10. Xuân Quý Tỵ 1953
- Thơ chúc Tết tới đồng bào, chiến sĩ cả nước:
"Toàn thể chiến sĩ thi đua giết giặc,
Đồng bào cả nước đoàn kết một lòng,
Trường kỳ kháng chiến nhất định thắng lợi,
Độc lập thống nhất, nhất định thành công".
- Thơ chúc Tết xuân Quý Tỵ, 1953:
"Mừng năm Thìn vừa qua,
Mừng Xuân Tỵ đã tới.
Mừng phát động nông dân,
Mừng hậu phương phấn khởi.
Mừng tiền tuyến toàn quân
Thi đua chiến thắng mới.
Mừng toàn dân kết đoàn,
Mừng kháng chiến thắng lợi.
Mừng năm mới, nhiệm vụ mới,
Lực lượng mới, thành công mới.
Mừng toàn thể chiến sĩ và đồng bào,
Mừng phe dân chủ hòa bình thế giới".
11. Xuân Giáp Ngọ 1954
"Nhân dịp Tết Nguyên đán năm Giáp Ngọ - năm chúng ta chuẩn bị bước vào trận đánh lớn ở Điện Biên Phủ, Bác Hồ gửi Thơ chúc Tết quân, dân cả nước bằng những vần thơ động viên, khích lệ:
Năm mới, quân dân ta có hai nhiệm vụ rành rành:
Đẩy mạnh kháng chiến để giành độc lập, tự do,
Cải cách ruộng đất là công việc rất to.
Dần dần làm cho người cày có ruộng khỏi lo nghèo nàn.
Quân và dân ta nhất trí kết đoàn,
Kháng chiến, kiến quốc nhất định hòan toàn thành công.
Hòa bình dân chủ thế giới khắp Nam, Bắc, Tây, Đông,
Năm mới, thắng lợi càng mới, thành công càng nhiều".
- Thư gửi cán bộ và chiến sỹ:
"Nhân dịp Tết năm Ngọ, Bác thân ái gửi lời chúc các chú: Năm mới, cố gắng mới, thắng lợi mới.
Các chú đã lập được nhiều chiến công. Hôm nay, ngày Tết, các chú lại đang xung phong chiến đấu gian khổ, thi đua giết giặc. Bác luôn luôn nhớ các chú.
Bác mong các chú nêu cao quyết tâm, chiến đấu bền bỉ, thu nhiều thắng lợi hơn nữa, làm cho mùa Xuân năm nay thành mùa Xuân đại thắng lợi.
Bác chờ tin thắng trận các chú gửi về mừng quà Tết cho Bác. Bác chuẩn bị sẵn giải thưởng cho đơn vị và cá nhân có nhiều chiến công.
Chào thân ái và quyết thắng"!
- Thư gửi cán bộ, chiến sỹ và thanh niên nam nữ vừng địch tạm chiếm:
"Gửi cán bộ, chiến sĩ và thanh niên nam nữ ở vùng tạm bị chiếm,
Nhân dịp năm mới Giáp Ngọ, Bác thân ái chúc các cô, các chú năm mới, cố gắng mới, thắng lợi mới.
Năm vừa qua các cô, các chú đã anh dũng đánh du kích và bảo vệ tính mạng, tài sản của đồng bào.
Sang năm mới, cuộc kháng chiến của ta sẽ gay go hơn, nhưng sẽ thu nhiều thắng lợi hơn. Giặc càng thất bại, chúng càng ráo riết dùng những thủ đoạn hung ác để cướp của, bắt người, bắt cả phụ nữ đi ngụy binh để chống lại kháng chiến, giết hại đồng bào và làm bia đỡ đạn cho chúng.
Để phá tan âm mưu của giặc, Bác kêu gọi:
- Cán bộ và chiến sĩ phải thi đua thực hiện những nghị quyết của Hội nghị du kích toàn quốc năm ngoái, tiêu diệt thật nhiều giặc để giữ nước, giữ làng.
- Thanh niên nam nữ thì cùng đồng bào ra sức đấu tranh chống giặc, quyết không đi lính cho giặc, hăng hái tham gia du kích và bộ đội của ta.
- Tất cả mọi người ra sức vận động ngụy binh quay về với Tổ quốc. Chính phủ và nhân dân ta sẽ khoan hồng đối với họ.
Đến cuối tháng 3-1954, các địa phương phải báo cáo lên, Bác sẽ có giải thưởng đặc biệt cho những đơn vị và những cá nhân lập công nhiều nhất.
Bác nhờ các cô, các chú chuyển lời Bác chúc năm mới cho các cụ phụ lão và các cháu nhi đồng.
Chào thân ái và quyết thắng!
12. Xuân Ất Mùi 1955
- Diễn văn chúc mừng năm mới:
"Cùng toàn thể đồng bào trong nước và ngoài nước,
Cùng toàn thể bộ đội, cán bộ và nhân viên,
Sau 8, 9 năm toàn quân và toàn dân ta kháng chiến gian khổ và anh dũng, chính nghĩa đã thắng lợi, chiến tranh đã chấm dứt, hòa bình đã lập lại, Chính phủ lại về Thủ đô. Những việc đó bao hàm một ý nghĩa chính trị cực kỳ to lớn.
Tôi thay mặt Chính phủ cảm ơn đồng bào Thủ đô và bộ đội hôm nay long trọng và thân mật chào mừng Chính phủ.
Nhân dịp năm mới, tôi thay mặt Đảng và Chính phủ thân ái hỏi thăm anh em thương binh, bệnh binh và gia đình các liệt sĩ.
Chúc toàn thể đồng bào và kiều bào,
Chúc toàn thể bộ đội, cán bộ và nhân viên,
Chúc các chiến sĩ thi đua,
Chúc các cụ phụ lão,
Các cháu thanh niên và nhi đồng
Năm mới mạnh khỏe, vui vẻ, cố gắng và tiến bộ!
Tôi thay mặt nhân dân và Chính phủ ta chúc các lãnh tụ và nhân dân các nước bạn năm mới thắng lợi mới!
Nhân dịp này, tôi xin báo cáo với đồng bào và bộ đội những công việc chúng ta phải làm từ nay, nhằm mục đích củng cố hòa bình, thực hiện thống nhất, hòan thành độc lập và dân chủ trong cả nước:
- Chúng ta kiên quyết thi hành đúng đắn hiệp định đình chiến. Đồng thời chúng ta đòi hỏi đối phương cũng phải thi hành đầy đủ hiệp định đình chiến, phải bảo vệ quyền tự do dân chủ và phải chấm dứt những cuộc khủng bố nhân dân ở miền Nam, phải đình chỉ lừa bịp, ép buộc một số đồng bào miền Bắc di cư vào Nam.
Nhân đây, chúng ta tỏ lời cảm ơn Ủy ban Quốc tế đã giúp sức vào công việc thi hành hiệp định đình chiến.
- Chúng ta phải ra sức khôi phục lại kinh tế: nông nghiệp, công nghiệp, thương nghiệp, vận tải, để nâng cao dần đời sống của nhân dân.
- Chúng ta phải ra sức bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ hòa bình, cho nên chúng ta phải củng cố quốc phòng, bộ đội ta phải thi đua học tập chính trị và kỹ thuật, giữ vững kỷ luật và tác phong khắc khổ.
- Chúng ta phải tiếp tục vận động quần chúng giảm tô và cải cách ruộng đất, để thực hiện người cày có ruộng.
Để làm những công việc trên đây, chúng ta phải đoàn kết chặt chẽ, rộng rãi, chúng ta phải chống hủ hoá, tham ô, lãng phí. Chúng ta phải bồi dưỡng đạo đức cần, kiệm, liêm, chính.
Nam Bắc là một nhà, là anh em ruột thịt, quyết không thể chia cắt được. Chúng ta phải thắt chặt mối quan hệ mật thiết giữa miền Nam và miền Bắc.
Chúng ta phải đoàn kết rộng rãi và chặt chẽ từ Bắc đến Nam; phải ủng hộ đồng bào miền Nam đấu tranh giành tự do dân chủ, theo đúng Hiệp định Giơnevơ.
Chúng ta phải làm cho kinh tế, văn hoá và sự đi lại được lưu thông và thuận lợi giữa đồng bào miền Bắc và đồng bào miền Nam.
Chúng ta phải làm những việc đó để tiến tới thực hiện tổng tuyển cử tự do và thống nhất toàn quốc.
Bất kỳ người nào, bất kỳ nhóm nào, nếu họ tán thành hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ, thì chúng ta cũng sẵn sàng thật thà đoàn kết với họ.
Chúng ta đoàn kết chặt chẽ với nhân dân các nước bạn.
Chúng ta sẽ dựa theo 5 nguyên tắc lớn của bản tuyên bố Trung - Ấn và Trung - Diến để gây quan hệ hữu hảo với hai Chính phủ nhà vua Miên và Lào.
Chúng ta phát triển quan hệ hữu hảo với các nước Đông Nam Á.
Đối với nước Pháp, chúng ta sẽ cố gắng lập lại mối quan hệ kinh tế và văn hoá trên nguyên tắc bình đẳng và hai bên đều có lợi. Chúng ta đoàn kết với nhân dân Pháp và nhân dân yêu chuộng hòa bình thế giới.
Chúng ta phải tỉnh táo đề phòng, phải kiên quyết chống âm mưu đế quốc Mỹ tăng cường can thiệp vào Đông Dương, xui giục bọn tay sai của chúng phá hoại hiệp định đình chiến, phá hoại hòa bình và chúng ta cố gắng góp phần vào sự nghiệp bảo vệ hòa bình Châu Á và thế giới.
Trong mấy năm kháng chiến, quân và dân ta đã cố gắng và đã giành được thắng lợi. Đấu tranh trong hòan cảnh hòa bình, quân và dân ta cũng phải cố gắng để vượt mọi khó khăn, giành lấy thắng lợi.
Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ muôn năm!
Hòa bình thế giới muôn năm!"
- Điện gửi đồng chí Vôrôsilốp:
"Kính gửi đồng chí Vôrôsilốp, Chủ tịch Chủ tịch đoàn Xôviết tối cao Liên Xô,
Nhân dịp năm mới, tôi xin thay mặt nhân dân nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và nhân danh cá nhân tôi, chúc nhân dân Liên Xô vĩ đại thu được nhiều thắng lợi rực rỡ mới trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa cộng sản, xây dựng tình hữu nghị giữa các dân tộc, bảo vệ hòa bình và dân chủ thế giới.
Kính chúc đồng chí Chủ tịch năm mới mạnh khỏe.
Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa"!
- Lời kêu gọi thi đua sản xuất tiết kiệm mùa Xuân:
"Cùng đồng bào và cán bộ các địa phương,
Trong những năm kháng chiến, nhân dân ta đã cố gắng thi đua tăng gia sản xuất; nhờ vậy mà mặc dầu có thiên tai, địch họa, chúng ta đã khỏi thiếu thốn. Đó là một thành tích to.
Nay hòa bình trở lại. Nhiều nơi đang vận động quần chúng giảm tô và cải cách ruộng đất. Đó là những điều kiện thuận lợi cho việc phát triển nông nghiệp.
Nhưng khó khăn vẫn còn nhiều: hạn, lụt, sâu bọ có thể làm hại mùa màng; một số ruộng hoang chưa cày cấy hết; công trình thuỷ lợi chưa sửa chữa được hòan toàn. Vì vậy chúng ta phải ra sức đẩy mạnh việc cấy lúa, trồng màu, thì vụ giáp hạt tháng 3, tháng 8 mới khỏi gay go.
Hiện nay, nhiệm vụ vẻ vang của đồng bào là phải ra sức thi đua khôi phục và phát triển sản xuất nông nghiệp để làm cho đồng bào nông dân ấm no, để cung cấp cho quân đội, để đảm bảo tiếp tế cho các thành thị, để đẩy mạnh việc khôi phục kinh tế nước nhà.
Trong mùa xuân này, toàn thể đồng bào nông dân phải ra sức thi đua:
- Cấy nhiều lúa, trồng nhiều màu,
- Cày sâu cuốc bẫm, làm cỏ bỏ phân,
- Chống hạn, phòng lụt, diệt sâu bọ,
- Khai phá ruộng hoang,
- Chăn nuôi nhiều gia súc,
- Tiết kiệm về mọi mặt.
Đó là một cuộc thi đua yêu nước, ý nghĩa rất to lớn. Tôi kêu gọi đồng bào hăng hái tham gia phong trào thi đua này. Thế là đồng bào góp phần vào công cuộc đấu tranh củng cố hòa bình, thực hiện thống nhất, hòan thành độc lập và dân chủ trong cả nước ta.
Năm mới, tôi chúc đồng bào và cán bộ địa phương thu nhiều thành tích tốt đẹp trong cuộc thi đua tăng gia sản xuất.
Chính phủ sẽ khen thưởng những đồng bào, cán bộ và đơn vị có thành tích xuất sắc trong vụ xuân này.
Chào thân ái và thắng lợi!"
13. Xuân Bính Thân năm 1956
- Lời chúc mừng năm mới:
"Cùng đồng bào cả nước và kiều bào ở nước ngoài,
Cùng toàn thể bộ đội và cán bộ quân, dân, chính, đảng,
Tôi thay mặt Đảng và Chính phủ thân ái chúc tất cả mọi người năm mới đoàn kết, vui vẻ, mạnh khỏe, cố gắng và tiến bộ.
Nhân dịp này, chúng ta hãy xét lại tình hình trong năm cũ và định ra nhiệm vụ cho năm mới.
Trong năm 1955, tình hình thế giới đại khái như sau:
Do chính sách và sự cố gắng của Liên Xô, Trung Quốc và các nước khác trong phe dân chủ, do sự đấu tranh của các chính phủ và nhân dân yêu chuộng hòa bình, tình hình thế giới nói chung đã có phần dịu hơn trước, mặc dù phe đế quốc vẫn tiếp tục âm mưu chuẩn bị chiến tranh.
Liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương, Hiệp ước Pari nhằm vũ trang lại Tây Đức và khối xâm lược Đông - Nam Á do Mỹ cầm đầu, đều là những mưu mô thâm độc của phe đế quốc hiếu chiến. Nhưng mâu thuẫn giữa chúng ngày càng sâu, khó khăn của chúng ngày càng nhiều.
Hội nghị các nước Á - Phi ở Băngđung hồi tháng 4, Hội nghị Giơnevơ hồi tháng 7 giữa các vị đứng đầu bốn nước lớn, việc hai Thủ tướng Ấn Độ và Miến Điện đi thăm Liên Xô và các nước khác, nhất là việc hai lãnh tụ Liên Xô đi thăm Ấn Độ, Miến Điện và Ápganixtan, v.v.. là những việc rất quan trọng đã tăng cường thêm lực lượng hòa bình thế giới.
Nhưng tình hình Đông Dương thì vẫn căng thẳng, vì đế quốc Mỹ càng ngày càng can thiệp vào miền Nam Việt Nam và Miên, Lào. Vì Mỹ xui đẩy chính quyền miền Nam vi phạm Hiệp định Giơnevơ một cách trắng trợn. Vì Chính phủ Pháp không làm đúng những điều họ đã ký kết trong Hiệp định Giơnevơ.
Do tình hình ấy, trong năm tới, các chính phủ và nhân dân yêu chuộng hòa bình thế giới phải cố gắng nhiều hơn nữa để củng cố hòa bình và phát triển 5 nguyên tắc chung sống hòa bình. Riêng nhân dân Việt Nam ta và nhân dân hai nước Miên và Lào càng phải đoàn kết để đấu tranh chống đế quốc Mỹ can thiệp, thi hành đầy đủ Hiệp định Giơnevơ và để đưa lại hòa bình thật sự ở Đông Dương.
*
* *
Về tình hình trong nước, để chống lại chính sách can thiệp của đế quốc Mỹ và chính sách độc tài của chính quyền miền Nam, để chống lại trò hề “trưng cầu dân ý”, chống lại âm mưu tuyển cử “quốc hội” riêng rẽ và đặt ra “hiến pháp” giả hiệu, đồng bào ta từ Bắc đến Nam đang ra sức đấu tranh đòi thi hành đúng đắn Hiệp định Giơnevơ; đòi mở hội nghị hiệp thương để bàn về tổng tuyển cử tự do trong cả nước; chống mọi hành động vi phạm Hiệp định Giơnevơ.
Cuộc đấu tranh chính nghĩa của nhân dân ta được nhân dân thế giới đồng tình và ủng hộ.
Ủy ban quốc tế do đại biểu Ấn Độ làm Chủ tịch, đã cố gắng kiểm soát và giám sát việc thi hành Hiệp định Giơnevơ.
Còn ở miền Bắc ta, thì năm vừa rồi vài vùng có bị hạn, lụt, bão, mất mùa. Nhưng đồng bào ta cần cù, hăng hái ra sức vượt mọi khó khăn, khôi phục kinh tế. Vụ mùa vừa rồi khá tốt.
Cải cách ruộng đất đang mở rộng ở miền đồng bằng.
Công nghiệp và thương nghiệp đang có đà khôi phục.
Văn hóa giáo dục có thành tích khá.
Quân đội học tập tiến bộ nhiều. Quốc phòng được củng cố.
Khu tự trị Thái - Mèo được thành lập, đồng bào miền núi rất phấn khởi.
Nói tóm lại: Các tầng lớp nhân dân đều đoàn kết nhất trí, hăng hái làm việc, tăng gia sản xuất.
Những việc đó chứng tỏ rằng chế độ dân chủ cộng hòa của ta rất vững vàng và tốt đẹp, vì nó một lòng một dạ phục vụ nhân dân, được nhân dân hết lòng ủng hộ.
Đồng bào miền Nam đang anh dũng đấu tranh chống chính quyền độc tài tay sai của Mỹ, đòi cải thiện đời sống, đòi tự do dân chủ, đòi thi hành Hiệp định Giơnevơ. Miền Nam yêu quý của chúng ta luôn luôn xứng đáng là thành đồng của Tổ quốc.
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành lập với một bản cương lĩnh rất hợp lý hợp tình, cho nên đã được sự ủng hộ của nhân dân ta và sự đồng tình của nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới.
*
* *
Tình hình ấy đặt cho chúng ta những nhiệm vụ sau đây:
1. Toàn dân đoàn kết chặt chẽ, kiên quyết đấu tranh chính trị, thực hiện Cương lĩnh của Mặt trận Tổ quốc, đòi thi hành đúng đắn Hiệp định Giơnevơ, đòi nhà cầm quyền miền Nam phải hiệp thương với Chính phủ ta để thực hiện thống nhất nước nhà trên cơ sở độc lập và dân chủ.
2. Đồng bào miền Bắc ta phải ra sức củng cố miền Bắc về mọi mặt, tức là:
- Hoàn thành tốt việc cải cách ruộng đất ở miền Bắc;
- Ra sức thi đua sản xuất và tiết kiệm, thực hiện kế hoạch khôi phục kinh tế và phát triển văn hóa 1956;
- Tiếp tục củng cố quốc phòng;
- Bảo vệ trật tự, an ninh, trấn áp bọn phá hoại.
3. Về ngoại giao: Thắt chặt tình đoàn kết với Liên Xô, Trung Quốc và các nước anh em khác; tăng cường tình hữu nghị với các nước láng giềng: Miên, Lào, Ấn Độ, Miến Điện, Nam Dương, đoàn kết với nhân dân Pháp và nhân dân thế giới, để bảo vệ hòa bình.
Những nhiệm vụ ấy rất nặng nề, nhưng rất vẻ vang. Trong lúc thi hành những nhiệm vụ ấy, chúng ta sẽ gặp nhiều khó khăn: Mỹ tăng cường can thiệp; bọn tay sai của chúng trắng trợn phá hoại Hiệp định Giơnevơ; đế quốc và phong kiến câu kết với nhau, chúng sẽ ngăn trở việc củng cố miền Bắc của nhân dân ta.
Chúng ta phải thấy rõ khó khăn, thấy rõ âm mưu của địch để luôn luôn tỉnh táo đề phòng và chống địch phá hoại; luôn luôn kiên quyết vượt mọi trở ngại.
Khó khăn tuy nhiều, nhưng điều kiện thuận lợi của chúng ta rất lớn. Nhân dân ta ngày càng đoàn kết, tin tưởng, hăng hái và cố gắng. Nói chung tình hình thế giới đang phát triển có lợi cho ta. Các nước anh em ra sức giúp ta. Chúng ta có thêm nhiều nước bạn đồng tình và ủng hộ ta.
Điều chủ chốt là đồng bào trong nước và kiều bào ngoài nước cần phải đoàn kết hơn nữa trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, cùng nhau ra sức củng cố miền Bắc về mọi mặt, vì miền Bắc là nền tảng lực lượng của nhân dân ta. Miền Bắc vững mạnh, thì chế độ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa vững mạnh, đồng bào miền Nam có chỗ dựa vững mạnh trong cuộc đấu tranh chống đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai của chúng.
Để củng cố miền Bắc, tất cả mọi người, mọi ngành đều phải hăng hái tham gia thi đua yêu nước, tăng gia sản xuất và tiết kiệm. Chúng ta phải hoàn thành cho kỳ được kế hoạch khôi phục kinh tế và phát triển văn hóa của năm 1956.
Toàn thể nhân dân ta luôn luôn nâng cao chí khí phấn đấu dẻo dai bền bỉ, tin tưởng sâu sắc, không sốt ruột, không chủ quan, thì dầu đối phương muốn ỳ ra, cũng không thể ỳ được mãi. Nhất định chúng sẽ thất bại, vì chúng làm trái ngược với ý nguyện của nhân dân ta.
Hỡi toàn thể đồng bào,
Chúng ta đã chiến đấu trường kỳ và gian khổ mới có thắng lợi như ngày nay. Trong cuộc đấu tranh chính trị gay go, phức tạp, để củng cố và phát triển thắng lợi ấy, để giữ vững hòa bình, thực hiện thống nhất, hòan thành độc lập và dân chủ trong cả nước, chúng ta quyết không sợ khó khăn nào, không ngại cố gắng nào. Cho nên chúng ta nhất định thắng lợi.
*
* *
Một lần nữa tôi chúc:
Các cụ phụ lão mạnh khỏe và sống lâu,
Đồng bào các giới đoàn kết một lòng, ra sức thi đua yêu nước và tiến bộ,
Các cháu thanh niên hăng hái xung phong, các cháu thiếu nhi chăm chỉ học hành và ngoan ngoãn,
Quân đội ta học tập có kết quả tốt,
Cán bộ quyết tâm làm tròn nhiệm vụ và thu nhiều thành tích tốt.
Chúc toàn thể đồng bào năm mới thu nhiều thắng lợi mới.
Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh muôn năm!
Hòa bình thế giới muôn năm"!
- Thơ chúc Tết đồng bào và chiến sĩ cả nước:
"Thân ái mấy lời chúc Tết:
Toàn dân đoàn kết một lòng,
Miền Bắc thi đua xây dựng,
Miền Nam giữ vững thành đồng,
Quyết chí, bền gan phấn đấu,
Hòa bình, thống nhất thành công".
Tâm Trang (tổng hợp)
