NGÀY SINH BÁC HỒ NĂM 1959
Sinh nhật Bác Hồ năm 1959, cùng dịp nhân dân ta kỷ niệm 5 năm Ngày chiến thắng Điện Biên Phủ, Bác Hồ đã lên thăm đồng bào, cán bộ các dân tộc Tây Bắc.
Nói chuyện với đồng bào và cán bộ tại buổi mít tinh ở Thuận Châu, Bác Hồ khen ngợi tinh thần đoàn kết kháng chiến cũng như tinh thần đoàn kết sản xuất của tất cả đồng bào, bộ đội, cán bộ trong toàn Khu Tây Bắc. Bác chúc:
"Người người mạnh khỏe,
Đoàn kết chặt chẽ,
Hăng hái thi đua,
Thành công vui vẻ".
và trao tặng lá cờ thêu dòng chữ ĐOÀN KẾT THI ĐUA THẮNG LỢI.
Gặp gỡ mọi người, Bác Hồ hỏi các cô văn công hát bài Con trâu sắt rằng: “Yêu con trâu sắt hay yêu anh bộ đội lái con trâu sắt?”.
Tặng hoa cho các em thiếu nhi, Bác Hồ căn dặn:
“Hoa thơm, nhiều ít cũng thơm
Tăng gia sản xuất thì cơm áo nhiều”1.
Ngày 08-5-1959, Bác Hồ đến thăm và nói chuyện với nhân dân, bộ đội, cán bộ tại buổi mít tinh ở Yên Châu, Bác hoan nghênh nhân dân, bộ đội, cán bộ Yên Châu đoàn kết tốt, giúp đỡ lẫn nhau tăng gia sản xuất, học bình dân. Bác khuyên bà con các dân tộc phải bảo vệ rừng. Bác nói: “5 năm, 10 năm nữa rừng là vàng là bạc, là máy móc cả”.
Cùng ngày, Bác Hồ tới thăm Nông trường Mộc Châu. Bác trao tặng nông trường Huân chương Lao động hạng Ba và tự tay gắn Huân chương lên lá quân kỳ Quyết thắng của Nông trường. Bác đề tặng Nông trường bốn câu thơ:
"Luôn luôn cố gắng
Khắc phục khó khăn
Tiến lên thật hăng
Làm tròn nhiệm vụ".
Ngày 18-5-1959, Bác Hồ gửi tặng Huy hiệu cho 5 người có thành tích trong phong trào sản xuất nông nghiệp và bình dân học vụ.
Ngày 19-5-1959, Bác Hồ tới thăm Nhà máy Rượu Hà Nội. Qua các phân xưởng sản xuất, thấy công nhân phải làm những việc nặng nhọc, Bác nói với cán bộ nhà máy: “Các chú phải cải tiến để tăng năng suất, giảm bớt sức lao động”.
Cùng ngày, Bác Hồ đến thăm và vãn cảnh chùa Tây Phương ở xã Thạch Xá, huyện Thạch Thất, tỉnh Sơn Tây.
KỶ NIỆM LẦN THỨ 70 NGÀY SINH BÁC HỒ
Đoàn đại biểu Đảng Cộng sản, Chính phủ Trung Quốc do Phó Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Thủ tướng Chu Ân Lai làm Trưởng đoàn sang thăm Việt Nam vào dịp 70 năm Ngày sinh Bác Hồ.
Ngày 13-5-1960, Bác Hồ đã tới dự tiệc tại Đại sứ quán Trung Quốc ở Việt Nam do Thủ tướng Chu Ân Lai tổ chức để mừng thọ Bác Hồ 70 tuổi. Thủ tướng Chu Ân Lai chúc Chủ tịch Hồ Chí Minh “thanh xuân trường tại, vạn thọ vô cương”. Phó Thủ tướng Trung Quốc Trần Nghị đọc bài thơ do ông sáng tác để chúc thọ Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Ngày 16-5-1960, Bác Hồ mời đồng chí Hà Vĩ - Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam đến bàn việc chuẩn bị để Bác đi Nam Ninh (Trung Quốc). Chuyến đi này của Bác Hồ nhằm tránh việc tổ chức kỷ niệm Ngày sinh của Người lần thứ 70 ở trong nước. Và ngày 17-5-1960, Bác Hồ sang thăm không chính thức Nam Ninh (Trung Quốc).
Tối 17-5-1960, tại Nam Ninh (Trung Quốc), Chủ tịch Hồ Chí Minh dự bữa cơm thân mật do ông Vi Quốc Thanh - Chủ tịch Khu tự trị Quảng Tây tổ chức tại nhà riêng để chào mừng Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Ngày 19-5, sáng sớm, đồng chí Vũ Kỳ thay mặt anh chị em cơ quan phục vụ Bác Hồ, chúc thọ Bác, chúc Bác mạnh khỏe, sống lâu. Bác nói vui: “Chú không có hoa à?”. Các đồng chí ở Nam Ninh đến thăm Bác và tặng Bác bánh bao hình trái đào, bánh chúc thọ của Trung Quốc.
Sáng 20-5-1960, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhận được bức điện chúc thọ của Chủ tịch Mao Trạch Đông, Ủy viên trưởng Chu Đức và Thủ tướng Chu Ân Lai gửi tới do ông Vi Quốc Thanh chuyển. Bức điện gửi “Người sáng lập và lãnh đạo Đảng Lao động Việt Nam, người chiến sĩ lỗi lạc nhất của phong trào cộng sản quốc tế và người bạn thân thiết nhất của nhân dân Trung Quốc”.
Ngày 28-5-1960, Báo Nhân dân, cơ quan Trung ương của Đảng Lao động Việt Nam, số 2261 đã đăng Lời cảm ơn của Bác Hồ:
“Nhân dịp ngày 19 tháng 5, tôi đã nhận được thư, điện chúc mừng của:
Chính phủ,
Quốc hội,
Mặt trận,
Các đảng bạn,
Các đoàn thể,
Các cơ quan,
Các xí nghiệp,
Các công trường,
Các hợp tác xã nông nghiệp,
Các nông trường,
Các đơn vị bộ đội,
Các trường học,
Đồng bào miền núi và đồng bào miền xuôi,
Đồng bào miền Nam,
Kiều bào ở nước ngoài,
Bà con ngoại kiều,
Các đồng chí chuyên gia bạn,
Các anh hùng, chiến sỹ thi đua,
Các cụ phụ lão,
Các cháu thanh niên và nhi đồng,
Các đảng anh em,
Các chính phủ và nhân dân các nước anh em và các nước bạn,
Các vị trong ngoại giao đoàn.
Tôi rất vui mừng thấy trong những thư chúc thọ của nhiều đơn vị đã báo cáo những kết quả tốt đẹp của cuộc thi đua tăng gia sản xuất và thực hành tiết kiệm của đồng bào. Tôi rất vui lòng thấy đồng bào đều hứa hẹn tiếp tục đẩy mạnh thi đua lấy thành tích chào mừng Quốc hội khóa II, chúc mừng nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa 15 tuổi, chúc mừng Đại hội Đảng Lao động Việt Nam.
Tiếc rằng không thể trả lời riêng cho từng đơn vị và cá nhân, tôi thân ái gửi lời cảm ơn chung và chúc đồng bào thi đua thắng lợi.
Tôi xin cảm ơn các Đảng, Chính phủ và nhân dân các nước anh em và các nước bạn,
Xin cảm ơn ngoại giao đoàn,
Xin chúc tình hữu nghị giữa các dân tộc ngày càng củng cố và phát triển.
Chúc hòa bình thế giới vững bền.
HỒ CHÍ MINH”2
NGÀY SINH BÁC HỒ NĂM 1961
Ngày 03-5-1961, Bác Hồ mời đồng chí Hà Vĩ - Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam đến bàn việc Bác sang Trung Quốc nghỉ trong dịp Ngày sinh của Bác.
Ngày 16-5-1961, Bác Hồ rời Hà Nội đi Quế Lâm, tỉnh Quảng Tây - Trung Quốc. Quế Lâm là nơi đầu những năm 40 thế kỷ XX Bác Hồ với chức danh Thiếu tá Hồ Quang đã làm việc trong Văn phòng của Bát lộ quân Trung Quốc. Tại Quế Lâm, Bác Hồ bắt đầu chuyến đi nghỉ 15 ngày. Như vậy, trong dịp Ngày sinh của mình, Bác Hồ vắng nhà.
Trước ngày lên đường, Bác Hồ đã thỏa thuận với đồng chí Hà Vĩ: Khi Bác ở Trung Quốc, sẽ không tổ chức những hoạt động chúc thọ Bác dưới bất kỳ hình thức nào; khi Bác đến cũng như khi đi, không cần tổ chức đón tiếp, tiễn đưa (trừ các cháu thiếu nhi)3.
Tuy đang ở thăm Trung Quốc, nhưng Bác Hồ vẫn gửi tặng lụa cho ba cháu sinh ba và tặng Huy hiệu của Bác cho hai cháu thiếu nhi trong nước đã dũng cảm cứu bò của hợp tác xã khỏi bị chết cháy, lấy thân mình ngăn nước, cứu đê4.
Ngày 16-5-1961, Chủ tịch Hồ Chí Minh nghỉ tại khách sạn Dung Hồ (Quế Lâm, Quảng Tây, Trung Quốc), Người dùng bút lông viết lại bài thơ chữ Hán mới làm hôm trước khi ngoạn cảnh Ly Giang:
"QUẾ LÂM PHONG CẢNH
Quế Lâm phong cảnh giáp thiên hạ,
Như thi trung họa họa trung thi,
Sơn trung tiều phu xướng
Giang thượng khách thuyền quy.
Kỳ!
Nhất cửu lục nhất niên ngũ nguyệt".
Dịch thơ:
"PHONG CẢNH QUẾ LÂM
Quế Lâm phong cảnh tuyệt vời,
Thơ đan trong họa, họa cài trong thơ.
Tiều phu trên núi hát ca,
Dưới sông thuyền khách vào ra: Diệu kỳ”5.
Ngày 17-5-1961, Bác Hồ tới Vô Tích, du ngoạn cảnh Thái Hồ - một hồ lớn của Trung Quốc thuộc tỉnh Giang Tô. Xúc cảm trước cảnh đẹp Thái Hồ, Người làm bài thơ chữ Hán sau:
"VỊNH THÁI HỒ
Tây Hồ bất tỷ Thái Hồ mỹ,
Thái Hồ cánh tỷ Tây Hồ khoan.
Ngư chu lai khứ triêu dương noãn,
Tang đạo mãn điền, hoa mãn san".
Dịch thơ:
"VỊNH THÁI HỒ
Tây Hồ khôn sánh Thái Hồ đẹp,
Thái Hồ rộng vượt Tây Hồ xa.
Thuyền cá đi về trong nắng sớm,
Ruộng đầy dâu lúa, núi đầy hoa"6.
Ngày 21-5-1961, tại Vô Tích, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhận được điện của Chủ tịch Mao Trạch Đông và các vị lãnh đạo Đảng, Chính phủ Trung Quốc chúc mừng Ngày sinh lần thứ 71 của Người. Sau đó, Người rời Vô Tích đến thăm quê hương Chủ tịch Mao Trạch Đông ở Thiều Sơn, tỉnh Hồ Nam. Ngắm từng kỷ vật trong ngôi nhà cũ của Mao Trạch Đông, Người nói với các đồng chí Trung Quốc cùng đi: “Nhà của đồng chí Mao Trạch Đông ở nông thôn, nhà của tôi cũng ở nông thôn. Làng xóm ở quê tôi còn nghèo khổ hơn cả ở đây dưới xã hội cũ”7.
1. Báo Nhân Dân, số 1880, ngày 9-5-1959
2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.10, tr. 136 - 137.
3. Báo Nhân Dân, số 2611, ngày 15-5-1961.
4. Báo Nhân Dân, số 2612, ngày 16-5-1961.
5. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.10, tr. 360-361
6. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 10, tr. 362.
7. Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh, Viện Hồ Chí Minh: Hồ Chí Minh - Biên niên tiểu sử, Sđd, t.8, tr. 85.
