Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào (Tiếp)
Năm 1959. Tháng 3, ngày 03
Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Tuyên bố tại cuộc họp báo ở Thủ đô Giacácta (Inđônêxia).
Trong Tuyên bố, Người nêu rõ: ‘‘Do sự can thiệp của nước ngoài nên tình hình biên giới Lào - Việt trong một thời gian đã trở thành không bình thường. Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hoà muốn duy trì và phát triển quan hệ láng giềng tốt với Vương quốc Lào và cho rằng Hiệp định Giơnevơ về Lào cần được thi hành đúng đắn vì lợi ích của nhân dân Lào cũng như của nền hoà bình và an ninh ở Đông Dương và ở Đông Nam Á nói chung’’.
- Báo Nhân Dân, số 1821, ngày 10-3-1959.
- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t.9, tr. 357-359.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2009, t.7, tr. 230.
Năm 1959. Tháng 4, trước ngày 22
Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi điện mừng tới Quốc vương và nhân dân Lào nhân dịp Tết cổ truyền của nhân dân Lào.
- Báo Nhân Dân, số 1864, ngày 22-4-1959.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2009, t.7, tr. 262.
Năm 1959. Tháng 5, ngày 14
Tối, Chủ tịch Hồ Chí Minh dự cuộc họp của Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam bàn việc giúp đỡ cách mạng Lào.
- Biên bản Hội nghị Bộ Chính trị, lưu tại Cục Lưu trữ Trung ương Đảng, phông Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khoá II.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2009, t.7, tr. 276-277.
Năm 1959. Tháng 5, ngày 24
Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp tục dự cuộc họp của Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam bàn việc giúp đỡ cách mạng Lào.
- Biên bản Hội nghị Bộ Chính trị, lưu tại Cục Lưu trữ Trung ương Đảng, phông Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khoá II.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2009, t.7, tr. 282-283.
Năm 1959. Tháng 6, ngày 13
Chủ tịch Hồ Chí Minh dự cuộc họp của Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam bàn về cách mạng miền Nam, giúp Đài Phát thanh Mátxcơva (Liên Xô) phát thanh tiếng Lào, Miên.
- Biên bản Hội nghị Bộ Chính trị, lưu tại Cục Lưu trữ Trung ương Đảng, phông Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khoá II.
Năm 1959. Tháng 7, ngày 6
Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam ra Nghị quyết thành lập Ban Công tác Lào của Trung ương, cử đồng chí Võ Nguyên Giáp làm Trưởng ban, đồng chí Nguyễn Khang làm Phó ban và bốn Uỷ viên là đồng chí Nguyễn Chính Giao là Uỷ viên thường trực, đồng chí Lê Chưởng, đồng chí Nguyễn Đức Dương, đồng chí Nguyễn Văn Vịnh là Uỷ viên.
Đồng thời, Trung ương cử một đoàn cán bộ chính trị, quân sự và chuyên môn giúp Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào theo yêu cầu của Trung ương Đảng Lào.
- Biên niên sử về Lào 1959-1965, Ban Công tác miền Tây, t.II, tr. 98, lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1959. Tháng 7, trước ngày 22
Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi điện mừng nhân dịp kỷ niệm Ngày sinh lần thứ 74 của Quốc vương Lào Xrixavang Vông. Người chúc Quốc vương mạnh khoẻ, sống lâu, chúc tình hữu nghị giữa hai dân tộc Việt Nam và Lào ngày càng phát triển.
- Kho cơ sở Bảo tàng Hồ Chí Minh.
- Báo Nhân Dân, số 1954, ngày 22-7-1959.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2009, t.7, tr. 312.
Năm 1959. Tháng 9, ngày 04
Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 37/SL, tặng thưởng Huân chương Chiến thắng hạng Nhất cho 29 cán bộ Quân đội nhân dân Việt Nam, trong đó có các đồng chí: Nguyễn Chính Giao, nguyên Chính ủy Quân tình nguyện khu Hạ Lào; Đào Việt Hưng, nguyên Phó Chính ủy Quân tình nguyện Thượng Lào; Võ Thúc Đồng, nguyên Chính ủy Quân tình nguyện Trung Lào.
- Bản gốc Sắc lệnh, lưu tại Trung tâm lưu trữ Quốc gia I.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2009, t.7, tr. 332-333.
Năm 1959. Tháng 9, khoảng từ ngày 13 đến ngày 21
Chủ tịch Hồ Chí Minh dự Hội nghị Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam bàn về các vấn đề: Tình hình Lào và công tác ở miền Nam Việt Nam. Người nhắc nhở phải cảnh giác và sáng suốt khi nhận định tình hình ở Mỹ và ở Lào. Người cho rằng Mỹ định xây dựng căn cứ quân sự tại Lào có biểu hiện chỗ mạnh nhưng cũng có chỗ yếu, vì vậy ta phải đề phòng, tránh khiêu khích.
- Biên bản Hội nghị Bộ Chính trị, lưu tại Cục Lưu trữ Trung ương Đảng, phông Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khoá II.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2009, t.7, tr. 338-339.
Năm 1959. Tháng 9, ngày 24
Chủ tịch Hồ Chí Minh dự cuộc họp của Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam bàn về vấn đề quan hệ với Lào, việc tăng cường quốc phòng và phòng không nhân dân. Phát biểu với Hội nghị, Người nhắc nhở nên đẩy mạnh hoạt động ngoại giao, tranh thủ sự đồng tình ủng hộ của các nước anh em.
- Biên bản Hội nghị Bộ Chính trị, lưu tại Cục Lưu trữ Trung ương Đảng, phông Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khoá II.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2009, t.7, tr. 342-343.
Năm 1959. Tháng 10, ngày 05
Chủ tịch Hồ Chí Minh trả lời phỏng vấn của ông Sira Isi Bôn, cố vấn biên tập báo Axahi Ximbun (Nhật Bản) về một số vấn đề liên quan đến việc thi hành Hiệp định Giơnevơ ở Việt Nam và Lào, việc Chính phủ Nhật Bản đơn phương tiến hành đàm phán bồi thường chiến tranh với chính quyền miền Nam, khả năng hợp tác kinh tế giữa hai nước.
Người đã vạch rõ chính âm mưu can thiệp của đế quốc Mỹ ở Việt Nam và Lào là trở ngại của việc thi hành đúng đắn Hiệp định Giơnevơ.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2009, t.7, tr. 349.
Năm 1959. Tháng 11
Chủ tịch Hồ Chí Minh trả lời phỏng vấn của phóng viên báo Népdabátxắc (Hunggari).
Khi được hỏi về những biện pháp để đi đến một sự giải quyết tốt vấn đề Lào đang đe dọa hoà bình ở Việt Nam và ở toàn khu vực Đông Nam Á, Người nói: Sau Nhật Bản, Đài Loan, Philíppin, miền Nam Việt Nam và Thái Lan, đế quốc Mỹ muốn lôi cuốn Campuchia vào hệ thống căn cứ xâm lược của họ. Vì họ thất bại ở Campuchia nên họ đã chọn nước Lào, hòng biến nước này thành một căn cứ quân sự để chống lại nước Việt Nam, Trung Quốc, Miến Điện và Campuchia. Họ đã lật đổ Chính phủ yêu nước ở Lào, một Chính phủ đã nghiêm chỉnh thi hành các Hiệp định Giơnevơ và Viêng Chăn. Họ đã tuyên bố rằng Hiệp định Giơnevơ không còn giá trị. Họ đã đuổi Uỷ ban Quốc tế ra khỏi Lào, lợi dụng danh nghĩa Liên hợp quốc để hợp pháp hóa việc can thiệp của họ.
Người tán thành và ủng hộ đề nghị của Liên Xô triệu tập lại một cuộc hội nghị các nước đã ký Hiệp định Giơnevơ để giải quyết vấn đề Lào. Việc làm dịu tình hình thế giới sẽ mang lại cho nước Lào hoà bình, dân chủ và độc lập.
- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t.9, tr. 560-564.
Năm 1959. Tháng 11, trước ngày 03
Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi điện chia buồn đến Thái tử nhiếp chính Xrixavang Vátthana khi được tin Quốc vương Lào Xrixavang Vông từ trần.
- Báo Nhân Dân, số 2057, ngày 03-11-1959.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2009, t.7, tr. 361.
Năm 1959. Tháng 11, trước ngày 13
Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi điện mừng tới Quốc vương mới của Lào Xrixavang Vátthana nhân dịp Quốc vương làm lễ đăng quang.
- Báo Nhân Dân, số 2067, ngày 13-11-1959.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2009, t.7, tr. 366.
Năm 1959. Tháng 12, ngày 23
Chủ tịch Hồ Chí Minh viết bài: Cảnh giác, bút danh T.L., đăng báo Nhân Dân, số 2107.
Người nhắc nhở các tầng lớp nhân dân, các cơ quan, đơn vị hãy đề cao cảnh giác trước những hành động khiêu khích, do thám của bọn phản động Ngô Đình Diệm và đế quốc Mỹ, cũng như bọn tay sai của chúng ở Lào.
- Báo Nhân Dân, số 2107, ngày 23-12-1959.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2009, t.7, tr. 386-387.
Năm 1960. Tháng 02, ngày 15
Chủ tịch Hồ Chí Minh họp Hội nghị Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam bàn về hiệp ước khối Vácsava ở Mátxcơva và vấn đề Lào.
- Biên bản Hội nghị Bộ Chính trị, lưu tại Cục Lưu trữ Trung ương Đảng, phông Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khoá II.
Năm 1960. Tháng 02, ngày 29
Chủ tịch Hồ Chí Minh họp Hội nghị Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam tiếp tục bàn kế hoạch quân sự 5 năm tới. Phát biểu tại Hội nghị, Người nhận định về âm mưu của Mỹ trong việc đàn áp cách mạng miền Nam và chỉ rõ: “Ta có phòng ngự nhưng phải chủ động tiến công, không được coi thường địch, phải nắm chắc kế hoạch hành động của địch trước”.
Dự đoán khả năng địch có thể tiến công từ biển, từ Lào, giới tuyến và trên không đối với miền Bắc, Người chỉ rõ vai trò hậu bị của dân quân, du kích rất quan trọng với ta và phải coi trọng quan hệ dân, quân. Các khu phải có kế hoạch chung nhưng phải chủ động tác chiến. Người cũng nêu ra khả năng địch đánh ra Khu IV, vậy ta có tiến vào Nam không? Người lưu ý “phải cân nhắc kỹ vấn đề này”.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2009, t.7, tr. 430.
Năm 1960. Tháng 9, ngày 05
Chủ tịch Hồ Chí Minh dự Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng Lao động Việt Nam. Trong lời khai mạc Đại hội, Người khẳng định: “Trong cuộc đấu tranh chung để bảo vệ hoà bình và độc lập dân tộc ở Đông Dương, nhân dân Việt Nam ta kiên quyết ủng hộ cuộc đấu tranh anh dũng của nhân dân Lào hiện nay nhằm chống đế quốc Mỹ, nhằm đưa nước Lào lên con đường hoà hợp dân tộc, độc lập, thống nhất và hòa bình trung lập. Chúng ta thành tâm mong rằng quan hệ hữu nghị giữa nước ta và các nước láng giềng, trước hết là Campuchia và Lào, được xây dựng và phát triển tốt”.
- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t.10, tr. 200 - 201.
Năm 1961. Tháng 01, ngày 05
Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi điện trả lời Thái tử Quốc trưởng Campuchia Nôrôđôm Xihanúc tán thành đề nghị của ông về việc triệu tập một Hội nghị quốc tế để tìm cách lập lại hoà bình ở Lào.
Bức điện có đoạn: “Nhân dân Việt Nam và Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hoà luôn luôn mong muốn nước Lào là một nước độc lập, thống nhất, thịnh vượng, theo chính sách hoà bình trung lập và không có nước ngoài can thiệp vào công việc nội bộ của mình. Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hoà sẽ không từ chối một cố gắng nào để góp phần thực hiện mục tiêu đó”.
- Báo Nhân Dân, số 2484, ngày 6-1-1961.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t.8, tr. 3-4.
- Những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Phủ Chủ tịch (1954-1969), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, t.2, tr. 138.
Năm 1961. Tháng 01, ngày0 9
Chủ tịch Hồ Chí Minh mời cơm thân mật đồng chí Xuphanuvông tại Nhà 54 Phủ Chủ tịch.
- Những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Phủ Chủ tịch (1954-1969), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, t.2, tr.139.
Năm 1961. Tháng 01, ngày 13
Chủ tịch Hồ Chí Minh họp Hội nghị Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam bàn về vấn đề Lào.
- Biên bản Hội nghị Bộ Chính trị, lưu tại Cục Lưu trữ Trung ương Đảng, phông Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá II.
Năm 1961. Tháng 02, ngày 07
Chủ tịch Hồ Chí Minh viết bài: Láo toét!, bút danh T.L., đăng báo Nhân Dân, số 2516.
Bài báo phê phán những nhận xét sai lầm của báo chí tư sản Mỹ, Anh về việc bọn phiến loạn Phu Mi - Bun Ùm đã vu cáo Việt Nam xâm lược Lào, và kết luận: “Dù đế quốc Mỹ và lũ bù nhìn Lào cứ nói láo và vu khống, cuối cùng chúng sẽ thua, nhân dân Lào anh dũng sẽ thắng”.
- Báo Nhân Dân, số 2516, ngày 7-2-1961.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t.8, tr. 22-23.
- Kho cơ sở Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1961. Tháng 3, ngày 09
Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp và mời cơm Chủ tịch Cayxỏn Phômvihản và Hoàng thân Xuphanuvông.
- Những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Phủ Chủ tịch (1954-1969), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, t.2, tr. 151.
Năm 1961. Tháng 3, ngày 22
Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp và nói chuyện thân mật với Đoàn đại biểu nhân dân Lào sang tham dự ngày ‘‘Nhân dân Á - Phi đoàn kết với nhân dân Lào’’ tổ chức tại Việt Nam.
- Báo Nhân Dân, số 2559, ngày 23-3-1961.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t. 8, tr. 61.
Năm 1961. Tháng 4, ngày 10
Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam gửi thư trả lời Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô về việc tán thành giải pháp hòa bình giải quyết vấn đề Lào do Liên Xô nêu lên.
- Biên niên sử về Lào 1959-1965, t.2, tr. 127, lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1961. Tháng 4, ngày 26
Trưa, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch Hồ Chí Minh dự Lễ đón tiếp Thủ tướng Chính phủ Vương quốc Lào Hoàng thân Xuvana Phuma và Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Neo Lào Hắcxạt Hoàng thân Xuphanuvông sang thăm hữu nghị nước ta. Người ra tận thềm đón và ôm hôn các vị khách quý.
Tối, Người tới dự tiệc do Thủ tướng Phạm Văn Đồng tổ chức chiêu đãi Đoàn đại biểu Chính phủ Vương quốc Lào và cùng xem đoàn nghệ thuật Việt Nam biểu diễn.
- Báo Nhân Dân, số 2594, ngày 27-4-1961.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t. 8, tr.66.
- Kho cơ sở Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1961. Tháng 4, ngày 27
Tối, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch Hồ Chí Minh mời cơm thân mật Hoàng thân Xuvana Phuma, Hoàng thân Xuphanuvông và các vị trong Đoàn đại biểu Chính phủ Vương quốc Lào.
- Báo Nhân Dân, số 2595, ngày 28-4-1961.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t.8, tr. 66.
- Kho cơ sở Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1961. Tháng 4, ngày 28
6 giờ 30 sáng, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch Hồ Chí Minh chứng kiến lễ Tuyên bố chung giữa Thủ tướng Phạm Văn Đồng và Thủ tướng Xuvana Phuma.
6 giờ 40, Người đến dự mít tinh chào mừng Đoàn đại biểu Chính phủ Vương quốc Lào của nhân dân Hà Nội tổ chức tại Quảng trường Ba Đình.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t. 8, tr.67-68.
- Kho cơ sở Bảo tàng Hồ Chí Minh
Năm 1961. Tháng 5, ngày 07
Chủ tịch Hồ Chí Minh gặp và làm việc với các đồng chí Cayxỏn Phômvihản, Phumi Vôngmichít.
- Những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Phủ Chủ tịch (1954-1969), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, t.2, tr.163.
Năm 1961. Tháng 5, ngày 19
Chủ tịch Hồ Chí Minh nhận được thư chúc thọ của Phu nhân Hoàng thân Xuphanuvông.
- Kho cơ sở Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1961. Tháng 5, ngày 27
Chủ tịch Hồ Chí Minh họp Hội nghị Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam bàn về vấn đề Lào.
- Biên bản Hội nghị Bộ Chính trị, lưu tại Cục Lưu trữ Trung ương Đảng, phông Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá III.
Năm 1961. Tháng 6, ngày 04
Chủ tịch Hồ Chí Minh viết bài: Tình hình thế giới, bút danh T.L., đăng báo Nhân Dân, số 2631.
Bài báo nêu lên tình hình thế giới trong tháng 5, có hai việc nổi bật, đó là: Phong trào giải phóng dân tộc và phong trào hoà bình đã giành thêm thắng lợi và đế quốc Mỹ tự lột trần mặt nạ xấu xa của chúng và đã thất bại nhục nhã ở Triều Tiên, Cuba, Lào...
- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t.10, tr. 363.
- Báo Nhân Dân, số 2631, ngày 4-6-1961.
Năm 1961. Tháng 6, ngày 06
Hội nghị Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam họp trong hai ngày 5 và 6-6 để nhận định tình hình Lào từ đầu năm và đề ra một số công tác cấp bách trước mắt cho cách mạng Lào.
- Biên niên sử về Lào 1959-1965, t.2, tr. 131, lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1961. Tháng 7, ngày 14
Chủ tịch Hồ Chí Minh dự cuộc họp của Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam nghe báo cáo tóm tắt Hội nghị Giơnevơ về Lào và bàn chủ trương giúp đỡ Lào trong tình hình mới.
- Biên bản Hội nghị Bộ Chính trị, lưu tại Cục Lưu trữ Trung ương Đảng, phông Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khoá III.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t. 8, tr.103.
Năm 1961. Tháng 8
Chủ tịch Hồ Chí Minh dự cuộc họp của Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam nhận định tình hình Lào và kiểm điểm việc thực hiện chủ trương đã đề ra.
- Biên niên sử về Lào 1959-1965, t. 2, tr. 133, lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1961. Tháng 9, ngày 1
Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chuyện tại Hội nghị chuyên đề sinh viên quốc tế họp tại Việt Nam.
Người nêu một số vấn đề về văn hóa, chính trị trước đây 16 năm để so sánh với ngày nay. Ví dụ về văn hóa, dưới thời nô lệ Pháp, năm 1939 là năm nhiều học trò nhất ở xứ Đông Dương, nhưng tổng số học trò của Việt Nam, Campuchia và Lào cộng lại cũng chỉ có 4 vạn học sinh tiểu học và trung học, 580 học sinh đại học. Còn 95% người dân Đông Dương là mù chữ.
Ngày nay, riêng miền Bắc Việt Nam đã có hơn 2 triệu 72 vạn học trò vỡ lòng, tiểu học và trung học, 13.600 học trò đại học và hơn 4.000 học tại các trường cao đẳng ở các nước anh em.
- Báo Nhân Dân, số 2721, ngày 2-9-1961.
- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t.10, tr. 389-391.
Năm 1961. Tháng 9, ngày 02
Chủ tịch Hồ Chí Minh nhận được điện chúc mừng của ông Thao Phèng, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Vương quốc Lào tại Hà Nội nhân dịp kỷ niệm lần thứ 16 Quốc khánh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
- Kho cơ sở Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1961. Tháng 9, ngày 7
Chủ tịch Hồ Chí Minh gặp Thủ tướng Chính phủ Vương quốc Lào - Hoàng thân Xuvana Phuma và Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Neo Lào Hắcxạt Hoàng thân Xuphanuvông.
- Những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Phủ Chủ tịch (1954-1969), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, t.2, tr.181.
- Kho cơ sở Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1961. Tháng 9, ngày 17
Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam họp nhận định về tình hình địch ở Lào từ sau ngày ngừng bắn đến nay:
- Nhảy dù xuống Nọng Khang (Sầm Nưa),
- Quấy rối vùng Mường Hàm, Mường Pơn,
- Đánh lấn chiếm một số vùng giải phóng Lào,
- Từ thế chiến bại, hoang mang nghiêm trọng đến nay đã trở lại thế ổn định và đang tranh thủ chủ động trong chiến đấu với ta.
- Biên niên sử về Lào 1959-1965, t. 2, tr. 133, lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1961. Tháng 10, ngày 20
Chủ tịch Hồ Chí Minh dự cuộc họp của Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam bàn về tình hình Lào và phương hướng phấn đấu trước mắt của cách mạng Lào, gồm mấy nội dung chính sau:
- Phương hướng phấn đấu chung của cách mạng.
- Một số chủ trương và công tác cấp thiết trước mắt.
- Quan hệ giữa Việt Nam Dân chủ Cộng hòa với Vương quốc Lào và sự giúp đỡ của Đảng Lao động Việt Nam đối với Đảng Nhân dân Cách mạng Lào.
- Biên niên sử về Lào 1959-1965, t.2, tr. 134, lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1961. Tháng 10, ngày 25
Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam phát biểu với Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào một số vấn đề về tình hình, khả năng diễn biến và mục tiêu phương hướng phấn đấu của cách mạng Lào.
- Biên niên sử về Lào 1959-1965, t.2, tr. 134, lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1961. Tháng 11, ngày 20
Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam họp bàn về tình hình Lào và đề ra phương hướng phấn đấu trước mắt để đưa cách mạng Lào tiến sang giai đoạn mới.
- Biên niên sử về Lào 1959-1965, t.2, tr. 135, lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1961. Tháng 12, ngày 09
Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chuyện với cán bộ, đảng viên hoạt động lâu năm của tỉnh Nghệ An. Người nhắc nhở các đảng viên cần cố gắng hơn nữa và đưa ra ví dụ: ‘‘Khi cách mạng thành công, cả Đông Dương, bao gồm cả Việt, Miên, Lào chỉ có trong ngoài 5.000 đảng viên. Bây giờ riêng Nghệ An có 53.000 đảng viên, thế là hơn 10 lần... Chỉ có 5.000 đảng viên mà làm nổi cờ, nổi trống, cách mạng thành công. Bây giờ có nhiều mà không làm cho Nghệ An thành một tỉnh gương mẫu, không làm nổi cờ, nổi trống lên thì thế nào?”.
- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t.10, tr. 462-470.
Còn nữa
Huyền Anh (Tổng hợp)
