27. Bài thơ “Thấy từ lúc ấy” của Chế Lan Viên

Địa trung hải xanh ngời
Bác lên boong lặng ngắm
Uy nghi trước bể trời
Bỗng mắt Người rực sàng

Hàng trăm chiến hạm Pháp
Chìm ngổn ngang bể khơi
Cái suy tàn đế quốc
Người vừa chợt thấy rồi.

Cảnh ấy theo Bác mãi
Trên hàng vạn dặm đường
Khi tàu qua Hồng hải
Lúc vào Ấn độ dương

Về Hạ Long lặng sóng
Bác ước nhìn bể ta
Đo trước mồ chôn giặc
Vào một ngày không xa

Trước bể trời lộng lẫy
Dim đôi mắt Bác cười
Nhìn trăm tàu giặc cháy
Trong trận thắng ngày mai.

28. Bài thơ “Nếu quên thanh gươm ta chẳng hiểu Người” của Chế Lan Viên

Nếu quên khẩu súng thanh gươm, ta chẳng hiểu Người
Tình yêu lớn hoá thành bão táp
Khi La Văn Cầu đưa cánh tay ra chặt
Nhát dao kia là bởi dất yêu đời.
Tình yêu lớn là tình yêu nóng bỏng
Như bà mẹ yêu con cầm lấy súng
Kẻ bị dìm xuống hiểu Người – nhưng ai vùng dậy hiểu nhiều hơn
Khi anh Trỗi hô tên Người trước giặc
Danh hiệu yêu thương làm giặc kinh hồn
Bác là suối trong - lại là chất thép
Là lửa ấm sinh thành... và huỷ diệt
Nếu sinh ra, không có lũ côn đồ
Chắc Bác đã yên lòng viết sử, làm thơ,
Người tình nhân của các mặt trời trên bể
Tri kỉ với hoa mộc trong vườn, trong phòng, hoa huệ
Yêu mùi hương ngay cả khi đôi chân "treo tựa giảo hình"
Trái tim vô biên đâu phải vô tình
Nhưng chỉ yêu thương ư ? Lúc này đâu phải lúc
Phải đốt cháy Trường Sơn – giành độc lập
Hiu hiu gió nhẹ mùa thu! Chẳng thể được nào
"Ào, ào, ào
"Ào,ào,ào...
"Ai có súng dùng súng, ai có dao dùng dao"...
Tình yêu lớn làm Bác thành chiến sĩ
Thành Tư lệnh tối cao đương trận thế rối bời
"Miễn được cây chông trừ giặc Mỹ"
Vần ' Thắng" vút lên cao, là thơ của một thời.

Người xuất quân giữa lúc bình minh không chịu bừn lên mà chực hoá hoàng hôn
Khi sông Mã, sông Hồng thành nước mắt sông Thương
Thành Tô Lịch cạn dòng. Khi Trường Sơn, Hồng Lĩnh,
Thôi chả dám vươn cao, chừng thấy lạnh
Tháp Chàm rơi viên gạch lúc sa cơ,
Nai mùa vàng ngơ ngác giữa vườn thơ,
Con ngựa Gióng rủ đầu đi bước một
Con hổ ngậm căm hờn trong cũi sắt
Tiếng đau thương thay cho tiếng thét gào.
Phật trăm tay mà chả có tay nào
Cầm lấy nổi một thanh gươm độ thế
"Vùng lên! Hỡi những người nô lệ"
Bác đến giữa trời mây như sét xé
Sạch quang mây. Nhân dân vùng lên theo chủ soái của mình.
Ngôi sao sáng đưa ta qua đêm trường thế kỉ.
Đã thành mặt trời chói rọi bình minh.
Có những kẻ vào sinh ra tử phi thường
Những khi cần định đoạt số phận một nước, một thời họ chùn bước lại.
Họ chỉ mang số phận mình thôi. Ngọn cờ, họ không mang nổi
Xoay chuyển núi sông, Bác là kẻ sang trang, là kẻ mở đường.

Mác - Lênin cùng với Hùng Vương
Người hội tụ của những nguồn ánh sáng
Cánh phượng hoàng bão dông của những trời cách mạng
Không cam tâm bay theo những lối bay thường.

Quân của Người ư ? Hôm qua thân còn bón gốc cao su
Xác đói lả vứt theo xe bò hốt rác
Chưa có súng gươm, còn cầm rổ rá ở bên đường hành khất
Là con "tốt" trong ván cờ - chưa biết thời cơ
Người đã đến dựng lên thành chủ lực
Ôi huy hoàng triều đại công nông
Paria đạp đổ một triều vua ba triều đế quốc
Con cắt con đánh ngã ông Đùng.

Vị tướng nhìn ta, vuốt chòm râu bạc
Khi ra quân cả nước còn mê, chưa tỉnh thức
Nay đến nơi, hoa cỏ thảy anh hùng.

29. Bài thơ “Ném thừng” của Chế Lan Viên

Bác ra thăm Ngọc Vừng
Mặc áo quần thủy thủ
Đầu đội mũ hải quân
Giải dài bay trong gió

Bể vỗ sóng muôn trùng
Chào người quen biết cũ
Đàn hải âu lượn vòng
Quanh chòm râu trắng xóa

Chủ tịch của một nước
Xa lâu về thăm "nhà"
Ra đi khá đột ngột
Biết lấy chi làm quà...

Dạy lũ cháu ném thừng
Chút nghề xưa của Bác
Liệu thử có quên chăng
Tự ngày xa sông nước

Thừng Bác ném ra xa
Lượn đường dây đẹp mắt
Và khi cuộn thừng về
Ôi vòng tay bao quát

Trời xanh xanh bao la
Bể bể ngời sóng bạc
Ngỡ cánh tay Bác vừa
Tóm gọn bầy đế quốc

30. Bài thơ “Lộc của đời” của Chế Lan Viên

Bạc phơ râu tóc của Người như một tiên ông
Người sinh ra là để ở một khu rừng
Cái xứ thiên nhiên không tên, thời gian không tuổi
Câu cá bên khe, làm thơ bên suối
Làm những bài thơ mở đầu bằng sắc núi
Xanh xanh.
Chính vì ta mà Bác phải lao vào giữa cuộc đấu tranh
Tám mươi năm chẳng nghĩ
Đi giữa xích xiềng đạn bom ầm ĩ
Giữa lý sự chua ngoa, cãi vã tục tằn
Lễ lạt, tiệc tùng và những diễn văn.

Bác đâu thích huân chương. Chỉ thích ngực trần
Áo mở cúc cho gió hè thổi mát
Mặc màu vải, màu mây đạm bạc
Để thoát cái, có thể lẫn vào thiên nhiên một cách bất thần
Nhớ kháng chiến trên ngàn cao Việt Bắc
Thấy cái yên tĩnh trầm tư, ta hiểu Bác
Tâm hồn Người ư, là yên tĩnh những ku rừng.

Ôi, những ngày chủ tịch phủ xanh um
Lộc non về, như trận thắng mùa xuân
Lộc chớm nở làm ta rưng nước mắt
Ta hiểu ra rồi. Người trồng cây cho Tổ quốc
Là muốn lộc của đời chia đến mỗi người dân.

31. Bài thơ “Giờ phút chót” của Chế Lan Viên (1971)

Gửi con gái Chấn Thanh
Không, không bao giờ ta quên ngày hôm ấy
Cả gia đình lắng bên đài nghe thông cáo Trung Ương
Bác mệt nặng. Lòng ta quây lấy Đảng
Cơn đau lớn rồi đây sao? Cả đất nước kinh hoàng

Ta dại dột từng nghĩ thầm đôi lúc
Bác sống cùng ta một số ngày trên trái đất
Rồi sẽ qua như tất cả mọi thiên tài
Sự thật đến rồi sao đây! Sự thật
Đài chưa báo xong câu... Lòng đã khóc rồi!

Không! Không! không! ta muốn thét nên lời
Nước da Bác đang hồng hào sinh lực
Trắng chòm râu như tuổi thọ muôn đời
Ta quen với Bác như với gì trường cửu nhất
Không thể có đất nước non sông mà lại thiếu người.
Bác nằm đấy ngoài kia là Bách thảo
Gió mang đến tiếng đùa reo các cháu
Bản đồ binh lực định miền Nam treo ở trong phòng
Người lắng tin cuối cùng về những trận tấn công
Và xa xa trong vườn cây sẽ hát
Thế mà rồi tất cả đã vời xa, sẽ khuất...

Ôi Bác đang sống trong căn phòng này và ta ở nơi kia
Tất cả y nguyên. Sao bỗng chia lìa?
Hoa ta thấy chính Bác đang nhìn thấy
Ta nghe những tiếng của mai này Bác cũng đang nghe
Bác đang sống ở trong dòng lịch sử
Và ta đang được cùng Người cùng nhịp thở
Ánh nắng soi ta là ánh nắng soi Người
Hạnh phúc thiêng liêng, hạnh phúc tuyệt vời
Hạnh phúc mất bây giờ ta mới hiểu!

Ôi ta sợ mỗi hàng cây xê xích bóng mặt trời
Mỗi tia nắng đi như cướp theo sự sống của người
Nắng hỡi nắng hãy ngừng im tại chỗ
Thời gian chảy chẳng gì ngăn nổi nó
Tôi không dám tranh chấp thời gian từng năm tháng nữa rồi
Một đêm này thôi, một sáng sau thôi,
Một phút một ngày Người ở với đời
Một tích tắc còn nghe hơi Bác thở
Một chớp mắt vẫn có người đâu đó

Và ta yên tâm đi trên trái đất này
Có Bác bên mình, có Bác đâu đây.

32. Bài thơ “Đọc văn Người” của Chế Lan Viên

Bác chẳng để cho ta nghìn quyển sách
Hồn thơ ấy ít ham thơ. Ham độc lập
Thay vì nghìn trang giấy bao la, Bác để tấm lòng
Một màu lộc, màu cây xanh mát mắt
Một Điện Biên. Một thành đồng Tổ quốc
Giữa đục của đời, một ngọn suối trong.

Những trang văn lỗi lạc tung hoành Bác viết ở Châu Âu,
Khi cầm đến nắm đất của quê hương, Người xếp lại
Với dân tộc ít lời. Người ít nói
Thấy nhiều trời bể non sông, giờ phải nói chi nhiều!
Giàu từ ngữ văn chương mà chi, khi Tổ quốc nghèo
Bác viết cho người mù chữ nghe và hiểu được
Không gì quý hơn Tự do, Độc lập
Bác muốn nhân dân cầm trên tay không nặng lắm tuổi tên Người.
Người ký X. Y. Z., C. B. như dân ký Lúa, Xoài
Người không muốn trang sách hóa thần, nhân dân quỳ để đọc
Dẫu tuyệt bút thi, thư cũng con đẻ của đời.

Người dẹp đi các ngọn đèn dư, các ánh sáng thừa
Những phản quang hồi quang làm đời lóa mắt
Bác không thích các mùi hương lõa lồ gay gắt
Người tắt đi các tiếng ồn và lí sự chua ngoa
Bác dạy ta "lai vô ảnh, khứ vô hình"
Đến rất nhẹ và ra đi rất nhẹ
Ta lẫn Bác với bầu trời và giọt lệ
Với hương mộc trong đêm và lộc nõn trên nhành
Ngọn suối reo! Nghe như tiếng Bác cười
Và ta đi giữa NON SÔNG và TRANG VIẾT của Người.

33. Bài thơ “Bác vẫn còn đây” của Chế Lan Vien

Chớ để quân thù nghe ta khóc, ơi em
Vết thương phải thành sẹo ngay đi mà đánh giặc
Đã đau rồi đừng khóc để đau thêm
Ta còn cả đời ta mà khóc Bác

Bom Mỹ nguỵ tranh thủ phút này để tấn công ta
Pháo đài máu với những bom bảy tấn
Nguyện thương đau không thành tiếng khóc oà
Ta đau đấy nhưng giết thù, ta vẫn sẵn

Ta có nước mắt thương đau nhưng ta còn có lửa thương đau
Giặc nếm cái chết lúc ta cười, cho chúng nếm thêm ngày ta khóc
Hễ đau nhiều thì dao chém lại càng sâu
Xuất kích lớn là giữa ngày tang tóc

Hai mươi năm trôi phút giây nào Bác không nghĩ đến miền Nam ?
Miền Nam "máu trong máu" và "thịt trong thịt" Bác.