng thái độ, động cơ, trách nhiệm đúng đắn cho học viên, xây dựng niềm tin, tinh thần lạc quan, không quản ngại khó khăn, gian khổ trong thực hiện nhiệm vụ. Từng học viên cần xây dựng kế hoạch và tích cực, chủ động thực hiện kế hoạch. Cấp ủy, chỉ huy đơn vị quản lý học viên tăng cường công tác lãnh đạo, quản lý; định hướng nội dung tự học tập, nghiên cứu, tu dưỡng; tạo điều kiện về thời gian, cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật phục vụ học tập; thường xuyên theo dõi, đôn đốc, kiểm tra đánh giá kết quả và rút kinh nghiệm việc tự học tập, rèn luyện của học viên, gắn kết quả tự học tập, tu dưỡng với kết quả học tập, rèn luyện học kỳ, năm học, kết quả thực hiện các phong trào thi đua, Cuộc vận động phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” và kết quả học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
Phát huy giá trị Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh vào giáo dục chính trị trong Quân đội nói chung, trong giáo dục truyền thống, bồi dưỡng đạo đức cách mạng cho học viên Trường Sĩ quan Chính trị nói riêng là việc làm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là biện pháp trực tiếp đẩy mạnh và nâng cao chất lượng, hiệu quả học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; đồng thời, nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội, giáo viên khoa học xã hội và nhân văn đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng Quân đội trong tình hình mới. Để tiếp tục phát huy giá trị Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh và giáo dục truyền thống, bồi dưỡng đạo đức cách mạng cho học viên, Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường, cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, khoa giáo viên, đơn vị cần quán triệt, nắm chắc quan điểm của Đảng, tiếp tục tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, tổ chức thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả công tác giáo dục truyền thống, đạo đức cách mạng, gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, giữ vững và phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, góp phần xây dựng Nhà trường vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”./.
Chú thích:
(1) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập II, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.233.
Trung tá, TS Nguyễn Quốc Trị
Trưởng ban Tổng hợp kế hoạch, Phòng Tham mưu - Hành chính
Trường Sĩ quan Chính trị
