Ngày 30-10
“Tôi thề cùng các bạn giữ vững nền độc lập tự do”.
Ngày 30-10-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra “Lời kêu gọi Thanh niên Nam bộ” với những lời lẽ thống thiết: “Đã hơn một tháng nay, anh chị em đã phấn đấu cực kỳ anh dũng. Toàn thể đồng bào Việt Nam đều cảm động. Tuy máu đã đổ nhiều, nhưng tôi chắc và toàn thể đồng bào cũng chắc rằng anh chị em thanh niên Nam bộ quyết hy sinh kháng chiến để giữ vững nền độc lập của nước nhà. Trong cuộc chống xâm lăng này, các bạn đã là bức Vạn Lý Trường Thành vững chắc. Các bạn phải thống nhất mặt trận thanh niên, đoàn kết, nêu cao tinh thần tin tưởng ở sức mạnh của dân tộc. Những gương hy sinh anh dũng của các bạn đã sáng dọi khắp nước. Những chiến công oanh liệt của các bạn đã làm cho toàn thể đồng bào thêm kiên quyết. Hỡi anh chị em thanh niên Nam bộ! Tôi thề cùng các bạn giữ vững nền độc lập tự do của nước Việt Nam... Cuộc kháng chiến tự vệ chính nghĩa của dân tộc Việt Nam phải toàn thắng”172.
Ngày 30-10-1946, tại kỳ họp thứ hai Quốc hội khóa I, sau khi cùng một số Bộ trưởng trả lời các chất vấn, Bác đánh giá: Chính phủ hiện thời mới thành lập hơn một năm, hãy còn thanh niên. Vậy mà Quốc hội đã đặt những câu hỏi thật già dặn, khó trả lời, đề cập đến tất cả những vấn đề có quan hệ đến vận mệnh nước nhà. Với sự trưởng thành chính trị và sự quan tâm về việc nước ấy, ai dám bảo dân ta không có tư cách độc lập?
Ngày 30-10-1950, Bác viết “Lời kêu gọi và khuyên nhủ các chiến sỹ” sau thắng lợi của Chiến dịch Biên giới, trong đó, phân tích: “Thắng lợi thứ nhất, chúng ta đã tiêu diệt địch và đã giải phóng Cao Bằng, Đông Khê, Thất Khê. Thắng lợi thứ hai là ta đã thấy rõ những ưu điểm và khuyết điểm của ta”183 và căn dặn: “Chúng ta chớ vì thắng lợi mà kiêu căng, chủ quan khinh địch. Chúng ta phải nhớ rằng: Trong toàn cuộc trường kỳ kháng chiến thì thắng lợi này chỉ mới là một bước đầu. Chúng ta còn phải đánh và phải thắng nhiều trận gay go hơn, to tát hơn nữa mới đi đến thắng lợi hoàn toàn”174.
Ngày 30-10-1958, nói chuyện tại Hội nghị cán bộ Văn hóa, Bác nêu vấn đề: “Nói là khôi phục vốn cũ, thì nên khôi phục cái gì tốt, còn cái gì không tốt thì phải loại dần ra... Cán bộ văn hóa nói riêng, cũng như tất cả các cán bộ ta nói chung, phải rèn luyện tư tưởng, chính trị, ý chí phấn đấu và tinh thần trách nhiệm...
Muốn thật sự gần gũi quần chúng thì phải cùng ăn, cùng ở, cùng làm, mới biết sinh hoạt của quần chúng như thế nào, mới biết khó khăn, biết chí khí của quần chúng như thế nào, mới biết nguyện vọng của quần chúng như thế nào”175. Cùng ngày, Bác đến thăm Trường Mỹ nghệ Việt Nam và nói chuyện với thầy trò của nhà trường: “Tư tưởng xã hội chủ nghĩa là phải vì tất cả mọi người trong xã hội mà làm việc, mà phục vụ, bởi vì xã hội đã nuôi dạy mình. Thế là “mình vì mọi người, mọi người vì mình”. Phải toàn tâm, toàn ý phục vụ chủ nghĩa xã hội. Đó là bên sáng. Bên tối là tư tưởng cá nhân chủ nghĩa với những biến chứng như quan liêu, lãng phí, tham ô, v.v.. Hai bên bao giờ cũng xung đột nhau, một mất một còn. Phải trau dồi tư tưởng xã hội chủ nghĩa… đến khi nào bên sáng thắng hẳn bên tối”176.
Ngày 31-10
“Dân có giàu thì nước mới mạnh”.
Ngày 31-10-1911, từ Sài Gòn, Nguyễn Tất Thành gửi thư cho Khâm sứ Trung kỳ nhờ chuyển số tiền cho cha là Nguyễn Sinh Huy. Rời Tổ quốc từ tháng 6-1911, theo hải trình của các con tàu biển, Nguyễn Tất Thành đã có dịp trở về bến cảng Sài Gòn để sau đó tiếp tục cuộc hành trình của mình.
Ngày 31-10-1946, tại kỳ họp thứ 2 của Quốc hội, được ủy quyền thành lập Chính phủ mới, Chủ tịch Hồ Chí Minh phát biểu: “Lần này là lần thứ hai Quốc hội giao phó cho tôi phụ trách Chính phủ một lần nữa. Việt Nam chưa được độc lập, chưa được thống nhất thì bất kỳ Quốc hội ủy cho tôi hay cho ai cũng phải gắng mà làm. Tôi xin nhận. Giờ tôi xin tuyên bố trước Quốc hội, trước quốc dân và trước thế giới rằng: Hồ Chí Minh không phải là kẻ tham quyền cố vị, mong được thăng quan phát tài. Chính phủ sau đây phải là một Chính phủ toàn dân đoàn kết và tập hợp nhân tài không đảng phái. Tôi xin tuyên bố trước Quốc hội, trước quốc dân, trước thế giới: Tôi chỉ có một đảng, đảng Việt Nam... Tôi cũng xin tuyên bố trước Quốc hội, trước quốc dân và trước thế giới: Chính phủ sau đây phải là một Chính phủ liêm khiết... phải là một Chính phủ biết làm việc, có gan góc, quyết tâm đi vào mục đích trong thì kiến thiết, ngoài thì tranh thủ độc lập và thống nhất của nước nhà...”177.
Ngày 31-10-1949, báo Sự Thật đăng bài “Rút kinh nghiệm, trao đổi kinh nghiệm” của Bác nêu lên vấn đề: “Sau mỗi một việc cần phải rút kinh nghiệm. Kinh nghiệm riêng từng cán bộ, từng địa phương. Kinh nghiệm chung tất cả các cán bộ và các địa phương. Kinh nghiệm thất bại và kinh nghiệm thành công. Rồi tổng kết và phổ biến những kinh nghiệm ấy cho khắp tất cả cán bộ, tất cả địa phương. Mỗi cán bộ, mỗi địa phương sẽ học những kinh nghiệm hay, tránh những kinh nghiệm dở, áp dụng những kinh nghiệm cũ vào những công việc mới. Như vậy, khuyết điểm ngày càng bớt, ưu điểm ngày càng thêm, công việc sẽ rất mau tiến bộ”178.
Ngày 31-10-1959, nói chuyện với Hội nghị rút kinh nghiệm công tác quản lý hợp tác xã sản xuất nông nghiệp toàn miền Bắc, Bác vạch rõ: “Trước hết ta cần nhận rõ mục đích của việc tổ chức hợp tác xã là gì? Là để cải thiện đời sống nông dân, làm cho nông dân được no ấm, mạnh khoẻ, được học tập, làm cho dân giàu, nước mạnh. Dân có giàu thì nước mới mạnh... Muốn ăn quả phải trồng cây. Muốn ăn no, mặc ấm, đời sống cải thiện, cần phải tăng gia sản xuất, thực hành tiết kiệm. Muốn tăng gia sản xuất, thực hành tiết kiệm, phải tổ chức, quản lý hợp tác xã cho tốt”179.
Cùng ngày, trong bài báo “Hoan hô thắng lợi vẻ vang của khoa học Liên Xô vĩ đại” đăng trên Báo Nhân Dân nhân sự kiện Liên Xô phóng thành công vệ tinh chụp ảnh Mặt trăng, Bác liên hệ: “Cách đây độ 100 năm, Các Mác đã nói: Người cộng sản hiểu biết thiên nhiên để buộc thiên nhiên phục vụ hạnh phúc loài người và hiểu biết xã hội để cải tạo xã hội cũ, xấu xa, thành một xã hội mới tốt đẹp... Lời nói ấy đã thực hiện dần dần...”180.
Ngày 31-10-1963, trong bài viết “Những chi bộ tốt” đăng trên Báo Nhân Dân, Bác biểu dương những chi bộ tốt ở xã Cần Lộc (Thanh Hóa) và Làng Ló (Hà Bắc). Ở phần phân tích “những chi bộ chưa tốt”, bài báo viết: “Có tình trạng như thế là vì nhiều đồng chí cán bộ và đảng viên còn mang nặng chủ nghĩa cá nhân, tự tư tự lợi và chủ nghĩa địa phương, chỉ thấy lợi ích riêng mà không thấy lợi ích chung của Nhà nước”181.
Ngày 31-10-1966, trong buổi chiêu đãi đoàn đại biểu Đảng và Chính phủ Cuba, Bác nói: “Nhân dân Việt Nam vô cùng phấn khởi có người bạn chiến đấu kiên cường, dũng cảm là nhân dân Cuba anh em, cùng kề vai sát cánh với mình trên tuyến đầu chống đế quốc Mỹ...”182.
Thanh Huyền (tổng hợp)
172. Hồ Chí Minh, Toàn tập, Sđd, t. 4, tr. 79.
173, 174. Hồ Chí Minh - Biên niên tiểu sử, Sđd, 2006, t. 4, tr. 474.
175. Hồ Chí Minh, Toàn tập, Sđd, t. 9, tr. 248-249.
176. Hồ Chí Minh - Biên niên tiểu sử, Sđd, 2009, t. 7, tr. 165.
177. Hồ Chí Minh, Toàn tập, Sđd, t. 4, tr. 427.
178. Hồ Chí Minh, Toàn tập, Sđd, t. 5, tr. 703.
179, 180. Hồ Chí Minh, Toàn tập, Sđd, t. 9, tr. 537, 535.
181. Hồ Chí Minh, Toàn tập, Sđd, t. 11, tr. 162-163.
182. Hồ Chí Minh, Toàn tập, Sđd, t. 12, tr. 156.
